Донларни майдалаш жараёни - Сельское и лесное хозяйство - Рефераты

Донларни майдалаш жараёни

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

67.5 KB

Донларни майдалаш жараёни Режа: 1. Майдалаш жараёнининг асосий вазифалари. 2. Майдалашнинг усуллари. 3. Майдалаш жараёнининг умумлашган қонуни. 4. Донни валли дастгоҳларда майдалашнинг асослари. 5. Валли дастгоҳнинг ишлаш самарадорлигига таъсир қилувчи омиллар. 6. Майдалаш жараёнига валлардаги тишларнинг параметрларининг таъсири. 7. Майдалаш жараёнининг технологик самарадорлиги.

Таянч иборалари Майдалаш: оддий майдалаш, сайлаб майдалаш. Валли дастгоҳларда майдалаш: валлар орасидаги ишчи масофа; тишларнинг қиялиги; тишларни ўзаро жойлашуви; тишларни кесиш зичлиги; валларнинг айланма ва нисбий тезлиги; валларга тушади ган солиштирма юклама катталиги. 1. Майдалаш жараёнининг асосий вазифалари. Ун тортишга тайёрлашда буғдой ва жавдарнинг анатомик қисм ларидаги структурали-механик фарқдан фойдаланган ҳолда, гидро термик ишлов бериш усулларини қўллаб, мағиз ва қобиқнинг ўзаро фарқли хоссалари кучайтирилади. Навли ун тортишда кўп маротаба ли майдалашдан асосий мақсад максимал даражада қобиқларсиз ма ғизни майдалаш. Шунинг учун навли ун тортишда сайлаб майдалаш усули кенг қўлланилади. Майдалаш ускуналарининг оптимал кўрсат кичларини мос тушиши донни юқори самарадорликда қўлланишини ва юқори навли уннинг максимал чиқишини таъминлайди. Бошоқли экинларни майдалаш учун ун тортиш натижаларининг мақсадли қўлланилишидан боғлиқ ҳолда технологик жараённинг тур ли босқичларида турли майдаловчи машиналар қўлланилади. Майдалашнинг асосий муаммоларидан бири охирги маҳсулотни иложи борича гранулометрик таркиби бўйича юқори бир турлиликка эришишдадир. Бу махсулот сифат кўрсаткичини бир хил бўлиш зару риятига, шунингдек ун олишда солиштирма энергия сиғимини камай тириш талабларига асосланган. 2. Майдалашнинг усуллари. Майдалаш жараёни саноатнинг турли соҳаларида кенг қўллани лади. Аниқ йирикликдаги бўлакчалардан ташкил топган қаттиқ жисмлар оқувчан материал олиш учун турли усуллар билан майдала нади. Қаттиқ жисмни майдалашни икки усули бор: оддий ва сайлаб майдалаш.

