Ақлий хужум ва Брейнсторм усулларини ташкил этиш методикаси - Музыка - Рефераты

Ақлий хужум ва Брейнсторм усулларини ташкил этиш методикаси

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

67.5 KB

А қлий хужум ва Брейнсторм усулларини ташкил этиш методикаси Режа: 1. Ишбилармонлик ўйинлари ва уларни ташкил этиш босқичлари 2. Case-study технологиясини таълим жараёнида қўллаш 3. В идеоконференция ва уни ўқув жараёнида қўллаш

Ақлий хужум - ғояларни генерация (ишлаб чиқиш) қилиш методидир. «Ақлий хужум» методи бирор муаммони ечишда талабалар томонидан билди - рилган эркин фикр ва мулоҳазаларни тўплаб, улар орқали маълум бир ечимга келинадиган энг самарали методдир. Ақлий хужум методининг ёзма ва оғзаки шакллари мавжуд. Оғзаки шаклида ўқитувчи томонидан берилган саволга та -лабаларнинг ҳар бири ўз фикрини оғзаки билдиради. Талабалар ўз жавобларини аниқ ва қисқа тарзда баён этадилар. Ёзма шаклида эса берилган саволга талаба - лар ўз жавобларини қоғоз карточкаларга қисқа ва барчага кўринарли тарзда ёзадилар. Жавоблар доскага (магнитлар ёрдамида) ёки «пинборд» доскасига (игналар ёрдамида) маҳкамланади. «Ақлий хужум» методининг ёзма шаклида жавобларни маълум белгилар бўйича гуруҳлаб чиқиш имконияти мавжуддир. Ушбу метод тўғри ва ижобий қўлланилганда шахсни эркин, ижодий ва но - стандарт фикрлашга ўргатади. И шбилармонлик ўйинлари ва уларни ташкил этиш босқичлари Ишбилармонлик ўйин билиш ва ўқитишнинг инструментарияси каби ХХ асрнинг 20 йилларида ривожланди. Ишбилармонлик ўйинлари тушуниш инструменти каби имитацион ўйинларни қўллаш натижасида юзага келган. Имитацион ўйинлар, ўз навбатида, ҳарбий ва ҳарбий-сиёсий ўйинларни қўллаш натижасида юзага келган. Ишбилармонлик ўйинларни белгили-контекст ўқитиш шакли каби кўриб чиқилади. Ишбилармон ўйинларда ўқитиш фаолияти ва келажакдаги касбий фаолият модель ва унинг прототипи каби, ҳар қандай сунъий ва табиий тизим каби ўзаро мос келади. Шунинг учун ўкув ишбилармонлик ўйинлари касбий фаолиятнинг белгили модели каби аниқланади, унинг контексти белгили воситалар билан моделлаштириш тиллари, имитация ва алоқа, шу жумладан табиий тил ёрдамида берилади. Бундай ўқитишни ташкил этишда ўқув юртларининг вазифаси талабанинг бир фаолият туридан (ўқув) бошқа (касбий) фаолият турига фанни тегишлича ўзгартириш, мотивлар, мақсадлар, воситалар, усуллар ва фаолият натижаларига мувофиқ табиий ўтказишни таъминлайди.

