Капитал қурилиш маркетинги - Экономика - Рефераты

Капитал қурилиш маркетинги

Загружено в:

23.03.2024

Скачано:

0

Размер:

69 KB

Капитал қурилиш маркетинги Режа: 1. Капитал қурилиш маркетингининг хусусиятлари 2. Капитал қурилиш маркетингининг сотиш фаолияти таҳлили 3. Капитал қурилиш маркетинги стратегиясини ишлаб чиқиш

Капитал қурилиш маркетингининг хусусиятлари Капитал қурилиш объектлари (КҚО) маркетинги - нисбатан янги йўналиш бўлиб, у товар маҳсулоти маркетингидан бироз фарқ қилади. Шунинг учун ҳам инвестициялар предмети сифатида КҚОни сотиш, маркетинг тадқиқотларини ташкил қилиш усуллари, қарор қабул қилиш мезонлари тайёр маҳсулот ва хизматларни сотишнинг умум маълум усулларига қараганда ўзига хос хусусиятларга эга. Маркетинг тадқиқотларини ўтказишнинг умумий тузилиши қуйидаги кетма- кетликда кўриб чиқилади: тегишли тармоқда КҚОга бўлган талабни таҳлил этиш; компаниянинг КҚОни ўтказиш бўйича фаолияти натижаларини таҳлил қилиш; КҚО бозоридаги рақобат ва рақобатбардошлик омилларини таҳлил қилиш. КҚОга бўлган талаб мазмунан сотиш бозорларини таҳлил қилиш, ушбу объектларга бўлган талаб динамикаси ва тузилиши ва истиқболли талаб мезонлари бўйича бозор сегментациясини ўз ичига олади. Сотиш объектларини, масалан транспорт инфрсатсруктурасининг объектларин таҳлил қилиш турли мамлакатлар (минтақалар) даги у ёки бу транспорт турини танлаб олишга, дастлабки талабнинг бир транспорт туридан бошқасига ўтишини аниқлашга имкон беради. Капитал қурилиш объектларига бўлган талабни таҳлил қилиш ўз навбатида қуйидаги босқичларга бўлинади: ўхшаш корхоналарнинг тайёр маҳсулотини сотиш бозорларини таҳлил қилиш, бевосита КҚОга бўлган талаб динамикаси ва тузилишини таҳлил қилиш, КҚОга бўлган истиқболли талаб мезонлари бўйича жаҳон бозори сегментацияси. Капитал қурилиш объектларига бўлган талабни таҳлил қилиш якуний маҳсулотга бўлган қондирилмаган талабнинг мавжудлигини ва шу талабни қондириш учун КҚОни жойлаштириш жойини аниқлаши зарур. Талаб динамикасини таҳлил қилиш учун маҳсулот ушбу турини сотиш бозорининг умумий сегментациясини бажариш зарур бўлади. Сегментацияга асос қилиб истеъмолчиларнинг турлари ва маҳсулотни истеъмол қилиш усуллари

олинади. Талабни таҳлил қилиш давомида маҳсулотни сотишнинг истиқболли бозорлари аниқланади. КҚОни сотиш бозорларини маректинг тадқиқ қилиш йиғиндилар - кўрсаткичлар ва асосий босқичлар бўйича амалга оширилади. Биринчи босқичда ишлаб чиқаришнинг мавжуд структураси, унинг энг мақбул жойлаштириш принципларига мослиги аниқланади. Бунда ишлаб чиқаришнинг хомашёга, энергияга, ишчи кучига яқинлик, инфраструктура мавжудлиги каби бир қатор асосий самарадорлик мезонлари аниқлаб олинади. Ишлаб чиқариш структурасини тадқиқ қилиш натижаларидан иккинчи босқичда фойдаланилади. Натижалардан маҳсулотга бўлган жорий талаб қанчалик қондирилганлиги ва уни қоплаш манбалари қандайлигини аниқлашда фойдаланилади. Учинчи босқичда мамлакатда ишлаб чиқаришни кенгайтиришнинг потенциал имкониятлари ва келгусида талабнинг ўсишини қоплаш учун импортнинг кўпайиши эҳтимоли тадқиқ этилади. Таҳлилнинг сўнгги босқичида товарларнинг юқорироқ рақобатбардошлигини таъминлаш эвазига ишлаб чиқаришни қўшимча жадалллаштириш имкониятлари аниқланади. Бунда ишлаб чиқарилаётган маҳсулотнинг техник даражасини, бошқа маҳсулот тайёрловчилар томонидан рақобат даражасини аниқлаб олиш муҳимдир. КҚОни муваффақиятли сотишни таъминлаш учун ишлаб чиқаришни ташкил қилиш учун етарли ресурслар бўлиши зарур. Биринчи навбатда қўшимча хомашё ва энергия захиралари манбалари, хомашё манбалари ва энергия захираларининг монополлашганлик даражаси, буюртмачиларнинг ушбу манбаларга етишишдан манфаатдорлиги, ортиқча ишчи кучи ва инфраструктуранинг мавжудлиги ҳисобга олинади. Якуний маҳсулотни сотиш бозорларини таҳлил қилиш натижалари бўйича мамлакат ва хорижда КҚОни сотишнинг потенциал бозорлари аниқланади.

