Qishloq xo’jalik aholi punktlari va sanoat qorxonalari joylashgan yerlarda zax qochirish ishlarini tashkil qilish - Сельское и лесное хозяйство - Рефераты

Qishloq xo’jalik aholi punktlari va sanoat qorxonalari joylashgan yerlarda zax qochirish ishlarini tashkil qilish

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

37.5 KB

Qishloq xo’jalik aholi punktlari va sanoat qorxonalari joylashgan yerlarda zax qochirish ishlarini tashkil qilish Reja: 1.Hozirgi kundagi q’ishloq’qurilishining o’ziga xos xususiyatlari. 2.Ochiqsuv ketqazish tarmoqlari konstruksiyasi va ularning o’ziga xos xususiyatlari. 3.Yopiq’suv ketqazish tarmoqlari konstruksiyasi va ishlatish shartlari. 4.Aholi punktlarini suv bosishdan himoya qilishda ishlatiladigan profilaktik va himoya tadbirlari.

Hozirda q’ishloq’sharoitida katta kapital qurilishlar bo’lmoqda. Ayniqsa bozor iqtisodiyoti munosabati bilan kichik va qo’shma qorxonalar, shirkatlar, mahalliy sanoat qorxonalari, fermer xo’jaliklari qurilmoqda. Bu qorxonalarni iloji boricha haydov uchun yaroqsiz erlarga qurish lozim. Bunda tepalik, quruqerlar tanlanib, ularni toshqin va yomg’ir suvlari bosmasligi, sizot suvlari sathi zamindan 0,5 m chuqurlikda joylashgan bo’lishi lozim. Agar shunday sharoit bo’lmagan taqdirda quyidagi ishlar amalga oshiriladi: Yer usti suvlari oqimini tashkil qilish. Bunga quyidagicha erishiladi: xududni tashqaridan keluvchi er usti suvlaridan himoyalash, jala suvini olib ketuvchi tarmoqlar qurish va hokazo. Yer usti suvlaridan himoyalash uchun ushlab qoluvchi kanallar va lotoklar quriladi. Ular trapesiadal formada va tubining eni 0,5 m bo’ladi. Yuqorigi qiyalikni yuvib ketmasligi uchun suv tushish joylariga mahalliy materiallar bilan mustahkamlangan lotoklar va voronkalar o’rnatiladi. Beton va temir beton lotoklar trapesiadal formada v = 0,4 m lik yig’ma elementlardan tashkil bo’ladi. Bu kanallar va lotoklar bahorgi toshqin va 10-20 % ta'minlanganlikka hisoblanib quriladi. Ko’cha yo’llari usti ikkala tomonga 0,003 - 0,008 nishablik bilan tyoki slanadi. Bunda qoplama turiga qaraladi. Qor va yomg’ir suvlari ko’chalardan ochiqyoki Yopiq’suv ketkizish tarmog’i orqali amalga oshiriladi. Yopiq’suv ketqazish tarmog’i. 1 - yo’lak 2 - gazon 3 - yomg’ir tushadigan quduq. 4 - kollektorlar kuzatish qudug’i. 5 - tutashtiruvchi kollektor. 6 - markaziy kollektor.

