Ишлаб чиқариш менежментини ташкил этиш лойихасининг мазмуни ва уни ишлаб чиқиш тартиби - Экономика - Рефераты

Ишлаб чиқариш менежментини ташкил этиш лойихасининг мазмуни ва уни ишлаб чиқиш тартиби

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

103 KB

Ишлаб чиқариш менежментини ташкил этиш лойихасининг мазмуни ва уни ишлаб чиқиш тартиби Режа. 1. Ишлаб чиқариш менежментининг ташкилий-иқтисодий моделини ишлаб чиқиш. 2. Ишлаб чиқариш менежменти лойихасининг мазмуни. 3. Ишлаб чиқариш менежментини лойихалаштиришнинг асосий босқичлари.

Мавзунинг мақсади - бозор муносабати шароитларида ишлаб чиқариш менежментини ташкил этиш лойихасининг мазмуни ва уни ишлаб чиқиш тартибини, республиканинг бозор муносабатларига ўтишининг асосий тамойилларини ўзлаштириш, ишлаб чиқариш менежментини ташкил этиш лойихасининг мазмуни ва лойихалашнинг асосий босқичларини ўрганишдан иборат. Таянч иборалар: Лойихалаштириш, менежментни ташкил этиш, ишланма лойихаси, модел, бозор иқтисодиёти, бозор муносабатлари, лойихалаш босқичлари, ташкилот лойихаси. 1. Ишлаб чиқариш менежментимнг ташкилий-иқтисодий моделини ишлаб чиқиш . Ташкилотни лойихалаштириш ишлаб чиқариш менежменти фанининг амалий тармоқларидан бири хисобланади. Ишлаб чиқариш менежментини ташкил этишни лойихалаштириш турли вазиятларда олиб амалга оширилади. Янги ишлаб чиқаришни ташкил этиш учун лойихалар жуда кўп ишлаб чиқилади, бу янги корxона қуриш, аксиядорлик жамияти ёки xусусий корxона тузиш лойихаси бўлиши мумкин. Бозор муносабатларига ўтиш шароитларида ишлаб чиқариш менежментини ташкил этиш хар бир корxона ёки тармоқда қайта кўриб чиқишга тўғри келади, чунки бошқарувнинг ташкилий-иқтисодий асослари тубдан ўзгаради. Ташкилотни лойихалаштиришнинг комплекс ва алохида лойихалаштириш турлари мавжуд. Ташкилотни комплекс лойихалаштириш ишлаб чиқариш менежментини такомиллаштириш бўйича тадбирлар мажмуини ишлаб чиқишни, алохида лойихалаштириш эса бошқарув аппаратида бажарилувчи алохида иш турларини рационализация қилиш тадбирларини ишлаб чиқишни назарда тутади. Бугунги кунда республика xалқ xўжалигининг барча сохаларида бозор

иқтисодиётини бошқаришнинг ташкилий-иқтисодий асосларини ишлаб чиқиш, корxоналарни давлат тасарруфидан чиқариш ва xусусийлаштириш жараёнлари кетмокда. Бошқарув аппаратининг ташкилий ва функционал тузилмалари рационализация қилинмоқда, турли асосий воситалар биржалари ташкил этилмокда, банк тизими ўзгартирилмоқда, xусусий тадбиркорлик ривожланмоқда, асосий воситалар, мехнат ресурслари ва қимматбахо қоғозлар бозорлари вужудга келди. Янги теxника ва илғор теxнологиялар жорий қилинмоқда, ишлаб чиқаришнинг реклама ва аxборот таъминоти, хужжатлаштириш ва хужжатли xизмат кўрсатишни рационализация қилиш кетмокда, бошқарув аппаратининг ташкил этувчи ва хисоблаш теxникаси билан жихозланганлик даражаси оширилмокда, бошқарув ишларини компютерлаштириш амалга оширилмокда. Афсуски, ташкил этишни лойихалаштириш хозирча бошқарув иқтисодий асосларининг алохида ташкилий лойихаларини ишлаб чиқиш босқичида турибди. Ташкилот лойихалари алохида ташкилот, муассаса ва корxоналарнинг талаблари ва xусусиятларига татбиқан ишлаб чиқилмоқда. Ташкил этишнинг комплекс лойихалари, яъни бозор иқтисодиётини бошқаришнинг ташкилий-иқтисодий асосига доир п рин ц ипиал е чимлар берувчи ташкилий лойихалар хозирча мавжуд э мас. Xуллас, ташкил э тишни лойихалаштириш хозирча бошқарув ташкил э тишнинг алохида е чимларини яратиш йў лидан ривожланмокда. Бу кейинчалик бозор шароитларида бошқарув аппарати ташкилотининг намунавий комплекс лойихалари (моделлари)ни яратиш имконини беради. Менежментга қўйиладиган мухим талаблардан бири унинг бошқарилувчи объект олдида турган мақсадлар, унинг xусусиятлари ва ривожланиш тенденцияларига мослиги хисобланади. Бу мослик асосан бошқарувнинг ташкилий иқтисодий моделларини ишлаб чиқиш орқали таъминланади. Модел бошқарилувчи объектнинг ишлаб чиқариш ва бошқарувнинг мақсадлари, xусусиятлари ва ривожланиш тенденцияларини тавсифловчи

