Логопедик ўйин курсининг умумий масалалари бола шахсини ривожланишида ўйиннинг аҳамияти - Дошкольное и начальное образование - Рефераты

Логопедик ўйин курсининг умумий масалалари бола шахсини ривожланишида ўйиннинг аҳамияти

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

90 KB

Логопедик ўйин курсининг умумий масалалари бола шахсини ривожланишида ўйиннинг аҳамияти Режа: 1. Логопедик ўйин фанининг мақсади. Болаларнинг таълимий, тарбиявий, коррекцион ривожланишида ўйиннинг аҳамияти. 2. Ўйин турлари.

Логопедик ўйин фанининг мақсади. Болаларнинг таълимий, тарбиявий, коррекцион ривожланишида ўйиннинг аҳамияти. Айтиб ўтиш жоизки, мустақилликка эришилиши биланоқ, ҳукуматимиз томонидан ўсиб улғаяётган болажонларимизнинг маънавийахлоқий тарбиясига, уни амалга оширишда асосий омиллардан саналувчи тил ўқитиш масалаларига кучли эътибор қаратиб келинмоқда. Бундай диққат эътибор она тилини ўрганиш ва ўқитиш ўзлигимизни англаш, унинг эртанги кунимиз пойдевори бўлган ёшларимизни муносиб тарзда тарбиялаб, вояга етказишнинг муҳим воситаси эканлигини чуқур тушуниш билан асосланади. Маълумки, тил воситасида инсон мулоқотга киришади – фикр алмашади, ахборот олади, билим, кўникма ва малакаларни эгаллайди. Жамиятда тилни ўзлаштириш жараёни кишиларнинг ўзаро нутқий фаолияти (коммуникацияси) шароитида амалга ошади. Нутқи ўз ёшига нисбатан қўйилган талаблар даражасида ривожланган бола атрофдагилар билан тез ва енгил мулоқотга киришади, ўз истак ва фикрини тушунарли қилиб ифода эта олади, мактабда муваффақиятли ўқиб кетиши учун зарур бўлган кўникма ва малакаларни эгаллайди. Шу жиҳатдан қараганда, мактабгача ёш даврида бола нутқини тизимли ривожлантириш жамият аҳамиятига эга бўлган вазифалардан бири саналади. Мактабгача тарбия ёшидаги боланинг асосий фаолияти ўйиндир. У орқали бола шахс сифатида шаклланади. Ўйин боланинг келажакдаги ўқув, меҳнат фаолияти, кишиларга муносабатининг қай даражада шаклланиб боришини белгилайди. Ўйин қадим замонлардан бери педагог, психолог, файласуф, этнограф, санъатшунос олимлар диққатини ўзига тортиб келган. Ўйин болалар учун ҳақиқий хаётдир. А.П.Усова шундай деган эди “Болалар хаёти ва фаолиятини тўғри ташкил этиш – уларни тарбиялаш демакдир. Болаларнинг тарбияланишининг ўйин шакли шунинг учун ҳам самарали натижа берадики, ўйинда бола яшашни ўрганмайди, балки ўз хаёти билан яшайди” 1 . Ўйин фаолиятидан кўп қиррали ва кенг фойдаланиш, ўйин орқали 1 В.И.Селивёрстов. Игры в логопедической работе с детьми. М-1991. Стр-82

