Статистик бошқариш кириш назорати операцион тизимли назорат - Метрология - Рефераты

Статистик бошқариш кириш назорати операцион тизимли назорат

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

102 KB

Статистик бошқариш кириш назорати операцион тизимли назорат маҳсулот сифати назорати воситалари ишлаб чиқаришнинг техник назорат ташкилоти Режа: 1. Маҳсулот сифатининг шаклланиш босқичлари. 2.Маҳсулотларнинг сифатини бошқариш ва назоратнинг статистик методлари. 3. Маҳсулотларни ишлаб чиқаришнинг босқичлари.

Таянч сўз ва иборалар: маҳсулот сифати, ҳаёт цикли, маҳсулот сифати текшириш, маҳсулот тайёрлаш, техник вазифалар,эталон. 1. Маҳсулот сифатининг шаклланиш босқичлари. Маҳсулот сифатининг зарур даражасини таъминлаш учун маҳсулотнинг "ҳаёт" циклини давом эттирмоқ зарурдир. Ҳаёт цикли – бу яратиш жараёнининг ўзаро боғлиқлиги ва маҳсулотлар ҳолатининг унинг ишлатилиши ёки эҳтиёж даври тугагунча дастлабки талабларни шаклланишидан маҳсулотлар холатининг аста- секинлик билан ўзгариб боришидир. Ҳаёт циклининг биринчи даражасини қуйидаги босқичларга бўлиш мумкин: текшириш ва тайёрлаш (ишлаш); тайёрлаш (ясаш) ва реализация қилиш (пуллаш) ва муомалага чиқариш; эксплуатация қилиш. (13.1- расм). Ҳисоблаб чиқилган босқичларни этапларга, жараёнларга бўлиш мумкин. Маҳсулотлар сифатини бир хилда доимий таъминлаш ҳаёт циклида юзага келадиган кўп омилларга боғлиқдир. Уларни қуйидагича тасаввур қилиш мумкин. Маҳсулотни текшириш ва тайёрлаш. Бу босқичнинг мақсади – янги маҳсулот сифатига перспектив талабларнинг шаклланиши; конструкторлик ва бошқа турдаги техник қарорлар ҳужжатларини гавдалантириш, реализациянинг бу талабларини кўпроқ иқтисодий йўллар билан таоминлаш. Берилган босқичда сифат омиллари маҳсулот сифатининг шаклланишида катта роло ўйнайди. Америкалик мутахассисларнинг баҳо беришича, агар сифатни таъминлашнинг ҳамма ўлчамларини 100% деб қабул қилинса, унда 75%и конструктив қарорга, лойиъалаш, макет ва тажрибали намуна асосида кайта ишланиши, изланишига тўғри келади; 20% - ишлаб чикариш жараёнига; 5% и эса - маҳсулотни тамомила қабул қилишга тўғри келади.

Маълумотларига кўра сифат бўйича ушбу Эвропа ташкилотининг рад қилиш (қайтариш) сабабларини баҳолашда, 70% рад қилиш лойиҳалаш камчиликлари туфайли; 20% - сифациз ишлаб чикариш ва 10% - эксплуатациянинг бузилишини ҳисобга олган ҳолда юзага келади, яони "70- 20-10" қоидаси мавжуд. Маҳсулотни тайёрлаш ГОСТ 15.001 «тайёрлаш системаси ва маҳсулотларини ишлаб чиқаришга қўйиш» билан мувофиқ ҳолда қуйидагиларни кўзда тутади: - техник вазифаларни тайёрлаш; - техник ва норматив ҳ ужжатларни тайёрлаш; - маҳсулот намуналарини синаш ва тайёрлаш; - тайёрлаш натижаларини қабул қилиш. Техник вазифа (ТВ) маҳсулот тайёрлаш учун бошланьич асосий ъужжат бўлиб ҳисобланади. Унда маҳсулотга техник – иқтисодий талаблар, қайтариш тартиби ва тайёрлаш натижаларини қабул қилиш кўриб ўтилади. ТВ талабларига стандартга зиддиятда бўлган қўшимчаларга йўл қўйилмайди. ТВ ўз-ўзидан бўлажак маҳсулотнинг техник даражасини гаровга қўяди. Маҳсулотнинг му ҳ им турларини тайёрлашда ТВ сифат кўрсаткичини, мувофиқ перспектив даражани, я ъ ни сифат даражасини, дунё бозоридаги энг яхши аналогик сифатни аниқлаши керак. Берилган маълумотларга кўра "сифат заъираси" маҳсулотни ишлаб чиқаришга чиқиш вақтигача уни мувофиқ энг яхши йўл билан бир неча йил ўрин эгаллаб туришини таоминлаш билан, маҳсулотни ўрганишга имкон беради.

