Ishlab chiqarish va mehnat ta`limining didaktik sistemalari. - Педагогиka - Рефераты

Ishlab chiqarish va mehnat ta`limining didaktik sistemalari.

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

41.5 KB

Ishlab chiqarish va mehnat ta`limining didaktik sistemalari . Reja: 1. Buyum sistemasi. 2. Operatsion buyum sistemasi 3. Operatsion kompleks sistemasi. 4. Matorli mashk sistemasi 5. M.M.I. sistemasi . 6. Konstruktsion kompleks sistemasi.

Ishlab chikarish ta`limining buyum predmet sistemasi Bu sistema yarim kustar ishlab chikarish sharoitida vujudga kelgan va tamom ila kul kuchi va kalok texnologiyaga asoslangan edi. Buyum sistemasi paydo bulgan dastlabki davrda ya`ni xunarmandlar mexnatning mazmunini etarli darajada ob`ektiv texnik analizdan utkazilmagan davrda mazkur sistema stixiyali tarzda kullanilar edi, ya`ni ta`lim taxlil kilish xunar urganish xarakterida bular edi. Bu sistema muvoffik shogird buyumlarini muayyan izchilikda mexnat jarayonlarini murakkablashitirib borishi tartibida taerlash kerak edi. (oddiy operatsiyadan murakab operatsiyaga). Bu sistemaning ijobiy tomoni shundan iborat ediki shogird buyumni taerlash jarayonini boshidan oxirigacha turli xajmda egallab olishi kerak edi. U uz mexnatini privard maksadda ana shu taerlangan buyum deb bilardi va unda mexnatga kizikish uygotardi. Buyum sistemasining kamchiligi shundan iborat ediki, xunar urganaetgan shogird usullarini va operatsiyalarini urganib olish uchun ancha uzok vakt talab kilinadi, bu esa usib borayotgan ishlab chikarishga zid bulib tushar edi. Shunday kilib xunarmandchilik ishlab chikarishning muayyan boskichlari buyum sistemasi universal ishchi xunarmand bilan xaraktarlanadigan ishlab chikarish talab va maksadlariga javob berar edi. Ishlab chikarish ta`limining operatsiya sistemasi. Bizga ma`lumki xunarmandchilik mexnat urnini egallagan manifaa ishlab chikarish mexnat kurollarining tex rivojlanishi va takomillashtirilishi bilan xarakterlanadi. Bu davrda kelib ishlab chikarish jaraenining bir kancha aloxida elementlari (operatsiyalariga) inson mexnotini esa aloxida usullariga bulib, yuborib va uning natiyjasiga mexnat unumdorligi keskin usadi. Bu sistema ta`limning mazmuni

shundan iborot shogird xar konday buyum taerlash jaraenida xul keladigan katorini eng muxim operatsichlarni uzlashtirishni uz ichga oladi. Bu sistemani injener Sovetskiy raxbarligida Bauman nomli Moskva oliy texnika bilim yurti xodimlari ishlab chikkan. Afzalligi : operatsiya sistemasi tufayli ishlab chikarish texnologiyasini tugri tushunishi uchun shart sharoit yaratadi ta`limni ya`ni izchil ( odiy operatsiyalardan murakkab operatsiyalarga) tashkil kilish imkonini beradi, bu esa mexnat kunikmalarini va maslamalarini bilishiga , asosiy operatsiyalarni uzlashtirib olishga ijobiy ta`sir kursatadi. (ma`lum vakt ichida kuprok buyum ishlab chikarishga erishiladi. Bu sistemaning kamchiligi shundan iborotki ukuvchilar ta`monidan uzlashtirladigan kam sonli operatsiyalar taerlanadigan buyumdan ajralgan xolda bajariladi. Ishlab chikarish ta`limining buyum-operatsiya sistemasi .Utgan asrning 90 yilarida profesional ta`limning tanikli namoyandasi S.A. Vladimirskiy rus ishlab chikarish ta`limi sistemasini (Sovetkin ) takomillashtirib undagi kator nuksonlarni bartaraf kiladi. Bunda buyumlar shunday yusinda tanglab olinadiki, birinshisini yasashda eng engil (3-5) operatsiya uzlashtiriladi navbatdagilarni taerlashda anchagina murakkab kup operatsiyalar urganiladi. Kunikma va malakalarni xosil kilishda maxsus malakalarga e`tibor bermaslik bu sistemaning samorodorligini birmuncha pasaytiradi. Mashgulotning birinchi darslaridanok uz ishiga bir necha operatsiyalar olgan buyumlar taerlash ukuvchilarda bu operatsiyalarning mazmuni xakida tugri tasavvur bulmasligiga olib kelar edi. Shuning uchun xam bu sistema keng tarkalmadi. Ishlab chikarish ta`limining metodik sistemasi Ishchilar taerlashning bu sistemasini Amerikalik injener Teyner yaratgan.