Агар майдаланадиган маҳсулот кимёвий таркиби бўйича бир турли бўлса ва барча унинг қисмлари структура-механикавий хос салари бўйича бир хил бўлса, аниқ йирикликкача майдаланган қат тиқ жисм аниқ мақсад учун қўллаш мумкин бўлган оқувчан массага айланади. Бундай таъсир усули оддий майдалаш деб қабул қилин ган. Агар майдаланадиган қаттиқ жисм кимёвий таркиби ва структу рали- механик хоссалари бўйича турлича бўлса, йўналтирилган мақсадлар таъсирини кучайтириб, қаттиқ жисмнинг таркибий қисмини турли хоссаларини кучайтириш мумкин. Турли усулларни қўллаб, қаттиқ жисмни майдалашда бир хил куч таъсирида йириклиги ва ки мёвий таркиби бўйича фарқ қилувчи бўлакчалар олиш мумкин. Бу мақсадга эришишда бир босқичли майдалаш етарли эмас, уни кўп маротаба такрорлаш керак ва ҳар гал ҳар босқичда турли йирик ликка ва сифатга эга бўлган майдаланган фракциялар элаб олина ди. Майдалашнинг бундай усули сайлаб майдалаш дейилади. Ун тор тишга тайёрланган буғдой ва жавдардан бир неча хил ун навларини олишда сайлаб майдалаш усули асосий ҳисобланади. 3. Майдалаш жараёнининг умумлашган қонуни. Қаттиқ жисмларни майдалаш ва деформациялаш жараёни албатта энергия сарфи билан кузатилади. У эгилувчан пластик деформация ва молекуляр қисилиш кучини забт этишга сарф бўлади, сўнгра жисм бўлакланади ва янги жисм ҳосил бўлади. Эгилувчан деформа ция натижасида ташқи кучлар таъсирида энергия йиғилади, бу энергия ташки куч ҳаракати тўхтагандан кейин қисман қайтади. Эгилувчан деформация каби пластик деформацияда ҳам, олинган механик энергиянинг бир қисми иссиқлик энергиясига айланади ва натижада деформацияланаётган қаттиқ жисмни температураси ошади. Майдалаш жараёнида бир вақтнинг ўзида энергиянинг бир қисми маҳсулотнинг электрланишига ва майдаловчи машинанинг ишчи юза ларига сарф бўлади.

Ребиндер П.А томонидан маълум йирикликдаги бўлаклардан таш кил топган материални майдалашга сарф бўлган энергия миқдорини боғлиқлигини эътиборга олишни таклиф қилди. А = Ау + А s Бу ерда: Ау - булинадиган жисмнинг эгилувчан ва пластик дефор - мациясини энергия сарфи. А s - янги юзани ҳосил қилиш энергия сарфи. Шундай қилиб майдалаш жараёнининг вазифаси анча йирик қисм ни бўлаклашда янги юзани олиш, бунда факат А s энергия сарфини ҳисоблаш фойдали. Бу майдалаш жараёнининг фойдали иш коэффициентини шартли баҳолаш имконини беради:Ay As As  1 Ребендер П.А. майдалашнинг умумлашган қонунини қуйидагича ёзишни таклиф киритди.          A E V my A A p 2 2 0 Бу ерда: А 0 - деформация жараёнига ва майдаловчи машиналар ишчи органларини емирилишига сарф бўладиган энергия сарфи; m у - майдаланадиган материал бўлакчалари деформацияси циклини сони; р -майдаланадиган материални бўлакловчи кучланиш; V - бўлакланадиган материал ҳажми; Е -материалнинг эгилувчанлик модули;  S = S к- S н -қайта ҳосил бўлган юза катталиги;  = ( S к/ S н) = i n - кўпайтиргич, машина конструкциясидан боғлиқ ҳолда янги юзани ҳосил қилишни тавсифлайди. 4. Донни валли дастгоҳларда майдалашнинг асослари. Валли дастгоҳларнинг ишчи органлари бир-бирига томон турли айланма тезлик билан ҳаракатланувчи тишли ёки ғадир-будир юзали горизонтал жойлашган иккита цилиндрик валдан иборат. Майдалана ётган материал

