Maktabda fizika ta`limining maqsad va vazifasi - Педагогиka - Рефераты

Maktabda fizika ta`limining maqsad va vazifasi

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

71 KB

www.arxiv.uz R e j a : 1. Umumiy o`rta ta`limning maqsad va vazifalari. 2. Umumiy o`rta ta`limni tashkil etish bosqichlari. 3. Fizika fani bo`yicha ta`lim standartlari. 4. 6-9-sinflar bo`yicha o`rganilishi lozim bolgan bo`limlarning mazmuni.

www.arxiv.uz 1998 yil 16 may "ma`rifat" gazetasida "o`zbekiston respublikasi vazirlar mahkamasining qarori chiqqan edi,bu qaror o`zbekiston respublikasida umumiy o`rta ta`limni tashkil etish to`grisida (1998 yil 13 may №203). vazirlar mahkamasining bu qarori kadrlar tayyorlash milliy dasturiga muvofiq, umumiy o`rta ta`lim maktablarining o`qitish dasturlarini isloh qilish,9 yillik umumiy o`rta ta`limning sifat jixatidan yangi tizimini yaratish, uning o`rta- maxsus,kasb-xunar ta`limi bilan davomiyligini va uzviy bog`liqligini ta`minlash maqsadidan iborat. 1998 yil 23 may "ma`rifat" gazetasida 203-sonli qaroriga 1-ilova berildi, ya`ni "o`zbekiston respublika-sida umumiy o`rta ta`lim to`grisida nizom tasdiqlandi. Ushbu nizom 8 bo`limdan iborat. 1.umumiy qoidalar: 1.o`qish muddati 9 yil bo`lgan umumiy o`rta ta`lim maktabning 1-9-sinflari majburiy hisoblanadi. U boshlangich ta`limni (1-4 sinflar) qamrab oladi,hamda uzluksiz ta`lim tizimining mustaqil turi hisoblanadi. 2.kadrlar tayyorlash milliy dasturiga muvofiq, psixologik-pedagogik, uslubiy, moddiy-texnikaviy va sanitariya maishiy shart-sharoitlar yaratiladi. 3.umumiy o`rta ta`lim muassasi(maktab) yuridik shaxs hisoblanadi va qonun hujjatlarida belgilangan tartibda tashkil etiladi. 2. Umumiy o`rta ta`limning maqsad va vazifalari. 1.dts ga muvofiq o`quvchilarni o`qitish va tarbiyalash hamda shaxsning ta`lim olish xuquqini ro`yobga chiqarish umumiy o`rta ta`limning maqsadi hisoblanadi. 2. Uo`t ning vazifalari: - o`quvchilar tomonidan muntazam bilimlar olinishini ta`minlash, ularda bilim olish ehtiyojini rivojlantirish, bazaviy o`quv, ilmiy va umum madaniy bilimlarni shakllantirish. - o`quvchilarda mehnat ko`nikmalarini, ijodiy mustaqil fikrlashni, kasb tanlashga va atrof-olamga ongli munosabatni xosil qilish.

www.arxiv.uz - milliy hamda umumbashariy qadriyatlarni uzviy birlashtirish asosida o`quvchilarda yuksak ma`naviy-axlokiy fazilatlarni tarbiyalash, o`z vataniga va xalqiga sodiq fuqaroni shakllantirish. - ta`limning uzluksizligini va izchilligini,maktab o`quv dasturlarining akademik liseylar va kasb - hunar kollejlaridagi o`quv dasturlari bilan uzviy o`zaro bog`lanishini ta`minlash. 3.umumiy o`rta ta`limni tashkil etish. umumiy o`rta ta`lim quyidagi bosqichlardan iborat bo`ladi: 1. Boshlangich ta`lim ( 1-4 sinflar) 2. Umumiy o`rta ta`lim ( 1-9 sinflar) 4. O`quv tarbiya jarayonini tashkil etish va uning mazmuni. - bolalarni umumta`lim maktabiga qabul qilish tibbiy-psixologik pedagogik komissiyasining tavsiyanomalari bo`yicha 6-7 yoshdan amalga oshiriladi. - uo`t kunduzgi o`qish shaklida amalga oshiriladi. Darsning o`quv choragi va xaftalar bo`yicha darslar jadvali, o`quvchilarning sinflarda o`quv yuklamasi va sinflarning to`ldirilishi hamda o`quv-tarbiya jarayonini maqbullashtirish-ning boshqa masalalari umumiy o`rta ta`lim davlat ta`lim standartiga muvofiq belgilanadi. - o`quvchilar bilim sifatini va o`qitish natijalarining dts ga muvofiqligini nazorat qilishni ta`minlash uchun quyidagi nazorat tartibotlarini o`tkazish nazarda tutiladi. 1. Joriy nazorat. 2. Oraliq nazorat. 3. Bosqichli nazorat. 4. Yakuniy nazorat. 5. Pedagog kadrlarni tayyorlash,qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish.