КҚО га бўлган талаб ва якуний маҳсулотни сотиш бозорларини таҳлил қилиш сотишнинг истиқболли бозорларини таснифлаш (классификация қилиш) га олиб келади. Бу КҚОга бўлган талабни бевосита таҳлил қилиш учун асос бўлиб хизмат қилади. Инвестиция объектларига бўлган талаб тузилишини таҳлил қилиш қуйидаги йўналишлар бўйича ўтказилади: техник ва ишлаб чиқариш; иқтисодий; валбта-молиявий; объектни қуриш имкониятлари ва унинг кўрсаткичлари; КҚОни сотиш шакли. Таҳлил тузилган шартномалар маълумотлари, сотувга буюртмалар, амалдаги корхоналар кўрсаткичлари ва қурилиш босқичида бўлган объектлар кўрсаткичлари асосида амалга оширилади. Асосий мақсад - бўлғуси буюртмачига маъқул келадиган нарсаларнинг реал тизимини аниқлаб олишдан иборат. Бу ўз навбатида пудратчи тижорат ва ишлаб чиқариш стратегиясини танлаб олишини келтириб чиқаради. Капитал қурилиш маркетингининг сотиш фаолияти таҳлили Сотиш фаолиятининг асосий натижаларини таҳлил қилиш компаниянинг бозордаги ўрнини тавсифловчи сотишнинг асосий кўрсаткичларини аниқлашга қаратилган. Таҳлилнинг босқичлари қуйидагича: шартномалар тузиш динамикасини тадқиқ қилиш, контрактлар бўйича КҚОни тақсимлаш географиясини таҳлил қилиш ва объектлар қуришнинг самарадорлигини ўрганиш. Сотиш фаолиятининг ўзгарувчанлиги интенсивлигини аниқлаш учун сотиш операцияларини таҳлил қилишда ўтган беш-етти йил ичида тузилган контрактлар сони қараб чиқилади. Тузилган контрактлар сони кўрсаткичи компнаиянинг сотиш фаолиятини тўла ҳажмда тавсифлай олмайди, лекин ушбу компания томонидан таклиф қилинаётган объектларга бўлган талабнинг ўзгаришини акс эттиради. Шартномаларнинг географик тақсимланишини таҳлил қилиш турли мамлакатлар бозорида компаниянинг сотиш фаолияти хусусиятларини

