Remont ishlarini rejalashtirish. Markaziy ta‘mirlash ustaxonasining yillik dasturini aniqlash - Сельское и лесное хозяйство - Рефераты

Remont ishlarini rejalashtirish. Markaziy ta‘mirlash ustaxonasining yillik dasturini aniqlash

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

88.5 KB

Remont ishlarini rejalashtirish. Markaziy ta‘mirlash ustaxonasining yillik dasturini aniqlash Reja: 1.Umumiy ma‘lumotlar. 2.Remont va TXKlar sonini aniqlash. 3.Remont ishlarining umumiy mehnat hajmini aniqlash va uni ish turlari bo’yicha taqsimlash. 4.Remont korxonasining ish rejimi va vaqt fondlari. 5.Remont ishlarining yillik kapital rejasini to’zish.

Tayanch iboralar: Remont va texnikaviy xizmat ko’rsatishlar soni, ish turi, ish rejimi, vaqt fondi, yillik kapital reja, umumiy mehnat hajmi. 1. Umumiy ma‘lumotlar. Har bir remont korxonasida yil boshida remont ishlari rejasi tuziladi. Buning uchun korxonada bajariladigan remont ishlarini hajmini aniqlash talab etiladi. «O’zqishloqta‘minottuzatish» birlashmalariga karashli ustaxonalarda, o’zlari faoliyat kursatadigan xududda (tumanda) joylashgan xo’jaliklardan yoki MTP lardan tushadigan talabnomalar asosida, remont ishlarini rejasi tuziladi. Yil boshlanishi oldidan to’zilgan reja pulga bo’lgan talabni bilishga, ishchilar sonini aniqlashga, korxonani extiet qismlar, materiallar, asboblar bilan oldindan ta‘minlashga imkon beradi. Xo’jaliklar yil boshlanishi oldidan mashinalarni remont qilish va texnikaviy xizmat ko’rsatish zaruriyatini aniqlaydi. Remont va texnik xizmat ko’rsatishlar sonini xisoblash uchun, har qaysi markadagi mashinalar sonini, remontlararo ishlash muddati, TXK larning o’tkazish davri va har bir markadagi mashinalar uchun yillik o’rtacha ishlash muddati kabi ma‘lumotlarni bilish lozim. Shu ma‘lumotlar asosida remont ishlarining hajmi aniqlanadi va ularni bajarishning yillik rejasi tuziladi. 2. Remont va texnik xizmat ko’rsatishlar sonini aniqlash. Qishloq xo’jalik sharoitida ishlatiladigan mashinalar uchun remont TXK lar soni quyidagi jadvalda keltirilgan formulalardan foydalanib topiladi.

jadval. Remont va TXK lar sonini xisoblash formulalari Qaysi turdagi texnikalar uchun Xizmat kursa-tish to’rining belgilanishi H isoblash formulasi 2 3 4 Traktor, kombayn va avtomobillar uchun kapital remont soni KR N к =е к й A n В  3 * * Traktorlar uchun joriy remont va TXK JR N ж = к й N жA n В * * 3-ТХК N з =  ж к з й NN A nВ ** 2- ТХК N з =  3 2 * * N N N A n В ж к й   1-ТХК N з =  2 3 1 * * N N N N A n В ж к й    МТХК N м = 2* n * к STXK N с = (1-к) * n

Kombaynlar va murakkab qishloq xo’jalik texni-kalari uchun joriy remont va TXK lar soni JR va 2-TXK N ж,г = к й N жA n В * * 2- TXK N з = гж к й N N A n В , 2 *  1- TXK N з = 2 , 2 * N N N A n В гж к й   STXK N c = 2*n Oddiy qishloq xo’jalik mashinalari JR N ж = n Jadvalga izox: V y – mazkur markali har bir mashinaning rejalashtirilgan o’rtacha yillik bajariladigan ish hajmi (moto-soat yoki km); n – xo’jalikdagi mazkur markadagi mashinaning mos ravishda 4 apital,joriy va 3,2,1 – TXK lar oraligida ishlash muddati ; (3 - zonalarga bog’liq koeffitsient;  е – MTP da yesh tarkibini xisobga oluvchi koeffitsient (ya‘ni,birinchi 4 apital remontdan keyingi kapital remontlarda ishlash muddati farkini xisobga oluvchi koeffitsient; к – traktorlarni yil davomida ishlaydigan ulushini xisobga oluvchi koeffitsient; 1) Mashinalarni remont qilish va ularga texnik xizmat ko’rsatishlarning sonini remontga jalb etilganlik koeffitsientlari bo’yicha ham aniqlanishi mumkin. Har qaysi markadagi mashinalar uchun alohida quyidagi tartibda aniqlanadi. kapital remontlar soni (Nk) quyidagi ifodadan aniqlanadi:

