Балиқ кулинарияси ва полуфабрикатлари - Пищевая технология - Рефераты

Балиқ кулинарияси ва полуфабрикатлари

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

71 KB

Бали қ кулинарияси ва полуфабрикатлари Режа 1. Бали қ кулинария ма ҳ сулотлари. 2. Бали қ полуфабрикатлари

Бали қ кулинария ма ҳ сулотлари. Бал қ кулинарияси ва полуфабрикатлари ассортиментининг икки гуру ҳ га бўлиш мумкин: бали қ кулинарияси ва бали қ полуфабрикатлари. Бали қ кулинарияси ма ҳ сулотлари ҳ еч қ андай исси қ лик ишлови берилмасдан истеъмолга яро қ ли ҳ исобланади. Бали қ полуфабрикатлари эса истеъмолга тўли қ тайёр эмас, уларга истеъмол қ илишдан олдин исси қ лик ишлови бериш талаб этилади. Бали қ кулинарияси ма ҳ сулотлари ўз навбатида икки гуру ҳ га бўлинади: оддий ва пар ҳ ез ма қ садларида ишлатиладиган ма ҳ сулотлар. Оддий бали қ кулинарияси ма ҳ сулотларини ҳ ар ким истеъмол қ илса бўлади. Лекин, пар ҳ ез кулинария ма ҳ сулотларининг рецептураси врач- диетологлар томонидан тавсия этилиб, бу ма ҳ сулотлар даволаш ма қ садларида ишлатилади. Қ андай ишлов берилишига қ араб бали қ кулинарияси қ овурилган, ёпилган, қ айнатилган, қ иймаланган, бали қ колбасаси, бали қ -сабзавот ма ҳ сулотлари, унли бали қ товарлари сингари кичик гуру ҳ ларга бўлинади. Қ овурилган ва ёпиб пиширилгпн бали қ товарлари осетра ва ласось оиласига кирувчи бали қ лардан таш қ ари ҳ амма бали қ лардан ишлаб чи қ арилади. Уларни ишлаб чи қ ариш учун кўп са қ ланмаган, янги ва сифатли бали қ гўштларидан фойдаланилади. Бу гуру ҳ га қ овурилган бали қ , ёпиб пиширилган бали қ , қ овурилган котлетлар ва бош қ алар киради. Қ овурилган бали қ – бўлакланиб яхши ювилган бали қ ёки унинг ла ҳ ими 150-200 г массада кесилади ва тузнинг ми қ дори 1,5-2,0 % ташкил этадиган даражада тузланади. Сўнгра

бу ғ дой унига бул ғ аб олинади ва ўсимлик мойида истеъмол ҳ олатига келгунча қ овурилади. Кейин эса 8 0 С гача совутилиб, қ адо қ ланади ва сотишга жўнатилади. Майда бали қ лар бўлакланмасдан, каттаро қ ларининг тангачалари, сузгич қ анотлари олиниб, баъзан эса боши ҳ ам олиб ташланиб, бутун ҳ олатда қ овурилади. Қ овурилган бали қ ларнинг сиртида қ ўн ғ ир рангли бир ҳ ил қ оби қ ҳ осил бўлиши, куйиб кетган ёки қ овурилмай қ олган жойлари бўлмаслиги керак. Ҳ иди ва таъми эса ё қ имли, қ овурилган бали ққ а хос бўлиши, бегона ҳ идларсиз ва таъмларсиз бўлиши керак. Тузнинг ми қ дори уларда 1,5 % дан 4 % гачани ташкил этади. Ёпиб пиширилган бали қ . Бу кулинария ма ҳ сулотларини ишлабчи қ ариш учун ҳ ам осетра ва ласось бали қ ларидан таш қ ари ҳ амма тур бали қ лар ишлатилади. Лекин бу ма ҳ сулотни тайёрлашда ўсимлик мойида қ овурилмасдан махсус қ овуриш шкафларида ёпиб пиширилади. Қ овурилган ва ёпиб пиширилган бали қ ларнинг са қ лаш ва сотиш муддати 8 0 С да 48 соатдан ошмаслиги белгилаб қ ўйилган. Қ овурилган бали қ котлетлари. Бу ма ҳ сулотлар асосан мускуллари орасида майда қ илти қ лари бўлмаган (треска, судак ва бош қ алар) бали қ ларнинг гўштларидан тайёрланади. Бунинг учун тозаланган ва ювилган бали қ гўшти суякларидан ажратилиб, гўшт майдалайдиган қ урилмалардан ўтказиб майдаланади ва унга бу ғ дой нони, қ овурилган пиёз, мурч, туз, тухум қ ўшиб, яхшилаб аралаштирилади. Сўнгра тайёрланган қ иймага котлет шакли берилиб, майдаланган бу ғ дой сухарисига ёки ун-сухари аралашмасига