болага ҳар томонлама таъсир этишдир. Ўйин болалар ёшига хос ва мос бўлиши керак. Я.А. Каменский., Э.А.Полков ўз асарларида болалар ўйинига жиддий эътибор берилганлигини кўрамиз. У “болалар ўйинини эъзозланг, ҳақиқий меҳнатсеварларни тарбиялашда у сизнинг энг яхши ҳамкорингиздир”- деган фикрларни билдирган. Ўйинда ёш организмга хос бўлган талаб ва эҳтиёжлар қондирилади, ҳаётий фаоллик ортади, бирдамлик, тетиклик, қувноқлик тарбияланади. Шунинг учун ҳам болаларни жисмоний тарбиялаш тизимида ўйин муносиб ўрин эгаллайди. Атоқли педагог ва шифокор Е.А.Аркин ўйин руҳий витамин деб бекорга айтмаган. А.В.Запорожец болалар ўйинининг илк ёшдан бошлаб кузатиб бориш натижасида уни харакатга келтирувчи сабаблар, ривожланиш қонуниятлари, ҳар хил ёш босқичларида болалар ўйинининг ўзига хос томонлари, мазмуни ва тузилишини ўрганиш зарурлигини таъкидлайди. Илк ёшли болалар ўйин фаолиятининг биринчи босқичи таништирувчи ўйин бўлиб, у нарса-буюм-ўйин фаолиятидир. Унинг мазмуни қўлнинг мураккаб ва нозик ҳаракатларидир. Кейинги босқич акс эттириш ўйини ҳисобланади. Бу илк ёшли болалар ўйини психологик мазмунининг ривожланишида энг юқори нуқта ҳисобланади. Катталар таълим-тарбиявий ишларини маълум изчиллик билан олиб борсалар, бу ёшдаги болалар нарса ва буюмлар номини, нимага ишлатилишини билиб оладилар ва бу янги билимларни ўз ўйинларида қўллай бошлайдилар. Бу ёшдаги болалар ўйин мазмуни жиҳатидан предметли фаолиятни акс эттиради. Биринчи ёшнинг охири ва иккинчи ёшдаги болалар ўйинида сюжетни акс эттириш юзага келади. Бола қуйидаги буюм билан ундан қандай фойдаланиш кераклигини акс эттиради. Масалан, қошиқ билан овқат ейилади, пиёладан чой ичилади ва ҳоказо. Шунинг асосида сюжетли-ролли ўйиннинг дастлабки қирралари юзага кела бошлайди. Навбатдаги босқич ролли ўйин бўлиб, унда болалар ўзларига таниш бўлган катталар меҳнати ва кишиларнинг ижтимоий муносабатларини акс эттирадилар. Болалар ўйин фаолиятининг

босқичмабосқич ривожланиши тўғрисидаги умумий тасаввурлар ҳар хил ёш гуруҳларида болаларнинг ўйин фаолиятига раҳбарликнииг аниқ тизимли тавсияларини ишлаб чиқиш имкониятини яратади. Болалар боғчасининг педагогик жараёнида ўйиннинг тутган ўрни жуда катта бўлиб, ўйиндан мактабгача тарбия ёшдаги болаларни тарбиялаш ва уларга таълим беришда кенг фойдаланилади. Зеро: • ўйин болаларнинг мустақил фаолияти бўлиб, унда боланинг руҳияти намоён бўлади; • ўйин мактабгача тарбия ёшдаги болалар ҳаётини ташкил этиш шаклидир; • ўйин болаларни ҳар томонлама тарбиялаш воситаларидан биридир; • ўйин болаларга таълим ва тарбия бершининг метод ва усулидир; • ўйин болаларни ўқув фаолиятига тайёрлаш воситасидир; Ўйин фаолияти орқали болаларда қуйдаги вазифалар амалга оширилади: 1. Ўйин орқали шахснинг маълум бир фаолиятига бўлган қизиқиши ортади. 2. Коммуникатив мулоқат маданиятини эгаллашга ёрдам беради. 3. Шахснинг ўз иқтидори, қизиқиши билим ва ўзлигини намоён этишга имкон яратади. 4. Ҳаётда ва ўйин жараёнида юз берадиган турли қийинчиликларни енгишга тайёрлайди, мўлжални тўғри олиш кўникмаларни хосил қилади. 5. Ўйин жараёнида ижтимоий нормаларга мос хулқ-атворни эгаллаш, камчиликларни бархам бериш имконияти яратилади. 6. Шахснинг ижобий хислат ва фазилатларини шакллантиришга замин тайёрлайди. 7. Инсоният учун аҳамиятли бўлган қадриятлар тизими, айниқса, ижтимоий, маънавий-маданий ва умуминсоний қадриятларни ўрганишга эътибор қаратилади.