N к = n  к bu yerda n – mazkur markadagi mashinalar soni,  к – mazkur markadagi mashinalar uchun 5 apital remontga jalb etish koeffitsienti; joriy remontlar soni (Nj) quyidagicha bo’ladi: N ж = n  ж bu yerda  ж – mazkur markali mashinalarni joriy remontga jalb etish koeffitsienti. Texnik xizmat ko’rsatishlar soni ham shu tartibda aniqlanadi: N 1 = n  1 ; N 2 = n  2 ; N 3 = n  3. Bu yerda:  1 ,  2 ,  3 – mazkur markali mashinalar uchun mos ravishda 1,2,3 koeffitsientlari Jalb etilganlik koeffitsientlarining qiymatlari maxsus jadvallarda keltirilgan ma‘lumotlar asosida qabul qilinadi. Jalb etish koeffitsientini oldingi yil (utgan yilgi) lardagi ma‘lumotlar asosida ham aniqlash mumkin:  р = cp p N N  ; bu yerda  р – mazkur mashinani remontga jalb etish koeffitsienti. N р – mazkur markali mashinalar bo’yicha utgan yilgi bajarilgan ma‘lum turdagi remontla soni, N р . с – mazkur markada mashinalarning utgan yilgi ruyxatdagi soni. Xo’jaliklar sharoitida mashinalarga texnik xizmat ko’rsatish va ularni remont qilishlar soni remont zavodlari, ixtisoslashtirilgan ustaxonalari bilan xo’jalik markaziy remont ustaxonasi (uning boshqa bazalari) o’rtasida taqsimlanishi kerak. Bunda quyidagi koidaga amal qilinadi: traktorlar, kombaynlar, avtomobillarning kapital remonti umumiy ishlarga mo’ljallangan ustaxonalarda, maxsus remont korxonalarida (yoki zavodlarda);mashinalarni joriy remont qilish

va ularning 3-TXK lar xo’jalik MRU sida; traktorlarning 1,2-TXK lari xo’jalikning texnik xizmat ko’rsatish punktlarida; avtomobillarga 1-TXK lar avtogarajda; Saqlash davrida kursatiladigan texnik xizmatlar esa «mashinalar xovli» sida bajariladi. 3. Remont ishlarining umumiy mehnat hajmini aniqlash va uni ish turlari bo’yicha taqsimlash. Remont korxonalarida bajariladigan remont ishlarining umumiy mehnat hajmi ikki qismdan iborat bo’ladi: asosiy va qo’shimcha remont ishlari. Ixtisoslashgan remont ustaxonalari yoki remont zavodlarda bajariladigan asosiy remont ishlarining yillik mehnat hajmi quyidagicha aniqlanadi: Т а = N й Т 1 bu yerda N й – mazkur remont korxonasining yillik dasturi, ya‘ni yil davomida remont qiladigan ob‘ y ektlar soni, dona. Т 1 – korxonada remont qilinadigan mashinalarning bir donasini remont qilish mehnat hajmi, soat. Turli xil ishlarga mo’ljallangan remont korxonalarida va xo’jaliklarning remont ustaxonalarida asosiy remont ishlarini mehnat hajmi, har qaysi turdagi mashina uchun alohida xisoblab topilgan har bir remont – xizmat to’rining mehnat hajmlari yig’indisidan iborat. Т а = Т 1 N 1 +T 2 N 2 +…. T i N i Т 1 ,T 2 , T i – turli markadagi mashinlarni bir donasini remont qilish mehnat hajmi. N 1 ,N 2 ,N i – turli markadagi mashinalarning soni. Remont korxonalarida asosiy ishlardan tashkari, bajariladigan qo’shimcha ishlarning mehnat sigimi asosiy ishlar mehnat hajmiga nisbatan foiz xisobida aniqlanadi. 1) Masalan, xo’jaliklarning Markaziy remont ustaxonalari uchun qo’shimcha ishlarni quyidagi tartibda aniqlash mumkin:

