Дунё халқлари жисмоний тарбияси тарихидан - Физическая культура - Рефераты

Дунё халқлари жисмоний тарбияси тарихидан

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

103 KB

Дунё халқлари жисмоний тарбияси тарихидан Режа 1. Дунё халқлари жисмоний тарбияси хусусиятлари. 2. Дунё халқлари жисмоний тарбияси шакллари.

Қадимги африка халқлари жисмоний тарбияси. Африка халқлари ўзининг табиати иқлимига мос ҳолда жисмоний маданият ривожланиб борди. Африканинг шимол халқларида узоқ масофага югуриш, ғарб халқларида кураш ва муштлашиш, шарқ халқларида жангарилик ва чавандозлик, жануб халқларда эса кучли рақслар кенг ривожланган. Судан халқлари тик ҳолатда ва тизза ҳолатда курашга тушар эди. Конго халқлари сиртлон терили қўлқопда муштлашарди. Намибия, Зоир халқлари моҳир овчи ҳамда раққос эдилар. Ёш Зулус ялангоёқ ҳолатда туя ва отлар ортида бир неча юз км югура олар эди. Африка халқлари балоғатга етганда ўзларини йигитлигини овдаги кучлилиги, чаққонлиги ва ботирлиги билан кўрсатар эди. Югуриб кийик ва жирафага етиб оларди. Шер ва сиртлонларни қўл билан овларди. Важуз халқлари жойида ўзидан баланд сакрар эди. Бату халқлари шест билан сакрар эди. қадимги Африка халқлари ўйинлари хозирда буюк спортчиларни етказиб бермоқда. Қадимги индеецларни жисмоний тарбияси. Индеецлар ботир, жанговор, мағрур халқ бўлган, улар камон, найза, томогафт-болтадан яхши фойдаланган. Чиан қабиласи йигитлари бир кунда 150 км масофага югурар эдилар. Семенола қабиласи каучук тўпни човган билан уриб ўйнашар эди. Ирокезо қабиласи ёғоч оёқда югуришар эди. Могикан қабиласи бизон терили қайиқда мусобақалар ўтказардилар. Шимолий Америка индеецлари ченаларда кўпроқ мусобақа ўтказар эди. 1528 йилда Энрико Порирез Америкадан Испанияга каучук тўпни олиб келди. Австралия халқлари жисмоний тарбияси. Австралия халқлари жисмоний тарбиясида ов машқлари, сувда сузиш ва эшкак эшиш асосий ўрин эгаллаган. Ёш Абориген узоқ масофага югурар, найза ва бумеранг бехато улоқтирар, денгиз остидан маржон териб чиқар, қўлда катта балиқ ёки акула тута оларди. Очиқ қўл билан кенгиру тутар эди. Аборегенлар ёғочларда тўлқин бўйлаб моҳирлик билан сузар эдилар. Уларнинг энг қизиқарли ўйини шест билан икки киши бир-бирига қарши уришган. Австралия

Аборегенларининг жисмоний тарбиясида асосий ўринни қуруқликда ва сувликда ов машқларини эгаллаган эди. Чингизхон халқи жисмоний тарбияси. Икки миллатни бирлаштирган Чингизхон армияси ўз даврида ер юзини титратган. Чингизхон армияси жисмоний жиҳатдан кучли ва моҳир жангчи бўладиган бўлиб етишига хар йили ўтказиладиган эркаклар уч кураши байрами асос бўлган. Бу байрамда биринчи жисмоний машқ, камондан ўқ узиш бўлган. Мохир камончилар 300 м масофадаги нишонни бехато урганлар, узунлиги 550 м масофага ўқни етказганлар. Иккинчи, жисмоний машқ, монгол миллий кураш бўлиб, кураш рақс, харакатлари билан боғланган. Полвонлар бир неча соатлаб курашганлар. ғолиблар буюк номини олган. Учинчи, мусобақа тури от пойгаси хисобланган. Пойга 5 кмдан 30 км масофада ўтказилган. Монгол отлари жисмоний жихатдан жуда чидамли, дашт, адирларда тез чопадиган отлар бўлган. Монгол миллий кураши ҳозирга қадар сақланиб келган. Кавказ халқлари жисмоний тарбияси. Эрамиздан аввалги асрларда Грек аргонафтлари қора денгиз бўйларидаги миллатларни жанговорлиги, қўполлиги ва қайсарлиги ҳақида кўплаб ёзганлар. XII асрларда Тамара шохлигида жисмоний маданият яхши ривожланди. Отда тўп ўйнаш, қиличбозлик, кураш, муштлашиш. Балоғат ёшига етган эркаклардан 100 ва ундан ортиқ киши тоғларда ўз жисмоний фазилатларни ривожлантириш учун алоҳида яшаганлар. Ҳар йили бир марта улар ўртасида кураш, қиличбозлик, чавандозлик ҳамда рақс бўйича мусобақалар ўтказилган. Шунингдек, Кавказ халқларида келин ўғирлаш удум ҳисобланади. Бунинг учун куёвнинг дўстлари, келиннинг қариндошлари билан мусобақалашишган. Марҳумларни хотирлаш мақсадида мусобақалар ва жисмоний машқлар уюштирилган. Асосий жисмоний машқлар ва беллашувлар оммавий байрамларда, халқ байрамларда ва диний байрамларда, анъаналарида ўтказилган. Кавказ халқлари бундан 500-600 йил аввал Регби ўйнига асос солишган. Бу ўйин пахлавонлар ўйини ҳисобланган.