бул ғ аб олинади ва ўсимлик мойида истеъмолга тайёр ҳ олатга келгунча қ овурилади. Котлетлар бир хил даражада қ овурилган, таш қ и томонининг ранги ҳ ам бир хил қ ўн ғ ир рангда, консистенцияси зич, у қ аланиб кетмайдиган бўлиши керак. Таъми ва ҳ иди эса ё қ имли, ўзига хос, бегона ҳ идлар ва таъмлар бўлмаслиги, зираворлар ҳ иди я ққ ол сезилиб туриши керак. Қ овурилган котлетларнинг са қ лаш вва сотиш муддати 8 0 С да 24 соатдан ошмаслиги керак. Қ айнатилган ва қ ийма қ илинган бали қ ма ҳ сулотлари. Бу гуру ҳ га рулетлар, қ айнатилган ва қ уйилма бали қ , колбаса ва сосискалар киради. Рулетлар – бали қ гўштидан узунлиги 40 см гача, баландлиги 2 см гача қ илиб рулон шаклида зич ўралган ма ҳ сулот бўлиб, унга туз ва зираворлар қ ўшилади. Рулон ҳ олидаги шакл берилган масалли қ пергамент ёки целлофанга ўралиб, истеъмолга яро қ ли ҳ олатга келгунча қ айнатиб пиширилади. Рулетлар ушаланиб кетмайдиган зич консистенцияга эга бўлиши керак. Таъми ё қ имли, зираворлар ҳ иди я ққ ол сезилиб туриши керак. Туз ми қ дори рулетларда 2,5 % ни ташкил этади. Қ айнатилган бали қ . Асосан янги осетра бали қ ларидан тайёрланади. Бунда бали қ майдаланиб, сузгич қ анотларидан тозаланади, тузланади, кейин обдон ювилиб, целлофан ёки пергаментга ўраб-бо ғ ланади. Кейин эса сал шўрро қ сувда тайёр бўлгунча қ айнатиб пиширилади. Қ уйилма бали қ . Қ уйилма бали қ треска, ласось, ва осетра бали қ ларидан тайёрланади. Бунинг учун бўлакланган бали қ лар қ айнатилади ва 75-100 г массада кесилиб, унинг

устига илвира қ уймасидан қ уйилади. Кейин эса совутилади ва сотувга чи қ арилади. Осетра бали қ ларидан тайёрланган қ уйма бали қ нинг консистенцияси зич, бутун, синмаган, кесганда ушаланиб кетмаслиги, таъми жуда ё қ имли бў лиши керак. Бундай бали қ ларда бали қ гўшти массаси 33-45% ни, қ уйманинг ва бош қ а сабзавотлар массаси эса 55-67 % ни ташкил этиши керак. Бали қ илвираси. Бу ма ҳ сулот осетра ва треска бали қ ларининг бош қ исмидан ва сузгич қ анотларидан тайёрланади. Илвира уй ҳ ароратида қ отадиган масса ҳ исобланади. Унда майдаланган бали қ гўштлари бир текис та қ симланган бўлиши керак. Консистенцияси керакли даражада эластик, таъми эса ё қ имли, зираворлар ҳ иди ва таъми я ққ ол сезилиб туриши керак. Бу ма ҳ сулот 6 0 С да са қ ланиб, 12 соатдан ошмаган муддатда сотилиши керак. Бали қ колбасаси ва сосискаси. Бали қ колбасаси ишлаб чи қ ариш учун ю қ ори сифатли совутилган ёки муздан туширилган бали қ гўштидан ва бу ғ дой уни, сариё ғ , ўсимлик мойи, маргарин, тухум, туз ва зираворлардан фойдаланилади. Яхши ювилган, терисидан тозаланган бали қ филеси гўшт қ иймалаш жи ҳ озидан ўтказилиб, рецептураси бўйича қ ўшилиши керак бўлган ёрдамчи хом ашёлар билан аралаштирилади. Тайёрланган қ ийма қ оби ққ а жойланиб ип билан бо ғ ланади ва 30-60 да қ и қ а махсус илгакка қ ийма зич жойлашиши учун осиб қ ўйилади. Шундан сўнгра 60 0 С ҳ ароратда 70-90 да қ и қ а давомида дудланиб ишланади.

