Ҳал қилувчи кучнинг камоли - Идея национальной независимости - Рефераты

Ҳал қилувчи кучнинг камоли

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

32.1591796875 KB

Ҳал қилувчи кучнинг камоли Режа : 1. Комил инсон ғоясининг рўёби ҳақида 2. Ривожланган мамлакатлар ёшлари фазилатлари 3. Шарқона фазилатлар гулдастаси 4. Узбекистан — комил инсонларни вояга етказаётган мамлакат 5. Дилдан тилга кўчган сўзлар

Комил инсон ғоясининг рўёби ҳақида Эндиликда олдимизда турган энг муҳим вазифа миллий ғоямизнинг узвий таркибий қисмларини таш- кил қиладиган комил инсон, ижтимоий ҳамкорлик, миллатлараро тотувлик, динлараро бағрикенглик каби тамойилларнинг маъно- моҳиятини бугунги кун- да мажакатимизда олиб борилаётган маънавий-маъ- рифий, таълим-тарбия ишшрининг марказига қўйиш, уларни янги босқичга кўтариш, ёш авлодимизни ҳар томонлама мустакил фикрлайдиган, етук дунёқараш эгалари қилиб тарбиялашдан иборат. Ислом Каримов «Камолот», «баркамол», «комиллик», «мукаммал», «ко мил инсон», «пири комил». Бу сўз ва ибораларни куп эшитамиз, айтамиз, ўқиймиз. Луғатларда «комил» сўзи — тўлиқ, етук, мукаммач маъноларини, «баркамол» эса етук- ликка эришган, мукаммал, камол топган, бекаму куст маъ ноларини бериши айтилади. Янада аниқроқ кирсак, бе кам — бирор жиҳатида ками, кемтиги йўқ; бекўст — бирор эгри ёки ортиқча жойи йўқ, бенуқсон дегани. Комил инсон ғояси аерлар давомида халқлар, динлар-нинг китобларида, эртак ва достонларида, миллий қадри-ятларида, ривояту ҳикоятларида, урф- одатларида келаё-тир. Ал Беруний, Ибн Сино, Имом Бухорий, Алишер Навоий каби алломаларимиз асарларида ҳам у миллий тарбиямизнинг бош ғояси бўлиб келди. Жаҳон сайёҳла-рини мафтун қилаётган меъморий обидалар, қаерлар, мад-расалар пештоқларидаги ёзувларда, ҳайкал, деворий су-ратларда ҳам боболаримизнинг эзгу ғоялари битилган. Уларда ҳам «комил инсон» ғоясининг турли juaioi ва тас-вирлари бисер. Шунинг учун ҳақли равишда Ўзбекистон — оламга комил инсон ғоясини берган буюк цивилизация марказларидан бири, дея оламиз. Ҳа, комил инсон ғояси биз учун бугун кўтарилган ғоя эмас. Бу ҳақиқат миллий тарбиямизнинг туб негизлари-дан келаётир. Бунга ер устидаги обидалар ҳам, ер остида-ги археологик далиллар ҳам гувоҳлик бермоқда. Уларда боболаримизнинг бармоқ излари қолган.

«Ўзбекистон ҳаво йўллари» компаниясининг « Uzbe kistan airways » (2009, №6) журналида Г. Юдина «Далвар-зинтепа - хазиналар ўлкаси» деган мақоласини эълон қилди. Унда ҳозирги Шўрчи туманида қадимий Кушон империясининг пойтахти бўлгани ёзилган. Журналист Далварзинтепада 1972 йил 25 сентябрь куни археологлар салкам 36 кило олтин-жавохир тўлдирилган кўза топиш-ганини ва у Москвага олиб кетилганини ёзган. Бизнинг эътиборимизни олтиндан муҳимроқ бир тас-вирий ҳужжат ўзига тортди. Бу - шаҳарнинг шимоли-ғар-бий қисмидага ибодатхона деворига бундан 2000 йил ол-дин чизилган сурат эди. Унда 3 ёшли гўдак, 12 ёшли ўсмир ва уларнинг ўртасида турган мураббий тасвирланган. Му-раббий гўдакни қўлтиғидан кўтариб, елкасига ўтқазган (қандай ўзбекона манзара!). Гўдак оқ кийимда. Унинг тир-саклари учишга чоғланган бургут қанотларини эслатади. Мураббийнинг кўзлари ишонч, қатьиятга тўла. Олдинга, юқорига тикилган. Мураббийнинг ўнг томонида гулдор дўппи кийган (!) ўсмир бола. Гўдакнинг ҳам, усмирнинг ҳам нигоҳи устоз тикилган нуқтада - олдинда, юқорида. Сурат I аср арафасида чизилган. Мақолада Кушон импе-рияси эрамизнинг I — III аерларида (демак, сурат чизилган даврдан кейин!) гуллаб- яшнагани баён қилинган. Ўзингизга маълум, ибодатхона, сарой, қаср, мадраса-лар деворига тўғри келган сурат чизилавермайди. Чизил-ганларида эса давлатни, халқни бирлаштирувчи, сафар-бар қилувчи устувор ғоялар тасвирланади. Демак, сурат уч авлодни бир ғоя атрофида бирлаштираётир. Устоз ёш авлодга: «Сизлар биз эришгандан кўра юқорироқ маррага тезроқ чиқишингиз керак», деяётгандек. Ёшлар эса «Ал-батта чиқамиз», деяпти гўё. Орадан 1000 йил ўтди. Шарқда Ренессанс. Буюк алло-ма бобомиз Абу Райҳон Беруний дафтарига: «Биз етишол-маган нарсаларга уларни (ёш авлодни) етиштирсак, деган умиддамиз», деб езди. Орадан яна 1000 йил ўтди. Биз бу гун яна ўз давлатимизга эгамиз. Шўролар «улғайиб, вин тик бўласанлар», деб ерга туширган зурриёдларимизни яна бошимиз узра кўтардик: улар биздан кўра кучли, билим- ли, доно ва албатта бахтли бўлишлари шарт!

