Лойиҳаларни бошқариш методологиясининг ҳозирги ҳолати - Экономика - Рефераты

Лойиҳаларни бошқариш методологиясининг ҳозирги ҳолати

Загружено в:

06.05.2023

Скачано:

0

Размер:

102.5 KB

Лойиҳаларни бошқариш методологиясининг ҳозирги ҳолати Режа: 1. Лойиҳаларни бошқаришнинг ривожланиш истиқболлари 2. Замонавий лойиҳаларни бошқариш 3. Лойиҳаларни бошқаришнинг замонавий методологиялари 4. Лойиҳани бошқаришнинг 16 та методологияси

Лойиҳаларни бошқаришнинг ривожланиш истиқболлари Германия, Япония, Корея, Америка Қўшма Штатлари ва бошқа ривожланган мамлакатлар тажрибаси лойиҳаларни бошқариш тизими иқтисодий инқироздан чиқиб, асосий илмий, ишлаб чиқариш ва ижтимоий муаммоларни ҳал қилишнинг самарали усули ҳисобланади. Ушбу усул, ўзгарувчан шароитларда ва ривожланаётган тизимларда барқарорлик ва ноаниқлик шароитида, қонун чиқарувчи масалалар этарлича ривожланмаган шароитда, назорат қилинадиган баҳоларнинг ёмонлашуви ва ресурсларнинг этишмаслиги шароитида корхоналарнинг ишлаб чиқариш ва бизнес фаолиятини тўғридан-тўғри бошқаришни рад этиш усули ва эгалари пайдо бўлади. ва хусусий инвесторлар, барқарор солиқ тизими ва бошқалар. Анъанавий бозор иқтисодиётига эга бўлган мамлакатларда, ХХИ асрнинг бошларида лойиҳани бошқариш (ЛБ) ўз вақтида бажарилиши керак бўлган ишлар кетма-кетлигини ва тезлигини бошқариш воситасидир. Лойиҳа менежменти корпоратив мижоз мижознинг овозига айланди, бу эса ишлаб чиқарувчилар, етказиб берувчилар, сотишдан кейинги хизмат кўрсатиш тизимлари билан интеграциялашган жамоалар томонидан амалга оширилган барча лойиҳа маҳсулотларни оптималлаштиришга ёрдам беради. Ушбу ёндашув, бошқа нарсалар қатори, яқинлашиб келаётган лойиҳа харажатларини юқори даражада аниқлик билан (ва шунга мос равишда, камайтириш) аниқлаш имконини беради. Ушбу соҳада ишлаётган компаниялар ва мутахассислар зарур касбий тузилмаларни шакллантириб, миллий ва халқаро ташкилотлар - сармоявий, саноат, қурилиш, консалтинг ва муҳандислик фирмаларини ўз ичига олган "Лойиҳа бошқаруви дунёси" ни яратдилар, бу ерда конгресслар ва симпозиумлар ўтказилади, унда журналлар, китоблар нашр этилади ва ўзларининг дастурий таъминот бозорига эга бўлган дарсликлар мавжуд. Лойиҳаларни бошқариш соҳасидаги энг йирик халқаро ташкилот ИПМА (ИПМА - Интернатионал Прожеcт Манагемент Ассоcиатион) - Халқаро

