Issiqlik almashish apparatlari - Тепловая инженерия - Рефераты

Issiqlik almashish apparatlari

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

159 KB

Issiqlik almashish apparatlari Reja: 1. Issiqlik almashish apparatlari 2. Rekuperativ,regenerativ va aralashtirgich apparatlar 3. Issiqlik almashish apparatlarining issiqlik xisoblash asoslari. 4. Issiqlik almashish apparatlarda tо ’ g ’ ri, qarama - qarshi va ayqash oqimlar.

Issiqlik almashish apparatlari deb bir muxitdan boshqa muxitga issiqlikni о‘tkazuvchi qurilmalarga aytiladi. Ishlash usuliga qarab issiqlik almashish apparatlari rekuperativ, regenerativ va aralashtirgich apparatlarga bо‘linadi. Ichki issiqlik manbalari xisobidan issiqlik tashuvchini qizdiruvchi qurilmalar xam issiqlik almashtirgichlarga kiradi. Rekuperativ issiqlik almashtirgichlarda bir issiqlik tashuvchidan ikkinchi issiqlik tashuvchiga, ularni ajratuvchi devor orqali issiqlik uzatish amalga oshiriladi. Bunday apparatlarga bug‘ generatorlari, qizdirgichlar, kondensatorlar, ekonomayzerlar, bug‘lantiruvchi apparatlar misol bо‘ladi. Regenerativ issiqlik almashtirgichlarda davriy ravishda navbat bilan issiq va sovuq issiqlik tashuvchilar bir xil issiqlik almashish sirtni aylanib oqib о‘tadi. Avval issiqlik almashish sirti (sopol, metalli о‘rnatma) issiq issiqlik tashuvchi bilan qizdiriladi, sо‘ngra qizdirilgan sirt sovuq tashuvchini qizdiradi. Regenerativ apparatlarga turli xil issiqlik akkumulyatorlari, marten va domna pechlardagi xavo qizdirgichlar misol bо‘ladi. Aralashtiruvchi apparatlarda bir issiqlik tashuvchidan ikkinchi issiqlik tashuvchiga issiqlik uzatish ularni bevosita aralashtirish bilan amalga oshiriladi. Gradirnyalar aralashtiruvchi apparatlarga misol bо‘ladi. Ichki energiya manbalariga ega bо‘lgan issiqlik almashtirgichlarda issiqlik tashuvchi apparat о‘zida ajralgan issiqlik xisobidan qizdiriladi. Bunday apparatlarga issiqlik generatorlari, qozon qurilmalari, yadro reaktorlari misol bо‘ladi. Issiqlik almashtirgichlarda issiqlik tashguvchilar sifatida suv, suv bug‘i, yoqilg‘i yonish maxsulotlari, suyuqliklarni aralashmalari, tuzlarni eritmalari, yog‘lar, suyuq metallar ishlatiladi. Issiqlik almashish apparatlarining issiqlik xisoblash asoslari. Issiqlik almashish apparatlarining issiqlik xisobi issiqlik balansi va issiqlik uzatish tenglamalarni birgalikda yechishdan iborat. Ushbu ikkita tenglamani rekuperativ issiqlik almashtirgichlar uchun kо‘rib chiqamiz.

Issiqlik balansi tenglamasi . Issiqlik almashish natijasida issiqlik tashuvchining entalpiyasining о‘zgarishi quyidagi munosabat bilan aniqlanadi:;d G dQ  (1) bu yerda  G massa sarfi, kg/s; i solishtirma entalpiya, J/kg. Agar birlamchi 1 (issiq) issiqlik tashuvchidan ikkilamchi 2 (sovuq) tashuvchiga issiqlik uzatilsa, u xolda issiqlik yо‘qotishlarni xisobga olmaganda issiqlik balansi tenglamasi quyidagicha bо‘ladi: .2 2 1 1 di G di G dQ    (2) Entalpiya о‘zgarishlarini xisobga olganda, (2) tenglama quyidagicha yoziladi: ); ( ) ( 2 2 2 1 1 1 б к к б i i G i i G Q     (3) bu yerda бi1 i кi1 , бi2 i кi2 issiq va sovuq issiqlik tashuvchilarning boshlang‘ich va oxirgi entalpiyalari. Agar const cp va dt c di p  deb olsak, (1) va (3) tenglamalarni quyidagicha yozish mumkin: ; dt c G dQ p  (4) ); ( ) ( 2 2 2 2 1 1 1 б к p к б pi t t c G t t c G Q     (5) Issiqlik texnik xisoblashlarda vaqt birligida issiqlik tashuvchining massali sarfini tо‘la issiqlik sig‘imi S dan foydalaniladi, u suvli ekvivalent (Vt/K) deb ataladi: pc G C  (6) (5) va (6) tenglamalardan quyidagi munosabat kelib chiqadi: 1 2 1 1 2 2 2 1 / / dt dt t t t t C C к б б к     . (7) Bundan quyidagi xulosa kelib chiqadi, bir fazali issiqlik tashuvchilarda temperatura о‘zgarishlarining nisbati ularning sarfiy issiqlik sig‘imlar (suv ekvivalentlari) nisbatiga proporsionaldir. Issiqlik uzatish tenglamasi quyidagi kо‘rinishda yoziladi: ; ) ( 2 1 F t t K Q   (8) bu yerda K - issiqlik uzatish koeffitsiyent, Vt/(m 2 K); issiqlik almashish sirtining yuzasi, m 2 .

