Rudalarni boyitish va ishlov berish - Горное дело - Рефераты

Rudalarni boyitish va ishlov berish

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

942.5 KB

Rudalarni boyitish va ishlov berish Reja: 1. Boyitish usullari 2. Minerallarning xossalari va boyitish usullari 3. Gravitatsiya usulida boyitish 4. Magnitli saralash usuli 5. Og‘ir muhitlarda boyitish

Foydali qazilmalarni boyitishda ajratiluvchi minerallarning fizik va fizik-kimyoviy xossalaridagi farq ishlatiladi. 2.1-jadvalda minerallarni boyitishda ishlatiladigan xossalari va ularga muvofiq boyitish usullari keltirilgan. 2.1-jadval Minerallarning xossalari va boyitish usullari

Miner allarning xossalari Solish tirma og‘irlik, zichlik Miner al zarralar yuzasining fizik- kimyoviy xossalarida gi farq Magni tlanish qobiliyati Elektr xossalari Rangi, yaltiroqligi , shakli, zichli gi Shakli Ishqal anish koeffitsiye nti Qattik lig i, m ust ah ka ml igi B oyitis h usulla ri G ravita tsiya F lotats iya M agnit E lektr Q o‘lda sarala sh S hakli ga qarab I shqal anish ga qa ra b anl ab ma yd ala sh sl at m a o yi ti s h ni n g s o si y u s ul la ri

Boyitish usullari boyitish operatsiyalariga bo‘linadi. Boyitish jarayoni – minerallarni bir-biridan ularning xossalaridagi farq asosida ajratish. Masalan, minerallarning zichligidagi farq ularni har xil usulda ajratish uchun ishlatilishi mumkin. Turli zichlikdagi minerallarni qovushqoq muhitda tushish tezligiga qarab ajratish mumkin,lekin ularni og‘ir minerallar cho‘kuvchi, yengillari esa yuzaga qalqib chiquvchi og‘ir suyuqliklarda ham ajratish mumkin. Ikkala hol ham gravitatsiya usulida ajratishga kiradi, lekin ular turli boyitish jarayonlari hisoblanadi.Boyitish jarayonlari operatsiyalardan tashkil topadi. Boyitishni bir marta boyitishda tugatib, darhol boyitma va chiqindi olish mumkin. Ko‘pincha shunday bo‘ladiki, bir marta boyitishdan so‘ng boyitma unchalik boy, chiqindi esa yetarli darajada kambag‘al bo‘lmay, ularni qaytadan boyitishga to‘g‘ri keladi. Bu maqsadda boyitmani tozalash va chiqindini nazoratlash operatsiyalari o‘tkaziladi. Shu ketma-ket jarayonlar boyitish operatsiyalari deyiladi, oldingi operatsiyadan keyingi operatsiyaga tushuvchi ahsulot oraliqmahsulot deyiladi.Boyitish fabrikasida foydali qazilma bir qator qayta ishlash jarayonlaridan o‘tib, ularning texnologik sikldagi vazifalariga qarab tayyorlash, boyitish va yordamchi jarayonlarga bo‘lish mumkin. Tayyorlash jarayonlariga maydalash, yanchish, g‘alvirlash hamda klassifikatsiya jarayonlari kiradi va ularda mineral zarralarning yuzasi ochiladi, foydali qazilmani boyitish muvaffiqiyatli o‘tishi uchun lozim bo‘lgan kattalikdagi sinflarga ajratiladi. Boyitish jarayonlariga foydali qazilmani boyitma va chiqindiga ajratishga imkon beruvchi minerallarni ajratish jarayonlari kiradi. Yordamchi jarayonlarga boyitmani suvsizlantirish va chiqindilarni maydoniga to‘plash jarayonlari kirib, ularda boyitmaning namligi belgilangan chegaragacha kamaytiriladi, fabrika oqava suvlarini tabiiy suv havzalariga tashlashda yoki fabrikada qaytadan ishlatishdan oldin tozalanadi. Boyitish fabrikasida foydali qazilma uchratiladigan operatsiyalarning ketma-ketligi boyitishning texnologik sxemalari ni tashkil qiladi. Odatda, sxemada dastlabki va boyitish mahsulotlarining sifati va miqdoriga doir ma’lumotlar, shuningdek, alohida operatsiyalardagi qayta ishlash tartibi keltiriladi. Bunday sxemalar sifat-miqdor sxemalari deyiladi. Alohida operatsiyalarga va mahsulotlarga qo‘shiladigan,va alohida operatsiya va mahsulotlardagi suvning miqdoriga doir ma’lumotlarni o‘z ichiga olgan sxema suv sarfi (shlam) sxemasi deyiladi. Texnologik sxemadan tashqari apparatlar zanjiri sxemasi ham tuziladi, unda foydali qazilma va boyitish mahsulotlarining apparatlar bo‘ylab harakatlanish yo‘nalishi grafik tarzda

