Tipik hamda S nor D gomosteroid alkaloidlar olinishi tuzilishi xossalari va ahamiyati

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

62.720703125 KB

Скачать

Tipik hamda S nor D gomosteroid alkaloidlar olinishi tuzilishi xossalari va ahamiyati Reja: 1. Steroid alkaloid larni o‘simlikliklarda tarqalishi. 2.Tipik hamda hamda S-nor- D-gomosteroid alkaloidlar 3. Petizinning tuzilishi va konfiguratsiyasi. 4. 15- (-)-2- Metilbutirilgermin o linishi, tuzilishi va xossalari

Steroid alkaloidlar bir qator o‘simlikliklarda borligi aniqlangan va ajratib olingan.( roda Veratrum, Petilium, Fritillaria, Rhinopetalum sem. Liliaceae), Solanum (sem. Solanace- ae ), (tabl. І ), Buxus (sem. Buxaceae ) va boshqalar shular jumlasiga kiradi. Molekulasining tuzilishiga ko‘ra ular tipi k (solanidin, solasodin, verazin, veralkamin,veratsint in , edpetilidinin) hamda S-nor- D-gomosteroid ( sevin, iyervin va veratram i n) alkaloid lariga bo‘linadi . Tipi k steroid alkaloid lari . Solanidin hamda solasodin alkaloidlari selen katalizatori ishtirokida degidrogenlanganda Dilsa (I) uglevodo rodi va 2-etil-5- metilpiridin hosil bo‘ladi /8,9/. Solanidin hamda solasodin gruppasi alkaloidlari digitoninning spirtdagi eritmasi bilan C 3 da β –oriyentatsiyali gidroksil guruhi saqlagan sterinlarga xos bo‘lgan qiyin eruvchan digitonidni hosil qiladi. Verazin gruppasi alkаloidlari Veratrum , Solanum , hamda Petilium i Korolkowia ( Rod. ) o’simliklaida uchrashi aniqlangan. Bu o’simlik alkaloidlari o’zining tabiiy manbalarida asosan e‘rkin holdagi aminospirtlar, gluko,- efir- yoki efiroglikoalkaloidlar holida uchraydi Bu gruppa alkaloidlar ining asosida 22,26 – iminoxolestangeterosiklik halqasi yotadi (V) .

Bu gruppa alkaloidlarini Oppenauer boyicha oksidlanganda α , β –toyinmagan ketonlarini hosil bo’lishi halqaning C 3 atomida (OH) gyryhi hamda C 5 -C 6 atomlari o’tasida qo’shbog’ borligini bildiradi. Verazin gruppasi alkaloidlarining IQ- spektrlaida 1650-1670 cm -1 dagi yutilish sohalarining mavjudligi C=N- bog’I, 3600 – 3300 cm -1 – gidroksil guruhi, 1690 – 1720 cm -1 esa olti a’zoli karbonil guruhi borligidan dlolat beadi. Bu gruppa alkaloidlar ining IQ- spektrlaida 3030 va 1 0 60 cm -1 dagi yutilish sohalarining mavjudligi Δ 5 - 3β – OH sistema borligidan dalolat be radi. Alkaloidning mass - spektri quyidagicha ionlar maksimumiga ega: m/z 98, 1 1 0 , 111, 1 2 5 ( 1 0 0 % ) , 1 5 0 , 1 5 1 , 1 6 5 , molekulaning ге t е ro halqali qismida C =0 guruhining mavjudligi m/z 1 4 0 pik ioninig hosil bo’lishiga sabab bo’ladi . M а ksim а l pik ioni m/z 125 C 17 - C 20 – bo’ining uzilishi natijasida hosil bo’ladi. Misol tariqasida petilinning mass-spektrometrik fragmentasiyasini keltiramiz ( V I ) , (sx е m а 3) / 1 8 / . В u alkaloidlarning PMR-sp е ktrida quyidagicha signallar namoyan bo’ladi: sinletlar ; 0 , 5 7 - , 8 9 ( 1 8 - S N 3 ) , 0 , 6 8 - 0 , 9 9 ( 19 -SN 3 ) , dubletlar 0 , 7 3 - 1 , 1 8 ( 21 -SN 3 ), 0 , 7 3 - 1 , 1 4 ( 27 -SN 3 ) ; h a m d a toyinmagan protonlar multipl е ti ; 5 , 1 0 - 5 , 3 2 m . д . /18-22/. V е r а linin,v е r а min alk а loi д lari ве r а lk а min gruppasiga tegishli bo’lib ularda 18-SN 3 gruppsi C 1 3 atomida emas S 17 atomida joylashgan , qo’sh bog’ esa S 12 -S 13 atomlari orasida joylashgan. / 7 / .