Ривожланган мамлакатлар ёшлари фазилатлари Комил инсон ким? У қандай бўлиши керак? Педагогика тарихи жаҳоннинг энг ривожланган дав-латлари юксалиш арафасида шу масалага тез-тез мурожа- ат қилганини кўрсатади. Улар ёшларни эртанги куннинг юксак талабларига пухта тайёрлаб кириб боришган. Чун-ки бу рақобатли дунёда эртанинг талаблари янгича, му- раккаброқ, қийинроқ кечган. Узбекистан билан дўстлигидан фахрланадиган давлат лар сони йилдан-йилга орта бораётир. Шулардан бири — Кореяда юксалиш арафасида «табиий ресурслар чекланган, ижодга эса чегара йўқ» деган шиор кўтарилган экан. Бу — юксак интеллект комил инсон фазилатларининг гул тожи эканини англатар эди. Шунга амал қилиб, кам бўлишмади. * Комил инсон ғоясига амалий, прагматик ёндашган давлатлар тезда назарий қоидалардан бугунги ва эртанги кун учун «фонда» чиқариб олди. Экспериментал педаго гика ривожланди. Тарбиянинг кўзга кўринмайдиган на зарий тушунчаларини кўринадиган нарсаларга — образ- ларга, бихевиор технологияларга айлантиришди. Ҳал қилувчи кучни ошириб, бошқшгардан ўтиб кетишди. Ўша синалган фазилатлар янгилари билан бойитилиб, шакл- лантирилмоқда. Масалан, АКШнинг «Америка — 2000: таълимни ривожлантириш стратегияси (1991)» дастурида етук шахсга хос фазилатлар сифатида ростгўйлик, мақ- садда собитқадамлик, тўғрилик (ростгўйлик), пухталик ва шахсий масъулиятга устуворлик берилди. Шунингдек, ёш америкаликларда жасурлик, фидойилик, барқарорлик, қатьийлик, тиришқоқлик, ҳамдардлик, бағрикенглик син- гари 60 та асосий фазилат шакллантирилмоқда. Буюк Британиянинг таълим бўйича Миллий комиссия- си (1993) мактабга: ёшларда ҳақиқатпарварлик, бошқалар-га ҳурмат, жамият олдидаги бурчга содиқдик, одамларга ғамхўрлик, маданий меросга ҳурматни шакллантириш, де- мократик эркин жамият фуқаролари бўлиш, бағрикенг лик фазилатларини сингдириш, уларни ахлоқан ва маънан кучли шахслар қилиб етиштириш