ifodalanadi. Sxemada apparatlarning turi, o‘lchami va soni ko‘rsatiladi. Misol tariqasida 2.1-chizmada texnologik sxema, 2.2-chizmada esa flotatsiya boyitish fabrikasining apparatlar zanjiri sxemasi keltirilgan.

2.1-chzma. Flotatsiya boyitish fabrikasining texnologik sxemasi. 2.2-chizma. Flotatsiya boyitish fabrikasining apparatlar zanjiri sxemasi: 1 – o‘zi to‘nkariladigan vagon; 2 – qabul qiluvi bunker; 3 –plastinkasimon ta’minlagich; 4 – panjarali g‘alvir; 5 – yirik maydalash uchun konusli maydalagich; 6 va 9 – vibratsion g‘alvirlar;7 – o‘rta maydalash uchun konusli maydalagich; 8 va 11 – tasmali konveyer; 10 – mayda maydalash uchun konusli maydalagich;12 – bo‘shatuvchi aravachali tasmali konveyer; 13 – maydalangan ruda bunkeri; 14 – maydalangan ruda ta’minlagichlari; 15 va 16 –yig‘ma tasmali konveyerlar; 17 – qiya lentali konveyer; 18 – konveyer tarozlari; 19 – sharli tegirmon; 20 – spiralli klassifiqator; 21, 25, 34,35 – qum nasoslari; 22 va 26 – bo‘tana bo‘luvchilar; 23 va 24 – flotatsiya mashinalari; 27 – barabanli vakuum-filtr; 28 – barabanli quritgich; 29 – batareyali siklonlar; 30 – elektr filtr; 31 – ko‘pikli chang ushlagich; 32 – tutun so‘ruvchi; 33 – quyultirgich.

Gravitatsiya usulida boyitish Gravitatsiya usulida boyitish foydali qazilmalarni boyitishning eng ko‘p tarqalgan usullaridan biri. Bu usul o‘zining soddaligi, yuqori samaradorligi, arzonligi tufayli boshqa usullarga nisbatan ko‘proq ishlatiladi. Gravitatsiya usulida boyitish mineral zarralarning og‘irlik kuchi yoki muhitning arshilik kuchi ta’sirida tushish tezligidagi farqqa asoslangan. Mineral zarralarning ajralishini amalga oshiruvchi muhit sifatida suv, havo, og‘ir suspenziyalar va og‘ir suyuqliklar ishlatilishi mumkin.Barcha gravitatsiya jarayonlarini bir-biridan tubdan farq qiluvchi ikki kategoriyaga bo‘lish mumkin: gidrostatik va gidrodinamik. Gidrostatik jarayon turli zichlikka ega mineral zarralarni og‘irlashtirgich qo‘shib og‘irlashtirilgan suv, tuzlar eritmasi va og‘ir suyuqliklarda qalqib chiqishi va cho‘kishiga asoslangan. Gidrodinamik jarayon esa turli zichlikka ega mineral zarralarning vertikal harakatlanuvchi suv oqimi yordamida ajralishiga asoslangan.Gravitatsiya usulida boyitishga quyidagilar kiradi: 1. Cho‘ktirish mashinalarida boyitish. 2. Konsentratsion stolda boyitish. 3. Vintli va konusli separatorlarda boyitish. 4. Shlyuzlarda boyitish. 5. Og‘ir muhitli apparatlarda boyitish. Cho‘ktirish mashinalarida boyitish Cho‘ktirish deb, mineral zarralarning vertikal suv oqimida harakatlanish tezligidagi farqqa qarab boyitish usuliga aytiladi.Cho‘ktirishda qo‘llaniladigan apparatlar cho‘ktirish mashinalari deyiladi. Cho‘ktirishning mohiyati shundan iboratki, ajratilishi lozim bo‘lgan mahsulot cho‘ktirish mashinasining panjarasiga beriladi va bu panjara orqali goh ko‘tarilib, goh pasayuvchi suv oqimi harakatlanadi.Bunday suv oqimlarining muntazam harakati tufayli mahsulot turli zichlikdagi qatlamlarga ajraladi. Pastki qatlamda katta zichlikka