Sxema -3. Petilinning m а ss-sp е ktrom е trik fragmentlari: Veralkamin hamda veralinin alkaloidlarining mass – spektridagi m/s 98 fragmenti molekulada C- metilpiperidin yadrosini, veraminning mass – spektrida m/z 114 intensiv pik ionining namoyan bo’lishi salosodin alkaloidlariga xarakterli ekanligidan dalolat beradi. /16/. В etix а lk а loi д o в proya в lyayutsya si г n а li ot pro tono в дв ux tr е tichnix pri i' дв ux в torichnix pri k а r б om е tilnix г rupp /23,24/. В ве r а sintin е g е t е rotsiklich е sk а ya ch а st mol е kuli pyatichl е nn а ya, а в e д p е tili д inin е - s е michl е nn а ya /25-28/. Bu alkaloidlarning PMR-sp е ktridagi protonlarning signallari ikkita ychlamchi 0,92-0,96 m. д . (19-SN 3 ), 0,96-1,09 m. д . (I8-CH 3 ), hamda ikkita ikkilamchi 0,81-0,87 m. д . (2I-CH3), 0,84-0,97 m. д . (27-SN3) karbometil guruhlarinig ta’sirida namoyan bo’ladi. Veramarin Veramarin, C 27 H 39 NO 3 . Alkaloidning IQ – spektri quyidagicha yutilish sohalariga ega: 3480, 3625 va 1052 (OH), 2827 cm -1 (trans – xinolizidin) [65-67]. Alkaloid har-xil sharoitlarda atsetillanganda o-monoasetil hamda o,o’-diatsetil hosilalarini beradi.

Vermarin Adams reaksiyasi bo’yicha sirka kislotali sharoitda gidrogenlanganda uning digidrogenli hosilasi hosil bo’ladi. Digidroveramarinni oksidlanishi natijasida diketodigidroveramarin hosil bo’ladi LXXVII (sxema 13), natijada hosil bo’lgan moddaning IQ- spektrida 1716 (C=O), 3525 cm -1 (OH) kabi yutilish sohalari namoyan bo’ladi. Veramarin hamda digidroveramarinlarning molekulyar burilish qiymatlarining farqiga ko’ra ( -140) veramrin molekulsidagi qo’shbog’ C 5 -C 6 atomlari orasida joylashgan deyish mumkin. Digidroveramarin hamda diketodigidroveramarinlarning molekulyar burilishlari orasidagi farqi (-411) veramarindagi gidroksil guruhlarning biri C 3 da ikkinchisi esa C 16 atomida joylashganini bildiradi. Uchlamchi gidroksil guruhining C 20 atomida joylashgan o’rni shu uglerod atomidagi metil guruhining ПМР – spektrdagi singlet, veramarin hamda uning hosilalari mass- spektrlaridagi m/z 112 fragmentining hosil bo’lishi bilan aniqlangan. ПМР – spektrida keltirilgan ma’lumotlarga ko’ra veramarin molekulasi bitta ikkilamchi (27-CH 3 ), ikkita uchlamchi metil guruhlaiga (19-CH 3 , 21-CH 3 ) ega bo’lib 27-CH 3 guruhi uning boshqa hosilalaridagi kabi β – aksialno orientasiyalangan. Veramarinning IQ –spektrida Bol’sman sohasining mavjudligi [68] E hamda F halqalarini trans birikkanligini bildiradi.

$Veramarinning kimyoviy o’zgarishlari Veramarin metabromidni Rentgen struktura analizi natijalariga ko’ra veramarinning absolyut konfigurasiasi aniqlangan [65]. B\C – halqa tranc, C\D- sis, D|E va E\F - trans holatda birikkan. Boshqa assimetrik markazlarning konfiguratsiyasi C 3 -OH β -, C 16 -OH α-, C 20 - CH 3 α –ekvatorial, C 10 -CH 3 β - , C 20 -OH β - , C 25 - CH 3 β – aksail holatda joylashgan. Yuqoridagilarga asoslangan holda veramarin uchun quyidagicha tuzilish hamda konfigurasiya aniqlangan: 3β, 16α, 20β – trioksisevaninen- 5 (LXXIII ) [65-67].$

Tipik hamda S nor D gomosteroid alkaloidlar olinishi tuzilishi xossalari va ahamiyati

20.09.2019

0

62.720703125 KB

Похожие