Обоектив омиллар Субоектив омиллар Конструкция ишлаб чиқариш даражаси Назорат воситаси ва б. Профессионаллик ма ъ орати. Шахсий манфаатдорлик Маҳсулот сифатига бевосита таосир қилувчи Ра ғ батлантирувчи омиллар Хом-ашё, материаллар, маҳсулот конструкцияси, технологик жараёнлар сифати Ишлаб чиқаришнинг ва ижтимоий ва иқтисодий мувофиқлиқлиги ва самарадорлиги. Моддий манфаатдорлик ва б. Сифатнинг са қ ланишини та ъ минловчи Ўраш, жойлаш, сақлаш шартлари, ташиш, сотиш, эксплуатация қилиш 1 3 . 1 -расм. Маҳсулотни тайёрлашнинг умумий схемаси. 2. Маҳсулотларнинг сифатини бошқариш ва назоратнинг статистик методлари. ТВ бозорнинг бўлажак моллари маркетинг методларини олдиндан ўрганган бўлиши зарурдир. Ғ арб фирмаларида кўп ҳолларда маркетинг сарф- харажатлари янги маҳсулотни ишлаб чиқаришга тайёрлашга сарфланган ҳамма харажатларнинг кўпроқ ярмини ташкил қилади. Ишлаб чиқариш ҳ ақида қабул қилинган қарор ва бажарилган ишни баҳолашни қабул қилиш комиссияси, я ъ ни буюртмачи вакили, тайёрловчи ваСифатга таъсир этувчи

ишлаб чиқарувчилардан иборат бўлган комиссия ўтказади. Комиссия раъбари қилиб буюртмачи тайинланади, у йўқ бўлган ҳолда асосий ҳ аридор бўлиши керак. Тақдим қилинган материалларни кўриб чиқиш натижасида комиссия қуйидаги актни тузади: - ишлаб чиқарилган маҳсулотга қўйилган талаб ва маҳсулотни ишлаб чиқариш ъақидаги тавсияга мувофиқ кўрсатма; - маҳсулотнинг техник даражасини баҳолаш натижалари; - серия (серияли ёки кўплаб ишлаб чиқариш)ли ишлаб чиқариш ёки унинг ҳ ажми ҳ ақидаги тавсия; - маҳсулотларнинг кам – кўстини ишлаш ҳ ақида таклиф ва муло ҳ азалар (агар зарур бўлса); - еталон намунасини тасдиқлаш. Эталон - намун асосида ишлаб чиқарилган маҳсулотни ишлаб чиқаришга қўйиш, ишлаб чиқариш ва сақлашда тасвирий-естетик кўрсаткичлари бўйича ишлаб чиқарувчида маҳсулот ёки маҳсулотлар партиясининг сифатига даово ва рекламацияларнинг олдини олиш мақсадида таққослаш учун сақланади. Актнинг тасдиқланиши қабул қилиш комиссиясининг тасдиқлаган қарорини тайёрлаш тамомланганлигини, ТВ ъаракати тўътатилганлигини ва маҳсулотни ишлаб чиқаришга рухсат берилганлигини билдриради. Олувчи корхона маҳсулотлар партияси таркибида эталон – намуна нусхасини кириш назоратини амалга ошириш учун берилишини талаб қилиши мумкин. Нусха ёрли ғ и тасвирий – техник кенгаш ёки бошқа шахс томонидан эталон нусха мувофиқлиги ъақида ёзма ҳолатда тасдиқланган бўлиши керак. 1 3 . 2 - расмда лойихалаш соъасидаги мутахассисларнинг ишини тушуниш учун калит вазифасини бажарувчи, маҳсулотларни лойихалаш жараёни схемаси мисол сифатида келтирилган. 3. Маҳсулотларни ишлаб чиқаришнинг босқичлари.

Маҳсулотларни ишлаб чиқариш уч босқични ўз ичига олади:  ишлаб чиқаришга қўйиш;  ишлаб чиқаришга йўл бериш;  ишлаб чи қ аришдан олиб ташлаш. Ишлаб чиқаришга қўйиш ишлаб чиқаришга тайёрлаш ва ўзлаштиришни ўз ичига олади. Ишлаб чи қ аришга тайёрлаш маҳсулотларнинг технологик жараёнини таоминлаш ва тайёрлаш харакатларини кўзда тутади. Ишлаб чиқаришни ўзлаштиришда қайта ишлаш ва тайёрланган технологик жараённи текшириш, шу каби муқим аҳамиятга эга бўлган кўрсаткичларни ўрганиш амалга оширилади. Ишлаб чиқаришни серияли (кўплаб) ишлаб чиқаришга тайёрлигини тасдиқлаш учун маҳсулот ишлаб чиқарувчи директив серия (биринчи саноат партияси) намунасининг квалификацион синовини ўтказади. Синов маҳсулотнинг асосий параметридан четга чиқиш, ишлаб чиқаришнинг технология билан боғлиқлиги, руъсат этилган доирага кирмайдиган маҳсулотнинг камчилигини эса қабул қилиш комиссияси очиқ кўрсатиб, бартараф қилинишини тасдиқлаши керак. Квалификацион синов ижобий натижа берса ишлаб чиқаришни ўзлаштириш якунланган ҳисобланади, ишлаб чиқарилган маҳсулот эса харидорга (буюртмачига) берилиши мумкин. Директив ишлаб чиқариш – маҳсулотларни тўлиқ ишлаб чиқилган конструкторлик ва технологик ҳ ужжатлар асосида ишлаб чиқаришдир. Маҳсулотларни ишлаб чиқаришдан олиб ташлаш – маҳсулотларнинг саноат ишлаб чиқарилишини тўътатиш тадбирлари мажмуидир. Маҳсулотларни ишлаб чиқаришни тўхтатиш қуйидаги холларда амалга оширилади: замонавий талабларга мос келмаса; юқори кўрсаткичларга эга бўлган янги маҳсулотларнинг яратилишида; эксплуатация ёки эътиёж