ega,yuqori qatlamlarda esa kichik zichlikka ega mahsulot yig‘iladi. Cho‘ktirish mashinalarining porshenli, diafragmali, porshensiz va harakatlanuvchi panjarali turlari mavjud. 2.3-chizmada cho‘ktirish mashinalarning asosiy turlari ko‘r- satilgan. 2.3-chizma. Cho‘ktirish mashinalarining asosiy turlari: a – porshenli; b – diafragmali; d – porshensiz; e – qo‘zg‘aluvchi panjarali. 1 – panjara; 2 – porshen; 3 – ekstsentirk val; 4 – kamera; 5 – to‘sik; 6 – rezinali diafragma. Konsentratsion stolda boyitish Konsentratsion stolda boyitish mayda donachali mahsulotni gravitatsiya usulida boyitishning eng ko‘p tarqalgan usuli. Konsentratsion stollar qalayli, volframli, kamyob metalli, oltinli va boshqa rudalarni boyitishda keng qo‘llaniladi. Konsentratsion stolda boyitish mineral zarralarning zichligi va o‘lchamidagi farqqa qarab qiya tekislik bo‘ylab harakatlanayotgan suv oqimi yordamida ajratishga asoslangan. Konsentratsion stolda samarali boyitishning eng asosiy sharti – rudani gidravlik klassifiqatorlarda teng tushuvchi zarrachali sinflarga ajratishdir. SKM-1A markali konsentratsion stol (2.4-chizma) trapetsiya shaklidagi yassi yuzadan iborat. Bu yuza deka deyiladi. Deka romb yoki parallelogramma shaklida ham bo‘lishi mumkin. Deka yog‘ochdan yoki aluminiydan tayyorlanib, ustidan linoleum, rezina,poliuretan va shu kabi material bilan qoplanadi. Ular, shuningdek, stekloplastdan ham tayyorlanadi. Dekaning yuzasida ingichka va uzun plankalar o‘rnatiladi. Bu plankalar yog‘och yoki rezinadan tayyorlanadi. Plankalarning uzunligi va

balandligi mahsulot beriluvchi to-monga qarab kamayib boradi.

2.4-chizma. Konsentratsion stol SKM-1A: 1– richag ekstsentrik mexanizm; 2 – deka; 3 – prujina; 4 – maxovik; 5 – kronshteyn; 6 – tirsakli richag; 7 – tyaga; 8 – tayanch roliklari; 9 – elektrodvigatellar; 10 – tyaga; 11 – yuklovchi ariqcha; 12 – suv uchun ariqcha; 13 – aylanuvchi parraklar. Boyitishning flotatsiya usuli Flotatsiya – mineral zarralar yuzasining fizik – kimyoviy xossalaridagi farqqa qarab boyitish usuli bo‘lib, mineral zarralar yuzasining suv bilan har xil ho‘llanish qobiliyatiga asoslanadi. Suvli muhitda mayin tuyulgan holda mavjud bo‘lgan ayrim minerallarning zarralari suv bilan ho‘llanadi, bir xillari esa suv bilan ho‘llanmaydi, balki suvdagi havo pufakchalariga ilashib, yuzaga qalqib chiqadi. Shu bilan bir vaqtda boshqa minerallarning zarralari suv bilan ho‘llanib unda cho‘kadi yoki muallaq holda joylashadi. Flotatsiya turli xildagi foydali qazilmalarni boyitishda keng ko‘lamda ishlatiladi. Qazib olingan rangli metallar rudalarining 90 %dan ko‘prog‘i – kamyob, qora, nodir metallar rudalari va nometal rudalar shu usulda boyitiladi. Flotatsiya usulini qo‘llash kambag‘al rudalarni hamda boshqa usullar bilan boyitilishi qiyin bo‘lgan rudalarni qayta ishlash imkoniyatini yaratadi. Masalan, flotatsiya usulini qo‘llab polimetal rudalardan qo‘rgoshinli, ruxli va misli boyitmalarni olish mumkin. Ko‘pikli flotatsiya jarayonida 3 ta faza ishtirok etadi. Qattiq (mineral zarracha), suyuq (suv), gazsimon (havo). Tabiiy minerallar suv bilan ho‘llanish qobiliyatiga qarab birbiridan farq qiladi. Yuzasi suv bilan oson ho‘llanadigan minerallar (masalan, kvars, kalsit) gidrofil minerallar, suv bilan yomon ho‘llanadigan minerallar esa (masalan, grafit, talk, molibden, xalkopirit) gidrofob minerallar deyiladi. Ko‘p minerallar esa oraliq holatni egallaydilar. Bir qator minerallar (masalan, sulfidli minerallar) gidrofilligining ortishi ular yuzasining