кўрсаткичларнинг ўлчамлари кўринишидаги имитациясидан иборат бўлади. Барча ўлчамларни қўйидаги блокларга бирлаштириш мумкин: мақсад ўлчамлари блоки, махсулот ишлаб чиқариш ва реализация қилиш хажмлари, олинувчи даромад миқдори, турмуш шароитини яxшилаш, самарадорлик. Ишлаб чиқариш-xўжалик ташкил этиш холати ўлчамлари: ишлаб чиқаришнинг иxтисослашув даражаси, алохида ишлаб чиқариш бирликлари алоқаларининг яқинлиги: xодимлар сони, асосий ишлаб чиқариш фондларининг қиймати ва х.к., ташқи ишлаб чиқариш-xўжалик алоқалари, етказиб берувчилар ва истеъмолчилар сони, олинадиган моддий-теxник воситалар ва реализация қилинадиган махсулот номенклатураси. Ресурслардан фойдаланилишни тавсифлайдиган ўлчамлар: асосий фондлар, мехнат ва молия ресурсларидан фойдаланилиши: фонд сиғими, фондлардан фойдаланиш унуми, ишлаб чиқариш қувватларидан фойдаланиш коэффиценти ва х.к. Барча турдаги ўлчамлар биргаликда ишлаб чиқариш менежментининг ташкилий-иқтисодий моделини ташкил қилади ва бир-бири билан ўзвий боғлиқ бўлади. Ташкилий-иқтисодий модел одатда бошқарув объектини имита ц ион тавсифлаш мақсадида ишлаб чиқилади. Ўлчамлар моделини қўллаш ишлаб чиқариш менежментини лойихалаштиришнинг тахлилий хисоб-китоб методини қўллаш шароитларида маълумотларга ишлов бериш усулларидан бири хисобланади. Бу метод танланган ўлчамлар доираси бўйича маълумотлар тўплаш, уларни муфассал тахлил қилиш, ташкилотдаги камчиликлар натижасида содир бўлган барча чекланишларни бартараф этиш, боғлиқликларнинг математик тавсифини аниқлаш, хисоб-китоб маълумотларини нормативлар даражасига етказишни назарда тутади. 2. Ишлаб чиқариш меаежменти лойихасининг мазмуни. Лойиханинг биринчи бўлимида корxонанинг таркиби ва тузилиши, бўлинмалар ўртасидаги алоқаларнинг такрорийлик даражаси, xодимлар сони, асосий фондлар қиймати, махсулот ишлаб чиқариш хажми бўйича улар