Ишбилармонлик ўйинларига янгича технологик ёндашиш ўз ичига қуйидагиларни олади: - ишлаб чиқаришнинг имитацион моделидан иборат бўлган ўқув материали мазмунининг тизимлилиги; - ишбилармонлик ўкув моделида бўлғуси касбий фаолиятнинг тузилмаси ва функционал бўғинларни яратиш; - ўқув жараён шароитларини билимлар ва уларни амалий қўллашда эҳтиёжларни юзага келтиришни реал шароитларга яқинлаштириш - ўйиннинг ўқитиш ва тарбиявий самарасининг жами; - ўйинни олиб борувчи ўқитувчи томонидан талабаларнинг фаолиятини ташкил қилиш ва тартибга солишдан талабаларнинг ўз ҳаракатлари ва фаолиятини ўзи ташкил қилиш ва ўзи тартибга солишга ўтишни таъминлаш. Ўйин орқали ўқитиш касбий фаолиятни ўзлаштиришнинг энг муҳим шарти ҳисобланади. У ўқув вазиятида конкрет касбий фаолият вазиятини юзага келтириш воситасида таъминланади. Умумий ҳолда ИЎ лари турли хилдаги бошқарув ва ишлаб чиқариш вазиятларини моделлаштиришнинг тизимли усули сифатида таърифланади. Унинг мақсади алоҳида шахс ёки гуруҳни қарорлар қабул қилишгаа ўргатишдир. C ase - study технологиясини таълим жараёнида қўллаш Кейс - стади (инглизча сase - тўплам, аниқ вазият, stadi -таълим) - кейсда баён қилинган ва таълим олувчиларни муаммони ифодалаш ҳамда унинг мақсадга мувофиқ тарздаги ечими вариантларини излашга йўналтирадиган аниқ реал ёки сунъий равишда яратилган вазиятнинг муаммоли-вазиятли таҳлил этилишига асосланадиган таълим услуби дир. Кейс-стади - таълим, ахборотлар, коммуникация ва бошқарувнинг қўйилган таълим мақсадини амалга ошириш ва кейсда баён қилинган амалий муаммоли вазиятни ҳал қилиш жараёнида прогноз қилинадиган ўқув натижаларига кафолатли етишишни воситали тарзда таъминлайдиган бир

тартибга келтирилган оптимал усуллари ва воситалари мажмуидан иборат бўлган таълим технологияси дир. Қуйидаги маълумотда “ШИРИН” фирмасининг иш фаолияти ҳақида асосий тушунчалар, хўжаликда меҳнат қилувчи мутахассислар, чиқарилаётган маҳсулотлар ва бошқалар ҳақида маълумотлар берилган. Корхона бизнес-режага асосан корхона қишлоқ хўжалиги махсулотлари яъни хўл меваларни қайта ишлашга ихтисослашган бўлиб, асосан якуний маҳсулот сифатида қуруқ мевалар ва печени махсулотларини ишлаб чиқаришга қаратилган. Мазкур маҳсулотларнинг истеъмолчиларга етказилиши ушбу ҳудудда турдош корхоналарнинг ўзаро рақобатини кучайтиради. Натижада бозорда маҳсулотларнинг сифати яхшиланиб, нархларнинг пасайишига олиб келади. Мазкур кейсда ушбу корхонанинг молиявий фаолияти таҳлил қилинган бўлиб, корхонанинг устав капитали, капитални доиравий айланиши, капитални кўпайиши, корхона истиқболини белгилаш ва рақобатда муваффақият қозониш муаммоларини ҳал этишга, ҳамда уларнинг ечишига ёрдам беради. Кейсда масаланинг ечими орқали талаба қуйидаги натижаларга эришиши мумкин: * Тадбиркорлик терминига тўғри таъриф бера олади; * Тадбиркорлик капиталини мазмуни нимадан иборат эканлигини аниқлай оладилар; *Тадбиркорлик капитали ўзининг доиравий айланиши жараёнида неча босқични босиб ўтишини билиб олади; * Тадбиркорлик капитали қайси босқичда миқдоран кўпайишини билиб оладилар; * Корхонани бошқариш ва рақобат стратегиясини тўғри-нотўғрилигини текшира оладилар; * Тадбиркорлик фаолияти бўйича меъёрий хужжатларни, умумий қоидаларни биладилар.