вазифаларини юклади. Франция таълим вазирлиги кўрсатмаларида (1985) масъулиятли, ғурурли, ўзгаларни ҳурмат қилувчи, бошқа-лар билан ҳамкорликка тайёр, ирқчиликка қарши турувчи, мультикультурализмни қабул қилувчи, ўзининг Франция- га муҳаббатини Озодлик, Тенглик, Қардошлик ғоялари билан уйғун ривожлантирган демократик жамият кишиси фазилатларига эга шахсни тарбиялаш кўзда тутилган. Япониянинг «Таълим тўғрисида» ги Қонунида мактаб га тинчлик ва инсонийлик идеалларига амал қилувчи мил- латни шакллантириш миссияси юклатилган. Яъни, шахе сифатларини тўлиқ ривожлантириш, тинчликпарвар дав- лат ва жамият қурувчиларини тарбиялаш, ҳақиқатпарвар лик ва адолатлилик, шахсий эркинлик, меҳнатсеварлик, масъулиятлилик, мустақил фикрлилик, ўзгалар билан ҳам- корлик, анъанавийлик билан замонавийлик уйғунлигини англаш, халқаро ҳамкорликка тайёрлик, кундалик турмуш малакаларига эгалик, руҳан ва жисмонан кучлилик, ўзини бахтли ва бошқалар билан уйғун қила олиш фазилатлари шакллантирилмоқда. Таълим муассасалари учун чиқарилган «Идеал япон нинг фазилатлари» деб номланган ҳужжатда япон ёшлари- да 16 та фазилатни шакллантириш белгилаб берилган. 16 фазилат 4 та гуруҳга бўлинади. Булар: 1) шахсий сифатлар: эркинлик, ўзига хосликни ривожлантириш, мустақил бўлиш, ўз хохишларини идора қила олиш, пиетет (эҳти- ром) туйғусига эгалик; 2) оила бошлиғига хос сифатлар: ўз уйини меҳр-муҳаббат, ҳаловат ва тарбия масканига айлан- тира олиш; 3) ижтимоий сифатлар: ўз ишига садоқат, жа мият фаровонлигига ҳисса қўшиш, ижодкорлик, миллий (ижтимоий) қадриятларни ҳурмат қилиш; 4) фуқаролик сифатлари: ватанга содиқ бўлиш, давлат рамзларини қадр- лаш, ижтимоий фаоллик, энг яхши миллий фазилатлар соҳиби бўлиш. Рим клуби аъзолари бугунги авлодлар тарбиясида ин- сониятни безовта қилаётган экологик инқироз, бедаво касалликлар, диний-этник конфликтлар, урушлар, фав-қулодда вазиятларнинг олдини олишни тавсия этмоқда. Юксак технологиялар глобал ривожланаётган XXI аерда Президент Ислом Каримов таъкидлаган интеллектуал бой лик етакчилик қилади. Шунинг учун

бугуннинг комил ин- сонларига Ўзбекистон қўяётган талаблар, бир томондан, юксак ривожланган давлатлар билан ҳамоҳанг экани, ик-кинчи томондан, маънавият, интеллектнинг устуворлиги билан ажралиб туради. Яъни фарзандларимизда интеллек туал ривожланганлик, замон талабларига мое тайёрлик, юксак маънавият, ахлоқий соғломлик, жисмоний чиниқ- қанлик, мустақиллик идеалларига чексиз садоқат, Ватан ва халққа содиклик, миллий ўзлигимизга ёт ғоя, қараш-ларга муросасизликни мужассам этиш тақозо этилмоқда. Мана игу фазилатларнинг бирортаси сует бўлса, уй- ғунлик бузилади. Масалан, инсон ахлоқи пок, жисмонан кучли бўлса-ю, интеллектуал ривожланмаган бўлса ёки интеллектуал, жисмонан кучли бўлса-ю, мустақиллик иде алларига содиқ бўлмаса, бундай шахени Комил инсон деб бўладими? Асло. Шунинг учун ҳам «Фарзандларимизни мустақил ва кенг фикрлаш қобилиятига эга бўлган, онгли яшайдиган комил инсонлар этиб вояга етказиш — таълим- тарбия соҳасининг асосий мақсади ва вазяфаси бўлиши лознм» («Юксак маънавият — енгилмас куч»). Шарқона фазилатлар гулдастаси «Юксак маънавият — енгилмас куч» китоби «комил инсон» устидаги мавҳумлик пардасини олиб ташлади. Энди баркамоллик биз учун фазодаги, тарихдаги ёки келажак-даги марра эмас. Комил инсонларни «ҳозир ва шу ерда», маънавий тарбиявий ишларни илмий асосга қуриб етиш-тириш қудратига ва тизимига эгамиз. Бунинг учун шахе ни камолотга элтувчи: — фазилатлар маъносини англаш; — уларга эга бўлиш; — уларга амал қилиб яшаш деган уч методологик мезон асослаб берилди. Зеро, Юртбошимиз таъкидлаганидек: «Оллоҳнинг ўзи бизга бу- юрган комил инсон бўлиш, ҳалоллик ва адолат билан ҳаёт кечириш каби олижаноб фазилатларнинг маъно- мазмуншш нафақат чуқур англаш, балки ана шундай хусусиятларга эга бўлиш,

