Quduqlarni ishlatishdagi uchraydigan asoratlar va ularni bartaraflash - Горное дело - Рефераты

Quduqlarni ishlatishdagi uchraydigan asoratlar va ularni bartaraflash

Загружено в:

30.11.2023

Скачано:

0

Размер:

108.25390625 KB

Quduqlarni ishlatishdagi uchraydigan asoratlar va ularni bartaraflash Reja : 1. Quduqlarni chukurlik nasosi yordamida ishlatishdagi halokatlar 2. Quduqlarni favvora usulida ishlatishdagi halokatlar. 3. Halokatli favvoralar va ularni uchirish usullari 4. Muddatdan oldin suvlanishning sabablari suvlanishga q arshi kurash 5. Quduq tubi zonasida va nasos-kompressor quvuri devorlarida parafin va asfalten ch o’ kindilari bilan kurashish.

Quduqlarni chukurlik nasosi yordamida ishlatishdagi halokatlar O’zbekistonda neft qazib olinayotgan quduqlarning 80% chuqurlik nasosi yordamida ishlaydi va ular tebratma dastgox yordamida xarakatga keltiriladi. Neft qazib olishda chuqurlik nasosi yordamida ishlash eng asosiy usul xisoblanadi. Chuqurlik-nasoslari yordamida ishlatiladigan quduqlarning katta qismi asoratlashgan sharoitda ishlatilmokda. Bulardan: -qatlamdan quduqka, neft bilan katta miqdorda erkin gazning utishi; -qatlamdan qum chiqishi; -nasos va quvurlarda parafin to’planishi; -quduq tanasi qiyshayishini ta`kidlash mumkin. O’rnatilgan texnologik tizimga muvofiq quduq ishi normalligini buzilish sabablari quyidagilar: 1) Ishlatish quvurlari birikmasi va quduq tubi, er osti va er usti uskunalarining eskirishi va ishdan chiqishi. 2) Qum, parafin, tuz, yig’ilishi. 3) Maxsulotning vaqtidan oldin suvlanishi. 4) Ish sharoitining o’zgarishi (qatlam bosimining oshishi yoki pasayishi, gazning yorib utishi va boshqalar). Bu odatda neft qazib olishni (siqib chiqaruvchi agent xaydashni) yoki tugatish va quduqni ishsiz to’xtab turishi orqali kuzatiladi. Zamonaviy chuqurlik nasos qurilmasi yordamida 3000 m chuqurlikgacha neft olish mumkin va shuningdek quduqda suyuqlik debitini 200-300 m/kun dan bir necha tonnagacha oshirish mumkin. Chuqurlik nasosi qurilmasi (14.1.-rasm) chuqurlik nasosi (quduq ichida joylashgan) va tebratma dastgox (er ustida joylashgan) dan tashkil topgan. Nasos cilindri 1 quduqga tushirilgan nasos kompressor quvuri 4 uchiga ulanib tushirilgan, plunjer 2 shtanga 3 lar birikmasiga ulanib tushirilgan. Yuqorida joylashgan shtanga tebratma dastgox balansiri boshchasi 7 ga pulat arqon orqali biriktirilgan.

Nasos kompressor quvur birikmasi orqali suyuqlik yuqoriga ko’tariladi va u uchlik (troynik) 5 gacha keladi. Uchlikni yuqori qismida mustaxkamlovchi xalqa 6 joylashgan. Mustaxkamlovchi xalqaning vazifasi oqim ketmasligini (utechka) ta`minlash ya`ni u eng yuqorida joylashgan va undan pastda joylashgan tarmoq orqali suyuqlik chiqib ketadi. 14.1.-rasm. CHuqurlik nasosi kurilmasining sxemasi Tebratma dastgox mexanizmida elektrodvigatel 11 orkali krivoshitlar xarakatlanadi, krivoshiplar 10 va shatunlar 9 yordamida balansir 8 tebranma xarakatga keladi. Nasosning ishlari quyidagi usulda boradi.