В идеоконференция ва уни ўқув жараёнида қўллаш Масофадан видеоконференция тизимини қўллаш ёрдамида интерактив ўқув дарсларини олиб бориш имконияти яратилди, яъни интерфаол усулда маърузаларни ўқиш, семинарлар ташкил этиш, саволларга жавоблар ва ҳоказо. Интерфаол форма – масофадан видеоконференция ўқитиш тизими, масофадан туриб Интернет ёки локал тармоқ орқали ўқитишдан фарқ қилади, худди радиодан ва телевидениядан маъруза ўқиш каби. Масофадан видеоконференция тизими – матнли ахборотлар алмашиш, файллар алмашиш имконини беради. Ташқи электрон доска қўллашда ўқитувчи доскага ёзади ва бу видеоконференцалоқа кўмагида бошқа аудитория тингловчиларига кўрсатилади. Электрон доскадан масофадан ўқитиш тизими фойдаланувчилари бир хил фойдаланишлари мумкин, яъни бир доскага чизилган расм бошқа аудиториядаги доскаларда кўрсатилади. Дарс олиб бориш жараёнида видеокамера автомат тарзда маъруза ўқиётган проффессор, талаба ёки савол берувчи томонга бурилади. Видеоконференция – бу шундай компьютер технологиясики, у орқали фойдаланувчи шахслар бир-бирларини реал вақтда кўради, эшитади ва маълумотлар билан алмашади. Видеоконференция тарихи 1964 йил AT&T компанияси томонидан ишлаб чиқилган Videophone (реал вақтда овоз ва тасвирни алмашиш) қурилмасидан бошланади. Видеоконференция ўтказиш учун асосан иккита шартни бажариш лозим: а) видеоконференцияни амалга ошириш учун зарур бўлган компьютер (техник) қурилмалари; б) видеоконференцияни ўтказиш талабига жавоб берувчи алоқа каналларидан фойдаланган ҳолда, мулоқотга чиқувчилар билан боғланиш.

Ўқув жараёнида график органайзерларни қўллаш технологияси “Инсерт” технологияси INSERT жадвали мустақил ўқиш вақтида олган маълумотларни, эшитган маърузаларни тизимлаштиришни таъминлайди: олинган маълумотни тасдиқлаш, аниқлаш четга чиқиш, кузатиш. Аввал ўзлаштирган маълумотларни боғлаш қобилиятини шакллантиришига ёрдам беради. Ўқув фаолиятини ташкилтиришнинг жараёнли тузилмаси. INSERT jadvalinii to’ldirish qolidasi bilan tanishadilar. Alohida o’zlari O’qish jarayonida olingan malulmotlarni aloxida o’zlari tizimlashtiradilar- Jadval ustunlariga “kiritadilar” Matinda belgilangan quyudagi belgilarga muofiq: “V” – men billgan malumotlarga mos: “-“ – men bilgan malumotlarga zit: “+” – men uchun yangi malumot : “?” – men uchun tushunarsiz yoki malumotni aniqlash, to’ldirish talab etiladi. 2 va 3 jixatlarning hamda umumiy tomonlarni solishtirish yoki taqqoslash yoki qarama qarshi quyish uchun qullaniladi. Tizimlki fikrlash, solishtirish, taqqoslash, tahlil qilish, kunikmalarini rivojlan t iradi. DIAGRAMMA VENNA tuzish qoidasi bilan tanishadilar. Aloxida /kichik guruhlardan diagramma Vennani tuzadilar va kesishmaydigan joylarni (x) tuldiradilar Juftliklarga birlashadilar, o’zlarininmg diagrammalarini taqqoslaydilar va tuldiradilar. Doiralarni kesishuvchi joyida , ikki/uch doiralar uchun umumiy bulgan, malumotlarni ruyxatini tuzadi Кластер ( тармок ) методи Pedagogik strategiyasi bo’lib, u ko’p variantli fikrlash, o’rganilayotgan tushuncha (hodisa, voqealar) o’rtasida bog’lanish o’rnatish malakalarini rivojlantiradi, erkin va ochiqdan-ochiq fikrlashga yordam beradi “Klaster” so’zi