www.arxiv.uz - pedagoglar tarkibi o`qitish yo`nalishlari (tabiiy-matematika gumanitar, ijtimoiy va boshqa fanlar) bo`yicha uslubiy seksiyalarga birlashadilar. 6. Umumiy o`rta ta`limni boshqarish. - maktabda pedagogik kengash tashkil etiladi, u pedagog xodimlar, ota-onalar, vasiylar, xomiylarni birlashtiruvchi hamda o`quv-tarbiya jarayoni tashkil etilishi va uni takomillashuviga ko`maklashuvchi kollegial organ hisoblanadi. Pedagogik kengash funksiyasi maktab ustavi bilan belgilanadi. 7.mablag bilan ta`minlash va moddiy-texnika ta`minoti. umumiy o`rta ta`lim muassasalarini moddiy-texnika ta`minoti va kadrlar ta`minlanishi belgilangan normativ-larga muvofiq extiyojlar asosida amalga oshiriladi. 8. Xalqaro hamkorlik. umumiy o`rta ta`limning boshqarish organlari va ularning ta`lim muassasalari xalqaro hamkorlikni pedagogik axborot va tajriba almashish pedagoglarning tajriba urganishi va malaka oshirishi, progressiv xalqaro jamgarmalar va tashkilotlarning grantlarini olish sohasidagi davlatlararo, ho`qumatlararo va idoralararo bitimlar va shartnomalar asosida amalga oshiriladi. fizika fani bo`yicha ta`lim standartlari. umumiy o`rta ta`lim standarti o`quvchilar umum ta`lim tayyorgarligiga, saviyasiga majburiy minimal darajani belgilab beradi. Dts ta`lim mazmunini, shakllari, vositalari, usullarini, uning sifatini baholash tartibini belgilaydi. Dts o`zining tuzilishi va mazmuniga ko`ra, davlat, xudud, maktab manfaatlari va vositvlari muvozanatlarini aks ettirgan holda, o`quvchi shaxsi uning intilishi qobiliyatini va qiziqishlari ustivorligidan kelib chiqqan holda:

www.arxiv.uz - majburiy bilim darajasi - ta`lim mazmunini - ta`lim shakllarini - ta`lim vositalarini - ta`lim sifatini - baholash tartibini belgilab berish bilan, o`quv dasturlari, darsliklar, qo`llanmalar, nizomlar va boshqa meyoriy hujjatlarni yaratish uchun asos bo`ladi,bu dts mohiyatini bildiradi. Umumiy o`rta ta`lim dts ishlab chiqishda joriy etish asoslari: 1. "ta`lim to`grisida"gi, "kadrlar tayyorlash milliy dasturi to`grisida"gi qonunlar. 2. O`zbekiston respublikasi prezidentining ta`lim-tarbiya va kadrlar tayyorlash tizimini isloh qilish bilan bog`liq farmonlari va farmoyishlari. 3. O`zbekiston respublikasi vazirlar mahkamasining "uzluksiz ta`lim tizimi uchun dts larni ishlab chiqish va joriy etish to`grisida" 1998 yil 5-yanvar 5-son. 4."o`zbekiston respublikasida uo`t ning tashkil etish to`grisida" 1998 yil 13 maydagi 203-qarori. Bundan tashqari uo`t dts ishlab chiqish jarayonlari 8 ta bo`lib,ular quyidagilardan iborat. 1. Dts ning davlat,jamiyat talablariga va shaxs extiyojiga mosligi. 2. O`quv dasturlari mazmunining jamiyat ijtimoiy iqtisodiy taraqqiyoti hamda fan-texnika rivojlanishi bilan bog`liqligi. 3. Uo`t ning boshqa ta`lim turlari va bosqichlari bilan uzluksizligi va ta`lim mazmunining uzviyligi. 4. Uo`t ning insonparvarligi. 5. Ta`lim mazmunining respublikadagi barcha xududlarida yaxlitligi va birligi. 6. Uo`t ning mazmuni,shakli,vositalari usullarini tanlash innovatsiya texnologiyalariga tayanish. 7. Pedagogik tafakkurda qaror topgan an`anaviy qarorlar bilan "ta`lim to`grisi"da va "kadrlar tayyorlash milliy dasturi" qonunlarda ifodalangan zamonaviy talablarning uzviyligi. 8. Ilgor demokratik xorijiy mamlakatlarning ta`lim sohasidagi meyorini belgilash tajribalaridan milliy xususiyatlarni hisobga olgan holda foydalanish. Dts ning