аниқлашга қаратилган. Тадқиқ натижасида сотиш компанияларининг географик тузилиши КҚОга бўлган талаб жиҳатидан истиқболли мамлакатлар ёки минтақаларга қай даражада мос келиши аниқланади. Компания сотиш фаолиятининг асосий натижаларини таҳлил қилиш объектларни қуриш самарадорлигини тадқиқ этиш билан якунланади. Объектларни қуриш самарадорлигини таҳлил қилиш учун фойда нормасининг турли кўрсаткичларини қўллашади. Фойда нормасини ялпи фойда ва соф фойда нисбатидан ҳисоблаб чиқаришади. Шунингдек, ялпи фойданинг ялпи даромадга нисбати сифатидаги фойда кўрсаткичи ҳам қўлланилади. Тадқиқотчи объектларнинг алоҳида турларига нисбатан компнаиянинг ўтган йиллардаги фойдаси динамикасини аниқлайди ва уни жаҳон бозори учун хос бўлган ўхшаш ўртача кўрсаткичлар билан таққослайди. Бу компнаия фойдаси нормасининг қиёсий даражаси ва унинг ўзгариши тенденциялари ҳақида хулоса қилишга имкон беради. Капитал қурилиш маркетинги стратегиясини ишлаб чиқиш КҚО маркетингининг пировард мақсади компаниянинг бозордаги ва ишлаб чиқариш соҳасидаги стратегик йўналишини ишлаб чиқиш ҳисобланади. Маркетинг бўлинмалари компнаиянинг фаолиятини режалаштириш ва ишлаб чиқилган стратегияни амалга ошириш бўйича таклифларни илгари суришлари керак. Бу тратегия вариантлари ва маркетингни ташкил қилиш ҳамда режалаштириш бўйича иккита вазифани ҳал қилиш билан боғлиқ. Биринчи вазифани ҳал қилиш учун КҚОни сотиш бозорларини ривожлантириш истиқболлари ҳамда пудратчи компаниянинг имкониятлари ва мақсадларига жавоб берувчи вариантлар танла олинади. Иккинчи вазифани ҳал қилиш стратегик кўрсатмаларни амалга оширишнинг боришини назорат қилувчи маркетинг хизматлари тизимини яратишни талаб қилади. Фирма стратегиясини амалга ошириш бўйича вазифаларни ҳал қилишни батафсилроқ кўриб чиқамиз.

Маркетинг стратегияси вариантларини танлаб олиш. Пудратчи компания умумий стратегик кўрсатмаларни белгилаб олиш ва уларни моддий таъминлаш бўйича бир қатор вазифаларни ҳал қилиб олиши керак. Умумий стратегия доирасида маркетинг тадқиқотининг провард мақсади фойда нормасини ошириш (уни барқарорлаштириш ёки сақлаб туриш), бозордаги улушни ошириш ёки барқарорлаштиришдан иборат. Бозор стратегиясининг бошқа жиҳати - жаҳон бозорида сотилиши керак бўлган товарни танлаб олишдир. Товарга нисбатан бозор стратегиясининг учта асосий турини фарқлайдилар: кам сарфлар стратегияи; дифференциация (табақалаштириш) стратегияси; ихтисослашиш стратегияси. Кам сарфлар стратегияси объектларни қуришга кетадиган сарфларнинг камлиги даражаси бўйича рақобатчиларнинг аксарияти олдида устунликка эга бўлганда қабул қилинади. Бу компанияга КҚО паст нархларда сотишга имкон беради. Дифференциация стратегияси компнаия умумтармоқ асосий муваффақиятнинг омиллларига эга бўлганда ва бу омилларниг бир нечтаси ёки бир-иккита ҳал қилувчиси бўйича бошқа компаниялар орасида етакчи ўринга эга бўлганда танлаб олинади. Дифференциация омиллари қуйидагилардан иборат: объектни қуриш технологияси; ишлаб чиқариш жараёнини ташкил қилиш ва режалаштириш усули; корхонанинг қуввати; маҳсулот ёки товар конструкцияси; қурилиш муддатлари, сифати. Ихтисослашиш стратегияси компания муваффақиятнинг бирорта ҳам асосий омиллари бўйича рақобатчилар олдида устунликка эга бўлмаганда ёки бир-икки омллар бўйича устун бўлиб, бироқ бошқа омиллар бўйича рақобатчилардан анча орқада қолганда қабул қилинадиШуни таъкидлаш лозимки, тор ихтисослашиш стратегияси кўп жиҳатдан қисқа муддатга мўлдалланган, чунки бошқа омиллар бўйича ортда қолиш компнаия омиллардан бири бўйича эга бўлган устунликни қоплаб кетиши мумкин.

