Қишлоқ хўжалик аҳоли пунктлари ва саноат қорхоналари жойлашган ерларда зах қочириш ишларини ташкил қилиш - Сельское и лесное хозяйство - Рефераты

Қишлоқ хўжалик аҳоли пунктлари ва саноат қорхоналари жойлашган ерларда зах қочириш ишларини ташкил қилиш

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

40.5 KB

Қишлоқ хўжалик аҳоли пунктлари ва саноат қорхоналари жойлашган ерларда зах қочириш ишларини ташкил қилиш Режа: 1.Ҳозирги кундаги қишлоқ қурилишининг œзига хос хусусиятлари. 2.Очиқ сув кетқазиш тармоқлари конструкцияси ва уларнинг œзига хос хусусиятлари. 3.Ёпиқ сув кетқазиш тармоқлари конструкцияси ва ишлатиш шартлари. 4.Аҳоли пунктларини сув босишдан ҳимоя қилишда ишлатиладиган профилактик ва ҳимоя тадбирлари.

Ҳозирда қишлоқ шароитида катта капитал қурилишлар бœлмоқда. Айниқса бозор иқтисодиёти муносабати билан кичик ва қœшма қорхоналар, ширкатлар, маҳаллий саноат қорхоналари, фермер хœжаликлари қурилмоқда. Бу қорхоналарни иложи борича ҳайдов учун яроқсиз ерларга қуриш лозим. Бунда тепалик, қуруқ ерлар танланиб, уларни тошқин ва ёмғир сувлари босмаслиги, сизот сувлари сатҳи заминдан 0,5 м чуқурликда жойлашган бœлиши лозим. Агар шундай шароит бœлмаган тақдирда қуйидаги ишлар амалга оширилади: Ер усти сувлари оқимини ташкил қилиш. Бунга қуйидагича эришилади: худудни ташқаридан келувчи ер усти сувларидан ҳимоялаш, жала сувини олиб кетувчи тармоқлар қуриш ва ҳоказо. Ер усти сувларидан ҳимоялаш учун ушлаб қолувчи каналлар ва лотоклар қурилади. Улар трапециадал формада ва тубининг эни 0,5 м бœлади. Юқориги қияликни ювиб кетмаслиги учун сув тушиш жойларига маҳаллий материаллар билан мустаҳкамланган лотоклар ва воронкалар œрнатилади. Бетон ва темир бетон лотоклар трапециадал формада в = 0,4 м лик йиғма элементлардан ташкил бœлади. Бу каналлар ва лотоклар баҳорги тошқин ва 10-20 % таъминланганликка ҳисобланиб қурилади. Кœча йœллари усти иккала томонга 0,003 - 0,008 нишаблик билан текисланади. Бунда қоплама турига қаралади. Қор ва ёмғир сувлари кœчалардан очиқ ёки ёпиқ сув кеткизиш тармоғи орқали амалга оширилади.

1.Ёпиқ сув кетқазиш тармоғи. 1 - йœлак 2 - газон 3 - ёмғир тушадиган қудуқ. 4 - коллекторлар кузатиш қудуғи. 5 - туташтирувчи коллектор. 6 - марказий коллектор. Очиқ сув кетқазиш тармоғи. 1 - кювет 2 - йœл чети. 3 - қатнов қисми. Бу усул кичик посёлкаларда ва чорвачилиқ мажмуаларида қœлланилади. Бу ёпиқ тармоққа нисбатан 3-5 баравар арзон, аммо фойдали қурилиш майдонини қисқартиради, тез ифлосланганлиги туфайли санитария жиҳатдан ноқулайдир. Ёпиқ сув кетқазиш тизими эса зич, кœпқаватли иморатлар ва йœл қаттиқ қоплама билан қопланганда ишлатилади. Ёмғир сувини қабул қилувчи қудуқлар кœчанинг иккала томонида 50...150 м масофада œрнатилади ва улар йиғма темир-бетон конструкциядан иборат бœлиб, 2 м чуқурликка кœмилади. Устидан эса чœян панжара қопланади. Ундан сув туташтирувчи коллектор орқали II тартибли коллекторга тушади, ундан сœнг I тартибли ва МК га тушади. Туташтирувчи коллектор L=25м, d = 300...400 мм. Коллекторлар d = 300...600 мм, МК эса d ( 900 мм гача. Бунда асбоцсцемент ва темир-бетон қувурлар ишлатилади. Сув қабул қилгич сифатида маҳаллий паст текисликлар хизмат қилади. Сув кетқазиш тармоғини лойиҳалашда аҳоли пункти ҳудуди бир нечта участкаларга бœлинади. Ҳар бир участкалар майдони 100 га дан ошмаслиги лозим, чунки dк ( 1000 мм бœлса, у қимматга тушиб кетади. Очиқ сув кетқазиш тармоғининг диаметри ва кœндаланг кесим юзаси