Plunjerning yuqoriga xarakatida pastgi so’ruvchi to’siq (klapan) suyuqlik bosimi ta`sirida ochiladi va suyuqlik nasos cilindriga keladi. Bu vaqtda yuqoridagi xaydovchi to’siq yopik bo’ladi, unga nasos kompressor quvuri ichidagi suyuqlik ustunining bosimi ta`sir etadi. Plunjer pastga xarakat qilganda pastgi so’ruvchi to’sik suyuqlik bosim ta`sirida yopiladi va xaydovchi to’siq ochiladi, shu tariqa cilindr ichidagi suyuqlik yuqoriga xarakatlanadi. Plunjerni yuqoriga xarakatlanganida bir vaqtning o’zida suyuqlikni nasos tsilindri ichiga kirishi va uni nasos kompressori ichida ko’tarilishini ta`minlanadi, pastga xarakatlanganida esa cilindr ichidagi suyuqlik nasos kompressori ichiga o’tadi. Chuqurlik nasoslari qurilmasini ishlashida bo’ladigan halokatlar; - nasos kompressor quvurlar birikmasini quduqga tushib ketishi; - quduqga chekka buyum ko’lashi natijasida nasos kompressor quvurining qisilishi; - nasos shtangalari birikmasini uzilishi; - chuqur nasosi xarakatlanganda suyuqlikni yuqoriga ko’tarilmasligi; - tebratma dastgox balansirining sinishi; - tebratma dastgox elektromotorni ishdan chiqishi; Nasos kompressor quvur birikmasining quduq tubiga ko’llashi, chuqurlik nasosini almashtirish uch у n quvurlar birikmasini ko’tarish-tushirish vaqtida elevatorning nosozligi yoki mufta burama kertigining ochilishi natijasida vujudga keladi. Nasos kompressori quvuri birikmasini quduqdan olish uchun asosan metchik, ichki quvur tutgich va tashki quvur tutgichdan foydalaniladi. U yoki bu ko’rinishdagi quvur tutgichlardan foydalanish, uzilish joyining xalokatiga bog’lik. Masalan; uzilgan joyda mufta bo’lsa unda metchik qo’llaniladi, agar quvur burama kertik yoki tanasidan uzilgan bo’lsa unda Quvur tutgichlardan foydalaniladi. Halokatlarda metchik yoki Quvur tutgichdan foydalanganda ularning kojuxli saqlagich yordamida qo’llash lozim, ya`ni tutuvchi asbob uzilgan joyidan o’tib

ketmasligi maqsadida. Agar nasos quvuri uzunligi xato xisoblanganda metchik yoki quvur ushlagich uzilgan joydan pastroqga saklagichlarsiz tushirilsa unda ularni qisilishi va ushlanish holatlari vujudga kelishi mumkin. Quduqga chekka buyumlarni qo’lashi natijasida xam nasos kompressor quvurlari birikmasining ushlanishi vujudga kelishi mumkin. Asosan bunday halokatlar kolonnani ko’tarib tushirish natijasida bartaraflanadi, bunda neftning aylanma xarakati ta`minlanishi lozim. Nasos shtangalari burama kertik birikmalari va shtanga tanasidan uzilishi mumkin, metalning charchashi natijasida. Qolib ketgan shtangalarni olish uchun asosan nasos kompressor quvuri birikmasi ko’tariladi. Chukurlik nasosini ishdan chikishi so’ruvchi va xaydovchi to’siklarni emirilishi natijasida vujudga keladi va u dinamometrlash usuli bilan aniqlanadi. Chukurlik nasoslarini ishlatishda tebratma dastgox balansirining sinish xalokati xam uchrab turadi va u eng og’ir xalokat xisoblanadi. Chunki uni ta`mirlash ko’p vaqt talab etadi, bu esa ko’p maxsulot olishning yuqotilishiga olib keladi. Bunday halokatlar tebratma dastgoxga qilinadigan profilaktik ishlarni o’z vaqtida bajarilmasligi sababli vujudga keladi. Asosan biriktirilgan joylarni qotirilmasligi, moylanmasligi xam bu turdagi halokatlarni keltirib chiqaradi. Tebratma dastgoxni xarakatga keltiruvchi elektromotorning ishdan chiqishiga asosan ikki sabab mavjud: - elektr tarmoqning ishdan chiqishi (qisqa tutashuv); - balansir boshchasiga tushadigan ogirlikning ortishi. Buni ta`mirlashda xam ko’p vaqt sarflanadi va bu esa o’z navbatida olinadigan maxsulotni kamayishiga sabab bo’ladi.