g’uncha, bog’lam ma’nosini beradi. Klaster tuzish ketma-ketligi: 1. Sinf o’quv taxtasi o’rtasiga tayanch so’z yoki ibora yoziladi. 2. Kichik guruhdagi yoki yakka tartibdagi talablarga ushbu so’z yoki iboraga tegishli bo’lgan so’zlar yoki gaplarni yozishni talab qilib. “aqliy hujum” o’tkaziladi. 3. Tushuncha yki g’oyalar o’rtasidagi bog’lanishni o’rnatish talab etiladi. 4. Eslagan variantlarning barchasini yozish tavsiya qilinadi. “ Т ” схема - Бу киёсий катталиклар универсал график ташкилотчиси булиб , у бири - биридан кескин фарк килувчи узаро карама - карши ва баъзи мезонлар билан фарк килувчи тасвирлашга кулайлик яратади Д ебатлар услубини қўллаш технологияси Дебатлар (тортишувлар)/ Дебатлар ўз нуқтаи назарини асослашда синфдаги барча ўқувчиларнинг (ёки асосий қисмининг) баҳслашувда фаол иштирок этишини таъминловчи ўқитиш услубидир. Бу услубдан фойдаланиш танқидий тафаккурни ривожлантиради. Ўқувчи ўз нуқтаи назарини рад этиши керак. Баҳс ҳақиқатни юзага келтиргани боис ўқитувчи синфни икки гуруҳга бўлган ҳолда мунозарани атайин авж олдиради (гуруҳларга бир- бирига зид нуқтаи назарларни айтади, баҳсли топшириқлар беради). Бу усул ёзма ҳолда олиб борилса, ёзма дебатлар бўлади. Қўлланилиши: *баҳсда ўқувчиларнинг фаол иштироки таъминланганда; *муаммони ҳал қилишда моҳирликка ўргатишда; *фикрни аниқ ва қисқа ифодалашга имкон берилганда.; Афзаллиги: *ўқувчиларни баҳслашишга ўргатиши; *мунозара маданиятини шакллантириши; *асослаб бериш малакасини ошириши.

Президент И.А.Каримовнинг «Юксак маънавият – енгилмас куч» асарида кўтарилган масалалар. М а ъ н а в и я т н и н г м а ъ н о - м а з м у н и , у н и н г и н с о н в а ж а м и я т ҳ а ё т и д а г и ў р н и в а а ҳ а м и я т и , б у м у р а к к а б с е р қ и р р а т у ш у н ч а н и н г н а з а р и й в а а м а л и й т о м о н л а р и . И с т и қ л о л й и л л а р и д а ю р т и м и з д а м и л л и й м а ъ н а в и я т и м и з н и т и к л а ш , у н и з а м о н т а л а б л а р и а с о с и д а р и в о ж л а н т и р и ш б ў й и ч а а м а л г а о ш и р и л а ё т г а н у л к а н и ш л а р , б у б о р а д а о л д и м и з д а т у р г а н м а қ с а д в а в а з и ф а л а р . Б у г у н г и м у р а к к а б г л о б а л л а ш у в д а в р и д а м а ъ н а в и я т с о ҳ а с и д а в у ж у д г а к е л а ё т г а н д о л з а р б м у а м м о л а р , х а л қ и м и з м а ъ н а в и я т и н и а с р а ш в а ю к с а л т и р и ш , а й н и қ с а ё ш а в л о д н и н г қ а л б и в а о н г и н и т у р л и з а р а р л и ғ о я в а м а ф к у р а л а р т а ъ с и р и д а н с а қ л а ш в а ҳ и м о я қ и л и ш м а с а л а л а р и Президент И.А.Каримовнинг «Юксак маънавият – енгилмас куч» асарида глобаллашув жараёнларининг маънавиятга таъсири ва таҳдиди масаласининг асослаб берилиши. Глобаллашув – бу аввало ҳаёт суръатларининг беқиёс даражада тезлашуви демакдир. Ҳар бир ижтимоий ҳодисанинг ижобий ва салбий томони бўлгани сингари, глобаллашув жараёни ҳам бундан мустасно эмас. Глобаллашув жараёнининг ўзига хос жиҳати шундан иборатки, ҳозирги шароитда у мафкуравий таъсир ўтказишнинг ниҳоятда ўткир қуролига айланиб, ҳар хил сиёсий кучлар ва марказларнинг манфаатларига хизмат қилаётганини соғлом фикрлайдиган ҳар қандай одам, албатта, кузатиши муқаррар. Бугунги замонда мафкура полигонлари ядро полигонларидан ҳам кўпроқ кучга эга. Бугунги кунда инсон маънавиятига қарши йўналтирилган, бир қарашда арзимас бўлиб туюладиган кичкина хабар ҳам ахборот оламидаги глобаллашув шиддатидан куч олиб, кўзга кўринмайдиган, лекин зарарини ҳеч нарса билан қоплаб бўлмайдиган улкан зиён етказиши мумкин.