лойиҳаларни бошқариш ассоциацияси бўлиб, у 20 дан ортиқ Европа миллий жамияти ва бошқа давлатларни бирлаштиради. Замонавий лойиҳаларни бошқариш Замонавий лойиҳаларни бошқариш - йетук профессионал илмий ва амалий соҳа, шу жумладан: • амалиёт тушунчалари, назария, методикалар ва ривожланган технологиялар билан тасдиқланган ва тасдиқланган; • тан олинган халқаро ва миллий стандартлар ва бошқа норматив ҳужжатлар; • профессионал нашрлар, конференциялар ва конгресслар ривожланган дунё; • профессионал дастурий таъминот дастурларининг бой бозори; • профессионал хизматлар бозорини ривожлантириш; • замонавий таълим тизими, шу жумладан, мутахассислар учун турли хил сертификатлаш дастурлари; • замонавий жамиятда кенг қўлланмалар; • машҳурлик ва қиймат ортиб бормоқда. Лойиҳа бошқаруви бўйича тадқиқотлар эволюциясини таҳлил қилиш профессор Т. C лоппенборг (Хавиэр Университй, АҚШ). бошчилигидаги бир гуруҳ олимлар томонидан олиб борилди. Тадқиқот 1990 -2020 йилларда лойиҳаларни бошқаришни янада ривожлантириш тенденцияларини таҳлил қилди ва аниқлади: • ваколатлари; • хатти-ҳаракат йўналиши; • манфаатдор томонларни бошқариш; • алоқа (коммуникациялар); • лойиҳа менежерининг мартаба йўли; • стандартлар ва сертификатлаш.

Бундан ташқари, лойиҳаларни бошқариш соҳасидаги энг истиқболли йўналишлар бўйича прогнозлар келтирилган бўлиб, унда қуйидагилар мавжуд эди: • Интернет технологиялари; • шартномалар; • аутсорсинг; • лойиҳа менежерининг роли; • лойиҳаларни танлаш; • лойиҳаларни бошқариш бўйича тренинг; • рискларни бошқариш; • алоқа (коммуникациялар). Лойиҳаларни бошқаришнинг замонавий методологиялари Назариянинг муваффақиятли амалий қўлланилиши унинг ички ривожланишининг узлуксиз жараёнини назарда тутади. Замонавий корхоналар лойиҳаларни бошқариш учун янги талаблар қўйди, улар ҳатто 10 йил олдин ҳам бўлмаган. Назария ушбу талабларга жавоб берадиган, лойиҳаларни бошқариш учун ишлаб чиқилган, янада интеграциялашган ёндашувларни таклиф қилади, бу эса бошқарув масалаларига кўпроқ эътибор қаратилади. Назарияни янада такомиллаштириш учун асос бўлган замонавий лойиҳаларни бошқаришнинг айрим асосий ёндашувлари ва тамойилларини кўриб чиқамиз: Лойиҳаларнинг ички ривожланишига асосланган ёндашув . Лойиҳани амалга ошириш билан шуғулланадиган мутахассисларга лойиҳани бошқаришда тобора кўпроқ эътибор берилади. Бу замонавий шароитларда лойиҳаларга зарур мослашувчанликни таъминлайдиган янги инновацион ғоялар пайдо бўлишига ҳисса қўшадиган ходимларнинг яхши мувофиқлаштирилган ва ижодий ишидир.

Ички лойиҳани ишлаб чиқиш ўз ичига олади: - ходимларнинг индивидуал ривожланиши; - бошқарув гуруҳлари, корпоратив маданият ва ишлаб чиқаришни ривожлантириш уларга асосланган иқтисодий муносабатлар; - лойиҳа бошқарувини такомиллаштириш дастурларини рағбатлантиришга йўналтирилган сиёсатни ишлаб чиқиш ва амалга ошириш. Лойиҳа бошқарувининг турли жиҳатларининг юқори интеграциясига асосланган ёндашув корпоратив стратегик режага қаратилган. Лойиҳани бошқариш стратегик режа билан ўзаро муносабат корхонанинг узоқ муддатли муваффақияти учун калит ҳисобланади. Лойиҳа бошқарувини ушбу ёндашув асосида қайта ташкил қилиш турли хил ўзгаришларни талаб қилади - лойиҳа менежерлари ва ходимларидан корхонанинг молиявий ва бизнес фаолиятини бошқаришнинг бутун тизимига ўзгартиришлар киритиш. Интеграция қуйидагиларни ўз ичига олади: 1) лойиҳанинг интеграцияси ва стратегик режаси; 2) муайян лойиҳаларни бошқаришда интеграциялаш. Лойиҳа бошқарувини ривожлантириш модели (ПМММ - Проже c Манагемент Матуритй Модель) асосидаги ёндашув. Ушбу модель лойиҳа мақсадлари учун стратегик режалаштиришни ривожлантиришга ёрдам беради. ПМММ модели лойиҳани бошқаришнинг бошқа даражасини акс эттирувчи 5 асосий даражадан иборат (2-расм). 1-даража. Умумий тил. Ушбу даражадаги компания, умумий бошқарувга асосланган касбий шартлар ва тилга асосланган асосий принципларни қўллаган ҳолда, лойиҳаларни бошқариш аҳамиятини тушунади. 2-даража. Умумий жараёнлар . Компания умумий жараёнларни аниқлаш ва ривожлантириш зарурлигини билади, шунинг учун баъзи лойиҳаларни амалга оширишда муваффақиятли бошқариш бошқа лойиҳаларни янада яхши бошқаришга ёрдам беради. Корхона бошқарувининг бошқа соҳаларида фойдаланиладиган лойиҳаларни бошқариш воситалари ва усулларини ишлатишингиз мумкин.

