Меҳнат таълими дарсларида машинашунослик элементларини йғунлаштириб ўтиш методикаси - Педагогиka - Рефераты

Меҳнат таълими дарсларида машинашунослик элементларини йғунлаштириб ўтиш методикаси

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

56.5 KB

Меҳнат таълими дарсларида машинашунослик элементларини йғунлаштириб ўтиш методикаси Режа: 1. ДТС асосидаги ўқув дастурида машина элементлари машғулотларини ўтказиш ҳақида . 2. Машинашунослик элементлари машғулотларини 5-7 синфларда ўтиш методикаси. 3. 8-9 синфларда йўналишлар бўйича машина элементлари машғулотларини ўтиш. 4. Машина элементларидан ўқувчилар эгаллаши лозим бўлган ДТС талаблари.

Меҳнат таълими бўйича ДТС да меҳнат таълимининг мақсади , халқ хўжалигининг турли сохалари , уларда ишлатиладиган техника ва технология тўғрисида билимлар бериш , турли хил асбоб - ускуналар , машина ва механизмлар , мосламалардан фойдаланишни , механизациялаштирилган ва электрлаштирилган воситалар билан ишлашни ўргатишдан иборатлиги таъкидланади . Ўқувчиларни меҳнатга тайёрлаш жараёнида касб ҳунарга йўналтиришни янада кучайтириш, уларни замонавий ишлаб чиқариш асослари, ёғочга, металлга ва газламаларга ишлов бериш технологияси, пазандачилик асослари, қишлоқ хўжалиги асослари, бадиий меҳнат технологияси ва машина элементлари йўналишлари бўйича билим, кўникма ва малакаларни эгаллашлари кўзда тутилган. ДТС асосидаги меҳнат таълимининг ўқув дастурига асосан 5-7 синфларда меҳнат таълими йўналишларига мос холда уйғунлаштирилган машина элементлари машғулотлари ўтказилади. 5-синф. Машина деталларини тайёрланиши ва ишлатилиши. Шакллантириладиган билимлар: Машина деталларининг турлари. Бир ҳил деталларнинг машина ва механизмларда қўлланилиши, замонавий машина, механизм ва деталларни тайёрлашда қўлланиладиган материаллар. Амалий мустақил ишлар: турли механизмлардан деталларни ажратиш, уларнинг конструкциясини ўрганиш, ҳусусиятларини белгилаб олиш, габарит ўлчамларни аниқлаш, эскизларини чизиш, қайта йиғиш. Резбали бирикма турлари ва улардан фойдаланиш асослари.

Шакллантириладиган билимлар: резбали бирикмаларнинг асосий турлари ва уларнинг тавсифи ҳамда қўлланилиши. Амалий мустақил ишлар: Резбали бирикмаларнинг турлари- ни, бажарадиган вазифаларини, давлат стандартларини расмий меъёрий манбалар асосида ўрганиш. Понали, шпонкали ва шлицали бирикмалардан фойдаланиш асослари. Шакллантириладиган билимлар: Понали, шпонкали ва шлицали бирикмаларнинг вазифаси, тузилиши, ишлатилиши. Понали ва шлицали бирикмаларга таъсир этувчи кучлар ва уларни ҳисоблаш методикаси. Амалий мустқил ишлар: Понали, шпонкали, штифт ва шлицали бирикмаларнинг 1-2 хили конструкцияларини ва ишлаш жараёнини ўрганиш. Деталларнинг ажралмас бирикмалари ва улардан фойдаланиш асослари. Шакллантириладиган билимлар: Деталларнинг ажралмас бирикмалари турлари, конструкциялар ва улар тайёрланадиган материаллар. Парчинлаш, пайвандлаш, пресслаш ва бошқа ажралмас бирикмаларда таъсир этувчи кучлар, уларни ҳисоблаш методикаси. Амалий мустақил ишлар: Парчинлаш, пайвандлаш, деталларни куч билан босиб бириктириш ва бошқа ажралмас бирикмаларнинг намуналарини ўрганиш ва аниқланган маълумотлар асосида реферат тайёрлаш.