хусусиятлари камайганда, одамлар соьлигига ва атроф муъит холатига ёмон таосир қилади деб айтилганда. Муомала ва сотиш – маҳсулотни ишлаб чиқарувчи корхона томонидан юклатилгандан то истеъмол чи олгунига қадар бўлган ҳаёт циклининг бир қисмидир. Муомала босқичида тайёр ма ҳ сулотнинг режа топшириқларида, норматив ҳ ужжатларда, ортиш, ташиш, сақлаш ва сотишга тайёрлашда ўрнатилган сифати ва ҳ ажмининг максимал даражада сақланиши та ъ минланиши лозим. Муомала ва сотиш маҳсулотни эксплуатация қилиш – унинг сифатини тикланишига ва сақланиб туришига ёрдам берувчи маҳсулот ҳаёт циклининг босқичидир. Умумий ҳолда маҳсулотни эксплуатация қилиш уни эҳ тиёжга қараб ишлатишни, ортиш, ташиш сақлаш, техникавий хизмат кўрсатиш ва таомирлашни ўз ичига олади. Бу босқичда сифатни бошқариш асосан исте ъ молчи томонидан амалга оширилади. Эксплуатация қилиш қоидалари эксплуатация қилиш бўйича кўрсатмаларда, инструкцияларда ва маҳсулотга қараш бўйича эслатмаларда келтирилган бўлади. Ушбу ҳ ужжатларнинг сифатига маҳсулотдан қанчалик оқилона фойдаланиш боғлиқ бўлади.

1.9. расм. Лойиъалаштириш жараёнининг схемаси.Mol o’ tkazish (sotish) e h tiyoji Ixtiro q ilish Bozorlarni tekshirish Direktorlar ni ba h olash Texnik ma’lumotl ar Ma h sulotni ani q lash Texnik vazifa Funktsional talab (eµtiyoj) Ichki ta’sir Tashqi ta’sir Loyihalash sohasi YOrdam beruvchi omillar Mumkin bo’lgan qiyinchiliklar Tarkibiy (ya q in) xisob- kitoblar Ma h sulotning modeli va eskizi Sxemalar, chizmalar umumiy kurinishi Bazis tekshirishlarning boshlanishi Konstruktsiya modellari Detallar va uzellarga texnik vazifa Konstruktsiya h isobi matematik xisob statistik loyi h alashtirish takribiy h isob-kitoblar tajriba o’ tkazish oldingi tajriba bazis tekshirish natijalari EVM natijalarini optimallashtirish Konstruktiv kelishuvlar yakuniy natijaga q anday ta’sir k o’ rsatadi? Detallashtirish Narxning q anchalik t o’g’ riligi YUtu q larni ba h olash uchun pauzaE h tiyoj y o’q ol madimi Bosh³a yo’l bilan ko’proq foyda qo’lga kiritish mumkinligi Ma h sulot eµtiyojga muvofi q mi Bosh namunani tayyorlash va sinash Loyixalash davrida e h tiyoj q anchalik o’ zgaradi Ma h sulot

Шуни айтиб ўтиш керакки, маҳсулотларни инструкцияга амал қилган ҳолда ишлатиш, улардан фойдаланиш муддатини узайтириши мумкин. Яроқлилик муддатининг узайиши эса қўшимча маҳсулот ишлаб чиқарилишига тенг кучлидир. Шундай қилиб, маҳсулотни оқилона эксплуатация қилиш моддий ва меънат ресурсларини иқтисод қилиш имконини беради.

Похожие

Статистик сифат назорат статистик назоратнинг асосий атамалари

Пухталик кўрсаткичини баҳолаш учун математик аппарат статистик назорат ва статистик бошқаришни қўллаш

Маҳсулот сифатини назорат қилиш ва баҳолаш

Сифатни бошқаришга тизимли ёндашиш

Қурилишда сифат назорати