oksidlanishi bilan bog‘liq. Minerallarning flotatsiyalanishi ular yuzasining suv bilan ho‘llanish darajasiga bog‘liq. Mineral suv bilan qanchalik yomon ho‘llansa, havo pufagi uning yuzasidan suvni shuncha oson siqib chiqaradi, mineralga shuncha kuchli yopishadi va mineralni yuzaga olib chiqadi. Mineral yuzasini suv bilan ho‘llanish darajasini kamaytirish uchun uning yuzasida suv molekulalarining tortishish kuchiga qarshilik ko‘rsatuvchi kimyoviy moddalarni adsorbsiyalash kerak.Bunday moddalar polyar, apolyar va geteropolyar moddalarga bo‘linadi. Polyar moddalar yuqori kimyoviy faollikka ega. Ular suvda yaxshi eriydi, ionlarga dissotsiyalanadi, elektr tokini o‘tkazadi, kata yuza energiyasiga ega. Polyar moddalarga misol tariqasida noorganik kislotalarni,tuzlarni keltirish mumkin. Apolyar moddalar buning aksicha, kam kimyoviy faollikka ega,uncha katta bo‘lmagan yuza energiyasini saklaydi, suvda yomon eriydi va ho‘llanmaydi. Ularga mineral yog‘lar, moylar va boshqa organik birikmalar kiradi. Geteropolyar birikmalar bir vaqtning o‘zida ham polyar, ham apolyar xossalarga ega. Geteropolyar moddalarning molekulalari ikki qismdan tashkil topgan. Molekulaning polyar qismi kimyoviy faol birikma hisoblanib, suvda yaxshi eriydi va suv bilan ho‘llanadi. Molekulaning apolyar qismi esa boshqa moddalar bilan kuchsiz ta’sirlashadi, suvda kam eriydi va suv bilan ho‘llanmaydi. Masalan,etil spirti C 2 H 5 OH molekulasining polyar qismi C 2 H 5 bo‘lsa, OH–gruppa apolyar qismi hisoblanadi. Flotatsiya ko‘p sonli havo pufakchalari bilan to‘yingan bo‘tanada amalga oshiriladi. Bunday bo‘tana aeratsiyalangan bo‘tana deyiladi,havo pufaklarining hosil bo‘lish jarayoni esa bo‘tanani aeratsiyalash deyiladi. Aeratsiyalangan bo‘tana hosil qilish uchun havo mayda zarralarga bo‘linadi, bo‘tanaga suv–havo chegarasida adsorbsiyalana oluvchi geteropolyar modda kiritiladi, bu bilan havo pufakchalarining yuzaga qalqib chiqqanidan keyin ham yopishishining oldi olinadi.Shunday qilib, geteropolyar moddalar molekulalarining suv–havo chegarasi yuzasida adsorbsiyalanishi suvda mayda havo pufaklarining va bo‘tana yuzasida barqaror ko‘pikning hosil bo‘lishiga yordam beradi. Flotatsiyada bo‘tana orqali o‘tuvchi havo pufakchalari minerallarning ma’lum massasini ko‘tara oladi. Masalan, 1 m 3 havoni maydalashda hosil bo‘ladigan 0,8 mm li havo pufakchasi zarralarining o‘lchami 30 mkm bo‘lgan 840 kg atrofidagi galenitni