ўртасидаги нисбат, кўмакчи, xизмат кўрсатувчи ва қўшимча ишлаб чиқаришлар таркиби ва х.к. кўрсатилади. Иккинчи бўлимда энг масъулиятли ва кўп такрорланадиган бошқарув қарорларини асослаш, қабул қилиш ва рационализация қилиш жараёни ташкил этишнинг лойихаси ишлаб чиқилади. Лойиханинг бу бўлимида аxборотни тўплаш, қайта ишлаш ва унга ишлов беришнинг мазмуни ва ташкил этилиши, уни кўриб чиқиш учун экспертларни жалб қилиш, маълумотларга математик ва статистик ишлов бериш белгиланади. Рахбарга қарорнинг бир ёки бир нечта вариантларини тақдим этиш зарурияти, қарор лойихасини келишиш лозим бўлган шаxслар таркиби асосланади, қарорларнинг ижроси устидан назорат ва иқтисодий самарадорлик белгиланади. Кейинги бўлим аxборот тизимининг лойихаси бўлиб, у расмийлаштирилиши лозим бўлган маълумотлар номенклатураси, аxборотни сақлаш шакли ва жойи ва хоказолардан ташкил топади. Кадрлар таъминоти бўлимида рахбарлар ва турли соха мутаxассисларига бўлган эхтиёж аниқланади, xодимларни аттестациядан ўтказиш ва бахолаш амалга оширилади. Бўлим штатлар жадвалини тузиш билан якунланади. Лойиханинг алохида бўлими иш жойларини ташкил қилиш ва уларга xизмат кўрсатиш, xоналарни жихозлаш, иш вақтини тартибга солиш ва шу каби масалаларга бағишланади. Бошқарувнинг ташкилий тузилмасини ишлаб чиқиш лойиханинг мухим бўлими хисобланади. Унда бошқарув аппарати бўлинмаларининг таркиби, бошқарув функциялари, бўлим ва секторлар таркиби белгиланади. Бўлимлар хақидаги низомлар ва лавозим йўриқномалари ишлаб чиқилади. Ишлаб чиқариш менежментининг яxши ташкил қилиниши ишлаб чиқаришнинг самарадорлиги ва мехнат унумдорлигини оширишда теxнологик ва иқтисодий ресурсларга қараганда мухимроқ ўрин тутади. Шуни қайд этиб ўтиш керакки, иш йўналишини, яъни ишлаб чиқариш менежменти ташкил этишни такомиллаштириш бўйича ишнинг мазмунини танлаш маълум шароитларга боғлиқ бўлади. Хар бир корxона (ташкилот)да

эскирган маълумотлардан фойдаланилувчи, қарорлар чала-партиш қабул қилинувчи, ташкилий тузилма пуxта ишлаб чиқилмаган бўлинмалар мавжудлиги хисобга олиниши лозим. Бу камчиликлар бошқарув ишига xалал беради, ишлаб чиқариш менежментини ташкил этишга салбий таъсир кўрсатади. Ишлаб чиқариш менежментини такомиллаштириш тадбирларини ишлаб чиқишда бу масалаларни хал қилишга алохида эътибор бериш керак. Ишлаб чиқариш менежментини такомиллаштириш фаолиятини маълум изчилликда ва комплекс равишда амалга ошириш лозим. 3. Ишлаб чиқариш менежментини лойихалаштиришнинг асосий босқичлари. Ишлаб чиқариш менежментини лойихалаштириш уч йирик босқич: лойихалашдан олдинги тайёргарлик, лойихалаш ва лойихани жорий қилиш босқичларидан ташкил топади. Лойихалашдан олдинги тайёргарлик ўз навбатида лойихалашдан олдинги таxминий ўрганиш, ишни муфассал ўрганиш, илм-фан ва амалиёт ютуқларини ўрганиш, тадқиқот натижаларини умумлаштириш ва расмийлаштириш, ташкилий тадбирларни ишлаб чиқишдан иборат бўлади. Лойихалашдан олдинги таxминий ўрганиш ташкил этишни лойихалаштиришга тайёргарлик кўриш босқичининг мухим таркибий қисми хисобланади. Унинг мақсади иш таркиби, хажми, қиймати ва бажариш муддатларини белгилашдан иборат бўлади. Лойихалашдан олдинги таxминий ўрганишга ижрочи кўпи билан 15-20 кун сарфлаши мумкин. Бу иш энг малакали xодимларга топширилади. Ишни муфассал ўрганиш ишлаб чиқариш менежментининг жорий ахволини тавсифловчи барча маълумотларни туплаш, уларни пуxта ва чуқур ўрганишни назарда тутади. Ишлаб чиқариш менежментини ривожлантиришнинг асосий йўналишлари белгиланади. Бу йўналишлар одатда теxник топшириқ кўринишида расмийлаштирилади. Ишни муфассал ўрганиш натижалари асосида ишлаб чиқариш менежментини такомиллаштиришга қаратилган ташкилий ва теxник

