Sug’orish tarmog’ining o’tkazuvchi q’ismi va uning konstruksiyasi - Сельское и лесное хозяйство - Рефераты

Sug’orish tarmog’ining o’tkazuvchi q’ismi va uning konstruksiyasi

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

35.5 KB

Sug’orish tarmog’ining o’tkazuvchi q’ismi va uning konstruksiyasi Reja: 1.Sug’orish tarmog’i elementlarini rejada joylashtirishga qo’yiladigan talablar. 2.Sug’orish tarmog’ini sug’orish dalasida joylashtirish . 3.Sug’orish tarmog’ini almashlab eqish uchastkasi va xo’jalikda joylashtirish. 4.o’tkazuvchi kanallar suv sarfi va uning turlari

1. Sug’orish tarmog’i – bu suv manbaidan sug’oriladigan massivgacha suv etqazib beruvchi va uni alohida xo’jaliklar o’rtasida taqsimlab, sug’orish kanallari tizimidir. Sug’orish tarmog’ining asosiy elementlari : Bosh kanal yoki quvur va kanallar yoki quvurlarning taqsimlovchi tarmoqlaridir. Taqsimlovchi tarmoqbajaradigan vazifasiga ko’ra, XAT, XT, XIT, UT va sug’oruvchi tarmoqlarga bo’linadi. Sug’orish tarmog’i quvurli, ochiq, novli, aralash koplamali yoki koplamasiz qilib loyihalandi. Sug’orish tarmog’i (kuchmas) quzg’almas, yarim quzg’almas, muvaqqat va kuchma bo’lish mumkin. Sug’orish tarmog’ining kanstruksiyasi variantlarni texnik iqtisodiy takkoslash asosida tanlanadi. Sug’orish tarmog’ini loyihalashda quyidagi talablar hisobga olinishi kerak: 1)sug’orish tarmog’i q’ishloq’xo’jaligi yoki nlari etishtirilayotgan dalaga suv talab qilinayotgan miqdorda va muddatlarda etkazilishni ta'minlash; 2)yuqori YEFK ni; 3)sug’orish tarmog’ining yuqori FIK; 4)q’ishloq’xo’jaligi mashina mexanizmlarining yuksak unumdorlik bilan foydalanishini. Sug’orish tarmog’ining samarali ishlashi uchun uning barcha elementlarini sug’oriladigan xududni tashkil etish, tabiiy va xo’jalik shart–sharoitlari, xo’jalikda mehnatni tashkil etish masalalari bilan o’zaro bog’lash lozim bo’ladi.Sug’orish tarmog’ini rejada joylashtirish prinsiplari sug’orish dalasi almashlab eqish uchastkasi yoki xo’jalikda va sug’orish massivida alohida – alohida ko’rib chiqiladi. Bu uz navbatida turli sug’orish usullarida sug’orish tarmog’i elementlariga o’ziga xos xususiyatlarini kengrok ochib berish imkoniyatini yaratadi. Sug’orish tarmog’ini sug’orish dalasida joylashtirish asosan sug’orish usuli va texnikasi, topografik shart-sharoitlar va q’ishloq’xo’jalik yoki nlari turiga bog’liq.