flotatsiyalay olishga qodir. Shunday qilib, flotatsiya quyidagi ketma-ketlikda boradi: – flotatsion reagentlar yordamida bir xil reagentlarning havo pufakchasiga yopishishi, boshqa minerallarning esa buning aksicha,ularga yopishishining oldini olish uchun sharoit yaratiladi; – bo‘tanaga tushadigan havoni maydalash natijasida ko‘p sonli mayda pufakchalar hosil bo‘ldi; – mineral zarralar havo pufakchalari bilan to‘knashib suv–havo ajralish chegarasida minerallashgan pufakchalar hosil qilib birikadi; – minerallashgan pufaklar ko‘pik qatlami hosil qilib, bo‘tananing yuziga qalqib chiqadi; – minerallashgan ko‘pik bo‘tana yuzasidan tushirib olinadi. Odatda foydali minerallar ko‘pikka o‘tadi, puch tog‘ jinslarining minerallari esa bo‘tanada koladi. Flotatsiya jarayoni flotatsiya mashinalari deb ataluvchi boyitish apparatlarida amalga oshiriladi. Flotatsiya mashinalarining konstruksion tuzilishi va ishlatilish sohalaridan qat’iy nazar ularning umumiy belgisi ishchi muhit sifatida mayda havo pufakchalari bilan to‘yingan bo‘tananing ishlatilishidir. Bo‘tanani aralashtirish va aeratsiyalash usuliga qarab flotatsion mashinalar 3 turga bo‘linadi: 1) mexanik; 2) pnevmatik; 3) pnevmomexanik. Mexanik flotatsiya mashinalarida bo‘tanani aralashtirish, havoni mayda pufakchalarga ajratish va atmosferadan havoni so‘rish impeller (maxsus konstruktsiyaga ega aralashtirgich) 1 yordamida amalga oshiriladi. Pnevmatik flotatsiya mashinalarida bo‘tanani havoga to‘yintirish va uni aralashtirish havo puflovchi moslama orqali beriladigan siqilgan havo yordamida amalga oshiriladi. Pnevmomexanik (kombinatsiyalangan) flotatsiya mashinalarida siqilgan havo havo puflagichlardan beriladi, havoni maydalash va bo‘tanani aralashtirish aylanuvchi impeller orqali amalga oshiriladi. Mexanik flotatsiya mashinalari boyitish fabrikalarida eng ko‘p tarqalgan hisoblanadi (2.5-chizma).

2.5-chizma. Mexanik flotatsion mashina: 1 – yuklovchi cho‘ntak; 2 – markaziy truba; 3 – potrubok; 4 – to‘siq; 5 – tyaga; 6 – quti; 7 – sterjen; 8 – richag; 9 – stakan; 10 – vertikal val; 11 – qopqoq; 12, 13 – tuynuklar; 14 – shiber; 15 – tiqin (po‘kak); 16 – parraklar; 17 – impeller osti diski; 18 – tuynuk; 19 – impeller; 20 – suruvchi patrubka. Pnevmatik (aerolift) flotatsiya mashinalari sodda tuzilishga ega,ishlatish vaqtida tejamli, mineral tarkibi bo‘yicha uncha murakkab bo‘lmagan rudalarni boyitishda ishlatiladi. Bu mashinalar aerolift (havo yordamida ko‘tarilish) prinsipi bo‘yicha ishlaydi va shuning uchun aerolift mashinalar deb ataladi (2.6-chizma). Vannaning chuqurligiga qarab, aerolift mashinalar 2 ga bo‘linadi: 1) sayoz (vannaning chuqurligi 0,9 m);

2) chuqur (vannaning chuqurligi 2,4 m dan 3 m gacha) 2.6-chizma. Chukur aerolift flotatsiya mashinasi 1 – kollektor; 2 – quvur; 3 – zulfin; 4 – teshik; 5 – yo‘naltiruvchi to‘sik; 6 – aerolift; 7 – vanna; 8 – aerator; 9 – ko‘pik ushlovchi. Pnevmomexanik flotatsiya mashinalari ishlash prinsipiga qarab mexanik mashinalarga o‘xshaydi, farqi esa aerator bo‘g‘imining tuzilishida. Bu mashinalarda aerator atmosferadan havoni so‘rish uchun emas, balki siqilgan havoni (kameraga majburan berilgan) maydalashga va bo‘tanadagi qattiq zarralarni muallaq holda ushlab turish uchun mo‘ljallangan (2.7-chizma).