3-даража. Якка методология. Компания барча корпоратив усулларни бирлаштирадиган синергетик таъсиридан хабардордир, унинг маркази лойиҳа бошқаруви ҳисобланади. Бу жараённинг назоратини осонлаштиради ва синергетик таъсирини оширади. 4-даража. Таққослаш. Компания, жараённи такомиллаштириш рақобатбардош устунликларни таъминлаш учун зарур шарт эканини тушунади. Таққослаш доимий равишда амалга оширилиши керак. Компания шунингдек таққослаш объектларини (ким билан таққослаш мумкин) ва таққослаш объектларини (нимани таққослаш мумкин) танлаши керак. 5-даража. Доимий ривожланиш. Ушбу даражадаги қиёсий таҳлил асосида олинган маълумотлар баҳоланади ва ягона услубиятни (якка методологияни) такомиллаштириш бўйича қарорлар қабул қилинади. Ушбу ривожланиш схемаси муайян корхоналарнинг эҳтиёжларини қондириш учун ишлаб чиқилиши мумкин. Ушбу ривожланиш лойиҳаларни бошқариш самарадорлигини ошириш учун стратегик режалаштиришни амалга оширишга ёрдам беради. Лойиҳа бошқарувига маркетинг ёндашув истеъмолчиларни максимал даражада қондирадиган идеал маҳсулотни яратишга қаратилган. Шу билан бирга, тизимли ёндашув жуда муҳимдир, унда маҳсулотнинг барча асосий хусусиятлари, унинг ривожланиши, ишлаб чиқарилиши, сотилиши ва бошқалар изчил бўлади. Ушбу ёндашув дизайн олди (лойиҳа олди) деб аталиши мумкин, чунки натижаларни белгилайдиган дастлабки тадқиқот, маҳсулотни яратиш учун лойиҳанинг муддатини ва самарадорлигини белгилайди. Ривожланган бозор иқтисодиётига эга бўлган мамлакатларда лойиҳаларни бошқариш ва уни такомиллаштириш деярли бир вақтнинг ўзида амалга оширилса, ички шароитда икки асосий тенденция аниқланиши мумкин: - лойиҳани бошқаришнинг Ғарб принципларини тушуниш ва қабул қилиш;

