Makkajo’xorida o’sish quvvati va unuvchanlik qobiliyatini aniqlash - Сельское и лесное хозяйство - Рефераты

Makkajo’xorida o’sish quvvati va unuvchanlik qobiliyatini aniqlash

Загружено в:

22.09.2023

Скачано:

0

Размер:

452.5 KB

Makkajo’xorida o’sish quvvati va unuvchanlik qobiliyatini aniqlash Makkajo’xori urug’larning unuvchanligi ularning ekish sifatlarining asosiy ko’rsatkichlaridan biri bo’lib, urug’larning biologik va xo’jalik qimmatini ifodalaydi (rasm). Urug’larning ekish sifatini to’laroq baholash uchun ularning o’sish quvvati ham hisobga olinadi. Ular sog’lom unib chiqqan urug’lar miqdori bo’lib, ko’kartirish uchun olingan hamma urug’larning miqdoriga nisbatan protsent hisobida belgilanadi. rasm. Makkajo’xori so’tasi va urug’lari tashqi ko’rinishi

Makkajo’xori urug’liklarining ekish sifatlari laboratoriya tahlili ma’lumotlariga asoslanib baholanadi. Mashg’ulotning maqsadi. Mashg’ulotning maqsadi talabalarga laboratoriya sharoitida makkajo’xori urug’lari o’sish quvvati va unuvchanligini aniqlash usulini o’rgatishdan iborat. Kerakli o’quv predmetlari va laboratoriya asbob uskunalari . Amaliy va laboratoriya mashg’ulotlari uchun o’quv va uslubiy qo’llanmalari, har xil makkajo’xori navlari urug’liklaridan o’rtacha namunalari, 0.01 aniqligidagi laboratoriya elektron tarozilari va maxsus urug’ sanash elektron qurilma, oldindan zararsizlantirilgan tyermostat, uch xil plastik kosachalar (rasm 103), mexanik suv sepgich, rostilni, toblangan qum (donli dukkakli ekinlar urug’liklari faqat kumda o’stiriladi), sovitilgan qaynoq suv, pinset, metal bo’lgichlar, kurakcha va qum zichlagich, daftar, qalam, o’chirgich, chizg’ich. Mashg’ulot o’qituvchining qisqa laboratoriya tahlillarini bajarish tartibi haqidagi yo’llanmasi bilan boshlanadi. Talabalarning akademik guruhlari ishtirokida o’tkaziladigan laboratoriya tahlillarida makkajo’xori nav yoki duragaylarga ta’alluqli urug’liklari o’rtacha namunalaridan laboratoriyada qanchalik borligiga qarab 4, 6 kishilik kichik guruhlarga bo’linishlari kyerak. Laboratoriya sharoitida urug’larning unuvchanligini tahlil qilish ishlab chiqarilgan davlat andozasi (GOST 12038-84) uslubiyati bo’yicha amalga oshiriladi. Talabalar kichik guruhidan bir kishi laboratoriya mutahasissi ko’rsatmasigi asosan (rasm) urug’lik o’rtacha namunasi joylangan xaltachadan tarozi yordamidi 2 ta, har biri 200 grammdan ishchi namuna Birinchi ishchi namuna o’sish quvvati va unuvchanlik tahlili uchun ishlatiladi. Ikkinchi ishchi namuna esa boshqa urug’lik sifati ko’rsatgichlarini tahlili uchun alohida olib qo’yiladi.

rasm. Akkreditatsiyalangan markaziy sinov laboratoriyasi katta laboranti Tojiboeva Mavlyuda va ToshDAU amaliyotchisi, 4-bosqich talabasi Bozorova Sevaralar o’rtacha namunadan ishchi namuna ajratib olmoqda. Navbatda talabalar birinchi ishchi namunadan kichik kosachalarga, har biri 50 tadan to’rt takrorda ekish uchun to’rtta kichchik namunalar ajratib oladilar (rasm). Kichik kosachalardagi urug’lik kichik namunalari ekish uchun tayyorlangan nam qumli rostilnilarga ekiladi. Ekish qumga urug’ qadash har bir rostilnining ikka qismiga 50 tadan, ikki takrorni joylashtirish tartibida amalga oshiriladi. Ekilgan urug’lar ustidan qum yopilib, zichlagich yordamida engil bosib tekislanadi. Har bir rostilnilar raqamlanib, ularga ekilgan sanasi ham yozib qo’yiladi. Urug’larning unuvchanligi tyermostat yordamida aniqlanadi. Talabalar kichik guruhlari tyermostat va boshqa ishchi predmetlarning zararsizlantirilganligi va zararsizlantirish tartibi bilan takroriy tanishadilar (8–mashg’ulot ma’lumotlaridan).