уларга амал қилиб яшаш — одамзотнинг маъна вий бойлигини белгилаб берадиган асосий мезон, десак, ҳеч қандай хато бўлмайди». Мустақиллик маънавияти фарзандларимизни баркамол этувчи гўзал фазилатлар гулдастасини саралаб берди. Бу гулдаста аждодларимиз ўгитларидан, Президент Ислом Каримовнинг замон талаблари, иқтисод, сиёсат, таракки- ёт, миллий тарбия ҳақидаги фикрларидан терилган. Зеро, Юртбошимиз «Юксак маънавият — енгилмас куч» кито- бида ёзганидек: «Бизнинг улуғ аждодларимиз ўз даврида комил инсон ҳақида бутун бир ахлоқий мезонлар мажмуи-ни, замонавий тилда айтганда, шарқона ахлоқ кодексини ишлаб чикканликларини эслаш ўринли, деб биламан. Ор- номус, уят ва андиша, шарму ҳаё, ибо ва иффат каби юк сак ахлоқий туйғу ва тушунчалар бу кодекснинг асосий маъно-мазмуншш ташкил этади, десак, ўйлайманки, хато қилмаган бўламиз». Юртбошимиз асарларида бугунги замоннинг комил инсонларига хос бўлган 200 дан ортиқ фазилатлар баён қилинган. Биз уларни XXI аернинг «Шарқона фазилат лар гулдастаси» деб атадик. Мана улар: юксак салохиятли, маънавий уйғоқ, ор-номусли, уят ва андишали, шарму ҳаёли, иболи ва иффатли, собитқа-дам, шижоатли, диний қадриятларни билувчи, савоб иш ларни кўп қиладиган, тарихимиз, маданиятимиз, буюк аждодларимиз меросини чуқур билувчи, Ватанга содиқ, миллий ғурурли, юксак маънавиятли, янгича фикрловчи, Амир Темур бобомизнинг шижоат, азму қарор ва ўктам- лигига эга, фидойи, юксак ҳуқуқий мадэниятли, жаҳон тарихи ва маданияти ютуқларини чуқур ўрганган, мард, ташаббускор, эл-юрт ташвишини зиммасига оладиган, дахлдор, иймонли-эътиқодли, ўз ҳақ-ҳуқуқини билиб, ҳимоя қила олувчи, мустақиллигимизни кўз қорачиғидай ҳимояловчи, сахий, мустақил фикрга эга, меҳр-оқибатли, ғоявий ва мафкуравий таъсирларга қарши тура оладиган, ўтганларни хотирлаб, тирикларни қадрловчи, 20 йилда эришган ютуқларимизни давом эттиришга қодир, билим- ли ва истеъдодли, меҳнатсевар, тадбиркор ва янгиликни тез илғайдиган, ғайрат-шижоатли, иродали, қатъиятли, сабот-матонатли, жасур, фаол, замонавий юксак техно- логияларни

ўзлаштирган, соғлом турмуш тарзига инти- лувчи, миллий ва умуминсоний қадриятлар руҳида камол топган, огоҳ, ҳушёр, муносиб даромад топувчи, юқори малакали, масъулиятли, етук мутахассис ва б. «Шу фазилатлар бугунги ёшларимизга хосми?» деган саволни мардона ўртага ташлайлик. Ҳа, деймиз? Чунки шундай ёшларимизнинг таниш чеҳралари кўз олдимиз- дан ўга бошлайди. Мисол учун Сиз ҳам уларнинг бир неч- тасини биласиз, шундай эмасми?! Демак, биз боболари-миз кўз тиккан олдиндаги юқори нуқтадамиз. Биз ҳам олдинга, юқорига тикилганмиз. Шу сабабли фарзандла-римиз биздан ҳам кўра кучли, билимли, доно ва албатга бахтли бўлишаётир. Узбекистан — комил инсонларни вояга етказаётган мамлакат «Юксак маънавият — енгилмас куч» китоби Прези дент Ислом Каримовнинг «Ватанимизнинг келажаги, хал- қимизшшг эртанга куни, мамлакатимизнинг жаҳон ҳамжа- миятидаги обрў-эътибори авваламбор фарзандларимизнинг униб- ўсиб, улғаииб, қандай инсон бўлиб ҳаётга кириб бо- ришига боғлиқцир. Биз бундай ўткир ҳақиқатни ҳеч қачои унутмаслигамиз керак». деган сўзлари билан очилади. Ҳа, баркамол авлодни кўриш соҳибқирон Амир Те- мур тузукларидан, «Алпомиш», «Гўрўғли» достонларидан, Беруний, Ибн Сино, Имом Бухорий, Алишер Навоий девонларидан «чикиб», тарбиявий иш дастуримизга ай~ ланди. Бунга эришиш ўз-ўзидан кечмади, албатта. Аввало қонунлар шу буюк мақсадга йўналтирилди. «Кадрлар тай- ёрлаш Миллий дастури» ишлаб чиқилиб, жорий этилди. Бюджет маблағларининг энг катта кисми энг самарали инвестиция — Комил инсонларни тарбиялашга ажратил- моқда. Бир неча йилларимиз номи ёшларимизнинг маъ-навий ва жисмоний саломатлигига бағишланди. Бу йил- лар ўзидан улкан натижалар қолдириб ўтди. 2008 йил «Ёшлар йили», 2010 йил «Баркамол авлод йили». .. Янги қурилган мактаблар, лицей, коллеж, мусиқа мактаблари, таълим инфраструктурасини тубдан ислоҳ