туридан боғлиқ ҳолда валларнинг турли геометрик, кинематик ва юклама кўрсаткичлари қўлланилади. Тез ва секин айланувчи валлар бир хил геометрик тавсифга (тишларни зичлиги, тишларнинг профили ва тишларнинг қиялик бур чаги) эга. Ун ишлаб чиқаришда дон ва дон маҳсулотларини майдалаш дара жасига умумий янчилиш И катталиги билан тавсифланади ва бунинг қийматига нафақат валларнинг геометрик тавсифи (диаметри, тиш ларнинг юзаси ва ўзаро жойлашуви, ишчи юзанинг ғадир-будурлик даражаси), балки валларнинг кинематик кўрстакичлари (валларнинг айланма ва нисбий тезлиги) ҳам, солиштирма юклама катталиги ва бошқа омиллар таъсир кўрсатади. 5. Валли дастгоҳнинг ишлаш самарадорлигига таъсир қилувчи омиллар. Дон ва унинг маҳсулотларини валли дастгоҳларда майда лаш самарадорлигига жуда кўп омиллар таъсир кўрсатади. Бу омил ларнинг асосийларига қуйидагилар киради: валлар орасидаги ишчи масофа; тишларнинг қиялиги; тишларни ўзаро жойлашуви; тишларни кесиш зичлиги; валларнинг айланма ва нисбий тезлиги; валларга тушадиган солиштирма юклама катталиги. Майдаловчи валлар орасидаги ишчи масофани ўзгариши билан янчилиш катталигини кўрсаткичи ўзгаради. Шунинг учун валлар орасидаги ишчи масофани доим бир хилда бўлиши алоҳида аҳамиятга эгадир. Валлар орасидаги ишчи масофани стабил сақлаш учун қуйи даги талаблар қўйилади: 1. Валларнинг цилиндрик шакли жуда катта аниқликда бўлиши керак; 2. Валларни букилишдаги қаттиқлиги катта бўлиши керак; 3. Валларни ва валлараро узатиш шкив ва шестерналарини дебаланс кўрсаткичи жуда катта аниқликда бўлиши керак; 4. Валли дастгоҳдаги подшипникларнинг сифати жуда юқори бўлиши керак.

6. Майдалаш жараёнига валлардаги тишларнинг параметрларининг таъсири. Майдалаш жараёнига тишларнинг шакли ҳам катта таъсир қила ди. Шунинг учун навли ун тортишда ёрмалаш системаларида, қай роқлаш системаларида ва охирги янчиш системаларидаги валли дастгоҳларда тишли валлар қўлланади. Янчиш системаларида эса ғадир-будур юзали валлар қўлланилади. Валларнинг юзасидаги тишлар вал юзасига параллел жойлашма ган бўлиб, маълум бурчак остида бўлади ва бу кўрсаткич фоизлар да белгиланади. Тишларнинг қиялик бурчагини кўпайиши билан май далашнинг интенсивлигини ошади. Майдалашга бирга ишловчи валларнинг тишларини ўзаро жойла шуви жуда катта таъсир қилади. Валлардаги тишларни ўзаро жойла шуви тўрт хил кўринишда бўлади: учи учи билан, елкаси елкаси билан, учи елкаси билан, елкаси учи билан. Агар тишларни ўзаро жойлашуви учи учи билан бўлса доннинг эндосперми билан бирга қобиқлари ҳам интенсив майдаланади. Буғ дой ва жавдар донидан навли ун тортишда тишларни бундай ўзаро жойлашуви мақсадга мувофиқ эмас. Тишларни учи учи билан ўзаро жойлашуви шаффофлиги 40 % кам бўлган буғдой донидан ва макарон маҳсулотлари учун ун тортишда қўллаш тавсия қилинади. Шаффофлиги 40 % дан кўп бўлган буғдой донидан ун тортишда тишларни елкаси елкаси билан ўзаро жойлашувини қўллаш тавсия қилинади. Тишларни кесиш зичлиги (валнинг 1 см юзасидаги тишларни миқдори) ун тортишнинг туридан ва майдаланадиган маҳсулотлар нинг йириклигидан боғлиқ бўлади. Агар майдаланадиган маҳсулот қанча кичик бўлса, тишларни кесиш зичлиги шунча кўп бўлиши ке рак. Аммо тишларни кесиш зичлигини ошиши билан тишларнинг ба ландлиги камаяди, бу тишларнинг ишлаш муддатларини камайтиради.