Шимол халқлари жисмоний тарбияси. Шимол халқларининг хаёти табиатнинг оғир шароитларида ўтади. Йилнинг 10 ойи қахратон қиш бўлса, фақат 2 ойи изғиринли баҳор билан ўтади. Шимол халқлари денгиз хайвонларини ов қилиб яшайдилар. Кўплаб буғулар боқадилар. Уларни жисмоний тарбияси асосан чидамлилик фазилатини ривожлантиришга қаратилган бўлган эди. Шимол халқларининг миллий спорт ўйинлари қорда узоқ масофага югуриш, буғулар ва итлар билан тортиладиган чаналарда пойга, қўл билан буғу, денгиз мушуги, тюлен ва морж овлаш ҳамда кураш машқлари ҳисобланган. Шимол халқлари қор ва музда харакатланиш воситалари бўлган чана ҳамда терили қайиқлар ва уларнинг анжомларини эрамиздан аввал IV-V асрларда яратишган. Шимол халқларининг энг севимли ўйинларидан бири буғи терисида ўралиб сакраш бўлган. Шунингдек улар чанғида юриш бўйича ҳам мусобақалар ўтказишган. Дастлаб яратилган чанғилар анча калта ва кенг бўлган. Шимол халқларидан коряклар, якутлар ва чукчалар бир кишилик чаналарни новдалардан тўқишиб шу чаналарда баландликлардан сирпаниб тушиш бўйича мусобақалар ўтказишган. Бундай мусобақалар фасл алмашинуви, табиат ходисалари ва диний байрамларга бағишланиб ташкил этилган. Славян халқлари жисмоний тарбияси. Славян халқлари доимо кўчманчи халқлар босқини остида бўлган. Шунинг учун улар жисмоний жихатдан ривожланган, ботир ва қўрқмас жангчи бўлиши талаб этилган. Уларнинг миллий жисмоний машқлари узоқ масофага югуриш, кураш, чавандозлик, ёғоч уриштириш, камондан ўқ узиш муштлашиш, сувда сузиш, эшкак эшиш ҳамда оғир юкларни кўтариш бўлган. Славян халқларининг муштлашиш машқлари миршаблар назоратида якка ҳолда ёки кўпчилик бўлиб ўтказилган. Эрамиздан аввалги II-III асрларда городки, муз ва чим устида човган ўйинларига славянлар асос солганлар. Славянлар тез оқар дарёларда қайиқда сузиш ва кўлларда сув остида сузиш ҳамда балиқ тутиш бўйича мусобақалар ўтказганлар. Халқ оммавий байрамлари ҳамда диний байрамларда жисмоний фазилатларни намоён этиш учун мусобақалар

ўтказилган. Улардан оғирликларни кўтариш, оғирликларни улоқтириш ва оғирликлар билан югуриш, буқа ва отларни йиқитиш, айиқлар билан курашиш машқлари энг асосий мусобақалар ҳисобланган. Қуйида жаҳон халқларининг жисмоний ҳаракатлари ва халқ ўйинларидан намуналар берилган.

Фойдаланилган адабиётлар 1. Б.И.Загорский, И.П.Залетаев, Ю.П.Пузир. Физическая культура. М.1989 г. 2. В.В.Столбов. Истор.физ.культ. Учебник. М. 1989 г. 1. 3.Н.Ф.Кулинко. История и организация физическая культури. М.1992. 3. Н.К.Макерцев. Страници истории спорта.М.1987. 4. Е.Л.Озерецкая. Олимпийские игри. Л.1990. 5. Е.Л.Озерецкая. Олимпийский факел над Римом. М. 1990. 6. П.А.Соболев. Олимпия, Африка, Америка,Азия,Рим. М.1990. 7. И.Г.Чудинов. История физической культури. М.1990. 8. А.О.Романов. Международное спортивное движение. М. 1993. 9. Б.Хавин. Все об олимпийских играх. М.1994. 10. Д.Д.Егоров. Все о спорте. М. 1994. 11. Жисмоний тарбия тарихи. Тошкент. Укитувчи. 1989. 12. В.Г.Кудрявцева. Спорт мира и мир спорта. М. 1997. 13. Л.Кун. Всеобшая история физической культури. М. 1992. 14. А.П.Романов. МОК и международное спортивние движение. М. 1990.

Похожие

Туркий халқлар жисмоний тарбияси

Кадимги аждодларнинг жисмоний тарбияси

Футболчиларнинг умумий жисмоний ва махсус жисмоний тайёргарликлари

Жисмоний тарбия машғулотларида жисмоний нагрузканинг гигиеник характеристикаси

Курашчининг жисмоний тайёргарлиги