8. Ўйин иштирокчиларида жамоа, мулоқат маданиятини ривожлантириш кўзда тутилади. 9. Ўйин ва ўйин машқлари тортинчоқ болаларни ҳам фаоллаштиришга ёрдам беради. 10. Ўйин болаларни нутқини ривожлантиришда катта аҳамиятга эга бўлиб, ўйин ва машқларда нутқий материал онгли равишда ўзлаштирилиб, механик ёдлашга йўл қўйилмайди. 11. Такрорлаш ва мустаҳкамлаш жараёнида нутқий материал тизимлаштирилади, умумлаштирилади, болалар ҳар бир буюмнинг ўзига хос сифат ва хусусиятларини билиб оладилар. Ўйин турлари Болалар ўйини ўзининг мазмуни, ҳусусияти, ташкил этилишига кўра хилма-ҳилдир, шунинг учун уни қуйидагича туркумларга ажратилади: ижодий ёки воқеабанд ва қоидали ўйинларга бўлинади. Қоидали ўйинлар ўз навбатида дидактик ва харакатли ўйинларга бўлинади. Ижодий ўйинларнинг мазмунини болалар ўзлари ўйлаб топадилар ва уларда ўз таассуротларини, борлиқ ҳақидаги тушунчаларини ҳамда унга муносабатларини акс эттирадилар. Қоидали ўйинларда эса тайёр ўйин мазмуни, аниқ қоидалари, харакатларини кетма-кетлиги олдиндан белгиланган. Ижодий ўйинлар билан қоидали ўйинларни фарқи шундаки: ижодий ўйинда болаларни фаоллиги сюжетни ривожланишига қаратилган бўлса, қоидали ўйинларда эса ақлий вазифани бажариш қоидаларга амал қилиш биринчи ўринда бўлади. Боланинг ўйинга қизиқишини, ташкилотчилик қобилиятини ривожлантириш учун мазмуни жиҳатидан бой ўйинлар яратилиши керак. Болаларнинг ижодий ўйинларини ривожлантириш учун эса ўз навбатида яхши ташкил қилинган жамоа зарур бўлади. Ўйин болаларни жисмоний, ахлоқий, мехнат ва эстетик томонидан тарбиялашда катта ўрин тутади. Ўйин таълим ва машғулотлар билан, кундалик ҳаётдаги кузатишлар билан узвий боғлиқ бўлиб жуда катта таълимий-тарбиявий аҳамиятга эгадир. Ижодий ўйинларда муҳим билимларни эгаллаш жараёни