ёмғир энг кœп ёққандаги максимал сув сарфини олиб кетишга мœлжалланиб лойиҳаланади. Бунда сув сарфи қуйидагича топилади:F q Q     (2.18) q - берилган таъминланганликда ёмғир оқимининг ҳисобий жадаллиги, л/с ( - берилган майдонинг œртача оқим коэффициенти. F - сув йиғиладиган майдон, га.     1 1 1 F F   (2.19) (-нинг қиймати қуйидагича қабул қилинади: Бетон, асфальт учун -0,9 Тош ётқизиқ учун- 0,45 Гравий ётқизиқ учун-0,3 Газонлар учун- 0,1...0,2. Аҳоли пунктларини ер ости сувлари босишидан сақлаш. Сизот сувларининг келиши ва чиқиб кетиши қийинлиги билан боғлиқ табиий сабаблардан ташқари аҳоли пунктлари жойлашган ерларда сизот сувлари кœтарилишининг яна қуйидаги сабаблари ҳам бœлиши мумкин: Қувурлар, резервуарлар, тозалаш иншоотларидан сув қочиши. Худудда бино, иншоот ва қорхоналар қуриш натижасида табиий буғланишга кетган намликлар камайиши. Иншоотлар замини тагида сув буғларининг конденсацияланиши. Қурилиш давомида котлован ва траншеяларда ер усти сувларининг тœпланиб қолиши. Агар сизот сувлари сатҳининг кœтарилишини олдини олиш имкони бœлмаса, у ҳолда профилактик ва ҳимоявий тадбирлар œтказилади. Профилактик тадбирларга иморат заминига сизот сувларини оқиб келишини камайтириш, ҳимоявий тадбирларга эса юқоридаги ҳодисаларни бартараф қилиш киради.

1.Сув буғи конденцациясининг олдини олиш учун вентиляцион дренаж ишлатилади. 2.Қувур остидан келувчи сувни ушлаб қолиш учун эса тик ёки ётиқ дренажлар œрнатилади.

Асосий адабиетлар: 1. Ахмедов Х.А. Зах қочириш мелиорацияси . Тошкент., “Ўқитувчи”., 1975.-25 бет. 2. Ахмедов Х.А. Суғориш мелиорацияси. Тошкент., “Ўқитувчи ”., 1977.- 340 бет. 3. Костяков А.Н. Основы мелиорация. М., “Селдьхоздат”, 1960.-624 бет. 4. Мирзаев А. “Суғориш ва зах қочириш мелиорацияси”. Тошкент, “Ўқитувчи”., 1974. 5. Нерозин А.Б. “Қишлоқ хўжалик меплиорацияси” ., Тошкент., “ Ўқитувчи ”., 1966 .- 252 бет. 6. Мелиорация и водное хозайство. Справочник, 1-6 том. М.Агропромиздат, 1990. 7. Марков Е.С. “Сельскохозяственные гидротехнические мелиорации” ., М., “Колос”., 1981.-375 бет. 8. Рахимбаев Ф.М. “Практиқум по сельскохозяственным гидротехническим мелиорациям ”., Ташкент., “Меҳнат”., 1988. – 363 бет.

Похожие

Зах қочириш мелиорациясининг ривожланиш тарихи ва унинг асосий вазифалари

Зах қочириш усуллари ва воситалари

Тусувчи зах қочириш тармоқлари

Суғоришда ер ости ва сизот сувларидан фойдаланиш. Маҳаллий оқимлар

Қишлоқ хўжалик корхоналарининг ер ҳудудини ташкил қилиш ва режалаштириш