Маҳсулот сифат даражасини баҳолаш баҳолаш вазияти - Метрология - Рефераты

Маҳсулот сифат даражасини баҳолаш баҳолаш вазияти

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

54.5 KB

Маҳсулот сифат даражасини баҳолаш баҳолаш вазияти Режа: 1. Маҳсулотнинг сифатини баҳолаш. 2. Маҳсулот сифатининг даражасини баҳолаш усуллари.

Таянч сўз ва иборалар: сифат, маҳсулот сифати, маҳсулот сифат даражаси, сифат даражасини баҳолаш, дифференциал усул, аралаш усул, статистик, эксперт усул. 1. Маҳсулотнинг сифатини баҳолаш. Сифат тизимларида маҳсулот сифатини баҳолашнинг услубий асосларига, айниқса, маҳсулотни мажбурий ва ихтиёрий сертификатлаштиришда алоҳида талаблар қўйилади, бунда қуйидагилар деярли тўлиқ таъминланади;  Маҳсулотнинг истеъмолдаги ҳамма хоссаларини комплекс таҳлил ва холисона баҳоланиши, хавфсизлилиги ва экологиклиги намоён бўлиш имконияти;  Келтирилган баҳоланишга асосланиб, истеъмолчи томонидан маҳсулотнинг ишлатилишдаги ва экологиклигидан хавфдан ҳамда маҳсулот ва унинг сифатини (амалдаги бозор шароитида) нотўғри баҳоланиш хавфидан ижтимоий ҳимоя қилишга замин яратиш. Маҳсулот сифатининг даражасини ба ҳ оланишининг асосий мақсади;  Янги маҳсулот турларининг параметрларини асослаш;  Маҳсулотни, стандартларини, Техник эффектни ишлаб чиқишда техникавий топшири қ лар тайёрлаш ҳамда янги маҳсулот учун, унинг техникавий даражаси карталарини тузиш;  Ишлаб чиқарилувчи маҳсулотнинг синов натижаларига қараб қарор қабул қилиш;  Маҳсулотни таъмирлаш бўйича қарор қабул қилиш;  Маҳсулотни бозорда етарлича қ адрланишига ва арзийдиган ба ҳ ода сотилишига замин яратиш. Сифат ҳам бошқа тушунчалар сингари ўзининг тизимига эгадир. Сифат тизими деганда, ташкилий тузилиш, маъсулияти, иш тартиби, жараёнлар, ресурслар йиғиндиси бўлиб, сифатнинг умумий бошқарувининг амалга оширилиши тушунилади.

Белгиланган маҳсулотнинг сифат кўрсаткичларининг номенклатурасини танлаш, бу кўрсаткичларининг қийматларини аниқлаш ва уларни асос бўлувчи қийматлар билан таққослашни ўз ичига олувчи ишларнинг йиғиндиси маҳсулот сифатининг даражасини баҳолаш деб аталади. Маҳсулот сифатининг даражасини баҳолаш учун маҳсулотлар иккита туркумга бўлинади: 1. Фойдаланишда сарфланадиган маҳсулот; 2. Ўз ресурсини сарфлайдиган маҳсулот. 1 – туркум маҳсулотлари вазифаси бўйича фойдаланиш жараёнида сарфланади. Одатда, қайта ишлаш кайтмас жараён ҳисобланади: (хом - ашё, материаллар, яримфабрикатлар), ёкилгининг ёниши, озиқ-овқат маҳсулотларининг ўзлаштирилиши, айрим вақтда қайтарилувчи жараён ҳам бўлиши мумкин (масалан, эритувчиларни рекуперация ва регенерацияси). Вазифаси бўйича 2 – туркум маҳсулотларидан фойдаланишда, унинг ресурси сарфланади. Бу ҳолда маҳсулот техникавий ва маънавий эскириши ҳисобига фойдаланилади. Маҳсулотнинг кўрсатилган тавсифланишининг қ ўлланиши қуйидаги амалларни бажаришда бир қатор енгилликлар яратади:  Муайян гуруҳ маҳсулотининг биргина кўрсаткичининг номларини танлашда;  Маҳсулотдан фойдаланиш соҳасини аниқлашда;  Бир ёки бир нечта асос бўлувчи намуналар сифатида танлаб олишда;  Маҳсулотнинг сифат кўрсаткичлари номларига давлат стандартларининг тизимларини яратишда. Умумий кўринишда маҳсулот сифатини баҳолаш қуйидаги босқичларда амалга оширилади:

Сифат даражасини баҳолашдан мақсад Сифат кўрсаткичлари номенклатурасини танлаш Сифатнинг база кўрсаткичларини танлаш Услубларни танлаш ва сифат кўрсаткичларини аниқлаш Сифат даражасини баҳолаш усулини танлаш Сифат даражасини баҳолаш Таклифларни асослаб бериш Қарор қабул қилиш Босқичларнинг мазмуни ва уларнинг ҳар бирида бажариладиган ишнинг ҳажми маҳсулот сифатини баҳолашдан қўйилган мақсадга боғлиқдир Баҳолашдан мақсад: Кўриб чиқиш учун сифатнинг қайси кўрсаткичларини танлаш, қандай аниқликда уларнинг қийматини аниқлаш, бунинг учун қандай воситалар зарурлиги, баҳолаш натижаларини қандай формада ифодалаш ва кўрсаткичларнинг қандай қайта ишлаш мумкинлигини аниқлашдан иборатдир. Маҳсулотнинг хосса ва хусусиятлари миқдорий ҳамда сифат жиҳатдан тавсифланиши мумкин. Сифат тавсифлари – бу масалан, маҳсулотнинг замонавий мода йўналишига, дизайнга, рангларга мос келиши ва бошқалар бўлиши мумкин. 2. Маҳсулот сифатининг даражасини баҳолаш усуллари. Маҳсулот сифатининг даражаси баҳолашда турли усуллардан

фойдаланилади: дифференциал, комплекс, аралашган ва статистик усул ва бошқалар. Дифференциал усул деб, маҳсулотнинг биргина кўрсаткичидан фойдаланишга асосланган маҳсулот сифатининг баҳолаш усулига айтилади. Дифференциал усул ба ҳ оланувчи маҳсулот сифатининг кўрсаткичига асос бўлувчи кўрсаткич билан таққослашга асосланган. Масалан, бир корхонадан чиқарилаётган ускунанинг ишлаш муддати 8 йилни, иккинчи корхонада эса бу рақам 12 йилни ташкил этади, асос бўлувчи қиймат асос бўлувчи қийматга нистбатан паст, иккинчисида эса баланддир. Бу кўрсаткич унинг ишлаш муддатини яхшиланиши натижасида эришилган. Маҳсулот сифатининг комплекс кўрсаткичларининг қ ўлланилишига асосланган маҳсулот сифатини баҳолаш усули – комплекс усул деб аталади. Масалан, автобусларнинг сифатини баҳолашда умумлаштирилган сифат кўрсаткичи – бу уларнинг йиллик унумдорлиги тушунилади. Аралашган усул – бу бир вақтнинг ичида ҳам биргина кўрсаткичидан, ҳам комплекс кўрсаткичлардан фойдаланиб маҳсулотнинг сифати ба ҳ оланади. Статистик усул билан маҳсулотнинг сифатини баҳолашда математик статистика усулларидан фойдаланилади. Органолептик усулда – маҳсулот сифати хид, кўриш, эшитиш, таъм орқали аниқланади.. Тажриба усулда – маҳсулотнинг кимёвий таркиби, физикавий, микробиологик, технологик хусусиятларини аниқланади. Натижа рақамларда ифодаланади, лекин вақти узоқдир. Социологик усулда – харидорлар фикрига қараб аниқланади. Маҳсулотларни сифати сотиш кўргазмалари, харидорлар конференциялари анкеталар тарқатиш йўли билан аниқланади. Эксперт усулда – 7 кишидан кам бўлмаган юқори малакали мутахассис-экспертлардан-маҳсулотшунос, дизайнер, конструкторлардан ташкил топади ва уларнинг фикри бўйича сифатга баҳо берилади.

Эксперт комиссияси 2 гуруҳдан иборат бўлиб, эксперт ва ишчи гуруҳи ҳисобланади. Эксперт гуруҳ маҳсулотларга баҳо беради, ишчи гуруҳи эса техник-ташкилий ишлар: сўров ишини ташкил эттиш, анкеталарни тарқатиш ва йиғиш, эксперт баҳоларни қайта ишлаш ва анализ қилиш ишларини бажаради. Маҳсулотларга баҳо беришда комиссия аъзоларини 2/3 овози қабул қилинди деб аталади. Эксперт баҳолашда 5  10; 40 ёки 100 балли тизимлар қўлланилади. Баллар баҳолаш даврида ёки муҳокама даврида қўйилади.

Похожие

Пухталикни баҳолаш маҳсулот сифат назорати сифат даражасини оптималлаштириш

Маҳсулот сифатини назорат қилиш ва баҳолаш

Сифат маҳсулот сифат кўрсаткичлари маҳсулот сифатининг мажмуий кўрсаткичлари

маҳсулот сифатини баҳолаш бўйича ишчи гуруҳ қарор қабул қилувчи

Мувофиқликни баҳолаш асослари