қилиш, ўқитув- чилар малакасини ошириш, ўқув-методик таъминот де ган, оддий одамларга сезилмайдиган, лекин самараси бе- баҳо юзлаб тадбирлар амалга оширилди. «Камолот» ёшлар ижтимоий ҳаракати мунтазам ҳаракатда... Дунёнинг 6 та энг номдор институт, университетлари Ўзбекистонга келди. 20 йил илгари биз Вестминстер, Ту рин, Сингапур сервис институтларининг борлигини ҳам билмасдик. Комил инсонларни етиштириш тизимини ишга туши-риш осон бўлмади. Олдимиздан муаммолар тоғлари чиқ- ди. Давлатимиз уларни (Сурхондарёдаги темир йўли қури- лишидаги каби) кесиб, (Тошкент — Водий йўлидаги тон- неллар каби) тешиб, ошиб ўтди. Юзлаб танлов, кўрик, соврин, имтиёзлар тизими, кредит линиялари, имкони- ятлар, моддий ва маънавий рағбат шакллари, олимпиада-лар, кўкрак нишонлари - барча-барчаси ёшларимиздаги иқтидорни кучайтириш, ривожлантириш, уларни комил инсонларга айлантиришга қаратилди. Ўнлаб давлат ва жамоатчилик ташкилотлари бу ишга камарбаста. Кўчаларимиздаги шиорларимиз ҳам «Ўгил- қизнинг комили - тараққиёт омили» деб даъват килаё- тир. Истеъдодли ёшларни рағбатлантириш тизимини айт- майсизми? «Келажак овози» кўрик-танловининг архитек тура ва дизайн, ландшафт дизайни, либослар дизайни, ахборот технологиялари, рационализатор таклифлар ва техник ишланмалар, Веб-ишланмалар, менежментни ях- шилаш, дастурий таъминот, миллий ва амалий^ санъат, тасвирий санъат, рақс йўналишлари; «Навқирон Ўзбекис-тон — 2010» республика анъанавий ва замонавий санъат фестивали ғолибларининг инсталляция, архитектура лойи-ҳалари, « Ab OVO » лойиҳалари, видеоарт жанридаги тас- вирлари, дизайн, кулолчилик, каштачилик бўйича ижо-дий ишлари болаларимиздаги баркамоллик натижалари эмасми? Бугун Ўзбекистон нафақат рақобатбардош автомобил- ларни, саноат маҳсулотларини, илм-фан ютукларини, бал ки ҳеч кимдан кам бўлмаган, баркамол инсонларни етиш-тирувчи мамлакатга айланди. Яна ҳам соддароқ айтганда, мамлакатимизда юксак сифатли ғалла, автомобиль, пахта етиштириш

учун қандай тизим, шарт-шароит яратилган бўлса, Комил инсонни тарбиялаш учун ҳам шундай ти зим, технологик шарт-шароит муҳайё этилди. Ҳазрат Навоийнинг «Барчасидин ғараз инсон эди», де ган пурҳикмат сатри бор. Ўзбекистон эришган бу ютуқлар дунёнинг барча миллат ва динларининг мақсудини ифода- лайди. Чунки улар инсонни комил килиш, азизлаш йўли даги югуқ-тар бўдди. Шунинг учун миннатдор авлодлар бу ишларни 50, 100, 1000 йилдан кейин ҳам чуқур миннат- дорлик, ҳурмат билан эслайди. Зеро, азизлар азизлаган- ларни азизлайди. Жаҳон бўйлаб болаларимиз эришаётган юксак марралар бизни ана шундай хулосага олиб келаётир. Дарвоқе, «Олдин моддий ҳаёт, кейин маънавият» йўли- ни тутганлар ҳам бўлди. «Баъзи бир сиёсатчи ва назариёт- чиларнинг, олдин моддий ҳаётни, кейин маънавий масала- ларни ўйлаш керак, деган мазмундаги фикрлари мутлақо хато бўлиб, янги жамиягм, янги ҳаёт қуриш жараёнида фақат за- рар етказиши мумкинлигини бугун ҳаётнинг ўзи ҳар қадамда тасдиқлаб бермоқда», дейилган «Юксак маънавият — ен- гилмас куч» китобида. Уларнинг бу хатоси дунёда «бой бе-рилган авлод» — « Lost generation » иборасини пайдо қиляи. Улар моддий бойликни қувиб кетиб, уйидаги фарзандлари тарбиясини бегоналарга бериб қўйдилар. Вақтларини те- жадилар. Гўё ортиқча 10 сўм топдилар ҳам. Бугун эса жон-сарак бўлиб, болаларини қайта тарбиялашга 1000 сўм сарф- лашмоқда. Лекин самара 10 сўмлик бўлаётир. Чунки вакт бой берилган. Мана си,зга «олдин моддий ҳаёт, кейин маъ- навият»нинг аянчли моддий ва маънавий оқибати. Тарбияда бой берилган имкониятлар бегона сиёсий- молиявий гуруҳтарнинг иштаҳасини очиб юборди. Улар ҳам ҳар куни, узлуксиз ишлаб, ўша юртлар ёшлари қалбининг «параболик антенналари»ни ўзларига қаратиб олишди. Бун- га қўшимча интернетнинг «Одноклассники», «Фейсбук», Wi - Fi , «В контакте» ижтимоий тармоқлари ёшларга идеал «улашмоқца». Энди улар ўз ватанига эмас, хориж ҳаётига кўпроқ дахддор бўлиб қолишаётир. Бой берилган авлодни «ушлаб туриш», ўз ватанига, миллатига, ота-онасига «қай- тариш» энди жуда кўп маблағ, вақтни талаб қилмоқпа. Чун ки қайта тарбиялаш тарбиялашдан киммат туради. Аброр Мақсталиев: «Команда Ватан учуй, деб ўйинга кирди...»