Энг яхши оқлик ва кулдорлик кўрсаткичли ун олиш учун янчиш ва қайроқлаш системаларидаги валли дастгоҳларда ғадир-будур юзали валлар қўлланилади. Ҳозирги пайтда Ўзбекистон Республикасидаги ва чет эллардаги тегирмонларда навли ун тортишда ёрмалаш системаларида ва охирги янчиш системаларидаги валли дастгоҳларда тишли валлар, қайроқ лаш ва янчиш системаларида ғадир-будир юзаси валлар қўлланила ди. 7. Майдалаш жараёнининг технологик самарадорлиги. Майдалаш самарадорлигига бир қанча омиллар таъсир кўрсата ди. Улардан асосийлари валлар орасидаги ишчи масофа, тишлар қи ялиги, тишларнинг ўзаро жойлашуви, тишларнинг қирқим зичлиги, валларнинг айланма ва нисбий тезликлари, валларга тушадиган со лиштирма юкламалардир. Қаттиқ жисмларни ва донни майдалашни майдалаш самарадорли гини асосий критериясига қуйидагилар киради: майдалаш даражаси ( i ); жараённинг солиштирма энергия сиғими N уд (кВт. соат/тон на); майдаловчи машинанинг ишчи органларига тушадиган солиштир ма юклама (валли дастгоҳлар учун, кг/см. сут). Майдалаш даражаси янги хосил бўлган юзани S к майдаланадиган материалнинг бошланғич юзасини Sn нисбати билан аниқланади.Sn Sк i Майдалаш даражаси бир нечта усул билан аниқланади: элакли, седиментацион ва маҳсулотга газни кириш усули. Ун тортишда I , II , III ва IV ёрмалаш системаларидаги юқори қолдиқ маҳсулотла рини нотўғри шаклда бўлиши бу усулларни қўллашни қийинлаштира ди. Шунинг учун ҳар бир майдалаш системасидаги валли дастгоҳ ларнинг майдалаш самарадорлигини аниқлаш бошка кўрсаткич умумий янчилиш қабул қилинган.

Умумий янчилиш И кўрсаткичи - машинада қайта ишлангандан кейин олинган маҳсулот массаси таркибида бўлган элакдан ўтади ган булакчалар миқдоридан m 2 машинага тушадиган маҳсулот масса си таркибида бўлган элакдан ўтадиган бўлакчалар миқдорини m 1 айирмаси тушинилади. И = m 2 - m 1 , %. Агар майдалаш машинасига тушадиган маҳсулот массаси тарки бида элакдан ўтадиган бўлакчалар бўлмаса формула шу кўринишда қолади. Агар кейинги майдалаш системалари машиналарига ажратиб олинган йирик бўлакчалар ва улар таркибида элакдан ўтадиган бў лакчалар борлиги ҳисобга олинса формула қуйидагича бўлади: %, 100 100) ( 1 2 1 m m m И    Тегирмонларда ун ишлаб чи қ аришда энергия сиғимини т ў ли қ баҳхолаш учун 1 тонна ун ишлаб чи қ аришга сарф қ илинган энергия ми қ дори билан ани қ ланади . Бунда донни тайёрлаш , янчиш , навларни шакллантириш , унни қ оплаш ва маҳсулотни ж ў натишга сарф қ илинган энергия ми қ дори ҳ ам ҳ исобга олинади . Маҳсулотни майдалашга сарф қ илинган энергия микдорини ани қ лашда факат майдаловчи машина ларга сарф килинган энергия ми қ дори олинади .

Фойдаланилаётган адабиётлар : 1. Егоров Г.А., Мельников Е.М., Максимчук Б.М. Технология муки, крупы, комбикормов. М. Колос, 1984 г. 2. Егоров Г.А., Мартыненко Я.Ф., Петренко Т.П. Технология и оборудование мукомольной, крупяной и комбикормовой промышлен ности. М, МГАПП. 1996 г.

Похожие

Озикларни консервациялаш, майдалаш, грануллаш ва брикетлашни механизациялаш

Ун тортишнинг турлари

Тегирмон ва ёрма заводларида донни қайта ишлашга тайёрлашнинг асослари

Пишлоқ ишлаб чиқариш жараёни

Сарёғ ишлаб чиқариш жараёни