Umumiy va anorganik kimyoning eng muhum tushuncalarini o`rganishga doyir mashqlar va masalalar ishlash - Химия - Рефераты

Umumiy va anorganik kimyoning eng muhum tushuncalarini o`rganishga doyir mashqlar va masalalar ishlash

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

79.5 KB

Umumiy va anorganik kimyoning eng muhum tushuncalarini o`rganishga doyir mashqlar va masalalar ishlash Reja: 1. Umumiy va anorganik kimyoning eng muhum tushuncalarini o`rganishga doyir mashqlar va masalalar ishlash 2. Reaksiya tezligiga bosimning ta siri.

Moddalar ozgarishlari haqidagi tassavurlar shuningdek ularni sanoat Miqiyosida olishning iqtisodiy samaradorligi kimyoviy reaksiyalarning tezligi bilan bogliq. Kimyoviy reaksiyalarning tezliklari va mexanizmlari haqidagi talimot kimyoviy kinetika deyiladi. Kimyoviy reaksiyaning tezliklari va mexanizmlari deganda sistemaning haimi ozgarmaganda reaksiyaga ririshayotgan moddalardan birining konsentratsiyasining vaqt birligi ichida ozgarishi tushuniladi. Masalan aA к bB к cC к dD V к C 2 - C 1 / t 2 - t 1 к C / vt A modda sarflangan sari reaksiyaning tezligi kamayadi . Bunda reaksiyaning tezligi faqat muayyan vaqt oraligi uchun aniqlanishi mumkin degan xulosa kelib chiqadi. R eaksiyaning tezligiga tasir etuvchi omillar. Reaksiyaga kirishayotgan moddalar konsentratsiyalari ining tasiri kimyoviy reaksiyaning tezligi reaksiyaga kirishayotgan moddalar konsentratsiyalar kopaytmasiga proporsionaldir. V к K Ca Cb Ca va Cb - A va B moddalarning konsentransiyasi K - proporsionallik koeffisenti Kimyoviy kinetikaning asasiy qonuni reaksiyaga / kirishayotgan qattiq moddalarni hisobga olmaydi ., chunki ularning konsentratsiyalari ozgarmas boladi. Reaksiya tezligiga bosimning ta siri. Gomogen gaz sistemalarda reaksiya tezligi sistemadagi bosim ozgarishlariga sezilarli boladi. Gaz qonunlaridan PVкConst Reaksiya tezligiga tasir etuvchi omillaridan biri konsentratsiya va haim orasidagi nisbatlarning Cк1/V PVк1 Vк 1/P CкP , ya ni gaz sistemadagi bosim ortishi moddalar konsentratsiyasining ham ortishiga olib keladi .

Masalan 3 H 2 к N 2 к 2NH 3 Ammiak sintezi reaksiyasidagi VкK [ N 2 ] [ H 2 ] 3 orniga Vк K P N 2 P H 2 yozish mumkin. Masalan Quyidagi 2A к B 2 к 2AB sistemaning bosimi 4 marta oshirilsa , reaksiya tezligi necha marta ortadi. Masalaning yechimi Ta sir etuvchi massalar qonuniga asosan y ani reaksiya tezligiga bosimning ta siri mavzusidan foydalanib quyidagi ifodaga qoyamiz VкK[A] 2 [B] VкK 4 2 . 4 Vк K 64 demak reaksiya tezligi 64 marta oshar ekan Kimyo variantlari 2004 yil 108 variant 22 masalaning yechimi quyidagicha Quyidagi CO к O 2 к CO 2 sistemaning bosimi 2 marta oshirilsa reakshiya tezligi necha marta ortadi. A) 27 B) 9 C) 8 D) 6 E) 24 Birinchi kimyoviy reaksiya tenglamasini tenglashtirib koffisent qoyamiz 2COкO 2 к 2CO 2 VкK 2 2 *2 Vк K 8 reaksiya tezligi 8 marta ortadi Variant 113 22 masala Tenglamasi Aк2BкC bolgan reaksiya tezligi CAк0,5 va CBк 0,6 mol/l bolganda 0,009 mol.l .sek teng ekanligi aniqlangan bolsa , reaksiya tezlik konstantasini toping A) 0,1 B) 0,05 C) 0,2 D) 0,25 E) 0,15