2)ustaxonaning o’zidagi uskunalarga texnik-xizmat ko’rsatish, remont qilish uchun mehnat hajmi asosiy ishlar mehnat hajmidan 8…10% miqdorida belgilanadi, Tusk = (0,08…0,1) Ta;] 3)oddiy detallarni tayyorlash va tiklash ishlarining mehnat hajmi, asosiy mehnat hajmidan 5…7% ini tashkil qiladi, T d.t.t = (0,05…0,07) T a ; texnologik jixoz va asboblarni tiklash va remont qilish mehnat hajmi, asosiy ishlar mehnat hajmidan 3…5% ini tashkil qiladi. Tj.a = (0,03…0,05)T a ; 4) chorvachilik fermasi uskunalarini remont qilish mehnat hajmi asosiy mehnat hajmidan 5..2% ini tashkil qiladi. T ch.f.u . = (0,05…0,08) T a 1) rejalashtirilmagan boshqa ishlar mehnat hajmi asosiy ishlar mehnat hajmidan 10…12% ni tashkil qiladi. T r.s.b . = (0,1…0,12) T a Qo’shimcha ishlar jami mehnat hajmi: Т к = Т уск + Т ж . а . + Т ч . ф . + Т р . с . б Shunday qilib, remont ustaxonasining umumiy mehnat hajmi quyidagiga teng bo’ladi: Т ум = Т а + Т к Remont korxonalarini loyixalashda eng muhim vazifalardan biri-yillik umumiy mehnat hajmini remont ishlarining turi bo’yicha taqsimlashdir. Bu vazifani qanchalik aniq bajarilganligi, xisoblashning keyingi bosqichlarida ham aniqlikni ta‘minlaydi. Taqsimlash natijada ustaxona bo’linmalari (uchastkalari) tarkibi tanlanadi, ishchi-xodimlar soni hamda texnologik uskunalar soni va turi aniqlanadi.Korxonada remont-xizmat ko’rsatishlar mehnat hajmini ish turlari bo’yicha taqsimlashning o’ziga xos qiyinchilik tomonlari ham mavjud, chunki oldindan har qaysi ishning qanday mikdorda bajarilishini aytish qiyin. Shu sababli, adabietlarda keltirilgan, remont ishlarining umumiy mehnat hajmini turli ixtisoslik (ish turi) lari bo’yicha taxminiy taqsimlanish foiz (%) laridan foydalaniladi.

4. Remont korxonasining ish rejimi va vaqt fondlari. Remont korxonalarining ish rejimi ish kunining (smenaning) davom etish vaqti, sutkadagi smenalar soni va xaftadagi ish kunlarining soni bilan belgilanadi. Masalan, xo’jaliklarning ustaxonalari uchun quyidagi ish rejimini tanlash mumkin: bir smenali ish kuni, uning davom etish vaqti–7 soat, xaftada olti ish kuni, shanba kunlari 2 soatga, bayram oldi kunlari esa ish vaqti bir soatga qisqa bo’ladi. Tanlangan ish rejimiga asoslanib, ishchilar va ustaxonadagi asosiy uskunalarning yillik vaqt fondlari aniqlanadi. Olti kunlik ish xaftasi uchun ishchilarning nominal vaqt fondi quyidagi formuladan xisoblab topiladi: Ф н . и = (d k – d g – d б ) *t см – (2d ш + d б . о ) Bu yerda dk , dg , db – rejalashtirilayotgan davrda mos ravishda 8 apital 8 , dam olish va bayram kunlari soni; dsh , db.o – shanba va bayram oldi kunlari soni; tsm – ish kunining davomiyligi, soat. Ishchilarning haqiqiy vaqt fondi quyidagicha hisoblanadi: Ф х . и = (d k – d g – d б – d т ) *t см *  и – (2d ш + d б . о ) bu yerda dt – ishchining ta‘tilda bo’lish kunlari soni.  и – ishchining o’zrli sabablarga ko’ra ishga chikmasligi (kasal bo’lishi, davlat xizmatlarini bajarilishi va boshqalar) natijasida ish vaqtini yo’qolishini xisobga oluvchi koeffitsienti, (i = 0,96. Ishchilarning ixtisosligi va bajariladigan ishlarining zararlilik darajasiga qarab, ta‘til kunlari 15, 18 va 24 kun deb belgilanishi mumkin. Besh kunlik ish xaftasida ishchilarning vaqt fondlarini xisoblashda, yuqoridagi formulalarda (d sh + d b.o ) o’rniga 2d b.o yoziladi.