- маҳаллий лойиҳаларни бошқариш тизимини дунёга интеграциялаш. Ҳар икки тенденция деярли бир вақтнинг ўзида пайдо бўлади. Энг илғор профессионал жамоалар, илғор лойиҳа йўналтирилган корхоналар ва ўқув марказлари. Қолган корхоналар лойиҳани бошқаришнинг амалий ишларини амалга ошириш имкониятларини кўриб чиқишади. Анъанавий лойиҳа йўналтирилган тармоқлар доирасида лойиҳа бошқарувига ўтиш муқаррар, аммо ўтиш жараёни етарли даражада профессионал кадрлар тайёрланмагунча узоқ вақт давомида давом этиши мумкин. Шу вақт мобайнида анъанавий тарзда лойиҳа йўналтирилган методологиядан бизнес жараёнларини ўзаро тушуниш ва ривожлантиришни тушунишнинг бир бурилиш нуқтаси бўлади. Ҳар қандай бошқарув одамларнинг қарорлар ва ҳаракатларига асосланган, шунинг учун ходимларни ўқитиш ва қайта ўқитиш Ўзбекистонда лойиҳани бошқариш учун асос бўлиб хизмат қилади. Бундан ташқари, замонавий шароитда лойиҳани муваффақиятли бошқариш 10-20 йил олдин талаб қилинмайдиган сифатларни талаб қилади. Биринчи лойиҳа менежерлари муҳандислик ва ишлаб чиқариш технологиясини яхши биладиган муҳандислар эди. Лойиҳаларнинг миқёси ва мураккаблиги ошгани сайин, самарали бошқарувчининг технологияни умумий тушунишга эга эмаслиги аниқ бўлди. Биринчи ўринга, ишбилармон одамнинг хусусиятлари олдинга қўйилди (илгари сурилди). Замонавий лойиҳа бошқарувчиси қуйидагиларга эга бўлиши керак: - тармоқ соҳасидаги билимлар ва бизнес муҳитини яхши билиш - корхонани ишлаш хусусиятларини акс эттирувчи ташқи ва ички муҳитдан хабардор бўлиши керак; - рискларни бошқариш соҳасидаги билимлар, чунки тез-тез қабул қилинадиган қарорлар характери лойиҳага маъқул бўлган хавф даражасига боғлиқ; - турли бизнес-жараёнлар, корхона ва лойиҳалар интеграцияси, стратегиялар ва шахсий мақсадлар ва бошқалар ҳақида маълумот.

Лойиҳани бошқаришнинг 16 та методологияси 1. АПФ (Адаптиве Проже c т Фраме w орк) Мослаштирилган тартибга солинадиган лойиҳа ҳажмидан (доирасидан) фойдаланиш. Олдинги натижалардан олинган тажрибага асосланган ҳолда ҳар бир босқичда лойиҳани такомиллаштиришга имкон беради. Лойиҳа мақсадларини аниқлаб, лойиҳанинг ишини доимий равишда кузатиб бориши билан менежер потенциал истеъмолчи учун бизнеснинг юқори қийматининг муваффақиятини таъминлаши ва бизнеснинг қийматини яратиши мумкин. 2. Бенефит Реализатион (БФ)Мақсад: лойиҳани амалга оширишдан фойда. Муваффақият исталган кутилган фойданинг ютуғи сифатида тавсифланади. Мижозлар CРМ (cустомер релатион шип манагемент софтwаре- мижозлар билан муносабатларни бошқариш тизими) сотилишини оширишни хоҳлашса, CРМ иши белгиланган вақтда ва бюджетга мувофиқ белгиланса ҳам, лойиҳа савдо ҳажми 15 фоизга ошгунча тугалланмайди амалга оширилмайди. 3.АГИЛЕ. Лойиҳа бошқаруви жараёнида тез ўзгаришга тез мослашиши, сўнгги ривожланиш тенденцияларини кузатиш ва улардан фойда олиш муҳимдир. Инсон манбаи ҳам муҳимдир. Шунинг учун, ҳамкорлик ва мослашувчанликка асосланган динамик лойиҳа гуруҳини яратиш қобилияти, муросага эришиш мумкинлиги зарур. Стейкхолдерлар (манфаатдор томонлар) муҳим рол ўйнайди. Улар ҳар бир босқичда лойиҳани назорат қилади ва текширади, ва жамоа аъзолари, ўз навбатида, лойиҳани тўғри ва ўз вақтида тузатиб, истеъмолчиларнинг талаб ва эҳтиёжларини қондирадиган юқори сифатли маҳсулот хизматларни яратадилар. 4. C рити c ал Чаин Проже c т Манагемент ( CC ПМ) Танқидий (критик)занжир усули буъйича лойиҳаларни бошқариш.