юзага келади, бу боланинг ақлий кучини ишга солади, тафаккурни, ҳаёлни, диққатни, мустақилликни шакллантиради. Қоидали ўйин боланинг сенсор ривожланиши, тафаккур ва нутқини, ихтиёрсиз диққатини ва хотирасини, ҳар хил харакатларини мунтазам равишда машқ қилдириб бориш имконини беради. Ҳар бир қоидали ўйин маълум дидактик мақсадга эга бўлиб, болани умумий ривожлантиришга қаратилган бўлади. Таълимнинг ўйин шаклида бўлиши муҳим аҳамиятга эга бўлиб, боланинг ёш ҳусусиятларига мос келади. Қизиқарли ўйин боланинг фаоллигини оширади, ўйинда бола машғулотдагига нисбатан мураккаброқ масалани ҳал қилиши мумкин. Ўйин таълимнинг шаклларидан бири бўлиб, бошқа бир метод билан қўшиб олиб борилгандагина яхши натижа беради. Ўйин яхши йўлга қуйилган педагогик жараёнда болаларнинг бутун хаётини қамраб олади ва унинг қизиқарли ўтишини таъминлайди. Болалар ўйинининг ўзига хослиги шундаки, у теварак - атрофдаги хаётни, кишиларнинг фаолияти, ишлари, харакатларини, уларнинг иш жараёнидаги ўзаро муносабатларини акс эттиради. Ўйин пайтида хона болалар учун денгиз, ўрмон, метро станцияси, темирйўл вагони бўлиши мумкин ва х.к. Ўйиннинг ижодкори, яратувчиси-болалардир. Улар ўйинда ўзларига таниш бўлган хаётий воқеа ва ходисаларни уларга бўлган муносабатларини акс эттирадилар. Болалар ўйинининг яна бир ўзига хос хусусияти - унда харакат, сўз ва образларнинг ўзаро боғланиб кетишидир. Ўйинда бола ўзи акс эттираётган қахрамонларнинг хис-хаяжони, кечинмалари, харакатлари билан яшайди. Бола ҳеч қачон жим ўйнамайди, битта ўзи ўйнаса ҳам у ўйинчоқ билан гаплашади, ўзи тасвирлаётган қахрамон билан мулоқот ўрнатади, онаси, бемор, шифокор, хуллас хамма-хамманинг ўрнига ўзи гапираверади. Нутқ ўйин жараёнида жуда катта аҳамиятга эга. Нутқ орқали болалар фикир алмашади, ўз хис-туйғу, кечинмаларини ўртоқлашади. Сўз болалар ўртасида дўстона муносабатлар ўрнатилишига, теварак - атрофдаги хаёт воқеалари ва фактларига бир хилда муносабатда бўлишга ёрдам беради.

Воқеабанд ўйинлар: Воқеабанд ўйин болаларнинг қизиқарли эрмагигина бўлиб қолмай, шу билан бир қаторда у болаларни ривожлантириш ва тарбиялашнинг муҳим воситаси ҳамдир. Аммо ўйин катталар томонидан ташкил этилиб, унга раҳбарлик қилингандагина ижобий натижа беради. Тарбиячи болалар ўйинига раҳбарлик қилар экан, бола шахсининг ҳамма томонларига, онгига, ҳис-туйғуларига, иродасига, хулқига таъсир этиши ва бундан болаларни ақлий, ахлоқий, эстетик ва жисмоний томондан тарбиялашда фойдаланиш лозим. Воқеабанд ўйин жараёнида болаларнинг билимлари ва тасаввурлари бойиб, чуқурлашиб боради. Ўйин давомида болаларнинг нутқидаги камчиликлар коррекцияланади, майда қўл моторикалари харакатчанлиги ривожлантирилади. Тарбиячи болалар ўйинига раҳбарлик қилаётиб уларни жамоа орқали ҳам тарбиялаб боради. Ўйин жараёнида болалар ўз хохишларини жамоа хохиши билан келишиб олишга ўйинда ўрнатилган қоидаларга риоя қилишга ўрганадилар. Воқеабанд ўйинларнинг асосий мақсади мактабгача тарбия ёшидаги болаларни ижтимоий хаёт, касблар билан таништириш, луғат бойлигини ўстиришга қаратилган бўлади. Воқеабанд ўйинлар асосида болаларнинг атроф-олам хақидаги билимлари кенгайтирилади, луғат бойлиги ривожлантирилади, болалар нарсаларнинг ранги, шакли, нима учун ва қаерда ишлатилиши ҳақидаги тушунчалари кенгайтирилиб борилади. Харакатли ўйинлар: Ҳозирги ривожланган даврда ўз ишига ижодий ёндошадиган шахс шаклланиб келмоқда. Бу болаларни ҳар томонлама баркамол кишилар қилиб вояга етказишда, уларга жисмоний, ақлий ва эстетик тарбия бериш катта ахамиятга эга. “Соғ танда – соғлом ақл” дейди халқимиз. Ҳа, жисмоний соғлом бола барча ишларни яхши бажаради, тетик ва хушчақчақ бўлади. Аҳолининг соғлиғини мустаҳкамлашда, шахсни камол топтиришда, ёшларни меҳнатга ва Ватан ҳимоясига тайёрлашда жисмоний тарбия, спорт, уларнинг кундалик ҳаётга жорий этишнинг аҳамияти ўсиб бормоқда. Соғломлаштириш вазифаларини ҳал этишда очиқ ҳавода машғулотларни олиб бориш катта аҳамиятга эга. Очиқ хаводаги машғулотлар