Спорт, спортчи ёшларимиз мамлакатимизни тез маш- ҳур қилишаётир. 20 йил олдин «Узбекистон» сўзи хориж- ликларда таажжуб уйғотар эди. Бугун ҳурмат уйғотаётир. Бу ишда ҳам ёшларимиз биздан ўтишаётир. Улар амалда Ўзбекистонни «Оламни маҳлиё айлаган диёр»га айланти- ришмоқда. «Таҳлилнома»нинг 2011 йил 18 июль сонини кўрдин гизми? Ўша кеч юртдошларимиз Президентимизнинг «Ишонаман: фарзандларимиз, «Қувончим, ифтихорим, ғуру- рим — Узбекистон!» дея курашга тушади ва шу замин но- мини оқлайди, мардлик ва шижоат кўрсатади», деган орзу- ларининг яна бир рўёбини кўрди. Футбол бўйича жаҳон чемпионатида «Биз Ватан учун деб ўйинга кирдик. Жамоа- вий ўйин қилганимиз бизнинг энг катта устунлигимиз бўлди», — деди ўсмирлар миллий терма жамоамиз сардори Аброр Мақсталиев. Демак, уларни фақат спорт техникаси эмас, Ватанга садоқат, фарзандлик бурчи, жамоавийлик руҳи қўшқанот бўлиб, ғолиб қилди. Булар юқорида санаб ўтганимиз «Шарқона фазилатлар гулдастаси»даги фази-латлар. Демак, ўсмирларимиз Ватанга садоқат ва жамоа вийлик фазилатларининг маъносини англаб, уларга эга бўлиб, уларга амал қилиб яшашаётир. Бу фазилатлар улар ни ғолиб қилаётир. Ҳа, 1991 йилнинг ўсмирлари Мексикани харитадан зўрға топарди. 2011 йилнинг ўсмирлари Мексикани ҳай-ратга солиб қайтишди. Мексикаликларнинг «Ким билан ўйнашни истардингиз? деган саволига йигитларимиз жил-майиб: «Бизга бунинг аҳамияти йўқ», деб жавоб беришиб- ди. Камтарлик билан нақшланган бундай метин ишонч-ни, бирликни курган мағрур мексикаликлар узбек бола ларини севиб қолишди. Буни билдириш учун байроғи-мизнинг кўк- яшил рангларини юзларига чизиб, стадион- га киришди. Ўсмирларимиз жаҳон футбол шарҳловчила- рини Ўзбекистонни шарафлашга мажбур қилишди. 15 ёшида «Узбекистон мустақиллигининг 20 йиллиги» кўкрак нишонига, совға қилиб берилган енгил автомобилга му- носиб иш қилдилар. Команда аъзоси, сирдарёлик 15 ёшли Бобур Давла- товга ҳам «Спарк» совға қилинди. У ғалати бола экан — калитни олгач, «ва-у-у-у», деб қичқириб, жазавага туш- мади. Ўзини кўз-кўз ҳам қилмади. Ўзбекона бир одоб би лан: «Мен Президентимизнинг оддий, қишлоқ болалари-га яратиб берган шароит ва