Дудлаш натижасида колбаса ва сосискаларда оч- қ ўн ғ ир ранг ҳ осил бўлади, қ ийма таркибидаги о қ сил маълум дражада ивишга боради. Бу эса қ ийманинг сув ва экстрактив моддаларни тутиб туришига маълум даражада ёрдам беради. Сўнгра эса дудланган бали қ колбасаси 30-40 да қ и қ а давомида 80-85 0 С да қ айнатиб пиширилади, совутилади ва сотишга жўнатилади. Бали қ сосискаларини тайёрлашда эса 50% судак, 50% осетра бали қ лари гўштидан фойдаланилади. Бали қ колбасаси батонлари сари қ рангдан оч- қ ўн ғ ир ранггача, тоза, қ ийма яхши пишган, консистенцияси керакли даражада зич, пичо қ билан кесганда уваланиб кетмайдиган бўлиши керак. Таъми ва ҳ иди эса ўзига хос, бегона ҳ идларсиз ва таъмларсиз бўлиши керак. Колбасаларни 8 0 С дан орти қ бўлмаган ҳ ароратда са қ лаш тавсия этилади. Ишлаб чи қ арилган ва қ тидан бошлаб колбасаларнинг са қ ланиш мудати 4 соат, сосискаларники эса 14 соат қ илиб белгиланган. Бали қ -сабзавот кулинария ма ҳ сулотлари. Бу гуру ҳ га бали қ солянкаси, бали қ винегрети, сабзавот сиркасида қ овурилган бали қ ва бош қ а ма ҳ сулотлар киради. Бали қ солянкаси. Бу кулинария ма ҳ сулоти майдаланган сабзавот ва майда кесилган треска бали қ ларининг қ овурилган аралашмасидир. Солянка таркибига сабзавотлардан 30-60 % ми қ дорида ачитилган карам, 2-8 % сабзи, 4% гача қ овурилган пиёз, 6% га я қ ин ўсимлик мойи, сирка, қ анд, туз ва ҳ ар хил зираворлар киради. Ёз ойларида солянка ишлаб чи қ аришга рухсат эилмайди. Винегрет. Бу кулинария ма ҳ сулоти тузланган бали қ лар

бўлакчалари билан қ айнатиб пиширилган сабзавотлардан ташкил топади. Винегрет таркибида 20% гача картошка, 20% гача лавлаги, 20% гача сабзи, 13 % ми қ дорида тузланган помидор ёки бодринг, 3,5 % га я қ ин қ овурилган пиёз, 4 % ўсимлик мойи, 5 % сирка, 1% га я қ ин туз ва қ ора мурч бўлади. Винегретнинг са қ ланиш муддати 8 0 С да 12 соатдан орти қ бўлмаслиги керак. Сабзавот маринадидаги қ овурилган бали қ . Бу кулинария ма ҳ сулотини тайёрлаш учун аввал бали қ бўлакчаси ўсимлик мойида яхши қ овурилиб устига сабзавот маринади қ уймаси қ уйилади. Ма ҳ сулот банкага жойланиб, герметик бекитилади. Бунда ма ҳ сулотнинг 40 %и бали қ гўштини, 60% и эса сабзавот маринадини ташкил этиши керак. Баъзи бир бали қ кулинарияси ма ҳ сулотлари музлатилган ҳ олда ҳ ам ишлаб чи қ арилади. Масалан, қ айнатилган судак, сабзавот гарнири билан қ овурилган бали қ ва ҳ оказолар. Бундай ма ҳ сулотлар –12 0 С да бир ой давомида са қ ланиши кўрсатиб ўтилган. Пар ҳ ез кулинария товрлари. Даволаш ма қ садларида фойдаланиладиган бали қ товрларини пар ҳ ез ма ҳ сулотлари деб юритилади. Бу ма ҳ сулотлар жуда ю қ ори сифатли хом ашёдан махсус рецептурага биноан тайёрланади. Буларга асосан сувда, сабзавот шарбатида, сутда ёки бу ғ да пиширилган ма ҳ сулотлар киради. Бу ғ да пиширилганда бали қ гўшти таркибида ҳ амма фойдали моддалар са қ ланиб қ олади. Бош қ а сую қ ликларда пиширилганда эса бали қ гўшти кўп ми қ дордаги экстрактив моддаларини йў қ отади.