Yechish ---------- Aк2BкC reaksiyaning tezlik ifodasi VкK*[A] * [B] 2 VкK*C A *C B 2 masalada berilgan qiymatlari CAк0,5 mol/l Vк0.009 mol l sek CBк0,6 mol/l Kк? formulaga qiymatlarni qoyamiz 0,009 mol.l/sek к K*0,5 *(0,6 ) 2 0,009mol l/sekкK*0,18 Kк 0,009mol l/sek к 0,05 _______________________ 0,18 mol/l B) 0,05 Variant 102 23 masala COкCl 2 к COCl 2 sistemasida CO konsentratsiyasini 0,03 dan 0,12 mol l gacha Cl 2 nikini 0,06 dan 0,24 mol l gacha ozgartirilganda , ong tomonga boradigan reaksiya tezligi necha marta ortadi. A) 12 B) 16 C) 6 D) 14 E) 15 Yechish ------------------- Sistemadagi moddalarning konsentratsiya necha marta ortganini topamiz COк0,03 dan o,12 mol l gacha 0,12 : 0,03 к 4 marta Cl 2 к 0,06 dan 0,24 mol l gacha 0,24 : 0,06 к 4 marta Demak konsentratsiya 4 marta ortgan , reaksiya tezligi necha marta ortganini topa olamiz. COкCl 2 к COCl 2 Vк K*[CO]*[Cl 2 ] Vк K*[4]*[4] к K*16 16 marta ortadi Endi siz ham quyidagi berilgan masalalarni yeching Variant 109 22 masala

NH 3 к Cl 2 к N 2 к HCl reaksiyada haim 2 marta kamaytirilsa , reaksiya tezligi necha marta ortadi . A) 32 B) 81 C) 12 D) 64 E) 16 Variant 113 23 masala Quyidagi CH 4 к O 2 к CO 2 к H 2 O sistemada metan va kislorod konsentratsiyasi 3 marta oshirilsa , togri reaksiya tezligi qanday ozgaradi A) 27 marta kamayadi B) 9 marta ortadi C) 27 marta ortadi D) 6 marta kamayadi E) 12 marta ortadi Eslatma ----------- Kimyoviy tenglamani tenglashtiring ; qoyilgan koeffisent darajaga yoziladi Reaksiya tezligiga temperaturaning ta siri Temperaturaning reaksiya tezligiga katta ta sir korsatishi bizga ma lum bolgan kopchilik jarayonlarda kuzatiladi . Reaksiya tezligining temperatura ortishiga qarab tezlashishini reaksiyaning temperatura koffisenti v deb ataladi , bu qiymat sistema temperaturasi har 10 C ga ortganda reaksiya necha marta tezlashishini korsatadi ,Vant- Goff aniqlashicha ,reaksiya temperaturasini har 10 C ga oshirganda sistemalarda reaksiya tezligi 2-4 marta ozgarishi mumkin ekan. Bu holatni quyidagi formula yordamida ifodalash mumkin Vt 2 кVt 1 *v t 2 -t 1 /10 Vt 2 /Vt 1 кv 0,1 * t Kopgina test topshiriqlaridagi temperaturaga oid masalalarda shu formulaga asosan qoyib topiladi Masalan quyida Temperatura 0 0 C dan 50 0 C gacha kotarilganda reaksiyaning tezligi necha marta ortadi. Temperatura koeffisenti 3 ga teng