Бу лойиҳада танқидий кечикишлар олдини олиш, танқидий йўлни иш занжирини аниқлаш, шунингдек ушбу ишлар учун ресурслар захирасини (вақт чегараси) аниқлашга ёрдам беради. Жадваллар қурилганлиги сабабли, ресурслар мавжудлигини ҳисобга олган ҳолда, лойиҳа узоқроқ бўлиши мумкин, аммо асосий воқеаларни бартараф этиш эҳтимоли камайиши мумкин. Танқидий занжирларнинг методологияси асосан лойиҳа учун муҳим бўлган асосий ишларни ва иш муддатларини сақлашни ва лойиҳанинг якуний якунланишини ташкил этиш ҳисобланади. Лойиҳанинг танқидий иши манба ва маъмурий чекловларни ҳисобга олган ҳолда мантиқий йўналишларга боғлиқ; Агар лойиҳа чекланган ресурсларга эга бўлмаса, ҳисобланган кўрсаткичлар ишнинг давомийлигини баҳолаш учун ПЕРТ (Програм Эвалуатион анд Ревиэw Течниқуэ) пробабилистик ёки эҳтимоллик услубига ўхшаш бўлади. Агар лойиҳа ҳали ҳам чекланган ресурсларга эга бўлса, керак : - Жадвалдаги жуда муҳим ишларни аниқлаш учун бундай ишлар кўпинча асосий "қизил" занжирга параллел равишда бажарилади, лекин қисқартирилган шартлар билан улар диққат қилинмаса жуда осон танқидга тушиши мумкин. - Ресурс боғланишлари ёрдамида лойиҳанинг танқидий занжири аниқланади. 5. Сритиcал Патҳ Метҳод (CПМ) Танқидий (критик) йўл усули. Танқидий йўлнинг усули қурилишда жуда тез-тез қўлланилади ва аниқ йўл билан аниқланган лойиҳа йўлининг мавжудлиги билан тавсифланади, бу йўл лойиҳанинг энг узоқ муддатли иши билан шаклланади. Жуда муҳим йўл бутун лойиҳанинг давомийлигини белгилайди. Энг муҳим вазифаларни идентификациялаш аниқлаш орқали сиз якуний саналар, боғлиқликлар, асосий босқичлар ва якуний натижаларни баҳолашингиз мумкин. Танқидий йўлда ётадиган ишлар учун саналар бўйича ҳар қандай кечикиши кейинги ишларнинг давомийлигини оширишга олиб келади. Агар керак бўлса, лойиҳанинг давомийлигини камайтириш "танқид" бўйича иш вақтини қисқартириш учун зарур. Критик йўлни ишлатиб, лойиҳани бошқариш