Бали қ полуфабрикатлари Бу гуру ҳ товарларга бали қ порцияси, бали қ шашлиги, бали қ котлети, пельмен ва бош қ алар киради. Бали қ порцияси треска, зо ғ ора, судак бали қ ларидан полуфабрикат ҳ олида тайёрланади. Булар худди қ овурилган бали қ бўлакчалар сингари тайёрланади. Унинг асосий фар қ и бу бали қ бўлакчалари, яъни порциялари қ овурилмасдан пергамент ёки целлофанларга 75 дан 500 г гача массада ўралиб, яшикларга жойлаштирилиб сотувга жўнатилади. Бали қ шашлиги. Асосан осетра бали қ ларидан тайёрланади. Бу кулинария ма ҳ сулотлари 18-20 см узунликдаги қ уру қ ё ғ оч таё қ чаларга тизилган бали қ гўшти бўлакчалари (80г) ва 20г пиёздан иборатдир. Шу асосда таё қ чаларга тизилган ма ҳ сулот 1 соат давомида сирка маринадига солиб қ ўйилади, кейин эса целлофан ёки пергамент қ о ғ озларига ўралиб, яшикларга 10 кг массада қ илиб жойланади. Кейин эса шу йўсинда тайрланган полуфабрикат дар ҳ ол сотувга жўнатилади. Котлет полуфабрикати. Бу кулинария ма ҳ сулоти қ овурилган котлетлардан тайёрланиши билан фар қ қ илмайди. Фа қ ат бу ма ҳ сулот хом ҳ олида ўралиб, сотувга чи қ арилади. Сотувга чи қ арилаётган ма ҳ сулотларнинг ҳ арорати 6 0 С дан баланд бўлмаслиги керак. Бали қ котлетларининг 12 соат ичида сотилиши тавсия этилади. Бали қ пельмени. Бу кулинария ма ҳ сулоти хамирдан ва гўштдан қ илти ғ и бўлмаган бали қ лар (судак, ласос)нинг гўштининг қ иймасидан тайёрланади. Юп қ а ёйилган бу ғ дой хамири бўлакчасига 12-14 г қ ийма, зираворлар, ё ғ солиб ўралиб шакл берилади. Шакл берилгандан сўнгра

пельменлар – 18 0 С ва ундан ҳ ам паст ҳ ароратда музлатилади. Кейин эса пельменлар бир-бирига ёпишиб қ олмаслиги учун ун сепилади ва каробкачаларга ёки пакетларга 0,5-1,0 кг массада қ адо қ лланиб, яшикларга жойланади. Музатилган пельменларни -8 0 С да са қ лаб, 10 суткадан кечиктирмасдан истеъмолчиларга сотиш тавсия этилади.

ФОЙДАЛАНИЛГАН АДАБИЁТЛАР 1. « Ўзбекистон и қтисодиёти » ахборот ва та ҳлилий шарҳ 2005 йил . Тошкент , Ўзбекистон , 2006. 1. Нормахматов Р. Озиқ-овқат маҳсулотлари товаршунослиги. Тошкент, «Шарқ» нашриёт-матбаа акциядорлик компанияси бош муҳаррияти, 2002. 1. Нормахматов Р., Вакил М.М. Ценность плодов хурмы. Ж. Сельское хозяйство Узбекистана, 1998, №1, с. 22-23. 1. Нормахматов Р. Абрикосы и персики – источник каротина. Ж. Сельское хозяйство Узбекистана, 1998, №5-6, с. 47. 1. Нормахматов Р. Макро и микроэлементы в плодах граната и хурмы Узбекистана. Ж. Хранение и переработка сельхоз сыря, 2001, №6, с. 37-38. Российская Академия сельскохозяйственных наук. 1. Нормахматов Р., Отамурадов К.О., Ахмеджанова Ф.А., Маљсудов Т.М. Товаршунослик. Тошкент, Меќнат, 2004 й. 1. Справочные таблицы содержания основных пищевых веществ и энергетической ценности пищевых продуктов. М.: Во Агропромиздат, 1987. 1. Остана қулов Т.Э. Сабзавоб экинлари биологияси ва ўстириш технологияси. Тошкент, 1997. 1. Чепурной И.П. Заготовка и переработка меда. М.: Во Агропромиздат, 1987. 1. Чудаков В.Г. Технология продуктов пчеловодства. М.: Колос, 1979. 1. Теплов В.И., Панесенко В.А. Товароведение и экспертиза животноводческого сырья. Издательство Дашков и К, 2006. 1. www.bearingpoint.uz 1. www.pca.uz 1. www.logistika.ru

Похожие

Балиқ ва балиқ маҳсулотлари

Призервлар ва балиқ икраси

Балиқ консервалари

Балиқ маҳсулотлари

Овланадиган балиқ оилаларининг тавсифи