Ochiq’ suv ketqazish tarmog’i. 1 - kyuvet 2 - yo’l cheti. 3 - qatnov q’ismi. Bu usul kichik posyolkalarda va chorvachiliqmajmualarida qo’llaniladi. Bu Yopiq’tarmoqqa nisbatan 3-5 baravar arzon, ammo foydali qurilish maydonini qisqartiradi, tez ifloslanganligi tufayli sanitariya jihatdan noqulaydir. Yopiq’suv ketqazish tizimi esa zich, ko’pqavatli imoratlar va yo’l qattiqqoplama bilan qoplanganda ishlatiladi. Yomg’ir suvini qabul qiluvchi quduqlar ko’chaning ikkala tomonida 50...150 m masofada o’rnatiladi va ular yig’ma temir-beton konstruksiyadan iborat bo’lib, 2 m chuqurlikka ko’miladi. Ustidan esa cho’yan panjara qoplanadi. Undan suv tutashtiruvchi kollektor orqali II tartibli kollektorga tushadi, undan so’ng I tartibli va MK ga tushadi. Tutashtiruvchi kollektor L=25m, d = 300...400 mm. Kollektorlar d = 300...600 mm, MK esa d ( 900 mm gacha. Bunda asbosssement va temir-beton quvurlar ishlatiladi. Suv q’abul q’ilgich sifatida mahalliy past tyoki sliklar xizmat qiladi. Suv ketqazish tarmog’ini loyihalashda aholi punkti hududi bir nechta uchastkalarga bo’linadi. Har bir uchastkalar maydoni 100 ga dan oshmasligi lozim, chunki dk ( 1000 mm bo’lsa, u qimmatga tushib ketadi. Ochiqsuv ketqazish tarmog’ining diametri va ko’ndalang kesim yuzasi yomg’ir eng ko’p yoqqandagi maksimal suv sarfini olib ketishga mo’ljallanib loyihalanadi. Bunda suv sarfi quyidagicha topiladi:F q Q     (2.18) q - berilgan ta'minlanganlikda yomg’ir oqimining hisobiy jadalligi, l/s  - berilgan maydoning o’rtacha oqim koeffisienti. F - suv yig’iladigan maydon, ga.     1 1 1 F F   (2.19)  -ning qiymati quyidagicha qabul qilinadi:

Beton, asfalt uchun -0,9 Tosh yotqiziquchun- 0,45 Graviy yotqiziquchun-0,3 Gazonlar uchun- 0,1...0,2. Aholi punktlarini er osti suvlari bosishidan saqlash. Sizot suvlarining kelishi va chiqib ketishi qiyinligi bilan bog’liqtabiiy sabablardan tashqari aholi punktlari joylashgan erlarda sizot suvlari ko’tarilishining yana quyidagi sabablari ham bo’lishi mumkin: Quvurlar, rezervuarlar, tozalash inshootlaridan suv qochishi. Xududda bino, inshoot va qorxonalar qurish natijasida tabiiy bug’lanishga ketgan namliklar kamayishi. Inshootlar zamini tagida suv bug’larining kondensasiyalanishi. Qurilish davomida kotlovan va transheyalarda er usti suvlarining to’planib qolishi. Agar sizot suvlari sathining ko’tarilishini oldini olish imkoni bo’lmasa, u holda profilaktik va himoyaviy tadbirlar o’tkaziladi. Profilaktik tadbirlarga imorat zaminiga sizot suvlarini oqib kelishini kamaytirish, himoyaviy tadbirlarga esa yuqoridagi hodisalarni bartaraf qilish kiradi. 1.Suv bug’i kondensasiyasining oldini olish uchun ventilyasion drenaj ishlatiladi. 2.Quvur ostidan keluvchi suvni ushlab qolish uchun esa tik yoki yotiqdrenajlar o’rnatiladi.

Foydalanilgan adabiyotlar: 1.Axmedov X.A. Zax q’ochirish melioratsiyasi. Toshkent., «O’kituvchi»., 1975. 2.Axmedov X.A. Sug’orish melioratsiyasi. Toshkent., «O’kituvchi»., 1977. 3.Kostyakov A.N. Osnov meliorasii. M., «Seldxozizdat», 1960. 4.Raximbaev F.M. Shukurlaev X.I. «Zax q’ochirish melioratsiyasi»., Toshkent., «Mehnat»., 1996 . 5.Raximbaev F.M. Hamidov M.X. «Q’ishloq’ xo’jalik melioratsiyasi»., Toshkent., «Mehnat», 1996 .

Похожие

Zax qochirish usullari va vositalari

To’suvchi zax qochirish tarmoqlari

Zax qochirish myeliorasiyasining rivojlanish tarixi va uning asosiy vazifalari

Melioratsiya haqida umumiy tushunchalar va uning hozirgi ahvoli hamda rivojlantirish istiqbollari

Melioratsiya haqida umumiy tushunchalar va uning hozirgi ahvoli hamda rivojlantirish istiqbollari