Меҳнат таълими машғулотларида чизмалар ва график тасвирлардан фойдаланиш - Педагогиka - Рефераты

Меҳнат таълими машғулотларида чизмалар ва график тасвирлардан фойдаланиш

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

43.5 KB

Меҳнат таълими машғулотларида чизмалар ва график тасвирлардан фойдаланиш Режа: 1. Меҳнат таълими дарсларида чизмалар ва бошқа график тасвирлардан фойдаланиш. 2. Чизмани ўқиш ва чизиш қоидалари. 3. Чизма, эскиз, техник расмлар чизиш (амалий машғулот).

Ўқувчиларга чизмани ўқиш ва чизишни ўргатиш учун уларда график билим элементларини хосил қилиш зарур. Ўқувчиларнинг график билим элементлари билан танишишлари чизмаларни ўқишни ўргатишдан бошланади. Устахонадаги машғулотларда техник расмлар, эскизлар ва иш чизмаларидан фойдаланилади. Ишни техник расмдан бошлаш, ўқувчиларнинг расм солиш бўйича олган билимларига таяниш буюмнинг график тасвири ҳақида тезроқ тасаввур хосил қилиш имконини беради. Ўқувчилада буюмнинг шакли ва хақиқий ўлчамлари ҳақидаги тасаввур аниқ бўлиши учун уларга техник расм билан бирга буюмнинг ўзини ҳам кўрсатиш керак. Ўқувчилар техник расмни ўзлаштирганларидан кейин эскиз билан танишишгша ўтилади. Бунда ҳам бумнинг тайёр намуналарини кўрсатиш лозим. Чизмаларни ўқишга ўргатишнинг иккита усули маълум. Уларнинг биринчисида чизмага ўқувчилар жавоб қайтариши лозим бўлган саволлар рўйхати илова қилинади. Саволлар ўқувчи жавоб топиши учун чизмани ўрганишга, уни тахлил қилишга мажбур бўладиган йўсинда тузилади. Бу усул умумий таълим мактабларида қўлланилади. Бунда ўқувчилар чизмани босқичма-босқич ўқийди ва уни тахлил қилади. Иккинчи усул ўқувчиларниннг маълум тартибда ва муайян режа бўича чизмани ўрганишлари ҳамда унинг мазмунини тахлил қилишларига асосланган бўлиб, бу иш қуйидаги босқичлардан иборат: 1. Чизма билан умумий танишиш.

2. Чизмани асосий ёзуви ва габарит ўлчамларини, дэталнинг номи, материали, масштабини ўқиш. 3. Тасвирларни, дэталнинг умумий шакли, дэтал элементларининг шаклларини ўқиш. 4. Ўлчамлар, шартли белгилар, ёзувларни, техник талаблар ва кўрсатмаларни ўқиш. Чизмада дэталнинг тасвири билан бирга технологик жараённи ташкил қилиш ва буюмни ишлаш учун қўшимча маълумотлар ҳам бўлади. Шунга кўра чизмани ўқишни ўргатиш – ўқувчиларга фақат тасвирланган буюмнинг фазодаги шаклини тасаввур этишни эмас, балки уни тайёрлаш ва текшириш учун керакли барча маълумотларни аниқлашни ҳам ўргатишдир. Ўқитувчи чизмаларни ўқишни ўргатишда аввал тайёр буюм (дэтал) ни намойиш қилади ва ундаги элемент-ларнинг номлрини айтади. Тайёр буюмлар сифатида содда шаклли буюмларни, масалан, ёғоч таглик, яшиқ девори ва хоказоларни олиш тавсия этилади. Буюмлардаги текислик, торец, қирра каби элементларни сўнгра дэталнинг олдидан, юқорисидан ва чап томонидан кўринишлари ҳақида маълумот беради. Шундан сўнг буюмнинг чизмасини кўрсатиб, уни юқорида келтирилган режа бўйича қандай ўқиш кераклигини тушунтиради. Ўқувчилар чизманинг масштабини аниқлашда табиатшунослик дарсларида ҳамда географик карталардаги масштабларни ўрганишда олган билимларига таянадилар. Ўлчамлар шартли белгилар ва ёзувлар энг охирида ўқилади. Бунда мактаб устахоналаридаги машғулотларда фойдаланилган иш

чизмалари ГОСТ нинг ҳамма қоидаларига мувофиқ чизидган бўлиши керак. Чизмаларни муайян режа бўйича ўқиш усулидан фойдалани ўқувчилар олдига савол-топшириқлар қўйишни инкор этмайди. Дастлабки саволлар аниқ мазкур дэталнинг шаклига тааллуқли, маслан: шпонка ариқчаси чап торецдан қанча оралиқдан бошланади?, фаска пластинкада қандай бурчак остида олинган? Каби бўлиши керак. Ўқувчилар габарит ўлчамлар, дэталнинг элементи, техник шартлар каби тушунчалар билан тинчиганларидан кейин саволларни умумлашган ҳолда. Масалан, мазкур дэтални тайёрлашнинг техник шартларини айтинг, чизмада ифодаланган дэталнинг габарит ўлчамларини кўрсатинг ва хоказо тарзида қўйиш мумкин. Ўқувчилар чизмани ўқиш малакаларини ўзлаштиришда чизмачиликда қабул қилинган шартли белгилар билан ҳам таништирилиши керак. Бу эса чизмалар тузишин ўрганиш учун зарур. Ўқувчилар амалий ишда фойдаланиладиган чизмаларни тузсалар уларнинг фаоллиги ва меҳнат топшириқларига қизиқиши ортади. Бу чизмалар айниқса моделлаштириш жараёнида жуда зарурдир.

ФОЙДАЛАНИЛГАН АДАБИЁТЛАР 1. «Умумий ўрта таълимнинг давлат таълим стандартлари ва ўқув дастури». Таълим тараққиёти – 4-сон. 1999 йил. 2. Д. Тхоржевский. «Меҳнат таълими методикаси». Тошкент. 1990 йил. 3. А. Варобьёв. «Меҳнат таълими методикаси». Тошкнт. 1992 йил. 4. С. Булатов. «Ўзбекистон халқ амалий безак санъати». Тошкент. 1992 йил. 5. А. Умрохўжаев. «Техникавий графика асослари». Тошкент. «Ўқитувчи». 1998 йил. 6. www.ziyonet.uz

Похожие

Мехнат таълими машгулотларида график тасвирлардан фойдаланиш

Меҳнат ва касб таълими дарсларида ўқитишнинг фаол усулларидан фойдаланиш

Меҳнат таълими дарсларида иқтисодиёт ва тадбиркорлик асосларини ўргатиш

Меҳнат таълими дарсларида ўқувчиларга тадбиркорликни ўргатиш

Дарсларда дидактик уйинлар оркали самарадорликка эришиш усуллари