ғамхўрликлари туфайли шу кунга етдим. Жуда бахтлиман. Бугун отам Баҳодир Давла- товнинг туғилган куни. Машинамни у кишига совға қила- ман», — деди. Бу гапларни ким гапирди? Бобурми? Ёки «ҳам маъ- нан, ҳам жисмонан баркамол авлод»нинг ёнимиздаги бир вакилими? Бизнингча, Комил инсон ғояси 15 ёшли Бо-бурнинг тилидан сўзлади. Уларга миллионлаб ўсмирларимиз ҳавас билан тики-лищди. Ўзларига «Мен-чи?» дея савол беришди. Бу ҳавас эртага 17 эмас, 170, 1700 ғолибни жаҳон шоҳсупаларига кўтаради. Бунга ишонамиз, эртага қуёш чиқишига ишонгандек. Дилдан тилга кўчган сўзлар Нилуфар Расулова — иқтисодчи талаба: «Муҳтарам Юртбошимизнинг биз ёшларга яратиб берган имкониятла-ридан унумли фойдаланишга интиляпман. «Ўзбекистон Рес-публикасида уй хўжаликлари иқтисодиётининг ҳозирги ҳола- ти ва уни такомиллаштириш йўналишлари» мавзусида ил мий изланяпман. Мақсадим — оилалар бюджетини янада такомиллаштиришда томорқадан ва қўшимча меҳнатдан самарали фойдаланши йўлларини илмий жиҳатдан асослаш. Бундан халқимиз фаровонлиги янада ортади». Саиджалол Ҳасанов — лицей ўқувчиси: «Юртимиздаги компьютерларнинг барчаси чет элларда яратилган дастур лар асосида ишламоқда. Мен «Нега шу дастурлар ўзимизда тузилмайди?» деб ўйлаб қоламан. Насиб бўлса, узбек дас-турчилик мактабини яратаман. Ўзбекистонимизни энг зўр компьютер дастурлари яратиладиган давлатга айланиши-га ўз ҳиссамни қўшаман». Зиёвуддин Юсупов — биолог талаба: «Ғўза генетикаси соҳасида илмий изланяпман. Мақсадим — пахтамизнинг то- ласини 3,5—5ммга узайтириш. Бундан унинг сифати, баҳо-си ошади. Ватан равнақига, озгина бўлса-да, ҳиссам кўшил-са дейман».

Меҳриноз Аббосова — «Янги авлод — 2008» республика болалар ижодиёти фестивали ғолибаси: 2010 йилда «Истеъдод мактаби» 1-республика ёш ижод- корлар кўрик- танловида муваффақият қозондим. Биринчи китобим давлат ҳисобидан чоп этилмоқда. Юртбошимизнинг биз ёш ижодкорларга алоҳида эътиборидан беҳад мамнунман: Дунё қадамимдан гул бўлиб кетгай, Ёмонлик минори кул бўлиб кетгай. Юрагимдан қуёш чиқиб келяпти, Тирнокларимгача нур бўлиб кетгай. Катталар-чи? Улар нима дейишяпти? Мустакиллиги-мизнинг йигирма йиллигига бағишланган тарғибот сафар-лари пайти турли ҳудудларда юртдошларимиз билан суҳ-батлар қурдик. Гап орасида «Бугунги ёшлар қанақа?» де-ган саволни ташлаб кўрдик. Жавобларни сиз билан баҳам кўрмоқчимиз. Мана улар. Бахтиёр (ҳарбий, 52 ёш): «Бугунги ёшлар биздан соғ-лом. Чунки бўйи бизларникидан баланд. Кўкрак қафаси кенг». Ғуломжон (ўқитувчи, 47 ёш): «Бугунги ёшлар биздан билимли. Бугун набираси билган нарсаларни бобоси бил-майди». Маҳфуза (ҳамшира, 39 ёш): «Бугунги ёшлар биздан кўп тил билади. Бир неча тилларда иш битираётир». Жумабой (шофер, 45 ёш): «Бугунги ёшлар қўшни дав-латлар болаларининг ҳавасини келтиришаётир. 5—6 йил бурун қўшни давлатнинг ўқувчи болалари автобусларда келиб-кетишаётганини кўрдим. Бизнинг лицей, коллеж-ларни томоша қилишди. Буни улар «Келажакка саёҳат» деб аташар экан. Нимадандир юрагим ҳапқириб, қувониб кетдим». Мансур (бухгалтер, 58 ёш): «Бугунги ёшлар биздан уқувли, фаол. Ахборот технологиялари билан қуроллан-ган. Гаплари — уяли телефонда гаплашаётгандек қисқа, аниқ. Муомаласи — ишчан». Жамшид (менежер, 44 ёш): «Бугунги ёшлар биздан дадил, ғурурли.