Quduqlarni favvora usulida ishlatishdagi halokatlar. Quduqlarni favvora ishlatishda, maxsulotni flanetsli birikmalar va zulfin salniklaridan oqish halokatlari xam uchraydi. Bularni bartaraflash oson va u operatorlar tomonidan bajariladi. Flanesli birikmalar yoki zulfin salniklaridan suyuklikning kup okishi ogirrok halokatlarga kiradi va uni bartaraflash uchun favvora moslamasini almashtirish lozim. Bunda quduq favvorlanishi bostirish usuli bilan berkitish kerak. Quduqni bostirishning ikki usuli; - quduqni to’ldirib turgan gaz yoki neft suvga almashtiriladi va keyinchalik gilli eritma bilan almashtiriladi. Ular nasos kompressor quvuri orqali xaydaladi va quvurlar oralig’idan chiqariladi; - quduqga to’g’ridan-tugri suv xaydash va keyin gilli eritma xaydash. Bu usul quduqda nasos kompressor quvuri bo’lmaganda qo’llaniladi. Xalokatli favvoralar va ularni uchirish usullari Neft va gaz quduqlarini ishlatishda va burg’ulashda xalokatli favvoralar asosan quyidagi sabablarga vujudga keladi. - maxsuldor qatlam perforatsiya qilinganda quduqni to’ldirib turgan suyuqlik zichligining kamligi; - perforatsiya vaqtida er ustida zulfinlarning yuqligi; - quduqga nasos kompressori tushirilgandan keyin suyuqlik xarakatga keltirilganda quduq germetikligining ta`minlanmaganligi; - favvora moslamasini kutilayotgan bosimga nisbatan sinab ko’rilmaganligi. Masalan: Shimoliy Muborakdagi 1-quduqda XVII-gorizontni ochishda zichligi 1,32 g/sm 3 eritmadan foydalanishgan. Ishchi kolonna 146 mm x 2170 m ga tushirilib semonlanganidan sung gaz qatlami perforatsiya qilishga kirishildi. Ammo zichligi 1,32 g/sm 3 eritma yuqligi sababli qatlamni 1,05 g/sm 3 suv bilan ochishga qaror qilindi. XVII - gorizontni birinchi metrlari ochilishida favvora holati vujudga kelib karotaj kabeli va perforatorni yuqori uloqtirdi. Bu xalokatning vujudga kelishiga sabab maxsuldor qatlamini ochish qoidalarining qo’pol buzilganligi, ya`ni zichligi past bo’lgan suyuqlik bilan qatlamining ochilishi.