болаларнинг табиат ва об-ҳаво ҳодисалари ҳақидаги билимларини кенгайтиради, бу ҳодисалар орасидаги боғланиш сабабларини ўрганишга ёрдам беради, бу эса ўз навбатида фикрлашни, нутқини ўз тушунчаларини баён этишни ривожлантиради. Турли харакатлар боланинг хиссиётига ижобий таъсир кўрсатади, боланинг иродасини мустаҳкамлашга, мустақилликни ривожлантиришга ёрдам беради. Қоидали характли ўйинлар мактабгача тарбия ёшидаги, кичик ва ўрта мактаб ёшидаги болаларни жисмоний тарбиялашнинг энг маъқул бўлган воситаларидан бири ҳисобланади. Харакатли ўйинлар орқали бола жисмонан ва ақлан ривожланади, иродаси мустахкамланади, бола жамоада ўзини тутишга, маълум қоидаларга риоя қилишга ўрганади. Харакатли ўйинларнинг етуклиги шундаки, бунда инсон учун хос бўлган харакатлар: юриш, югуриш, сакраш, ошиб ўтиш, отиш ва илиш каби машқларнинг барчасини қамраб олади. Харакатли ўйинлар болада фақат тезкорлик, чаққонлик, куч, чидамлиликни тарбиялаб қолмасдан балки, унинг ахлоқий жихатдан тарбияланишига йўналтирилган бўлиши керак. Масалан: гурухли ўйинлар болада ўртоқлик, меҳрибонлик, шахсий қарашларини ўзгалар қарашига мослаштира билиш хисларини тарбиялайди. Болада софдиллик, тўғрилик, ўзгалар фикрини хурмат қилишга ўргатади. Бу сифатлар эса турли меҳнат жараёнида асосий ўрин эгаллайди. Бола ҳаётининг кун тартибини шундай ташкил этиш керакки, боғчада, мактабда, уйда бола харакат фаолиятига бўлган талабини қондира олсин. Харакатларга бўлган эхтиёжларни қондириш воситаларидан бири ўйинлар бўлиб, болаларга бехисоб хурсандчилик ва қувноқлик бахш этади. Ўйинлар бирор – бир мазмунли, жамоали, жамоасиз, гурухли, шунингдек ўз харакати бўйича жисмоний сифатларни намоён этишга йўналтирилган бўлиши керак. Ўйинларни тўғри ташкил этиш катта аҳамиятга эга. Ўқитувчи ёки тарбиячи ўйиннинг мазмунини қандай ташкил этишни олдиндан ўйлаб қўйган ва режа асосида олиб бориши мақсадга мувофиқ хисобланади. Мазмун қисқа, аниқ, ҳиссиётли бўлиши керак. Ўйиннинг