(8) tenglama K, 2 1,t t kattaliklar о‘zgarmas bо‘lganda tо‘g‘ri bо‘ladi. Umumiy xolda bu kattaliklar F yuza bо‘yicha о‘zgaradi. K va 2 1 t t t    larning о‘zgarish qonunlari ma’lum bо‘lsa, y K va yt larning о‘rtacha qiymatlari aniqlanadi. u xolda (8) tenglama quyidagi kо‘rinishga ega bо‘ladi: F t K tdF K F Q y F y      0 1 (9) Issiqlik almashish apparatlarini xisoblashda berilgan issiqlik yuklamada issiqlik almashish yuzani aniqlash asosiy masala bо‘lib xisoblanadi: ) /( y y t K Q F   (10) Yassi devor uchun issiqlik uzatish koeffitsiyenti     2 1 /1 / /1 1     yK (11) uzunligi 1 m bо‘lgan silindrik devor uchun     2 2 1 2 11 1 ) / ln( 2 1 1 1 d d d d Ky    (11 a) Bu yerdan kо‘rinadiki, issiqlik uzatish koeffitsiyenti bir issiqlik tashuvchidan boshqa issiqlik tashuvchiga temperaturalar farqi 1 K bо‘lganda 1 m 2 yuzali devor orqali 1 s vaqt ichida uzatiladigan issiqlik miqdorini ifodalaydi. (11) va (11a) tenglamalardan k о‘ rinadiki, K kattalik eng kichik 1  va 2  koeffitsiyentlardan doim kichik bо‘ladi. Issiqlik uzatish intensivligini oshirish uchun 1  va 2  koeffitsiyentlardan eng kichiklarini kattalashtirish zarur. Issiqlik almashish apparatlarda tо‘g‘ri, qarama-qarshi va ayqash oqimlar Rekuperativ issiqlik almashtirgichlar quvurlar tizimini tashkil etib, bu quvurlar ichida bir issiqlik tashuvchi, tashqarisida esa boshqa issiqlik tashuvchi xarakatlanadi. Agar issiqlik tashuvchilarning oqim yо‘nalishi parallel va bir tomonga bо‘lsa, bunday xarakat turiga tо‘g‘ri oqimli deyiladi (1, a - rasm). Agar issiqlik tashuvchilar parallel, lekin teskari yо‘nalishda oqib о‘tsa, bunday xarakat turi qarama - qarshi oqimli deyiladi (1, b - rasm). Agar issiqlik tashuvchilar perpendikulyar yо‘nalishlarda harakatlansa, bunday harakat turi ayqash oqimli bо‘ladi (1, b-rasm). Oddiy harakat turlaridan tashqari murakkab harakat turlaridan

ham foydalaniladi, ya’ni bir vaqtda tо‘g‘ri va qarama-qarshi oqimli (1, g-rasm), kо‘p takrorniy ayqash oqimli (1, d-rasm). 1-rasm. Rekuperativ issiqlik almashtirgichlarda issiqlik tashuvchilarning harakat turlari: A -tо‘g‘ri, B -qarama-qarshi, V -qaynash, G -bir vaqtda tо‘g‘ri va qarama- qarshi, D -kо‘p takroriy ayqash oqimli. Issiqlik almashturgichning uzunligi bо‘yicha issiqlik tashuvchilarni temperatura о‘zgarish tavsifi harakat turi va issiqlik tashuvchilarni issiqlik sig‘imlar S 1 va S 2 nisbatini massali sarfi bilan aniqlanadi. (7) tenglamadan kо‘rinadiki, qaysi issiqlik tashuvchining suv ekvivalenti kichik bо‘lsa, uning temperaturasi  t eng kо‘p о‘zgaradi. 2-rasmda ke5ltirilgan grafiklar shuni kо‘rsatadiki, qarama-qarshioqimlarda sovuq issiqlik tashuvchining oxirgi t 2k temperaturasi issiq issiqlik tashuvchining oxirgi t 1k temperaturasidan katta bо‘lishi mumkin (2, b-rasm), tо‘g‘ri oqimlarda esa t 2k har doim t 1k dan kichik bо‘ladi (2, a- rasm ). Qarama-qarshi oqimda о‘rtacha temperaturaviy qisuv tо‘g‘ri oqimlikka qaraganda yuqori bо‘ladi (2, b-rasm). Shuning uchun qarama-qarshi oqimli issiqlik almashtirgichlar tо‘g‘ri oqimliklarga nisbatan ancha ixcham bо‘ladi.