Muddatdan oldin suvlanishning sabablari suvlanishga karshi kurash Suv bosimi taziyiki tizimida maxsulot olinadigan quduqlarning suvlanishi- uyumning ilgari neft bilan tuyingan qismi ichiga suv-neft tutash yuzasining xarakati natijasida yuzaga keladigan tabiiy va konunga muvofik jarayondir. Neft olinuvchi quduqlarga suv yorib utishi bilan neft olishni kuzatish mumkin. Suv yorib utishininг sabablari kuyidagilar bulishi mumkin: 1) Uyumning utkazuvchanligini mintakalanish (maydon buyicha) va qatlamning (qatlam kalinligi) turli jinsligi; sikib chikarishning kovushkoklik va gravitatsion noustivorligi; maxsulot olinuvchi va suv xaydovchi quduqlarni joylashtirish xususiyati. 2) Ostki suvlarning yotishi; qatlam kiyaligi, sikib chikarish frontining yoyilishi. 3) Yuqori utkazuvchanlikka ega kanal va yoriklarning mavjudligi, ayniksa yorik govakli kollektorlarda; 4) Ishlatish q uvurlar birikmasining va tsement xalkasining nogermetikliги. Asosan muddatdan oldin suvlanish kuyidagilar natijasida yuzaga keladi: a) Uyumning bir jinsli bulmagan mintakalanish maydoni buylab xaydaladigan suvda "til" h osil bulishi (maydon buylab suv bosishi); b) Ostki suvlarning konussimon shakl olishi; v) Bir jinsli bulmagan kavatli qatlamda, utkazuvchanligi katta bulgan qatlamchalar suv xarakatini ildamlashtirilishi (qatlam kalinligi buylab suv bosimi); g) Yuqori utkazuvchanlikka ega yoriklarning suv yorib utishining tezlashishи; d) Quvurlar birikmasi va cementli xalkaning nogermetikligi tufayli Yuqori, urta va ostki suv qatlamlaridan suvning utishi. Qatlam va quduqlarning muddatdan oldin suvlanishi joriy neft kazib olishning va sunggi davrdagi neft beraolishlikning pasayishiga (suv yuvilgan mintakalar buylab samarasiz aylanadi, qatlamning boshka mintakasida neft tuplamlari kolib ketadi), katta iktisodiy yukotishlarga, katta suv mikdorini er

yuziga chikarish, tayerlash va kayta qatlamga xaydashga; neft tankisligini oldini olish uchun yangi konlarni ishga tushirish zaruriyatini olib keladi. Qatlam va quduqlarning suvlanishiga karshi kurash muammosi yanada dolzarb bulib kolmokda. Qatlamni va quduqlarni muddatdan oldin suvlanishini oldini olish uchun, ishlash jarayonida kuyidagi boshkarish usullari kullaniladi. Quduqlarni ishining texnologik tizimlarini optimallashtirish bilan tiл va konus xosil qilishini kamaytirishiga erishiladi, kup qatlamli konning Yuqori utkazuvchanlikka ega bulgan qatlamlaridagi suvning ildamlanish xarakatini bartaraf etish uchun esa bir vaqtda ajratib ishlatish usuli kullaniladi. Neftni suv bilan sikib chikarish sharoitida neft konlarini ishlashda qatlamdan olinayotgan suyuklikning 98 % suvlanishga kadar kuzatiladi. SHuning uchun suv yulini berkitishdagi ta`mirlov ishlarini amalga oshirish fakangina quduq muddatidan oldin suvlanish paytida maksadga muvofik. Ajratish - ta`mirlash ishlarini asosiy maksadi loyixaviy neft Bera oluvchanlik koeffitsientiga erishish uchun qatlamni ishlatishni optimal sharoitini yaratishdan iborat. Quduqlarni suvlanish yullarini ochiq oydin tasavvur etish bilan, ajratish ishlarini maksadini, tanlangan usuli va uni amalga oshiruvchi texnologiyani asoslashni anik ifodalash mumkin. Suvning kirib kelish yullarini urganishda kon - geofizikasi tadkikoti usullari kullaniladi: mustaxkamlanmagan quduqlarda esa radioaktiv indikator xaydash usuli, termometriya, impul'sli, neytron - neytronli karotaj ( INNK), azot xaydash va xokazo. Birok bu usullar xar doim xam ishonchli emas. SHuning uchun okimi yulini ajratish bilan boglik masalalarini ajratish ishlari natijalariga asoslangan xolda sinalgan yul bilan xal etish kerak. Bir eki bir necha ta`mirlov - ajratish ishlarini bajarganda, xar bir ajratish usuli uzining samarali kullash doirasiga ega. Uni maxsuldor Qatlam yoki suvlantiruvchi qatlamning geologik-fizik xususiyatlarga, quduq konstruktsiyasiga, gidrodinamik sharoitlarga, berilgan kondagi ta`mirlov - ajratish ishlarini utkazish tajribasiga . materiallar va texnika Bilan jixozlanganligiga brglik xolda tanlanadi. Juda keng kulamda tsement suspenziyasi va TSD -9 mum tarkibi kullaniladi.