Davriy sug’oriladigan yoki nlar uchun uzi okar sug’orish usulida tarmoqsug’orish davrida utkaziladigan muvaqqat tarmoqdan iborat bo’ladi. Muvaqqat ariqlar XIT yoki UT (ShA)lardan suv oladi va rejada ikki xil: buylama va kundalang sxemalarda loyihalanishi mumkin. Mukammallashgan sug’orish tarmog’i kanstruksiyalarida MA o’rniga taqsimlovchi quvurlardan: doimiy, er osti, dala buylab kuchiriladigan quvurlar ishlatiladi (TAP-200,KP-160,PPA-165U, PPA-165 va sh.k.). Sug’orish tarmog’i joylashtirish joy relefi, xududni tashkil etish shart-sharoiti, xo’jalik talablari, sug’orish usuli va texnikasiga bog’liqbo’ladi. Sug’orish tarmog’i er kanallari, navli kanal va er osti taqsimlanish quvurlaridan iborat bo’lishi mumkin. Odatda xar bir XIT ikkita dalaga xizmat qiladi. Shuningdek xar bir taqsimlagich bitta yoki bir nechta (3...4 gacha) dalaga xizmat qilishi mumkin, birok bunda kanallarni ekspluatasiya qilish kiyinlashadi. XIT dalalarning chegaralari buylab, dalaning eng yuqori nuktadan va mumkin qadar, qisqarok qilib loyihalanadi. Almashlab eqish taqsimlagichlari almashlab eqish uchastkalari yoki dalalari chegaralari buylab utkaziladi, va bunda xar bir almashlab eqish uchastkasi uchun alohida taqsimlagich loyihalanishi zarur: Xo’jalik taqsimlagichi BK yoki XAT dan suv oladi va almashlab eqish kanallariga etkazadi. Agar xo’jalikda bitta almashlab eqish uchastkasi bo’lsa, unda tug’ridan tug’ri XIK larga uzatadi. Tarmoqsxemasi shunday tuziladiki, bunda xo’jalikning suv olishi nuktalari ikkitadan oshmasligi kerak. Tomorka erlarini sug’orish uchun odatda XK dan suv oluvchi alohida kanal loyhalanadi. Ko’p yillik yoki nlar, bog’ va uzumzorlar va shu kabilarni sug’orish uchun maxsus taqsimlovchi kanallarni qurish ko’zda to’tiladi. Xo’jalik ichidagi novli kanallar odatda uzunligi 2500 m gacha, taqsimlovchi quvurlar esa 1000...2500 m gacha qilib loyhalanadi, bunda ular 2...3 ta almashlab eqish dalasini kesib utishi mumkin. Kanallar uzani yuvilib ketmatlik shartiga ko’ra, kanallarning rejada burilish joylarida burish radiusini kanalning suv sathi bo’yicha enidan kamida 5 marta katta kiymatda qabul qilinadi.

Xo’jalik tarmog’ini loyihalashda quyidagilar ko’zda to’tiladi: 1)sug’oriladigan barcha maydonga suv zarur miqdorda va talab qilingan muddatda etqazish sug’oriladigan maydonning ixtieriy nuktasiga suv bera olish uchun kanallarni mumkin qadar baland joylardan o’tqazish; 2)YEFK ning kattaroqkiymatiga erishish uchun kanallar uzunligini mumkin qadar qisqarok qilish;kanallar trassasini dalalar, uchastkalar chegaralari bilan moslash, ya'ni xududni rasional tashkil etish masalalarini echish; 3) sug’orish uchastkasining tabiiy shart-sharoitini, uning muhandislik geologiyasi, sug’orish usuli va texnikasini hisobga olish; 4) q’ishloq’xo’jalik ishlarini mexanizasiyalashtirish va uzan mustahkamligini ta'minlash; 5) yuqori FIK; 6) ekspluatasiya qulayligi; 7) tizimning yuqori texnik - iqtisodiy ko’rsatkichlar

Foydalanilgan adabiyotlar: 1.Axmedov X.A. Zax q’ochirish melioratsiyasi. Toshkent., «O’kituvchi»., 1975. 2.Axmedov X.A. Sug’orish melioratsiyasi. Toshkent., «O’kituvchi»., 1977. 3.Kostyakov A.N. Osnov meliorasii. M., «Seldxozizdat», 1960. 4.Raximbaev F.M. Shukurlaev X.I. «Zax q’ochirish melioratsiyasi»., Toshkent., «Mehnat»., 1996 . 5.Raximbaev F.M. Hamidov M.X. «Q’ishloq’ xo’jalik melioratsiyasi»., Toshkent., «Mehnat», 1996 .

Похожие

Vertikal drenaj konstruksiyasi va hisobi

To’suvchi zax qochirish tarmoqlari

Qishloq xo’jalik aholi punktlari va sanoat qorxonalari joylashgan yerlarda zax qochirish ishlarini tashkil qilish

Sug’orish tarmog’i, uning asosiy elementlari va vazifalari

Q’ishloq’xo’jaligi melioratsiyasi va uning turlari. Sug’orish melioratsiyasi.