6-синф. Куч ва ҳаракатни узатиш, ўзгартириш ва тақсимлаш механизмлари. Шакллантириладиган билимлар: Машиналарнинг харакат- ларни узатиш механизмлари тўғрисидаги умумий маълумотлар. Машинада куч-ҳаракатларни тақсимлайдиган узатмалар, тузилиши, ишлаш тамойиллари, улар тайёрланадиган материаллар. Машинани электр узатмалар воситасида ҳаракатга келтириш. Узатмаларнинг тузилиши, турлари, ишлаш тамойили, улар тайёрланадиган материаллар, иш жараёнидаги асосий техник-технологик кўрсаткичлари. Амалий мустақил ишлар: Электр, гидравлик превматик ҳамда деталларни бир бирига бевосита тегадиган ҳолатдаги ишқаланиш тизими асосида ишлаб чиқилган узатмаларни деталларга ажратиш, уларнинг конструкциясини ва ишлатиш тартибини ўргатиш ва асосий кўрсаткичлари тўғрисида маълумотлар асосида реферат тайёрлаш. Фрикцион узатмалар. Шакллантириладиган билимлар: Фрикцион узатмалар турлари конструкцияси, ишлаш схемалари ва тамойиллари. Функцион узатмаларнинг чидамлилигини ҳисоблаш. Амалий мустақил ишлар: функцион узатмалардан деталларни ажратиш ва уларнинг конструкцияларини ўрганиш, функцион узатмаларнинг техник технологик кўрсаткичлари бўйича ҳисоблаш ишларини бажариш юзасидан реферат тайёрлаш.

Тасмали узатмалар. Шакллантириладиган билимлар: Тасмали узатмаларнинг турлари, назарий асослари, тавсифи, кўрсаткичлари, улар тайёрланадиган материаллар. Амалий мустақил ишлар: Тасмали узатмаларнинг ишлаш жараёнида ҳосил бўладиган тортиш кучининг ишқаланиш коэффицентига ҳамда кичик шкивнинг айланиш тезлигига боғлиқлигини ўрганиш. Тасмалар тайёрланадиган материалларни танлаш. Шкив томонидан валга таъсир этувчи кучни ҳисоблаш. Тишли узатмалар Шакллантириладиган билимлар: Тишли узатмаларнинг асосий турлари, уларнинг қўлланиши, тишли ғилдиракларнинг тузилиши ва асосий кўрсаткичлари. Турли материаллардан тайёрланадиган тишли ғилдираклар ва уларни машиналарда қўлланилиши. Амалий мустақил ишлар: Турли тишли узатмаларнинг бир- биридан фарқини аниқлаш. Тишли узатмалар моделини ва тишли ғилдирактарнинг тишлари турларини ўрганиш. Металл тасмали (занжирли) узатмалар. Шакллантириладиган билимлар: Металл тасмали узатмалар тўғрисида умумий маълумот, назарий асослари, уларни ҳисоблаш методикаси. Амалий мустақил ишлар: металл тасмали узатмаларнинг турлари бўйича Давлат стандартларини ўргатиш. Металл тасманинг техник – технологик хусусиятларини ўргатиш.