Birinchisi govaklik muxitiga sezilmaydigan va 0,15 mm dan kata ulchamdagi kanallarni tuldira oladigan. Ikkinchisi esa g’ovak muxitiga seziluvchi va xajm buylab kotadiganlar. Quduq tubi zonasida va nasos-kompressor quvuri devorlarida parafin va asfalten cho’kindilari bilan kurashish. NKQ va chuqurlik nasoslarida cho’kma h osil qiluvchi parafin, nasos uskunasining mutadil (normal) ishlashiga xalaqit beradi. O’zbekiston konlari neftlarining ko’pchiligi parafinli, ular tarkibida 24% gacha parafin bor, Fargonadagi Mingbulok konining nefti tarkibida 50% parafin bor. Qatlam sharoitida parafin neft tarkibida erigan holatda bo’ladi. Yuqoriga ko’tarilishi va quvur uzatgichlarda xarakatlanganda neft xarorati pasayadi, eritma tuyina boshlaydi va ma`lum bir sharoitda parafin quvur uzatgich va NKQ devorlariga cho’kma xosil qila boshlaydi. Parafin yotqiziklari quvurni ko’ndalang kesim yuzasini qiskartiradi va natijada quvur uzatgich va quduqni o’tkazuvchanlik qobiliyatini 50% gacha pasaytiradi. Tadqiqotlar ko’rsatishicha, yotqiziklar cerezinin va zich parafin asfal't qatlamli moddalar, mexanik aralashmalar, moylardan tashkil topgan. Neft xarakat yunalishi davomida xarakat va bosim kamayadi, gaz ajraladi, o q im sovutiladi, neftning eruvchanlik xususiyatlari pasayadi, kattik parafin, asfal'ten va smola (mum) ajralib chi q adi. Bularning cho’kindilari quduq tubi zonasida, ko’tarish quvurlarida, shleyfda, yigish quvurlari va rezervuarlarda bo’lishi mumkin. Parafin k o’ pro q k o’ tarish q uvurlarida ajraladi. Yigiladigan parafin qatlamining qalinligi noldan 900-300 metr chuqurlikda, maksimumgacha 200-50 metr chuqurlikda oshadi, so’ng esa yotqiziklarni oqim yuvishi natijasida kamayadi. Parafin yotqiziklari oqimning gidravlik qarshiliklarini ortishiga olib keladi va maxsulot miqdorining kamayishiga sabab bo’ladi. Neft q azib olishda xaroratning pasayishi natijasida parafin ajralishini bartaraf etib b o’ lmaydi. Parafinning kristallanishi (qotishi) neftning mexanik

aralashmalarida va uskuna devorlarida sodir bo’ladi, xajm ichida ajralgan parafin yotkizik xosil qilishda deyarli ishtirok etmaydi. Bunday kristallar asosan rezervuarlar tubida chukadi. Shuning uchun parafinning uskuna devorida emas, balki xajm ichida ajratishga erishish maqsadga muvofiq bo’lardi. Parafin chukindisini oldini olish. Chuqurlik nasoslari bilan ishlatiladigan quduqlarda parafinli neft qazib olishda, parafinning ko’tarish quvurlari devorlarida va nasosda tushib qolishi tufayli asoratlar yuzaga keladi. Ko’tarish quvurlari devorlarida parafining chuqishi ularning ko’ndalang kesim yuzasini kichraytiradi, natijada shtangalar birikmasining siljishiga va suyukliq xarakatiga qarshilik ortadi. Parafin cho’kindisining oshishi bilan tebratma - dastgoxning balansir boshchasiga bo’lgan kuchlanish ortadi va uning muvozanat holati buziladi, quvurlarning kuchli parafinlanishi paytida esa nasosning beraolishlik koeffitsienti kamayadi. Quduqning er osti ta`miri paytida parafinning ko’turish quvurlarida cho’kiishi ma`lum bir qiyinchiliklarni keltirib chiqarib. Shtangalarni ko’tarishda plunjir yoki o’rnatma nasos quvur devoridagi parafinni kesib o’tadi va uzining ustida parafinli tiqin xosil qiladi, bu esa quvurdagi suyuqlikni yuzagа siqib chiqarib quduq atrofini ifloslantiradi. Ko’pincha shtangalarni ko’tarish neft va parafinning davriy chiqarib tashlashi bilan kuzatiladi, bunga sabab yuqoriga ko’tarilishi bilan neftdagi gaz ajralishi jadallashadi. Ba`zan parafin tiqini shunchalik zichlashadiki, shtangalar birikmasini ko’tarish ilojsiz bo’ladi. Bunday xollarda shtangallarni yuqoridan burab ochib aloxida bo’lakli qilib chiqariladi yoki quvurlar bilan birga ko’tariladi. Quduqlarni ishlatishda parafinning ch o’ kishiga q arshi xar xil choralar q abul q ilingan. Kam parafinli neftni qazib olishda, parafin cho’kish jadalligi yuqori bo’lmaganida, quvurlar yuqorida ko’tariladi va ulardagi parafin kuchma bug qurilmasi yordamida olib tashlanadi. Quvurlarni tozalashning bunday usuli quduqning uzoq vaqt to’xtab turishi bilan boglik, shuning uchun uni parafinning

