Musiqaviy tuzilma. Tovushqator. Asosiy pog’onalar va ularning nomlari. - Музыка - Рефераты

Musiqaviy tuzilma. Tovushqator. Asosiy pog’onalar va ularning nomlari.

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

38 KB

Musiqaviy tuzilma. Tovushqator. Asosiy pog’onalar va ularning nomlari. Oktavalar Muayyan balandlikdagi munosabatda bo’lgan tovushlar qatoriga musiqaviy tuzilma deyiladi. Tuzilma tovushlarining o’z balandligiga qarab joylashishi tovushqator , tovush esa uning pog’onasi deyiladi. Musiqaviy tuzilmaning to’liq tovushqatori 88 ta xilma-xil tovushlarni o’z ichiga oladi. Bu tovushlar (ya’ni eng past tovushlardan eng yuqori tovushlargacha) 16 gts dan 4176 gts tebranishga egadir. Ana shu tovushlar balandligi inson qulog’i qulay eshita oladigan tovushlardir. Insonning vokal ovozi taxminan 60 dan 1000 gts gacha bo’lgan diapazonda yangrashi bois, ko’pgina cholg’u sozlar aynan ushbu diapazon doirasida tovush hosil qiladi. Tovushlar bo’g’inli va harfiy nomlar bilan ataladi. Musiqaviy tuzilma tovushqatorining asosiy pog’onalariga yettita mustaqil nom berilgan: Bo’g’in bilan Do Re Mi Fa Sol La Si Harfli C D E F G A H Asosiy bosqichlarga berilgan ushbu nomlar o’rta asrlarda shakllangan. Bu asosiy pog’onalar fortepianoning oq klavishlari tovushlariga mos keladi va ular 52 ta asosiy klavishlardan iborat: Harfiy tuzilma tonalliklarni ko’rsatish uchun o’zining soddaligi va qisqaligi tufayli Respublikamiz hamda ko’pgina xorij mamlakatlarida keng qo’llaniladi, tovushlarni aks yettirish uchun esa faqatgina ilmiy-musiqiy adabiyotlarda qo’llaniladi. Germaniya, Buyuk Britaniya va Gollandiya singari ba’zi yevropa mamlakatlarida esa harfiy tuzilma hozirgi kunda ham asosiy bo’lib hisoblanadi.

Musiqa tovushqatoridagi yettita asosiy pog’onaning nomi ma’lum bir vaqtda takrorlanib turadi hamda shu yo’l bilan barcha asosiy pog’onalar tovushlarini o’z ichiga qamrab oladi. Bu yuqori tomon sanalgan, oq klavishlarda chiqariladigan har bir sakkizinchi tovush birinchi tovushga nisbatan ikki marta tezroq tebranishi natijasida hosil bo’ladi. Demak, u birinchi boshlang’ich tovushning ikkinchi yuqori toniga mos keladi va unga hamohang bo’lib eshitiladi. Bir xil pog’ona yoki nomdagi tovushlar oralig’iga oktava deyiladi. Bundan tashqari, tovushqatorning asosiy yetti pog’onasini o’z ichiga olgan har bir qismi ham oktava deb aytiladi. Butun tovushqator bir necha oktavaga bo’linadi. Musiqa amaliyotida har bir oktavaning boshlanish notasi do pog’onasining tovushi deb qabul qilingan. Musiqaning elementar nazariyasi kursida o’rganiladigan butun tovushqator yyettita to’liq oktava va tovushqatorning ikki tomoni fortepiano klaviaturasining ikki chetida joylashib, to’liq bo’lmagan ikki oktavani tashkil etuvchi to’rtta tovushdan iborat. Oktavalar pastdan yuqoriga tomon quyidagicha ataladi: subkontroktava, kontroktava, katta oktava, kichik oktava, birinchi oktava, ikkinchi oktava, uchinchi oktava, to’rtinchi oktava, beshinchi oktava. Tayanch tushunchalar Oktava, subkontroktava, kontroktava, katta oktava, kichik oktava, birinchi oktava, ikkinchi oktava, uchinchi oktava, to’rtinchi oktava, beshinchi oktava, harfiy tuzilma.

Похожие

Musiqaviy soz. Temperatsiyalangan soz. Yarim ton va butun ton. Hosila pog’onalar va ularning nomlari

Musiqaviy soz. Temperatsiyalangan soz. Yarim ton va butun ton. Hosila pog’onalar va ularning nomlari

Musiqiy tovush xususiyatlari

Musiqa bezaklari va ijrochilikning o’ziga xos uslublari

Xalq musiqasining yetti pog’onali diatonik ladlari pentatonika