Улар «номукаммаллик комплекси» нима-лигини билмайди. Чет эллик тенгдошлари билан худди ҳамқишлоғидек тиллашади. Ерга эмас, одамнинг кўзига, тўғри қарайди». Ферузахон (ахборот-ресурс маркази ходимаси, 48 ёш): «Бугунги ёшлар биздан доно. Чунки биз ўз тарихимизни ўзгалар ёзган китоблардан ўкидик. Уларда бошқалар учун қулай хулос&тар ёзилган эди. Болаларимиз шонли тари химизни ўзимиз ёзган китоблардан ўқиб билишди». Улуғбек (қурувчи, 51 ёш): «Бугунги ёшлар — бахти ка- фолатланган авлод. Давлат бизларни мустақил ҳаётга тай-ёрламас эди. Мактабнинг 100 та битирувчисидан ўнтамиз ўқишга кирардик. Қолган 90тамиз ҳунарсиз бекорчига айланардик. «Кадрлар тайёрлаш Миллий дастури»миз бун га чек қўйди. Ҳозир ҳар сентябрь ойида битирувчилар нинг 10 фоизи - биринчи стипендиясини, 90 фоизи — биринчи маошини ола бошлайди». Илҳомжон (журналист, 41 ёш): «Бугунги ёшлар - му- носиб ворислар. Чунки улар хароб ва муте Ўзбекистонни 20 йилда кимлар, қандай қилиб оёққа турғизганини, ҳимоя қилганини, буюк, муқаддас, мустақил Ватанга айлантир-ганини ўз кўзи билан кўриб ўсишаётир. Ибрат олишаё-тир». Мардон (маҳалла фаоли, 51 ёш): «Бугунги ёшлар акл-ли. Ҳисоб- китобли. Аниқ фикрлайди. Кисқаси, истиқлол ниҳоллари бугун истиқбол дарахтларига айланди, деса бўлади». Дилером (ўқитувчи, 49 ёш): «Бугунги ёшлар биздан кўра кучли. Мана Учқўрғоннинг Яшиқ қишлоғидан чиққан оғир, ибо-ҳаёли, камгап, 18 ёшли полвон қиз Гулнора. Мен яқинда унга ўғил болалар тегажоқлик қилганида «Иккалангаи ҳам кўтариб отаман», деганини кўрдим. Оғир атлетика бўйича Ўзбекистон чемпиони. Октябрь ойида Тайландга кетаётир. Жаҳон чемпионатига. Бунақаси бўлма-ган-ку!» Жаҳонгир (талаба, 20 ёш): «Бугунги ёшлар - бахтли йигит-қизлар. Менимча, давлатимиз ёшларни ота-онала-ридан ҳам яхши кўради. Интилиб, ўқиб, тиришиб, маъна-виятини юксалтириб бахтли бўлаётган ёшларга ҳавас қила-ман. Мен ҳам интиляпман ва демак, албатта бахтли бўла-ман. Чунки

мен ҳеч кимдан кам эмасман». Сиз ҳам ичингизда бу фикрларга қўшилаётгандирсиз. Чунки ҳаммамиз ўз боламизда ё унинг дўст-дугоналари-да, маҳаллада ана шундай ёшларни кўряпмиз-да. Булар -ўз ёшига мое комил инсонлар эмасми? Бундай ўғил-қиз- ларни кўриш аждодларимизга армон эди. Бизга эса улар-ни кўзларимиз билан кўриб, гапларини эшитиб, бағри-мизга босиб, пешаналаридан ўпиш бахти муяссар бўлди. Баркамоллик гулшанига айланган Ватан ҳаммамизга муборак бўлсин.

Адабиётлар: 1. Каримов И.А. Ўзбекистон: Миллий истиқлол, иқтисод, сиёсат, мафкура. Том Тошкент, 1996. 2.Каримов И.А. Биздан озод ва обод Ватан қолсин. Том Тошкент, 1996. 3.Каримов И.А. Ватан саждагоҳ каби муқаддасдир. Том Тошкент, 1996. 4.Каримов И.А. Бунёдкорлик йўлидан. Том Тошкент, 1996. 5.Каримов И.А. Янгича фикрлаш ва ишлаш - давр талаби. Том Тошкент, 1997. 6.Каримов И.А. Хавфсизлик ва барқарор тарақҚиёт йўлида. Том Тошкент,1998. 7.Каримов И.А. Биз келажагимизни ўз қўлимиз билан қура-миз. Том Тошкент,1999. 8.Каримов И.А. Озод ва обод Ватан, эркин ва фаровон ҳаёт- пировард мақсадимиз. Том 8. Тошкент, 2000. 9.Каримов И.А. Ватан равнақи учун ҳар биримиз масъ-улмиз.Том Тошкент, 2001.

Похожие

Ҳал қилувчи уч йил тасвири

Маьрифат надир

Мустақиллик ва ижтимоий-гуманитар фанлар олдида турган долзарб масалалар

Мафкуравий ижтимоий институтлар ва ғоявий иммунитетни ҳосил этиш муаммоси

Миллий-маънавий тикланишнинг табиий иқтисодий асослари