Korxona uskunalarining nominal vaqt fondi, bir smenali ish rejimida ishchining nominal vaqt fondiga teng bo’ladi, . boshqa hollarda: Ф н . у = Ф н . и *n n – smenalar soni. Uskunalarning xakikiy vaqt fondi esa quyidagicha aniqlanadi: Ф х.у = Ф ни К уск bu yerda К уск - uskunalardan foydalanish koeffitsienti, 0,95…0,98 ga teng. 5. Remont ishlarini yillik kalendar rejasini tuzish. Remont korxonalarida bajariladigan remont-xizmat ko’rsatish ishlarining yillik jami mehnat hajmini aniqlangandan keyin, bu ishlarni bajarishning yillik kalendar rejasi tuziladi. Yillik kalendar rejada korxonaning ish hajmi shunday taqsimlanishi lozimki, bunda reomnt qilinadigan mashinalarning tayyorligi dala ishlarining boshlanishiga 20 kun qolgan da ta‘minlansin va mavsumiylik hamda ish bilan ta‘minlanishi hisobga olib rejalanadi. Odatda, traktorlarning 65…80% i qish davrida va 20…35% ga yaqinii yoz davrida remont qilinadi. Traktorlarga xizmat ko’rsatish yillik ehtiyojining 25..30% i qish davrida, 70… 75% i esa yoz davrida bajarilishi kerak. Paxta terish, g’alla o’rish kombaynlarini remont qilishni yig’im-terim ishlari tugashi bilan darxol boshlab, bir me‘yorda rejalash maqsadga muvofiq bo’ladi. Korxonaning yillik ish hajmi, odatda kvartallar yoki oylar bo’yicha rejalanadi. Reja jadval shaklida tuziladi. Remont ishlarini yil davomida bir me‘yorda taqsimlash maqsadida remont korxonasining ish bilan ta‘minlanish (yuklanish) grafigi tuziladi. Ish bilan ta‘minlanish grafigi koordinatalar sistemasida chiziladi.

Abstsissa o’qi bo’ylab-oylar (kvartallar) bo’yicha ishchining nominal vaqt fondlari (soatlar); Ordinatalar o’qi bo’ylab tegishli ish turini bajarish uchun zarur bo’lgan ishchilarning soni qo’yiladi.

Adabiyotlar: 1.Shoumarova M., Abdillayev T. Qishloq xo’jaligi mash i nalari. Toshkent, O’qituvchi 2002Y. 2.A.I. Komilov, Q.A. Sharipov, N.T. Umirov, I.M.Marupov, R.T. Rustamov Traktor va avtomobillar. Toshkent «Talkin» -2003.(lotin alifbosida) 3.F.B.Yevdokimov Umumiy elektrotexnika T.O’qituvchi.1995. 4.N.I.Vershagin i dr. Organizasiya i texnologaya mexanizirovannыx rabot v rastenivodstve, Ucheb, posb № IRPO; Izd.sentr «Akademiya», 2000 5.E.Oyxo’jayev, X.Qo’shnazarov «Qishloq xo’jalik ishlab chiqarishini mexanizasiyalash» Toshkent «Mehnat», 1988.

Похожие

Remont ishlarini texnik normalash (me‘yorlash)

Mashinalarni remont qilish turlari va usullari. Qishloq xo’jalik remont-xizmat ko’rsatish bazalari, ularni loyihalash tartibi va boshlang’ich ma‘lumotlar

Remont korxonalarida mahsulot tannarxini va texnik-iqtisodiy ko’rsatkichlarini aniqlash

Mashinalar ishonchligi va remonti fanining maqsadi, vazifasi va mazmuni. Qishloq xo’jaligida remont soxasini rivojlanish bosqichlari

Remont korxonalari ishini tashkil etish asoslari