www.arxiv.uz asosiy tarkibiy qismi bu tayanch-o`quv rejasidir. Tayanch-o`quv rejasi - ta`lim soxalarini me`yorlashda hamda moliyaviy ta`minotni belgilashga asos bo`lgan davlat hujjatidir. Demak tayanch-o`quv rejasi: uquv predmeti bo`yicha beriladigan ta`lim mazmunini o`quvchiga yetkazish uchun ajratilgan o`quv soatlarining minimum hajmidagi miqdorini ifodalaydi.u har bir sinfda muayyan o`quv predmeti bo`yicha dts lariga muvofiq beriladigan ta`lim mazmunini aniqlashga asos bo`ladi. Shundan kelib chiqib dts belgilaganidek fizika predmeti 6-9 sinflar haftasiga 2 soatdan o`tilib, har sinfda 68 soatdan belgilangan.umum 6-9 sinflar uchun 272 soatni tashkil etadi.bu fizika predmeti uchun ajratilgan minimum miqdordir. fizika predmeti bo`yicha o`quvchilarning tayyorgarlik darajasiga qo`yiladigan majburiy minimal talablarda o`quvchilar fizika asoslariga oid bilim,ko`nikma va malakalarini olishlari shart. Bular quyidagilardan iborat. 1.fizik hodisalar haqida tasavvurga ega bo`lishi va ularni taxlil qila olish 2.mexanika,molekulyar fizika va termodinamika asoslari, elektr, yoruglik, atom va yadro fizikasi asoslariga oid asosiy tushunchalar atamalar, kattaliklar va ularning birliklari, qonuniyatlar, formulalarni bilish va ularni qo`llay bilish. 3. Fizik hodisalarni kuzatishni rejalashtirish va o`tkazish, kuzatish natijalarini umumlashtirish ishlarini bajara olish. 4. O`chov asboblaridan foydalana bilish,asboblarning o`lchash xatoligini baholay olish. 5. Mustaqil ravishda tajriba o`tkaza olish,ularni taxlil qila olish va xulosalar chiqarish. 6. Buyuk allomalarimiz va ularning fizika rivojiga qo`shgan hissalari haqida tasavvurga ega bo`lish. 7.darsliklar,o`quvqo`llanmalari va qo`shimcha adabiyotlardan foydalanib mustaqil bilim olish va ularni amaliyotga qo`llay bilish. 8. Masala yechish bo`yicha ko`nikma va malakaga ega bo`lish.

www.arxiv.uz 9. Fizik asboblar bilan ishlash jarayonida texnika xavfsizligi qoidalariga rioya etish. 10.fizikaga oid olgan bilimlarni amaliyotga qo`llay olish. umumiy o`rta ta`lim maktablarida shu qo`yilgan talablar asosida dts lari belgilagandek fizika predmeti 6 sinfdan 9 sinfda to`la tugallanadi.bu sinflar bo`yicha o`rganilishi shart bo`lgan quyidagi bo`limlar kiritilgan. 6-sinfda o`rganiladigan fizika ta`limi mazmunini tanlashda boshlangich sinflarda tabiatshunoslik, matematika darslarida o`rganiladigan harorat, jism va moddalar, suvning uch holati, tabiatda suvning aylanishi, tabiat hodisalari, o`lchov asboblari kabi boshlangich fizik tushuncha va hodisalar e`tiborga olingan. Shu bilan birga ta`limning uzluksizligi ta`minlangan. O`quvchilarga fizik hodisalar va kattaliklar haqida dastlabki tassavur hosil qilinadi.tevarak atrofdagi fizik hodisalarning mohiyatini "elementar tarzda tushintirish orqali ilmiy dunyoqarashlari shakllantiriladi.shu bilan bir qatorda tabiiy geografiya, biologiya va kimyo qo`uv fani mazmunida suvning uch holati, tabiatda suvning aylanishi, tabiat hodisalari, o`lchov asboblari kabi boshlangich fizik tushuncha va hodisalar e`tiborga olingan. Shu bilan birga ta`limning uzluksizligi ta`minlangan. O`quvchilarga fizik hodisalar va kattaliklar haqida dastlabki tassavur hosil qilinadi.tevarak atrofdagi fizik hodisalarning mohiyatini "elementar tarzda tushintirish orqali ilmiy dunyoqarashlari shakllantiriladi.shu bilan bir qatorda tabiiy geografiya,biologiya va kimyo o`quv fani mazmunida kabi shundan iboratki, birinchidan, elektr fizikaning eng ko`rgazmali qismidir. Ikkinchidan, elektr inson hayotida ko`p uchraydigan hodisalardir. Uchinchidan, elektrning amaliy ahamiyati juda kattadir. To`rtinchidan, elektrga oid qonuniyatlar bilan amaliy tadbiklarning birga o`rganilishi o`quvchilarga samarali ta`sir ko`rsatadi. 8-sinfda o`quv yili davomida fizikaning mexanika kursining mazmuni 60-70 yillarda 8-sinflarda,80-90 yillarda 9-sinflarda o`qitilgan mexanika kursi mazmunidan katta farq qilmaydi.farqi shundaki ushbu dasturdagi mexanika kursi