вақтини чегаралаш хам ёддан чиқмаслик керак. Бу ўйиннинг зарур шартларидандир. Ҳар бир ўйин ўтилгандан кейин ўйинга якун ясаш ва бахолаш, тахлил қилиш муҳим шартлардан бири хисобланади. Ўйинда фаол иштирок этган болалар мақтов эшитиб рахбатлантиришлари, ким ўйин қоидаларига риоя қилмаганлиги, қоидаларни бузганликлари, қайси бола ўйинда фаол иштирок этмаганлигига изоҳ бериб борилади. Харакатли ўйинларни ташкил этиш ва ўтказиш жараёнида ўйин ғояси, миллийлиги, илмийлийлиги ва режасига эътибор бериб, тарбиявий, таълимий, соғломлаштириш натижаларига эришишга қаратилиши керак. Ўйиннинг муваффақиятли ўтиши кўп жихатдан роллар тақсимотига боғлиқ бўлади. Шунинг учун ўйинда иштирок этаётган болаларнинг характери, индивидуал хусусиятларини ва ривожланиш даражаларини инобатга олиш керак. Ўйин давомида жавобгарлик ва асосий роллар битта болага топширилмасдан, аста- секин барча болаларни жалб қилиб бориш лозим. Тарбиячи ҳар бир боланинг умумий ҳолатини кузатиб, тахлил қилиб бориши лозим. Бола узоқ вақт битта холатда туриб қолмаслиги, меъёрдан ортиқ тез чопмаслиги, ўйинга нисбатан бефарқ бўлмаслигини назорат қилиб бориш лозим. Ўтилган ўйин муҳокамасига барча болалар жалб этилиши керак. Бу эса болаларни ўз харакатларини тахлил қилишга ўргатади. Ўйин қоидалари ва харакатларини тўғри бажаришга онгли муносабатларни уйғотади. Дидактик ўйинлар: Дидактик ўйинлар болалар тарбия воситаси сифатида кенг қўлланилади. Дидактик ўйин таълим билан бевосита боғлиқ бўлиб унга ёрдам беради. Дидактик ўйин болаларнинг иш ва имкониятларига мос келадиган таълим бериш методидир. Дидактик ўйинлар болаларнинг теварак атроф тўғрисидаги билимларини мустаҳкамлашга ёрдам беради, ўз шахсий тажрибалари ва машғулотларда олган билимларини амалда қўллай билишга ўргатади, улардаги фикрлаш қобилиятларини, ижодий кучларини, сенсор жараёнини ривожлантиради, олган билимларини тартибга солади. Дидактик ўйинлар таълим жараёнини енгилроқ ва қизиқарлироқ қилади. Болалар ёшларига мос қизиқарли фаолият орқали ўйинда амалга

ошириладиган ақлий тарбия вазифасини жуда осон ва яхши ўзлаштирадилар. Дидактик ўйин катталар томонидан болаларни ақлий ривожлантириш мақсадида яратилади. Унда ўйин элементлари қанча кўп бўлса, болаларга у шунча кўп қувонч бағишлайди. Дидактик ўйинларнинг муҳим томони уни ўтказишдан кўзда тутиладиган ғоядир. Ўйин ғояси болаларда ўйинга қизиқиш уйғотади, кўпинча бу ғоя дидактик ўйинни бошлашга сабабчи бўлади. Дидактик ўйинда амал қилинадиган қоидалар ўйин харакатлариниг тўғри нотўғрилигини аниқловчи ва уларга бахо берувчи мезон хисобланади. Болаларнинг бирор болага нисбатан “У ўйин қоидасини бузиб ўйнаяпти” дейишларининг ўзи уларнинг ўйин қоидаларига қандайдир ўзгартириб бўлмайдиган қонундек муносабатда бўлишларини кўрсатади. Болаларнинг ўйин қоидаларини ўрганиб олишлари ва уларга риоя қилишлари уларда мустақилликни ўйин жараёнида ўз ўзини ўзаро бир бирларини назорат қила билиши қобилиятини тарбиялашга ёрдам беради. Дидактик ўйиннинг ўйин фаолияти сифатидаги ўзига хос хусусияти шундан иборатки, тарбиячининг болалар билан ва болаларнинг бир бирлари билан ўзаро муносабатлари ўйин тарзида бўлади. Болалар кўпинча ўйин мазмуни билан белгиланадиган ва ўйин харакатлари талаб қиладиган бирон бир рол бажарадилар. Дидактик ўйин амалий фаолият бўлиб унда болалар машғулотларда олган билимларидан фойдаланадилар. Бу жиҳатдан дидактик ўйиннинг аҳамияти шундан иборатки, у олинган билимларини турлича қўлланиши учун ақлий фаолиятни кучайтириш учун қатъий шароит яратади. Якка тартибдаги дидактик ўйинни ташкил қилиш билан тарбиячи алоҳида муносабатлар учун қулай шароит яратади, ақлий фаоллиятда орқада қолишнинг сабабларини аниқлайди, кўп машқ қилдириш билан бундай болаларнинг ўсиш даражасини оширади. Дидактик ўйинлар қуйидаги мақсадларда ўтказилади. Болаларда дидактик ўйинчоқлар билан якка якка ўйнаш кўникмасини ривожлантириш, жамоа ўйинларини ташкил этиш, нарсаларни фақат бир рангига қараб ажратиб олиш, катта кичиклигига қараб ажратиш халқачаларни ва