методологияси ҳар куни режаланган ва долзарб кўрсаткичларни (вазият қандай ривожланиши керак ва нималар содир бўлаётганини) солиштириш имконини беради. Услуб бўйича режалаштиришнинг 4 босқичи мавжуд : - мақсадлар ва чекловлар (лойиҳани бир неча жиҳатдан кўриб чиқиш - вақт, харажат, сифат ва ҳк); - ишларнинг давомийлиги; - тармоқ иш жадвали; - Гантт жадвалини тузиш. 6. Эвент Чаин Метҳодологй (Э C М) Воқеаларни моделлаштириш методологияси. Ушбу лойиҳани бошқариш методологияси потенциал хавфларни аниқлаш ва аниқлашга ёрдам беради. Монте-Карло усули ва Воқеалар занжири диаграммаси ёрдамида лойиҳани таҳлил қилиш баъзи хатарлар эҳтимоли ва уларнинг бутун лойиҳага таъсирини аниқлашга ёрдам беради. Ташқи ҳодисалар ва лойиҳа иши ўртасидаги алоқаларни кўздан кечириш, режа амалга оширишга имкон қадар яқин режани тузишга ёрдам беради. 7. Эхтреме Программинг (ХП) Ҳаддан ташқари дастурлаш. Ушбу лойиҳани бошқариш методологияси қисқа ривожланиш даврларининг хусусиятларини (имкониятларини) таъминлайди, тез-тез чиқариладиган ва манфаатдор томонлар билан очиқ мулоқотни таъминлайди. Жамоалар ҳамкорлик ва самарадорлик унумдорлик масалаларини эътиборга олиб, керакли сифатга эришиш учун барча мумкин бўлган кодлардан энг оддийини ёзиб, чарчоқ ва сифатсиз якуний натижалардан қочишади. 8. КАНБАН Канбан. Асосий мақсад, вақт ичида ишлаб чиқариш ишлаб чиқариш муаммоларини бартараф этиш ва ривожланиш жараёнини тасаввур қилиш учун кенг қамровли иш ишлаб чиқариш жараёни орқали натижаларнинг аста- секин ва узлуксиз ишлашини таъминлаш. Вақтнинг тугаши, вақт йўқолган жойни тушуниб, жамоа аъзолари ўз фаолиятини янада тезроқ бажаришлари мумкин.

9. ЛЕАН ёки тежамкор ишлаб чиқариш. Вазифа юқори даражадаги қадриятлар яратиш ва кам иш кучи, вақт ва пул билан ишлашнинг юқори сифатини таъминлашдан иборат. Леан мижозлар қадриятларига эътибор бериб, ишлаб чиқариш жараёнини мунтазам такомиллаштириш орқали тўсиқларни бартараф этиш орқали йўқотишларни камайтиради. Леаннинг ишлатилиши харажатларни қисқартиришга ёрдам беради, ўз вақтида тезкор ишларни амалга оширади, кичик гуруҳлар таркибида сезиларли натижаларга эришади, вазифага инсон ресурсларининг минимал миқдорини жалб қилади. 10. Тежамкор ишлаб чиқариш ва 6 Сигма. Леанc тизимининг самарадорлигини олти сигма билан бирлаштириб, ишлаб чиқариш жараёнини яхшилаш мумкин. Ишлаб чиқариш жараёни қандай амалга оширилганлигини аниқлаб, лойиҳа аъзолари йўқотишларни бартараф этишга ва мижоз учун якуний натижани яратишга (истеъмолчи учун якуний қийматни яратишга) имкон яратади. 11. Прин c э (бошқариладиган муҳитдаги лойиҳалар) Проже c тс ин C онтроллед Энвиронментс (ПРИН C Э2). Ҳар бир лойиҳанинг ишбилармонлик ҳолатига эга бўлишига ва қиймат яратишига ёрдам беради. Режалаштириш режаси аниқ таърифи билан бошланади: истеъмолчи талаб қиладиган эҳтиёжлар, ҳақиқий имтиёзлар ва аниқ харажатлар сметалари. 12. ПРИСМ (ўрнатилган барқарор ҳаётиюсуллар билан лойиҳалар). Лойиҳани режалаштиришни экологик барқарорлик чоралари билан бирлаштириш. Энергия истеъмолини ва тарқатиш харажатларини қисқартириш (харажатларни тақсимлаш), бу сизнинг атроф-муҳитга таъсирини камайтиришда. 13. ПБПМ (Про c эсс- Басед Проже c т Манагемент) Жараёнга йўналтирилган лойиҳаларни бошқариш.