Айниқса, «оммавий маданият» деган ниқоб остида ахлоқий бузуқлик ва зўравонлик, индивидуализм, эгоцентризм ғояларини тарқатиш, керак бўлса, шунинг ҳисобидан бойлик орттириш, бошқа халқларнинг неча минг йиллик анъана ва қадриятлари, турмуш тарзининг маънавий негизларига беписандлик, уларни қўпоришга қаратилган хатарли таҳдидлар одамни ташвишга солмай қўймайди. Ҳозирги вақтда ахлоқсизликни маданият деб билиш ва аксинча, асл маънавий қадриятларни менсимасдан, эскилик сарқити деб қараш билан боғлиқ ҳолатлар бугунги тараққиётга, инсон ҳаёти, оила муқаддаслиги ва ёшлар тарбиясига катта хавф солмоқда ва кўпчилик бутун жаҳонда бамисоли бало-қазодек тарқалиб бораётган бундай хуружларга қарши курашиш нақадар муҳим эканини англаб олмоқда. Барчамизга аён бўлиши керакки, қаердаки бепарволик ва лоқайдлик ҳукм сурса, энг долзарб масалалар ўзибўларчиликка ташлаб қўйилса, ўша ерда маънавият энг ожиз ва заиф нуқтага айланади. Ва аксинча, қаерда ҳушёрлик ва жонкуярлик, юксак ақл-идрок ва тафаккур ҳукмрон бўлса, ўша ерда маънавият қудратли кучга айланади . Президент И.А.Каримовнинг «Юксак маънавият – енгилмас куч» асарида маънавиятни шакллантирадиган асосий мезонларнинг кўрсатилиши Ҳар қайси халқ ёки миллатнинг маънавиятини унинг тарихи, ўзига хос урф-одат ва анъаналари, ҳаётий қадриятларидан айри ҳолда тасаввур этиб бўлмайди. Бу борада, табиийки, маънавий мерос, маданий бойликлар, кўҳна тарихий ёдгорликлар энг муҳим омиллардан бири бўлиб хизмат қилади. Ота-боболаримизнинг асрлар давомида тўплаган ҳаётий тажрибаси, диний, ахлоқий, илмий, адабий қарашларини ифода этадиган бу каби тарихий ёдгорликлар(«Авесто»), халқ оғзаки ижодининг ноёб дурдоналари (Алпомиш), муқаддас динимиз, заминимизда яшаб ўтган буюк алломаларимиз, мутафаккир боболаримизнинг ибратли ҳаёти ва фаолияти, бемисл илмий-ижодий кашфиётлари, оила ва оилавий таълим-тарбия,