Маркетингни ташкил қилиш ва режалаштириш . Маркетинг стратегиясини танлаб олиш ва амалга ошириш режалаштиришни тегишли ташкил қилиш ва режалаштириш тизимига таянади. Маркетинг ташкилий тизимининг бир нечта бўғинлари ажратиб кўрсатилади: бозор ахборотларини тўплаш, уни қайта ишлаш ва стратегия бўйича стратегик муқобиллар ва таклифлар ишлаб чиқиш бўлинмалари; Маркетингни режалаштириш бўйича хизматлар; маркетинг стратегияси бўйича қарор қабул қилиш органлари. Бутун маркетинг ишининг маркази пудратчи компаниянинг сотиш бўлими ҳисобланади. Дастлабки ахборотларни тўплаш ва қайта ишлаш бўлинмалари ўз ичига қуйидагиларни олади: бевосита сотиш бозорларида ахборот тўплаш органлари, тижорат марказларида ва компанияниг ўзида ахборот тўплаш органлари. Баъзи компаниялар ўзларининг махсус бозор тадқиқотлари марказларига эга бўладилар. Унчалик катта бўлмаган фирмалар одатда турли мамлакатлардаги ва тижорат марказларидаги ўз вакиллари орқали, шунингдек халқаро маълумот базалари орқали ахборот тўплаш билан чекланадилар. Ахборотларни таҳлил қилиш ва стратегик муқобилларни ишлаб чиқиш бўлинмалари асосан маркетинг тадқиқотлари марказларидир. Сотиш бўлими маркетинги гуруҳи гуруҳнинг ўзида тайёрланган хулосалар ва таклифларга ва маркетинг тадқиқотлари маркази тақдим этган таҳлилий шарҳга таяниб маркетинг стратегияси бўйича таклиф лойиҳаларини ишлаб чиқади. Кейин бу лойиҳа сотиш бўлими бошлиғи томонидан тасдиқланади ва режалаштириш бўлимига жўнатилади. Маркетингни режалаштириш бўлими маркетингни режалаштириш гуруҳи қиёфасида иштирок этади. У бир йилга ва узоқроқ муддатга режалар тузиш билан шуғулланади ва бозордаги ўзгаришларга қараб жорий режаларга ўзгартиришлар киритади. Пудратчи компаниянинг келтириб ўтилган ташкилий маркетинг тузилиши иложи бўлган ягона вариант эмас, албатт. Баъзан фирмалар узоқ

муддатли стратегия ишлаб чиқиш учун пулли хизмат кўрсатадиган маслаҳат маркетинг ташкилотлари хизматларидан фойдаланадилар.

Адабиётлар : 1. Каримов И.А. Бош мақсадимиз -кенг кўламли ислоҳотлар ва модернизация йўлини қатъият билан давом эттириш. Ўзбекистон Республикаси Президенти Ислом Каримовнинг 2012 йилда мамлакатимизни ижтимоий-иқтисодий ривожлантириш якунлари ҳамда 2013 йилга мўлжалланган иқтисодий дастурнинг энг муҳим устувор йўналишларга бағишланган Вазирлар Маҳкамасининг мажлисидаги маърузаси. // Халқ сўзи, 2013 йил 19 январь, №13(5687). 2. Маркетинг в отраслях и сферах деятельности. Учебник. / Под ред.проф. В.А.Алексунина. - М: «Дашков и К», 2006. -716 с. 3. Маркетинг в отраслях и сферах деятельности. Учеб. пособие / Под ред. д-ра экон.наук,проф. Н.А. Нагапетьянца.- М: Вузовский учубник, 2006.- 272 с. 4. Маркетинг: Учебник для вузов/ Н.Д.Эриашвили, К.Ховард, Ю.А. Ципкин идр.; под.ред. Н.Д. Эриашвили. -М: ЮНИТИ-ДАНА, 2009,631 с. 5. Беляев В.И. Маркетинг: основы теории и практики. Учебник. - М: КНОРУС, 2010. - 680 с. 6. Ergashxodjaeva Sh.J., Qosimova M.S., Yusupov M.A. Marketing. Darslik. - T.: TDIU, 2011. -202 b. 7. Soliyev A., Buzrukxonov S. Marketing, Bozorshunoslik. Darslik. – T.: Iqtisod- Moliya, 2010.- 424 b.

Похожие

Инвестиция фаолиятида капитал қўйилмалар ва капитал қурилиш

Инвестициялар маркетинги

Хизматлар маркетинги

Инвестициялар маркетинги

Саноат маркетинги