2-rasm. Tо‘g‘ri ( A ) va qarama-qarshi ( B ) oqimli harakatda issiqlik tashuvchilarning temperatura о‘zgarishi О‘rtacha temperaturaviy qisuv О‘rtacha temperaturaviy qisuvni aniqlash uchun tо‘g‘ri oqim bо‘yicha ishlaydigan issiqlik almashish apparatini kо‘rib chiqaylik (2, a-rasm). dF issiqlik almashish yuza elementi uchun issiqlik uzatish tenglamasi quyidagicha bо‘ladi:   . 21 dFtKdFttKdQ  (12) Issiq issiqlik tashuvchining temperaturasi dt 1 miqdorga pasayadi, sovuq tashuvchiniki esa dt 2 ga kо‘tariladi. Demak, 1 1 /C dQ dt   va . / 2 2 C dQ dt  (13) Temperaturaviy qisuvning о‘zgarishi     ; /1 /1 2 1 2 1 2 1 mdQ dQ C C dt dt t t d       (14) . /1 /1 2 1 C C m   (14a) (14) tenglamadan dQ kattalikni (12) tenglamaga qо‘yib, quyidagini olamiz:     . 2 1 2 1 dF t t mK t t d     2 1 t t t    belgilashni kiritamiz, u holda:   . / dF mK t t d     (15) m va K larni о‘zgarmas deb qabul qilib, (15) tenglamani integrallaymiz

  . 0        F t t dF mK t t d б Integrallashdan sо‘ng quyidagini olamiz:   mKF t t б    / ln va  . mKF ехрt t б     (16) Shunday qilib, issiqlik almashishning yuzasi bо‘ylab temperaturaviy qisuv eksponensial qonun bо‘yicha о‘zgaradi (2, a-rasm). Qarama – qarshi oqimli apparatlarda (14a) tenglama quyidagicha kо‘rinishga ega bо‘ladi: . /1 /1 2 1 C C m   (17) Shuning uchun qarama-qarshi oqimli apparatlarda birlamchi issiqlik tashuvchilarning harakat yо‘nalishi bо‘ylab 2 1 C C  va 0 m bо‘lganda esa  t ortadi. (16) formulaga muvofiq, tо‘g‘ri va qarama-qarshi oqimli issiqlik almashtirgichlar uchun о‘rtacha temperaturaviy qisuv  t u о‘rtacha logarifmik kо‘rinishda aniqlanadi:   . ln кб кб y tt tt t    (18) Issiqlik tashuvchilarning harakati murakkab oqimli bо‘lganda (1, g, d-rasm), о‘rtacha temperaturaviy qisuvni hisoblash uchun maxsus tuzatmalar ishlatiladi ;ym y t t    (19) bu yerda  t u m – tо‘g‘ri oqimli bо‘lganda о‘rtacha temperaturaviy qisuv;  – о‘tkazish koeffitsiyenti.  koeffitsiyentning qiymatlari ma’lumotnoma adabiyotlarida keltirilgan nomogramma va jadvallar bо‘yicha aniqlanadi.

Foydalanilgan adabiy о tlar : 1. Bkalastov A.M, Udo`ma P.G., Gorbеnko V.A., Proеktirovaniya, montaj i ekspluatatsiya tеplomassoobmеnno`x ustanovok- M. Enеrgiya. 1981 g. 329 str. 2. Solodov A.P. Printsipo` t е plo i massoobm е na. M. MEI 2002 g. 96 str. 3. Kuzma-kichta Yu. A. Mеtodo` intеnsifikatsii tеploobmеna. –M., MEI 2002 g. 112 str. 4. Tsvеtkov F.F., Soloxin V.I. Tеploobmеn izluchеniеm. Zadachi i uprajn е niya. - M., 2003 g. 64 str. 5. Popov S.K. Morozov I.P. Rasch е tno е issl е dovani е t е plot е xnologich е skix prots е ssov i ustanovok. –M, MEI 2001 g. 50 s.

Похожие

Issiqlik almashinuv apparatlari

Plyonkali qaynash rejimida issiqlik almashish

Issiqlik almashinuv apparatlari xaqida umumiy ma’lumotlar

Issiqlik tashuvchilar

Moddalarda issiqlik massa almashinuvi