«насл» ва «насиба» тушунчалари, маҳалла чинакам миллий қадриятлар маскани эканлиги , таълим-тарбия тизимининг тўғри йўлга қўйилганлиги маънавиятни шакллантирадиган асосий мезонлар саналади. “Фуқаролик жамияти” тушунчасининг моҳияти ва асосий белгилари. Фуқаролик жамияти — реал ижтимоий иқтисодий замин бўлиб, унинг негизида ҳуқуқий давлатнинг муҳим таркибий қисмлари вужудга келади, мустаҳкамланади, ўзининг яшаш қобилиятини намоён қилади ва такомиллашади, шунингдек, уларга зарур шарт шароит ва замин яратиб берувчи ўзига хос «яшаш муҳити» бўлиб хизмат қилади. Фуқаролик жамиятига хусусий мулкчилик ва бозор муносабатларининг мавжудлиги, рақобат, тезкорлик, маҳорат асосида хўжалик ва тижорат юту қ ларига эришаётган мулкдорлар аҳамиятининг ошиши хос. Мустақиллик ва демократик жамият қурилишининг “ Ўзбек модели ” . Ўзбекистон тараққиётининг Президент И.А.Каримов томонидан асослаб берилган ўтиш давридаги беш тамойил қуйидагилардан иборат : 1. Иқтисодни сиёсатдан устунлиги; 2. Давлат бош ислохотчи; 3. Қонун устуворлиги; 4. Кучли ижтимоий сиёса; 5. Бозор муносабатларига босқичма босқич утиш. (“Ўзбекистон бозор муносабатларига ўтишнинг ўзига хос йўли”) Демократик жамиятни шакллантиришда маҳалла ва фуқароларни ўзини- ўзи бошқариш органларининг роли. Демократик жамиятни шакллантиришда маҳалла ва фуқароларни ўзини- ўзи бошқариш органларининг роли катта. Ўз.Р. Конституциясида белгилаб берилган: 105 модда шаҳарча, қишлоқ, овул, улар таркибидаги маҳаллаларда фуқороларнинг йиғинлари ўзини-ўзи бошқариш органлари бўлиб, икки ярим йил муддатга раисни (оқсоқолни) ва унинг маслаҳатчиларини сайлайди. Ўзини - ўзи бошқариш органлари сайлаш тартиби фаолиятини ташкил этиш ҳамда ваколат доираси қонун билан белгиланади.

Таълим тизимидаги ислоҳотларнинг асосий йўналишлари. Принциплар: таълим ва тарбиянинг инсонпарвар, демократик характерда эканлиги; узлуксизлиги ва изчиллиги; турлари -умумий, ўрта махсус, касб- ҳунар таълимининг мажбурийлиги; ўрта махсус, касб-ҳунар таълимининг йўналишини: академик лицейда ёки касб-ҳунар коллежида ўқишни танлашнинг ихтиёрийлиги; таълим тизимининг дунёвий характерга эга эканлиги; давлат таълим стандартлари доирасида таълим олишнинг ҳамма учун очиқлиги; таълим дастурларини танлашга ягона ва табақалаштирилган ёндашув; билимли бўлишни ва истеъдодни рағбатлантириш; таълим тизимини давлат ва жамоат бошқарувини уйғунлаштириш. Таълим тизими – давлат таълим стандартларига мувофиқ таълим дастурларини амалга оширувчи давлат ва нодавлат таълим муассасалари; таълим тизимининг фаолият кўрсатиши ва ривожланишини таъминлаш учун зарур бўлган тадқиқот ишларини бажарувчи илмий-педагогик муассасалар; таълим соҳасидаги давлат бошқарув органлари, шунингдек уларга қарашли корхоналар, муассасалар ва ташкилотлар. Ўз. Рес. Таълим тизими ягона ва узлуксиздир.

Похожие

Ижодий топшириқлар ва уларни қўллаш методикаси

Туртинчи синфда мусика укитишнинг мазмуни ва методикаси

Мактабгача таълим муассасаларида мусиқа Тарбияси ва методикаси

Олтинчи синфда мусика укитишни мазмуни ва методикаси

Мусиқа ўқитиш методикаси педагогик принциплар тизимида