rasm. Akkreditatsiyalangan markaziy sinov laboratoriyasi laboranti Ohunjanova Malohat va ToshDAU amaliyotchisi, 4-bosqich talabasi Jumaeva Nodiralar kichik namunalarni rostilnilarga ekishmoqda. Urug’larni o’stirish maxsus optimal haroratli (25 o S) tyermostat (rasm 98) va boshqa talab qilingan sharoitlarda amalga oshiriladi (jadval). Kichik guruhlar tomonidan urug’lar ekilgan rostilnilar ishlab turgan tyermostat tokchalariga joylashtiriladi.

Jadval. Makkajo’xori urug’larining o’sish quvvati va unuvchanligini aniqlash № Nav yoki duragayla r nomi Undirishda qo’llaniladi Undirish tempyeraturasi, 25 o S. YOrug’lik yoki qorong’ulik Aniqlash muddati, kunlar Tahlil natijasi, o’rtacha % da. O’sish quvvati Unuvch anlik O’sish quvvati. Unuvcha n-lik. 1 Qum ., ., ., Qorong’u 4 7 2 Qum ., ., ., Qorong’u 4 7 3 Qum ., ., ., Qorong’u 4 7 4 Qum ., ., ., Qorong’u 4 7 Tyermostatning harorati (25 o S), har kuni uch muddatda-yertalab, tushlik vaqtida va kechqurun tekshirilib, daftardagi jadvalga yozib boriladi. Harorat farqi urug’lik uchun belgilangan (25 o S) haroratdan +- 2 o S dan ortib yoki kamayib ketmasligi kyerak. Tyermostat tagligiga idish va unga suv quyiladi. Idishdagi suv sathi 1.5-2.0 sm bo’lish va undagi suv har 3-5 kunda yangilanib turiladi. Rostilnilardagi urug’lar o’sish quvvati va unuvchanligi jadvalda ko’rsatilgan sharoit va muddatlarda tahlil qilinib, urug’larning o’sish quvvati va unuvchanligi aniqlanadi. Tahlil natijalari 4- ilovadagi urug’ namunasi unuvchanlikni aniqlash varaqasiga (daftarga ko’chirib chizilishi va mutaxassis yordamida ma’lumotlar bilan to’ldiriladi) yoziladi. Urug’ning boshlang’ich o’sish quvvati va asosiy unuvchanligi har bir kichik kichik namuna bo’yicha alohida aniqlanadi. Bunda boshlang’ich unuvchanlikni aniqlashda normal holda ungan urug’ va chirigan urug’ alohida-alohida sanalib, chirigan urug’ olib tashlanadi. Urug’ning asosiy unuvchanligini aniqlashda ungan va unmagan hamma urug’ni sanab, guruhlarga (normal ungan, normal unmagan, bo’kkan, va chirigan) ajratiladi. Har to’rttala kichik namunalardagi urug’larning unishi o’rtacha hisoblab chiqiladi. O’rtacha 2 ga ko’paytirilib natija yuqoridagi jadvaldagi tahlil natijasi ustunchasigi yoziladi. Takrorlash natijalari orasidagi farqi