кубикчаларни мунтазам шаклда териб, улардан нарсалар ясаш. Мусиқавий дидактик ўйинларда эса мусиқа овозларининг баъзи бир хусусиятларини фарқ қилишга ўргатиш қадам ва югуриш ритмини ажрата билишга ўргатиш вазифалари ҳам хал этилади. Дидактик ўйин орқали болаларда эшитиш, кўриш, сезиш аъзолари ёрдами билан турли нарсалар ва уларни ясаш учун ишлатилган материалларнинг хоссаларини билиб олиш, нарсаларни ташқи кўринишга қараб бир бирига таққослаш гуруҳларга ажратишни ўргатиш вазифалари амалга оширилади. Дидактик ўйин давомида болалар ўртага қўйилган масалани хал этишда сабр матонатли бўлишга, қизиқувчанликка, диққат эътиборликка одатлантириб борилади. Мусиқавий дидактик ўйинлар орқали товушларни диққат билан тинглаб баланд пастлигига ритмига, тембрига, динамикасига қараб бир биридан фарқ қила олишга ўргатиб борилади. Катта гуруҳда дидактик ўйинлар қуйидаги вазифаларни хал этишни мақсад қилиб қўяди. Кузатувчанлик, нарсаларни текшира билиш, бир бирини таққослай олиш, уларнинг белгиларидаги кичик фарқларни айтиб бера олиш каби сенсор қобилиятларини тарбиялаш, бирон ҳайвон, ўсимлик, транспорт таъриф тавсиф қилиб берилганда уларнинг номини топа олиш малакасини ўстириш, болаларни умумий тасаввурини буюмларни умумий белгиларига қараб гуруҳларга бўлиш қобил ятини ривожлантириш, сўз бойлигини фаоллаштириш ва тўлдириш, қисмлардан яхлит нарсалар (кубиклар, мозаика ва бошқалар) ясаш малакасини ўстириш.

Адабиётлар: 1. Ахмедова З., Аюпова М., Хамидова М. Логопедик ўйин. Тошкент2013. 2. М.Аюпова. Логопедия. Тошкент-2007. 3. И.Г. Веретенникова. Логопедическая работа с детьми дошкольного возроста. Тошкент – 1998. 4. Нуркелдиева Д.А., Аюпова М.Ю.,Ахмедова З.М. Бармоқлар машқи ва логопедик ўйинлар. Тошкент “Янги аср авлоди” 2007. 5. Селиверстов В.И. Заикание у детей. -М.: Владос, 1994. 6. Зуева Л.Н. Настольная книга логопеда. - М.: АСТ, 2005г. 7. К.Шодиева “Мактабгача ёшдаги болаларни тўғри талаффузга ўргатиш” Тошкент.1995.

Похожие

Ривожланишида нуқсони бўлган болаларни логопедик текшириш

Ривожланишида нуқсони бўлган болаларнинг фаолият хусусиятлари

Дудуқланишни бартараф этишга қаратилган ўйинлар

Мактабгача ёшдаги болалар шахсининг шаклланиши

Артикуляцион моторикани ривожлантиришга қаратилган ўйинлар