2.7-chizma. Pnevmomexanik flotatsiya mashinasi: 1 – korpus; 2 – impeller; 3 – aralashtirgich; 4 – vertikal val; 5 – havo kollektori; 6 – zulfin; 7 – teshikcha; 8 – shkiv; 9 – reduktor; Magnitli saralash usuli Magnit usulida boyitishning mohiyati shundan iboratki, ruda zarralariga magnit va mexanik kuchlar bilan ta’sir qilinganda, har xil magnit xossasiga ega bo‘lgan zarralar har xil harakatlanish traektoriyalariga ega bo‘ladi. O‘zlarining traektoriyalari bo‘ylab harakatlanib, magnit va nomagnit zarralar magnit maydonidan alohida mahsulotlar holida chiqib,bu mahsulotlar bir-biridan faqat magnit xossasi bilangina emas, balki o‘zining moddiy tarkibi bilan ham farq qiladi. Magnit usulida boyitish qora va rangli metallar rudalarini boyitishda, magnitli og‘irlashtirgichlarni regeneratsiyalashda, turli xil materiallardan temirni yo‘qotishda qo‘llaniladi. Ruda zarralarini magnit xossalariga qarab ajratish sodir bo‘ladigan mashinalar magnit separatorlari deb ataladi. Separatorning ishchi zonasi deb ataluvchi zonasida magnitli ajratish olib borish uchun kuchlanganligi har xil nuqtalarda har xil bo ‘ lgan magnit maydoni hosil qilish kerak . Bunday magnit maydoni bir jinsli bo‘lmagan maydon deyiladi.

Magnit usulida boyitish uchun faqat magnitli zarrachaga ta’sir qiluvchi magnit kuchlarini hosil qiluvchi bir jinsli bo‘lmagan magnit maydoni ishlatiladi. Undan tashqari magnit maydoni yetarli darajadagi kuchlanganlikka ega bo‘lishi kerak. Ruda zarralarining magnitlanish qobiliyatiga qarab ularning ajralishi kuchli va kuchsiz magnit maydonlarida olib boriladi (2.10–2.11-chizmalar). 2.10-chizma. Bir magnit barabanli separatorning sxemasi 1– aylanuvchi baraban; 2– magnitning qo‘zg‘almas qutblari;

3– elektromagnit g‘altaklari; 4 – tok berish. 2.11-chizma. Kuchsiz magnitli rudalarni quruq va ho‘l usulda boyituvchi separatorning sxemasi: 1 – ta’minlagich; 2 – o‘ramlar g‘altagi; 3 – o‘zak; 4 – qutb uchliklari; 5 – valoklar, 6 – magnitli mahsulotni qabul qiluvchi idish; 7 – nomagnit mahsulotni kabul qiluvchi idish; Og‘ir muhitlarda boyitish Og‘ir muhitlarda boyitish mineral zarrachalarning zichligiga qarab ajralishiga asoslangan. Agar boyitilayotgan mahsulotni zichligi ajraladigan minerallar zichligining orasidagi muhitga (suyuqlikka) solinsa, zichligi muhitning zichligidan kichik minerallar suyuqlik yuzasiga qalqib chiqadi, zichligi muhitning zichligidan kata minerallar pastga cho‘kadi. Og‘ir muhit sifatida organik suyuqliklar, tuzlarning eritmalari va suspenziyalar ishlatiladi.

Suspenziya yuqori zichlikdagi mayin zarrachalarning suv bilan mexanik aralashmasidir. Suvdagi muallaq zarrachalar og‘irlashtirgich yoki suspenzoid deyiladi. Og‘irlashtirgich sifatida pirit, pirrotin, barit, magnetit, galenit kabi minerallar yoki temirning kremniy bilan qotishmasi ferrosilitsiy ishlatiladi. Ularning orasida ko‘proq ishlatiladigani ferrosilitsiy, magnetit va galenitdir. Suspenziya tayyorlash uchun og‘irlashtirgich 0,15–0 mm yiriklikkacha yanchiladi.