bir necha oy ichida sekin-asta, asoratlarni yuzaga keltirmay yigilishida ko’llash mumkin. Yuqori parafinlangan neftni qazib olishda, quduqni to’xtatish va quvurlarni yuzaga chiqarish talab etilmaydigan parafinni bartaraf etish usullari qo’llaniladi: 1) Shtangalar birikmasida o’ rnatilgan turli konstruktsiyali tozalash; 2) Quduqni quvur orti bo’shlig’iga issik neft yoki bug haydash bilan ko’tarish quvurlarini isitish; 3) Эlektrodeparafinizatsiya – ko’tarish quvurlarini elektr toki yordamida isi tish . Эlektrodeparafinizatsiya usuli elektr energiyaning katta sarfi va xizmatchi xodimlar uchun o’ta xavfliligi tufayli cheklangan xolda qo’llaniladi. Nasos quvurlarini parafinsizlashning mexanik usuli keng tarqalgan. Bu usulda shtangalar birikmasida qirgichlar o’rnatiladi, ular shtangalarning xarakati jarayonida quvurlar devordagi parafinni kesib chiqaradi. Sanoat asosan parafin yon q irralari b ilan kesuvchi yassi q irg ’ ichlar qo’ llaniladi. Bunday q irgichlarni normal ish sharoitini yaratish uchun, shtangalar birikmasi xar bir pastga y o’ nalishida ma`lum bir burchak ostida buriladi. Quvurlar parafindan qirgich va issiqlik ta`sirida tozalanadi. Sanoatda asosan parafindan tozalashning mexanik usuli ko’llaniladi. Bunda plastinkasimon va shaklli (figurniy) qirgichlar qo’llaniladi. Qirgichlar shtangaga biriktiriladi va quduq tubidan quduq ustigacha bulgan parafin yotqiziklari qirib olinadi. Qirgichlarning diametri NKQning ichki diametriga nisbatan 2-3 m kichik bo’lishi kerak. SHtanganing xarakatida qirgichlar parafinni kirib tushiradi.

14.2-Rasm. Parafin qirg’ich. Plastinkali qirgichlarni qo’llashda shtangalar shtanga aylantirgichga osiladi, unda uning xar bir xarakatida shtanga va qirgichlar qandaydir bir burchakka buriladi. Bu natijasida qirgichlar quvur devoridagi parafinlarni kesadi. Shtangani aylantirgich, tebratma dastgox balansir boshchasini yuqori va pastga tebranishi natijasida xarakatlanadi. Plastinkali qirgichlar 2,5 - 3 mm li, uzunligi 20-40 sm li varaqsimon po’latdan yasaladi va shtangaga xomutchalar yordamida ko’tiriladi. Metal qirgichlarning ko’p konstruktsiyalari ishlab chiqilgan. Tozalovchi vositalari gardishlar, pichoq va simli shyotka. Agar neft uzatgich doim metal qirgichlar yordamida tozalanib turilsa, bunda ular 100 km gacha muammolarsiz uzatilishi mumkin. Vaqt-vaqti bilan quvurni issik neft va bug’ yordamida yuvish yuli bilan bartaraf etiladi. Bug’, xarakatlanuvchi bug’ qurilmasi zil avtomobiliga bug’ koteli o’rnatilgan (PPUlar) tomonidan ishlab chiqariladi. Parafin yotqizigi elektr toki (1400 A dan yuqori, V = 50 -250 vol't) yordamida xam tozalanishi mumkin. Lekin bu usul keng tarqalmadi. Parafinli neftlar tashilayotgan quvur uzatgichlarini ishlatishda parafin yotkiziklari xosil bo’lishini oldini olish maqsadida profilaktika tadbirlari o’tkazib terili shart. Ularning eng muximlari quyidagilar: - quvur uzatgichlarida yigilib qolgan parafin aralashmalarini xaydashni kuchaytirish;

