Katalizatorni aktivligi va selektivligi. Diffuzion chegaralanish - Химия - Рефераты

Katalizatorni aktivligi va selektivligi. Diffuzion chegaralanish

Загружено в:

19.11.2023

Скачано:

0

Размер:

408.48046875 KB

Katalizatorni aktivligi va selektivligi. Diffuzion chegaralanish Reja: 1. Katalizatorni aktivligi 2. Diffuzion chegaralanish.

1. Katalizatorni aktivligi Biz XII bobda o’tar holat (aktiv kompleks) nazariyasi bilan tanishib o’tgan edik. B u nazariyani kataliz hodisasiga ta d biq qilsa bo’ladi. Katalizator yuzasida reagent va kata lizator atomlari aktiv kompleks hosil kilishi mumkin. B u jarayon sxematik ravishda kuyidagicha ifodalanadi: A+B +K → (ABK )→ (ABK )¿→ K + mahsulot d astlabki katali- adsorbstion aktiv moddalar zator oraliq kompleks birikma. Katalizator yuzada hosil bo’lgan birikmalarning tabiati (tuzilishi va ulardagi bog’lanishlar xili) asosan kimyoviy xossalari, katalizator yuzasining xususiyatiga (tabiatiga) bog’liq. 1) reagent molekulasi katalizator yuzasida unchalik deformastiyalanmasa, vodorod bog’lanish yoki bo’linmagan elektron hisobiga Lyuis tipidagi kuchsiz bog’lanishlar hisobiga birikma hosil qiladi; 2) molekula qisman deformastiyalansa, geteropolyar bog’lanishli qutblangan bi rikma hosil bo’ladi; 3) reagent molekulasi katalizatorning yuzasi ta’sirida dissosti a langanda radikal yoki ion birikmalar hosil bo’lishi mumkin. Katalizator yuzasida hosil bo’lgan birikmalar oraliq birikmalar bo’lishi mumkin. B u holda kimyoviy nazariyada bayon etilgan fikrlar o’z kuchini saqlab qoladi. Shunday kilib, kataliz jarayoni adsorbstiyalanish jarayonidan va yuza da birin-ketin boradigan bir kancha kimyoviy jarayonlardan iborat. Faraz qilaylik, katalizator bo’lmaganda reakstiya kuyi dagicha borsin: A +B→ AB ¿→ mahsulot

AB ¿-aktiv kompleks. Bu reakstiyada K - katalizator mavjudligida ham, nokatalitik reakstiya borganda ham bir xil mahsulot bersin. B unda katalitik reakstiyani quyida gicha birin-ketin boradigan jarayonlar bilan tasvirlash mumkin: Katalik reakstiyaning aktivligi. 1. D astlabki moddalar K - katalizator yuzasiga adsorbstiyalanadi: A+B+K → ABK B u adsorbstiyalanish aktivlangan adsorbstiyalanish va ekzotermik bo’lgani uchun A V K ni potenstial energiyasi A+ V +K sistemaning potenstial energiyasidan kam bo’ladi. 2. Sistema adsorbstion holatda adsorbstion aktiv kom p leksga aylanadi. ABK → ABK ¿ bu jarayon chin aktivlanish energiyasini talab qiladi. 3. Adsorbstion aktiv kompleks katalizator yuzasida adsorbstiyalangan mahsulotga aylanadi.

2. Diffuzion chegaralanish. Dastlabki moddalar aktiv adsorb stiya langanda ulardagi kimyoviy bog’lanishlar bo’shashgan bo’lib, natijada sistema energiyasining yangidan taqsimlanishi osonlashadi. Nihoyat bu reakstiya aktivlanish energiyasini kam talab qiladi ABK ¿  (mahsulot) K 4. Mahsulotlar katalizator yuzasidan desorbstiyalanadi va katalizator tiklanadi: (mahsulot) K → K + (mahsulot) B u jarayon ko’proq endotermikdir. XIII. 4-rasmda ko’rsa tilganidek ΔE >0, ya’ni adsorbstiya ekzotermik bo’lgani uchun E > K kat bu holat reakstiyani tezlashtiradi. Rasmdan ko’rinadiki, noaktiv va katalitik reakstiyalarda reak stiya issiqligi bir xil. Katalizatorga adsorbstiyalangan dastlabki moddalar kompleksining aktiv kompleksga o’tishi uchun kerak bo’lgan energiya chin aktivlanish energiyasi deyiladi. Tajriba usuli bilan (XII. – 31) va (XII – 32) tenglamalar yordamida topilgan kuzatilgan aktivlanish energiya s i ( E k ) bilan E chin – aktivlanish energiyasi quyidagicha bog’langan: E kat = E chin + λg+λm λg,λM dastlabki va so’nggi mahsulotlarning adsorbilanish issiqligi. .

Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati 1.“Neft va gazni qayta ishlashda katalitik jarayonlar” ma’ruza matni. Safarov B.J. Buxoro 2012 y. 2. H.R.Rustamov, SH.P.Nurullayev. “Fizikaviy kimyo”. Toshkent 2011 y. 376 bet. 3. Кравцов А.В., Ивашкина Е.Н., Юрьев Е.М Теоретические основы каталитических процессов переработки нефти и газа: учебное пособие. – Томск: Изд-во ТПУ, 2009. – 146 с. Internet saytlari 1. www.rwe.com 2. www.oil.com 3. www.oil-gas.at 4. www.cac-chem.de 5. www.flottweg.com

Похожие

Haqiqiy zaharlanish, qaytar zaharlanish, katalizator regenerastiyasi

Seolitlar. Katalitik faollikni katalizator yuzasi xossalari bilan bog’liqligi

Katalizatorlar. Amorf katalizatorlar, kristallik katalizatorlar

Reaksiya tezligiga ta‘sir qiluvchi omillar reagentlar kontsentratsiyasi stategik omil, harorat, erituvchining tabiati, ion kuchi

Ximiyaviy reaktsiya tezligiga erituvchilarning ta‘siri