Suspenziyaning eng asosiy xossalari uning zichligi,qovushqoqligi va barqarorligidir. Og‘ir suyuqliklarda boyitish uchun suspenzion separatorlarning quyidagi turlari qo‘llaniladi: elevatorli bo‘shatiluvchi ichki spirally barabanli separator; og‘ir fraksiyani tashqi aerolift orqali bo‘shatuvchi ichki aralashtirgichli konusli separator. Konusli separator SK-3 (2.12-chizma) metall korpus (2)ga ega bo‘lib, uning yuqori qismi silindr shaklida, pastki qismi (7) konus shaklida bo‘ladi. Ichi bo‘sh val (3) ichida uzatma (1) orqali ramkasimon turdagi aralashtirgich aylanadi. 2.12-chizma. SK-3 konusli separator: 1 – uzatma; 2 – metall korpus; 3 – ichi bo‘sh val; 4 – tirsak;

5 – forsunka; 6 – aralashtirgich; 7 – aerolift; 8 – bo‘shatish kamerasi; 9 – tarnovcha; 10 – yengil zarralar; 11 – dastlabki mahsulot; 12 – uzatma. Dastlabki mahsulotni yuklovchi (11) va yuzaga qalqib chiqqan mahsulotni bo‘shatuvchi (10) tarnovchalar separator silindr qismining yukorisiga kavsharlangan. Konusning pastki kismi uni aerolift bilan ulash uchun gardish va o‘tuvchi tirsak (4) bilan tamomlanadi. Aerolift konusda cho‘kkan ogir mahsulotni ko‘tarish va uni bo‘shatish kamerasi (8) orqali to‘kish uchun xizmat qiladi. Aerolift trubasining pastki qismiga forsunka (5) orqali siqilgan havo beriladi.Aerolift ustida maydalovchi zont (9) o‘rnatilgan bo‘lib, uning holati maxsus vint yordamida o‘zgartirilishi mumkin. Konus silindrik qismining yuqorisida suspenziya berish uchun voronka mahkamlangan. Konusning ichida ogirlashtirgichni muallaq holda ushlab turish va bu bilan suspenziya zichligani saqlovchi ramali aralashtirgich joylashgan. Konus ichki devorini yopishib qolgan og‘irlashtirgich zarrachalaridan tozalash uchun aralashtirgach parrakcha- lariga rezinali kurakchalar o‘rnatilgan.Konusga tushayotgan ruda og‘ir muhitda konusning yuqori qismida bo‘shatuvchi tuynuk (10) orqali kuyib olinuvchi yengil (qalqib chikkan) mahsulotga, aerolift orqali ko‘tarilib bo‘shatish kamerasi (8)ga beriluvchi og‘ir mahsulotga ajraladi. Separatorning uzatmasi (12) chervyakli reduktor orqali amalga oshiriladi.

Foydalanilgan adabiyotlar: 1. Yusupxodjayev A.A. Og‘ir rangli metallar metallurgiyasi. T.: ToshDTU. 2000. 120 b. 2. Xasanov A.S., Sanakulov K.S., Yusupxodjayev A.A. Rangli metallar metallurgiyasi. T.: «FAN». 2009. 375 b. 3. Уткин И. Н. Металлургия цветных металлов. М.: Метал- лургия. 2006 г. 486 с. 4. www. rudmet.ru 5.www. Ziyo-net.uz 6. www.mstu.edu.ru 7. www.AGMK.uz 8. Yusupxodjayev A.A. Pirometallurgiya jarayonlar nazariyasi. T.: ToshDTU. 2002. 128 b. 9. Отражательная плавка медных концентратов. М.: Метал- лургия. 1976. 350 с. 10. Мечев В. В., Быстров В. П., Тарасов А. В. и др. Автоген- ные процессы в цветной металлургии. М.: Металлургия. 1991. 415 с. 11. Abdurahmonov S . A . Gidrometallurgiya jarayonlar nazariyasi va dastgohlari. Navoiy. 2001. 397 b. 12. Степанов Б. А. Новые процессы и аппараты в металлур- гии золота. Учебное пособие. Ташкент, ТашГТУ, 2003. 83 с. 13. Стрижко Л. С. Металлургия золота и серебра. М.: МИСиС, 2001. 336 с. 14. Yusupxodjayev A ., Xudoyarov S . Metallurgiyada ishlab chi - qarish texnologiyasi. T.: «Turon-Iqbol». 2007. 126 b.

Похожие

Qora va rangli metallarga ishlov berish

Qora metall rudalariga ishlov berish

Geologiya qidiruv ishlari va rudalarni qazib olish

Pirometallurgik usul

Texnologik jarayondagi fazalar o‘rni va ularning matematik ko‘rinishlari