- yuqori parafinli neftlarga issiqlik ta`sir etish, ya`ni neftni ma`lum bir xaroratgacha qizdirish; - parafinli neftni kam parafinli neft yoki gazolin bilan aralashtirish; - parafinli neftlarga maxsus aralashmalar ko’shish, ular qovushqoqligini va quvur uzatgich devorlarida parafin yotqiziklari paydo bo’lishini kamaytiradi. Parafinnnig ch o’ kish jarayoni yuzaga singish tavsifiga ega. Shu tufayli quvurlarni xo’llanuvchi materiallar bilan koplash, parafin cho’kishi bilan kurashishda yanada samaraliroq xisoblanadi. Ximoyalanuvchi qatlamlarni xosil qilish uchun, lak buyoq materiallari (bakelitli, epoksidli, bakelit - epoksidli modifikatsiyalashgan YuЭL turidagi laklar,) shisha va shisha emali ishlatiladi. Oqimga kimyoviy reagentlarni kushish quvur devorini xo’llanilishiga, oqimdagi parafin kristallanish markazlari sonining ortishiga, neftdagi parafin zarralarini sochilishini ortishiga ko’maklashadi. Bunday reagentlarga suvda yoki neftda eruvchi SFM (sirt faol maddalari) tegishli b o’ ladi. Xozirgi vaqtda chuqurlik nasoslarini ishlatishda, shisha yoki laklar bilan giloflangan nasos kompressor quvurlari keng qo’llamda qo’llaniladi. Bunday q uvurlarda parafin chukmaydi va quduqni ishlatish normal sharoitida davom etadi. Biroq shisha qoplamli quvurlar bilan jixozlangan quduqlarda quvurladagi kuchlanishlar, shtanга muftalarini quvurlar bilan ishqalanish va urilish natijasida shisha parchalanishi, so’ng cho’kib nasosga tushishi tufayli plunjerning qisilishiga olib keladi. Nasosli quduqlarda bakelit - epoksidli laklar bilan qoplangan quvurlarni qo’llash parafin cho’kishini bartaraf etishda yaxshi natija beradi; bakelit - epoksidli qoplamlar uzining yuqori mexanik mustaxkamligi va elastikligi bilan tavsiflanadi, metallning egiluvchanlik chegarasida buzilmasligi va shu bilan ta`mirlashlar aro muddatini ta`minlaydi.

Foydalanilgan adabiyotlar 1. E.A.Likov, SH.X.Umedov. Avarii i oslojneniya v neftegazovom dele. 2. V.M.Murav'ev. Э kspluatatsiya neftyanix i gavovix skvajin. 3. B.SH.Akramov, N.N.Maxmudov. "Neft va gaz kazib olish texnika va texnologiyasi" Toshkent - 2002 y. 4. A.S.Abdulin "Dobicha nefti i gaza" Moskva , 1976 g.

Похожие

Quduqlarni chuqurlik nasoslari yordamida ishlatish

Maxsuldor qatlamlarni ochishni geologik asoslash, quduqlarni o’zlashtirish va sinash

Quduqlarni burg’ilash jarayonida tog’ jinslari namunalarini olish

Neft moylari va ularni sinflash

Neft va gazga geologik-qidiruv ishlarining izlash-baholash davri