www.arxiv.uz mazmuni avvalgi-larga nisbatan bir muncha qisqartirilgan va soddalashtirilgan. Shunga yarasha mexanika kursining, o`rganishga ajratilgan dars soati ham qisqargan. Bunda fizika va matematika, hamda tabiiy fanlar yo`nalishidagi akademik litseylarda mexanika kursi fundamental ravishda chuqurlashtirib o`rganilishi ham hisobga olinadi. 9-sinfda fizikaning "molekulyar fizika va termodinamika asoslari" hamda "optika" bo`limidagi mavzular 6-sinfda o`tilgan "modda tuzilishi", "issiqlik hodisalari"."issiqlik mashinalari","yoruglik hodisalari" bo`limlari bo`yicha olingan bilimlar asosida o`rganiladi.9-sinfdagi "elektrdinamika asoslari" bo`limi 7-sinfdagi elektr kursining davomi bo`lib, bunda o`quvchilar murakkab mavzular hisoblansada,lekin o`quvchilar bu bo`limdagi mavzularni umumiy tarzda sifat jihatidan o`rganadilar. Bu borada akademik litsey va kasb hunar kollejlarida kvant fizikasi, jumladan, atom fizikasi keng tarzda o`rganilishi inobatga olingan. Umumiy o`rta ta`lim maktablari uchun fizikadan dts asosida 6-sinfga 1999-2000 o`quv yilida 7-sinfga 2000-2001 o`quv yilida; 8-sinfga 2001-2002 o`quv yilida; 9-sinfga 2002-2003 o`quv yilida joriy etiladi. Umumiy o`rta ta`lim davlat ta`lim standartlari bo`yicha test savollari. 1. Davlat ta`lim standarti tomonidan meyorlanadigan jihatlari soni nechta? a. Tayanch o`quv rejasi b. Ta`lim sohalarining mazmuni s. O`lchovlar tizimi va ishlari d. Bitiruvchilarning tayyorgarlik darajasi e. Hamma javoblar to`gri.

www.arxiv.uz 2. Umumiy o`rta ta`lim maktablari uchun tayanch o`quv rejasi nechta komponentdan iborat? a. 2 ta. B. 3 ta s. 4 ta d. 5 ta e. 1 ta 3. Davlat ta`lim standarti mazmuni kimlar tomonidan kafolatlanadi? a. Davlat tomonidan b. Maktab tomonidan s. Davlat va maktab tomonidan. d. Tuman xtb, vxtb tomonidan 4. Davlat ta`lim standartlarini bajarish qanday ta`lim muassasalari uchun majburiydir? a. Davlat ta`lim muassasalari uchun b. Nodavlat ta`lim muassasalari uchun s. O`zbekiston respublikasining barcha ta`lim muassasalari uchun. d. Diniy ta`lim beruvchi muassasalar 5. Dts lari "ta`lim to`grisida"gi qonunni nechanchi moddasida bayon qilingan? a. 3 b. 30 s. 7. D. 25 e. 30 6. Dts o`z mohiyatiga ko`ra nimalarni yaratish uchun asos bo`ladi? a. Meyoriy hujjatlarni. B. Ta`lim sifatini s. Ta`lim shakllarini d. Majburiy minimal bilim darajasini 7. Uo`t dts ni joriy etish nimalarga yordam beradi? a.ta`lim muassasalarini turli-tuman bo`lishiga b.o`qituvchilarning dars berish texnologiyasini osonlashtirishga s.asoslangan boshqaruv qarorlarini qabul qilish. d. Hamma javoblar to`gri

www.arxiv.uz Foydalanilgan adabiyotlar: 1. Umumiy o`rta ta`limning davlat ta`lim standarti va o`quv dasturi. Ta`lim taraqqiyoti jurnali.maxsus son 1999 yil. 2. N.m.shaxmayev,d.sh.shodiyev. "fizika 6-7-8-9-9sinflar" toshkent "o`qituvchi 1999 yil. 3. Pyorishkin a.v.,rodina p.a. Fizika 7-8-sinflar. O`qituvchi 1997-98 yil. 4. Usmanov t. Fizika.7-8-sinflar uchun qo`shimcha darslik. o`qituvchi.1992-93 yillar. 5. www.ziyonet.u

Похожие

Boshlang`ich sinflarda mehnat ta`limining hozirgi davrdagi maqsad va vazifalari

Kasb-hunar ta`limining mazmuni va ta`lim tamoyillari

Mehnat va kasb ta`limining didaktik tamoyillari

Kasb hunar ta`limining tashkiliy shakllari

Ishlab chiqarish va mehnat ta`limining didaktik sistemalari.