Ҳар бир лойиҳа компаниянинг топшириғини давом эттиришга йўналтирилишини кафолатлайди. Лойиҳани бошлаш (бошлаш) олдидан тасдиқланган белгиланган миссияга мувофиқлигини аниқлаш учун лойиҳа режаси таҳлил қилинади. Агар, таҳлил натижаси салбий бўлса, унда барча стратегиялар ва мақсадлар ўзгартирилади. Ҳар бир иш, ташкилотнинг стратегик қарашларига қиймат қўшади. Ушбу лойиҳаларни бошқариш усуллари корхоналарда маъмурий лойиҳаларга ҳам мос келади. 14. СCРУМ. Ҳосилдорлик, концентрация ва ўзаро таъсирга алоҳида эътиборни қўшган ҳолда, лойиҳа иштирокчилари қисқа вақт ичида юқори сифатли натижа олишлари ва айни пайтда ўзгаришга осонгина мослашишлари мумкин. Жамоа фаолияти максимал самарадорлик учун қисқа масофани босиб ўтишда бажарилади, буларнинг барчаси тезда янгича итерацияларни тезда текшириш ва хатоларни тезда аниқлаш имконини беради. 15. СИХ СИГМА (Олти сигма). Камчиликларни ёки хатоларни камайтириш орқали маҳсулот сифати ва жараёнларини такомиллаштириш. "6 сигма" нинг рейтинги рейтинги ишлаб чиқарилган маҳсулотнинг 99,99966 фоизини нуқсонсиз деб ҳисоблайди. Ишлаб чиқариш жараёнини бутунлай текшириб, хатоларнинг пайдо бўлишидан олдин ҳам яхшиланишларни такомиллаштиришларни топишингиз мумкин. 16. Wатерфалл Шаршара (оқим усули). Ушбу лойиҳани бошқариш методологияси лойиҳани кетма-кет топшириқларга айлантиришни ўз ичига олади. Мақсадлар ва белгиланган вақтни аниқ белгилаш (белгиланган муддатлар) билан лойиҳа аъзолари топшириқларни белгиланган тартибда бажарадилар, кейинги вазифага ўтишдан олдин ҳар бир вазифани бажарадилар. Батафсил режалаштириш - батафсил жадвални (маълум муддат) ва бюджетни англатади. Лойиҳани бошқаришнинг барча усуллари ўзларига маъқулдир ва ҳар бирининг ўзига хослиги ва камчиликлари бор, лойиҳани бошқариш

методологиясини қўллаш лойиҳанинг мақсади, тури ва контекстига жуда боғлиқ.

Адабиётлар: 1. Ўзбекистон Республикасининг Фуқаролик кодекси, Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси томонидан тасдиқланган. 1995 - йил 21 - декабрь № 163-1 ва 1996-йил 29-август №256-1 [кўчирма] –Т.: «Иқтисодиѐт ва ҳуқуқ дунѐси» 1999- йил. 2. Ўзбекистон Республикаси «Ихтиролар моделлар ва саноат намуналари ҳақида» ги Қонуни 1994-йил 6- май, – Тошкент.: «Иқтисодиѐт ва ҳуқуқ дунѐси» 1999 йил. 3. Ўзбекистон Республикасининг «Маъсулиятлар ва хизматларни сертификатлаш тўғрисида» ги Қонуни 1993-йил 28-декабрь №1006-хи, Тошкент.: «Иқтисодиѐт ва ҳуқуқ дунѐси» 1999-йил. 4. Ўзбекистон Республикасининг «Стандартлаштириш тўғрисида» ги Қонуни 1993-йил 28-декабрь №1002-хи, -Тошкент.: «Иқтисодиѐт ва ҳуқуқ дунѐси» 1999-йил. 5. И.А.Каримов. Истиқлол имкониятлари ва ислоҳотлар самаралари. Халқ сўзи. 2009-йил. 6. Ўзбекистон Республикаси Президентининг фармойиши “Баркамол авлод йили” давлат дастурини ишлаб чиқиш ва амалга ошириш бўйича ашкилий чора тадбирлар тўғрисида. Тошкент 2009йил 9-декабрь .

Похожие

Инновацион лойиҳаларни бошқариш

Инновацион лойиҳаларни бошқариш

Ўзбекистонда лойиҳаларни бошқариш тенденциялари

Вақт параметрлари бўйича лойиҳаларни бошқариш

Бюджетлараро муносабатларни ҳозирги ҳолати ва уларни такомиллаштириш