belgilangan GOST talabi me’yoridan oshmagandagina tahlil natijasi to’g’ri hisoblanadi (jadval). Aks holda tahlil takrorlanadi. Jadval. Urug’liklarni unuvchanligini tahlili natijalari Unuvchanlikni o’rtacha arifmetik foizi Mumkin bo’lgan farq, %. (4x100 uchun) 99 yoki 1 +- 2 97 dan -98 gacha yoki 2 dan -3 gacha +- 3 95 dan -96 gacha yoki 4 dan -5 gacha +- 4 92 dan -94 gacha yoki 6 dan -8 gacha +- 5 88 dan -91 gacha yoki 9 dan -12 gacha +- 6 83 dan -87 gacha yoki 13 dan -17 gacha +- 7 75 dan -82 gacha yoki 18 dan -25 gacha +- 8 62 dan -74 gacha yoki 26 dan -38 gacha +- 9 39 dan -61 gacha + - 10 Masalan talabalarning birinchi kichik guruhining O’zbekiston 400 DR duragayi urug’ligi bo’yicha tahlili natijasidagi ma’lumotlarining to’g’riligini tekshiriladi. Takrorlar bo’yicha unuvchanliklar: 96,0; 96,0; 96,0 va 96,5 %. Natijalardan ko’rinib turibdiki, takrorlar orasidagi farqlar jadvaldagi mumkin bo’lgan farq + - 4 dan kichchik. Shuning bu kichik guruh tomonidan bajarilgan O’zbekiston 400 DR duragayi urug’ligi bo’yicha tahlili natijasi to’g’ri deb xulosa qilinadi. Topshiriqlar. 1.Talabalar makkajo’xori urug’i o’sish quvvati va unuvchanligini aniqlash usulini o’rganish bo’yicha amalga oshirgan tahlilari natijasida olgan ko’nikmalarini yanada mustahkamlash maqsadida, mustaqil ish uchun boshqa nav yoki duragay urug’liklarining o’sish quvvati va unuvchanligini o’rganish tahlilini takrorlaydilar.

2.Tahlil natijalari GOST me’yoridan oshgan guruh talabalari talab doirasida o’z urug’ligi tahlilini yana takrorlaydi.

Adabiyotlar : 1. Абдукаримов Д.Т. Донли экинлар селекцияси ва уруғчилиги. Тошкент 2010й. 402 б. 2. Абдукадиров Д.Т. Қишлоқ хўжалиги экинлари селекцияси ва уруғчилиги. Тошкент 2002 й. 275 бет. 3. Азизов Б.М. Кузги буғдой дон сифатини оширишнинг муҳим омиллари. Ж.Ўзбекистон аграр фани ҳабарномаси. 3 (69)-сони, 2017й. 4. Азизов Б.М., Исроилов И.А., Худойкулов Ж.В. Ўсимликшуносликда илмий тадқиқот ишлари. Дарслик. Тошкент 2014. 265 б. 5. Азизов Қ.Қ., Ашуров К.К. Қанд жўхорининг янги навларини яратишда селекцияни тутган ўрни “ЎЗБЕКИСТОН ПАХТАЧИЛИГИНИ РИВОЖЛАНТИРИШ ИСТИҚБОЛЛАРИ” номли Республика илмий тўплами 2014 йил (I-ҚИСМ) 128 ва 130 бетлари 6. Ан Хе Сунг, Азизов К.К., Еденбаев Д., Бобоев Фю Г., Тахирбаева Д.У. Тритикале етиштириш қўлланмаси. Ташкент. 2017. 22 б. 7. Виноградов Б.И., Атабаева Х.Н., Дементьева А.А. Ўсимликшунослик. “Мехнат” матбуоти. 1987. 166 б. 8. Дала тажрибаларини ўтказиш услубиятлари. Тошкент 2007. 149 б.

Похожие

Tritikale urug’larini 1000 ta don og’irligi, o’sish quvvati va unuvchanlik qobiliyatini aniqlash

Suli urug’larini qabul qilingan uslub asosida 1000 dona don og’irligi, o’sish quvvati va unuvchanlik qobiliyatini aniqlash

Bug’doy urug’lari o’sish quvvati va unuvchanligini aniqlash

Jo’xori urug’larini 1000 don og’irligi, ko’karish kuchi va unuvchanlik qobiliyatini aniqlash

Arpa urug’larini qabul qilingan uslub asosida 1000 don og’irligi, o’sish quvvati va unuvchanligini aniqlash