Yechish ----------- V t2 к Vt 2 *v t2-t1 / 10 V t2 к V t1 * 3 50-0 /10 3 5 к 243 marta ortadi Masala lalar ----------------- Temperatura 0 C dan 50 C gacha kotarilganda reaksiyaning tezligi necha marta ortadi . Temperatura koeffisenti 3 ga teng . Yechish V t2 к V *t1 * v t2- t1 / 10 Vt2 к V * v t1 * 3 50-0 / 10 3 5 к 243 marta ortadi Variant 107 Masala 22 Boshlangich temperaturada reaksiya 135 minut davomida tugaydi . Temperatura koeffisenti 3 bolgan shu reaksiya temperaturasi 60 C gacha oshirilganda 1 min 30 sek davomida tugallanadi . Boshlangich Temperaturani aniqlang . A) 30 B) 15 C) 25 D) 35 E) 40 1) 1 min 30 sek к 60к 30к90 sekund 2) 13,5 minut к 13,5*60 к 810 sekund 3) 810 : 90 к 9 marta 4) V t 2 к Vt 1*3 60- x / 10 32к9 360-40 / 10 к 9

Variant 110 Masala 23 Temperatura koeffisenti 2 bolgan reaksiya tezligi 25 C da 5*10 - 2 mol /l . Shu reaksiya Tezligi 45 C da qanday boladi . A) 2*10 -1 B) 5*10 -1 C) 4,5 * 10 –1 D) 5,0 *10 -2 E ) 4,0 *10 -2 Berilgan v к2 t 1 к 25 0 C t 2 к 45 0 C V t 1 к5*10 -2 V t 2 к V t2 к 5*10 -2 *2 45-25 / 10 V t2 к 20*10 -2 V t2 к2*10 -1 Variant 111 Masala 22 50 0 C da tezliklari teng bolgan , koeffisentlari 2 va 3 ` ikkita reaksiya temperaturasi 110 0 C gacha kotarilganda birinchi va ikkinchi reaksiyalari tezliklari bir biridan necha marta farq qiladi A) 11,4 B) 8,0 C) 14 D) 7,5 E) 9,5 Yechish t 1 к 50 0 C t к 110 0 C v к 2 v к 3 V t 2 к V t 1 * v t 2- t 1 /10 V t 2 к V t 1 *2 110-50 /10 V t 2 к V t 1 *2 6 к64 V t 2 к V t 1 * 3 110-50 / 10 V t 2 к V t 1 * 3 6 к 729 729 / 64 к 11,4 Javob 11,4 Kimyoviy muvo zanat , uning siljishi . Le – Sha tel ye prinsipi Mavzusiga doir masalalar Variant 101 Masala 23 Ushbu CO к O 2 к CO 2 reaksiyada moddalarning muvozanat konsentrat siyalari tegishli ravishda 0,4 0,4 va 0,4 mol / l

ga teng bolsa , muvozanat konstantasini hisoblang. A) 3 B) 5 C) 1 D) 2,5 E) 2 Yechish ----------- CO к O 2 к CO 2 kimyoviy tenglamani tenglashtiramiz . 2 CO к O 2 к 2 CO 2 bu kimyoviy tenglamani muvozanat konstantasini topish ifodasiga qoyamiz . [ CO 2 ] 2 K к --------------------- [ CO 2 ] к 0,4 [ CO ] к 0,4 [ O 2 ] к 0,4 [ CO ] 2 * [ O 2 ] [ 0,4 ] 2 0,16 K к ----------------------- к ----------- - к 2,5 [ 0,4 ] 2 * [ 0,4 ] 0,064 Javob 2,5 Variant 109 Masala 23 410 0 C da Vodorod va Yodning 68 % I Vodorod yodidda otadi . Shu Temperaturada reaksiyaning muvozanat konstantasining nechaga teng boladi . A) 40,1 B) 50,28 C) 12,6 D) 18,1 E) 5,02 Yechish -------------- Kimyoviy tenglamasini yozamiz . H 2 к I 2 к 2 HI