7-синф. Вал, ўқ ва муфталар. Шакллантириладиган билимлар: Вал ва ўқларнинг вазифа- лари. Вал ва ўқларнинг умумий техник – технологик параметр-лари бўйича қўлланиладиган ҳисоблаш усуллари. Вал ва ўқларда қўлланиладиган Давлат стандартлари. Муфталарнинг турлари, вазифалари ва ишлаш тамойиллари. Амалий мустақил ишлар: Вал ва ўқларни бириктириш. Вал ва ўқнинг бир биридан фарқи, уларнинг чидамлилиги ва қаттиқлигини ҳисоблаш. Подшипниклар ва силжийдиган мосламалар. Шакллантириладиган билимлар: Подшипниклар ва силжийдиган мосламалар тўғрисида умумий маълумотлар. Подшипниклар тайёрланадиган материаллар, ишлаш жараёни. Амалий мустақил ишлар: Подшипниклар турларини ўрганиш, техник-технологик кўрсаткичларини ҳисоблаш. Станина, плита, қути (коробка)лар. Шакллантириладиган билимлар: Станина, плита ва коробкаларнинг вазифалари. Ўлчовларини аниқлаш усуллари. Амалий мустақил ишлар: Станина, плита ва коробкаларнинг қўлланилиши ва уларнинг техник-технологик ҳусусиятларини ўргатиш. 8-синф. 8-синфда машина элементлари алоҳида бўлим сифатида киритилган бўлиб, унга 8 соат вақт ажратилган. Меҳнат таълимининг ҳар бир

йўналиши бўйича машина элементлари бўлимининг мавзулари шу йўналишга мос ҳолда ўтилади. 9-синф. 9-синфда машина элементлари ишлаб чиқариш асослари бўлими таркибида ҳар бир мавзуга сингдирилган ҳолда уйғунлаштириб олиб борилади. Бунда ишлаб чиқаришни меҳанизациялаштириш ва автоматлаштириш, ишлаб чиқаришнинг унумдорлигини, самарадорлигини, сифатини оширишда машина ва автоматлардан фойдаланиш, ишлаб чиқаришда ЭХМ лардан, сонли ва дастурли, автомат ва ярим автомат дастгохлардан фойдалниш ҳақидаги маълумотлар берилади. Умумий ўрта таълим якунида ўқувчилар машина элементларидан қуйидаги билим, кўникма ва малакаларни эгаллашлари шарт. - Машина деталларини тайёрланиши ва ишлатилиши. Машина деталларининг турлари, қўлланилиши. - Резбали бирикмалар ва улардан фойдаланиш. Ажралувчи ва ажралмас бирикмалар ва улардан фойдаланиш соҳаларини билиш. - Куч ва ҳаракатни узатиш, ўзгартириш ва тақсимлаш меҳанизмлари, турли ҳил узатмаларни турлари ва қўлланилиш соҳаларини билиш. - Вал, ўқ ва муфталар, уларни вазифаларини ва ишлатилиш соҳаларини билиш.

- Подшипниклар, силжидиган мосламалар, станина, плита, қути (коробка) ларнинг вазифалари ва қўлланилиш соҳаларини билиш. - Меҳнат таълимининг ҳар бир йўналишлари бўйича қўлланиладиган машина, меҳанизмларнинг тузилиш ва ишлаш тамойилларини билиши керак.

Фойдаланилган адабиётлар 1. Умумий ўрта таълимнинг давлат таълим стандарти ва ўқув дастури. Т. «Шарқ» 1999 йил. 4-махсус сон. 2. А.И.Воробьев. «Меҳнат политехника таълими дидактикаси». Т. «Ўқитувчи». 1997 йил. 3. К.Д.Давлатов. «Меҳнат ва касб таълими-тарбиясидан амалий машғулотлар». Т. «Ўқитувчи». 1995 йил. 4. С.Х.Абдуллаев. «Машина деталлари» маърузалар матни. НамДУ. 2000 йил. 5. Ш.Ё.Ўринбоев. «Ўқувчиларга машинашунослик элемент- ларини ўқитишда уларни фикрлаш қобилиятларини шакллан- тириш» методик тавсия. Наманган. 1995 йил. 6. www.ziyonet.uz

Похожие

Меҳнат таълими дарсларида электротехник ишлар ҳамда таъмирлаш асосларини ўтиш методикаси

Меҳнат таълими дарсларида ўқувчиларга тадбиркорликни ўргатиш

Меҳнат таълими дарсларида иқтисодиёт ва тадбиркорлик асосларини ўргатиш

Меҳнат ва касб таълими дарсларида ўқитишнинг фаол усулларидан фойдаланиш

Меҳнат дарсларини бадиий меҳнат технологияси билан уйғунлаштириш методикаси