Техник моделлага ва конструкциялаш дарсларини ташкил қилиш методлари - Материаловедение - Рефераты

Техник моделлага ва конструкциялаш дарсларини ташкил қилиш методлари

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

36.5 KB

Техник моделлага ва конструкциялаш дарсларини ташкил қилиш методлари Режа: 1. Техник моделлашга қўйиладиган талаблар. 2. Конструкциялаш этаплари. 3. Дарснинг ташкилий формаси.

Ўқувчиларда ижодий техникавий тафаккурни ривожлантириш йўлларидан бири меҳнат дарсларида техникавий конструкциялаш ва моделлар ясашдир. Турли буюмларни, ҳозирги замон техникасининг, аппаратлари ва асбобларнинг намуналарини конструкциялаш ва моделлаштириш меҳнат таълимининг бошқа турларига нисбатан политехника тайёргарлиги талабларига кўпроқ жавоб бериши керак. Мактабнинг таълим устахоналаридаги техникавий конструкциялашни маълум даражада малакали конструкторлар, технологлар, станркчи ишчилар, йиғувчилар ва созловчилар фаолияти билан таққослаш мумкин. Чунки ишлаб чиқариш шароитида янги машиналарни яратшп сингари таълим устахоналарида турли буюмларни, техникавий моделларни яратиш жараёни ҳам қуйидаги босқичлардан: техникавий фикрнинг тугилиши (машина, механизм, моделнинг конструкцияси), мўлжалланган буюмга техникавий талабларнинг қуйилийш, конструкциянинг эскизлар ҳолида ишлаб чиқиш, зарур материаллар эа асбобларни танлаш, уйлаб қўйилган буюм деталларини тайёрлаш ва уларни узелларга йигиш, узеллардан буюм тайёрлаш, буюмни ишда синаб кўриш ва уни созлаш босқичларидан ташкил топади. Ўзбекистон жумхурияти мактаб фаолиятини такомиллаш-тиришда ёш авлодни меҳнатга тайёрлашни тубдан яхшилашга алоҳида аҳамият бермоқда. Ихтирочи ва рационализаторлар-ишчиларни авангарди бўлиб янги машиналар. Механизмлар ва технологик процессларни барпо қилишда эскиларини экономик эффективлигини оширишда керакли фикрларии бериб қелмоқдалар. Демак жамият қурувчисини тарбиялашни асосий вазифаларидан бири ёшларни техник фикрлаш қобилятларини ҳамда меҳнатга ижобий ёндошишларида ўстиришдир. Бундай кишиларни тарбиялашда асосий ўрин мактабга юклангандир. Техник конструкциялаш ва моделлаш процессида ўқувчилар ҳар хил турли технологик операциялар хақида тушунчага эга бўладилар.

Металл ва металмас материаллар маркалари, приборлар техника намуналари тузилиши ва ишлаш принципи билан танишадилар, ҳамда умумтаълим дарсларидан олган билимларини практик иш жараёнида мустаҳкамлайдилар. Меҳнат таълим дарсларида констукциялаш ва моделлаш кўр-кўрона биронта реал машинани ёки приборни капирка (кўчириш) қилиб бўлмай, балки ижобий изланиш натижасида моделни конструкцияси соддалаштирилган намунаси бўлмоги лозим. Ўқув устахонасида олиб бориладиган техник конструкциялаш ва моделлашни, конструкторлар, технологик ишчилар меҳнати билан солиштирса бўлади. Чунки янги машиналар ишлаб чиқаришда яратиш, моделни ўқув устахонасида яратиш қуйидаги моментлар йиғиндисидан иборатдир; техник фикрни тугалиши (машина, механизм модел конструкцияси) йўлланган фикрга техник талабларни қўйилиши, технологик процессни ишлаб чиқариш, керакли асбоб ва материални танлаш, ўйлаган буюмни, деталларни ясаш ва узелларни йигиш, узеллардан буюм йиғиш, синиш ҳамда регулировка қилишдан иборат. Бу эса ўқувчиларни мактабдаёқ машина механизмларивд яратилиши билан назарий ва амалий танишиш учун имкон беради. Маълумки 4-5 синфлар учун мўлжалланган оддий техник моделлар ҳам тайёрланиш технологияси жиҳатидан ҳам анча мураккабдир. Масалан: станокда ишлов бериш процесслари (бу эса 4-5 синф меҳнат программасига кирмаган). Бундай холларда нима қилиш керак деган савол туғилади. Агар биз мураккаброқ моделларни шу синфларда тайёрлаш учун танламасак оддийлар билан алмаштирсак унда ўқувчиларни ижодий ва кострукторлик қобилиятларини ўсишини пасайтирган бўламиз. Техник моделлаш ва конструкциялаш мактабларда қуйидаги йўналишларда амалга оширилаяпти: 1. Тўлиқ тайёрланган технологик ҳужжатлар бўйича. 2. Тўлиқ бўлмаган технологик ҳужжатлар ёрдамида (яъни айрим етишмаган камчиликларни ўқувчилар тўлдиради).

Тўлиқ тайёрланган технологик ҳужжатлар бўйича бу дарсларни олиб боришда ўқувчилардан қизиқиш етарли даражада уйғотмайди. Технологик конструкциялаш ва моделлаш дарсларини иккинчи йўналишида амалга оширганда ўқувчиларда қизиқиш кўпроқ бўлади. Технологак конструкциялаш ва моделлаш дарсларида синфдаги ўқувчилар 3- 5 тадан звеноларга эга бўлиб ҳар бир звено учун алоҳида модель прибор макет беради, бундай дарсларда фақатгина фронтал ўқитиш формасидан фойдаланиш мумкин эмас. Ўқитиш звено формасида олиб боришга шу нарса ўқувчини мажбур қилади, битта ўқувчи техник моделлаш ва конструкциялашга ажратилган вақт ичида берилган вазифани тўлиқ бажара олмайди. Ҳар бир звено учун иш объектлари ҳар турли бўлгани учун инструктаж қандай қилинади деган савол бўлиши мумкин. Чунки биз битта звено учун вазифани тушунтирсак, аввало вақтни ҳисобга олмаган бўламиз. Дарсдан кўзланган мақсадга эришиш учун биз турли методлардан яъни битта звено учун бажариладиган ишни тушунтириш. Бошқа звенолар мустақил ишлаш учун ёзма опесаниялар тайёрлаш лозим. Бундай дарслардан синфлараро ойерация методидан фойдаланиши ҳам дидактик талабларига жавоб беради. Бу методдан фойдаланиш ўқувчиларни ўзаро ёрдамига, ўртоқлик, юкланган вазифа учун жавобгарлик ва бурчни ривожланишига ёрдам беради.

Адабиётлар: 1. Д.А.Тхоржевский, А.И. Воробрев, С.АЛиманский «Меҳнат таълими 5-7 синфлар учун дарслик» Тошкент. Ўқитувчи 1994 йил.

Похожие

Меҳнат таълимининг дидактик тамойиллари

Метрология ва техник ўлчаш

Меҳнат таълимининг ўқитиш методлари

Ўқув устахонасини ташкил этиш ва жиҳозлаш.

Резьбали бирикмаларга тегишли допусклар ва уларни контроль қилиш