masalada korsatilishicha H 2 va I 2 kimyoviy reaksiyaga kirishib 68 % reaksiya unumi bilan HI ni hosil qilgan . Muvozanat holatdagi konsentratsiyalari quyidagicha boladi 1) 2------100 x------- 68 x к 1,36 [HI] к 1,36 2) 1 - 0,68 к 0,32 [ H 2 ] к 0,32 [ I 2 ] к 0,32 [HI] 2 [ 1,36 ] 2 K к ------------------ к ----------------------- к 18,1 [H 2 ] * [I 2 ] [ 0,32 ] * [ 0,32 ] Javob 18,1 D) Variant 106 Masala 23 Bosimni kamaytirish natijasida quyidagi reaksiyalarning qaysilarida muvozanat chap tarafga siljiydi . 1) 2 NO ( g ) к Cl 2 ( g ) к 2 NOCl ( g ) к Q 2) CO 2 ( g ) к H 2 O ( g ) к CO 2 ( g ) к H 2 к Q 3) 2 SO 2 ( g ) к O 2 ( g ) к 2 SO 3 ( g ) к Q 4) H 2 ( g ) к Cl 2 ( g ) к 2 HCl ( g ) к Q A) 2,4 B) 1,2 C) 1,3 D) 2,3 E) 1,4

Le - Shatel e prinsipidan foydalanib topamiz , yani Berilgan reaksiyalarning qaysilarida muvozanat chap tarafga siljishini topish uchun qaysi tarafda moddalar miqdori kop bolsa Shu tarafga siljiydi . 1) 2NO к Cl 2 к 2 NOCl 2 к 1 2 ---------------- --------- 3 2 bu tenglamada chap tarafda 3 ong tarafda 2 bu yerda muvozanat chap tarafga siljiydi 2) CO 2 к H 2 O к CO 2 к H 2 1 к 1 1 к 1 2 2 muvozanat siljimaydi 3) 2 SO 2 к O 2 к 2 SO 3 2 1 2 4) H 2 к Cl 2 к 2 HCl 1 к 1 2 ------------- 2 к 2 siljimaydi javob 1 va 3 chi tenglamada Variant 104 Masala 23

Quyidagi CO 2 к H 2 к CO к H 2 O Muvozanatda turgan sistemada muvozanatni chapga siljitish uchun nima qilish kerak 1) H 2 konsentrasiyasini oshirish 2) H 2 konsentrasiyasini kamaytirish 3) Bosimni oshirish 4) Bosimni kamaytirish 5) CO 2 konsentrasiyasini oshirish 6) CO 2 konsentrasiyasini kamaytirish 7) CO konsentrasiyasini oshirish 8) CO konsentrasiyasini kamaytirish A) 4,5,6 B) 2,6,7 C) 1,2,3 D) 6,7,8 E) 1,5,8 Le-Shatel e prinsipidan foydalanib bu masalani yechimini topamiz 2) H 2 konsentrasiyasini kamaytirish 6) CO 2 konsentrasiyasini kamaytirish 7) CO konsentrasiyasi oshirish B) 2,6,7

А Д А Б И Ё Т Л А Р 1. Ўкувчилар активлиги ва мустакиллигини ривожлантириш. Р.Г.Иванова. Химия в школе журнали № 2 бет 6. 1979й. 2. Хомченко Г.П. Кимё Олий ўкув юртларига кирувчилар учун. Тошкент, «Ўкитувчи» 1991 й. 3. Р.Авезов ва М.Р.Авезов. кизикарли кимё. «Ўкитувчи» 4. Е.Н.Флеров ва А.С.Ильинов. На пути к сверэлементов. Москва. 1982 й. 5. к.Ахмедов. Кимё мўъжизалари. «Ўзб». Нашриёти-1972 й. 6. Н.С.Львов. Электр кўз. (10-11) 7. Кимёдан билим олишни ва фойдаланишни ўрганайлик. В.Я.Вивюрский. Тошкент, «Ўкитувчи», 1991 й. 8. С.В.Ахмедов. «Сув сирлари». Тошкент- 1976 й. 9. Баркамол авлод Ўзбекистон тараккиётининг пойдевори. Тошкент- 1997 й. 10. www . ziyonet . uz

Похожие

Maktab kimyo kursining tuzilishi va mazmuni. O’quv jarayonini rejalashtirish

Organik kimyoning nazariy asoslari. Alkanlar va sikloalkanlar

Anorganik kimyo. IV guruhining P elementlar yarim o`tkazgichlari

Organik kimyo kursini o‘qitish metodikasi

Anorganik birikmalarning asosiy sinflari