Mashina industriyalarinig gurkirab usishi, kapitalislarning ishilar mexnatini intensiflash xisobiga maksimal foyda intilishi mexnat jaraenlarining xaddan tashkari bulinib ketishiga olib keladi. Ishchi endi bir kator aloxida eki bitta operatsiyani bajarish urniga mashinani bashkarishi va unga xizmat kursatishidan iborot cheklangan mikdorda spetsifik jismoniy mexnat usullarini bajarishi kerak bulib koladi. Bunday xarakterdagi mexnat usullarini va uni tashkil etuvchi ish xarakatlarini fakat maxsus mashk jarayonidagina uzlashtirish mumkin. Shuning uchun motorli mashk sistemasi deb yuritiladi. Bu sistema kupgina nuksonlarga karamay esh ishilarni mexnatga urgatishni muayan kiymatga ega xamda ishlab karish mexnat, mexnat unumdorligi va ish xarakatlariga bulinishiga, ishchini esa mashinaning kushimcha (kuliga) aylantirishga olib keladi. Ishlab chikarish sistemasi . Fan yutuklarini profissional tayergarlikga kizmat kildirish uchun MMI ishlab chikarish ta`limi sistemasi ishlab chikildiva ukuvchilarni amaliy taerlashni 4 davri belgilanadi. 1. Maxsus trenirovka ananalaridan foydalanib amalga oshiriladigan mexnat xarakatlarini va mexnat usullaridagi trenirovka mashklari. 2. Mexnat operatsiyalarini bajarishdagi trenirovka mashklari. 3. Buyumning taerlashda ilgari uzlashtirilgan mexnat operatsiyalarini uyginligini urganish. 4. Ukuvchi buyumni taerlashga ketadigan mustakkil davr. Barcha ta`lim davrining 4 boskichiga bulinishi mexnat jaraenlarini elementlariga sunniy ravishda bulishishga olib keladi. Bundan tashkari MMI kullangan mexnat usullarining maxsus apparaturalaridan mexanik ravishda trenirovka kilinishi kupol nozik bulmagan malakalarnang shakillanishiga olib keladi. Bu sistemaning asosiy kamchiliklaridan yana bittasi shundan iborotki mexnot jaroenlarini ongli ijodiy tarzda uzlashtirish

bulmay mexanik trenirovka birinchi urinda kuyiladi. Shunga karamay MMI sistemasini kupkina va kimatining progressiv jixatlar keyingi sistemalarda ishlab chikarish ta`limini operatsion kompleks sistemasida foydalaniladi. Ishlab chikarish ta`limining operatsion kompleks sistemasi . Bu sistema 30 yillarda kam mexanizatsiolashtrilgan sotsiolistik ishlob chikarish shoroyatida yaratildi. Uning avalgi sistemasidan farki shundaki, u eshlarni kasib xajimida mexnatga taerlash printsipi asosida kurilgan. Bunda ta`lim yaki boskich daslabki 3-5 texnologik operatsiyani boshkarishni mashk kilishni yiul bilan urganiladigan operatsiyalarni biror mexnot ob`ekti ( kupincha foydoli mexnat maxsuloti) ishlash bilan birlashtirishdan iborot bular edi. Ikkinchi ta`lim davrida ukuvchilar navbatdagi 3-5 texnologiya operatsiyalarni xam xuddi birinchi kabi uzlashtiradilar va avalga suyanadilar.

Похожие

Mehnat va kasb ta`limining didaktik tamoyillari

Boshlang`ich sinflarda mehnat ta`limining hozirgi davrdagi maqsad va vazifalari

Kasb-hunar ta`limining mazmuni va ta`lim tamoyillari

Maktabda fizika ta`limining maqsad va vazifasi

Maktab o`quv rejasida mehnat ta`limining qo`yilishi, uning tariyxiy taroqqiyoti