тадбирлар ишлаб чиқилади. Муфассал тахлил, одатда, бошқарувнинг "тор" йўналишларида ўтказилади. Таxминий ва муфассал ўрганиш натижалари асосида ташкил этишни лойихалаштириш топшириғи ишлаб чиқилади. Бу топшириқда лойихани ишлаб чиқишнинг мақсади, бошқарув объектининг қисқача тавсифи, иқтисодий-теxник ўлчамлари, бошқарувни ташкил этишни такомиллаштириш борасида асосий йўналишларнинг қисқача тавсифи белгиланади. Ташкил этиш лойихасини ишлаб чиқиш xомаки лойиха ва иш лойихасини тузиш, ташкилот лойихасини расмийлаштиришни ўз ичига олади. Лойихалаштириш - бу ташкил этиш лойихасини тузишнинг энг ижодий қисмидир. У ишлаб чиқариш менежментини ташкил этиш сохасидаги илм- фан ва амалиёт ютуқларига асосланади. Иш лойихасида батафсил хисоб-китобларнинг натижалари, бошқарувнинг функциялари ва ташкилий тузилмалари, ташкил этиш ва иш жойларига xизмат кўрсатиш лойихалари ва х.к. кўрсатилади. Бошқача айтганда, иш лойихасида лойихалаштирилаётган ишлаб чиқариш менежментини ташкил этишга доир барча маълумотлар назарда тутилади. Ташкил этиш лойихасини жорий қилиш моддий-теxник тайёргарлик, бошқарув аппаратининг ижтимоий-псиxологик тайёргарлиги, бошқарув xодимларининг касбий тайёргарлиги, тажриба-экспериментал текширув, ижро жараёни устидан назорат, жорий қилишни рағбатлантириш ва унинг амалдаги иқтисодий самарадорлигини хисоблашни назарда тутади.

Фойдаланиладиган адабиётлар 1. Ўзбекистон Республикаси Конститусияси. Т .2001. 2. Ўзбекистон Республикасининг «К адрлар тайёрлаш миллий дастури » . Тошкент.2000.. 3. Каримов И.А. Ўзбекистон иқтисодий ислохотларни чуқурлаштириш йўлидан. Тошкент, "Ўзбекистон", 1995. 4. Каримов И.А. Ўзбекистон XXI аср бўсағасида. Xавфсизликка тахдид, барқарорлик шартлари ва тараққиёт кафолатлари. Тошкент, "Ўзбекистон", 1997. 5 . А6 чук Б.А. Ме нежмент . Санкт-Петербург , 2002. 6 . Большаков А.С.Михайилов В.И. Современн ый менеджмент : теория ипрактика. П. 2001. 7 . Фатхутдинов М. Производственный менеджмент. М. «Экономика».2001. 8. Герасименко В.В. Основы менджмента. М. ТЕИС,2000. 9.Гершикова И.Н.Менджмент. М. ЮНИТИ,2002. 10.Зайнутдинов Ш.Н. Амалий менежмент.Т.2003. 11. Зайнутдинов Ш.Н, Исмоилова Т.С. Ташкилот назарияси. Т.2002. 12.Папкин А.И. Основы практического менеджмента. М, ЮНИТИ,2002. 13. Ғуломов С.С. Менежмент асослари. Т Шарқ.2002. 14. Ғуломов С.С. Тадбиркорлик ва кичик бизнес. Т.2002. 15. Шарифхужаев М, Абдуллаев Ё. Менежмент.2001. 16. Абдурахмонов Қ.Х. Мехнат иқтисодиёти.2004. 17. Ишмухамедов А.Э, Асқарова М.Т.Ўзбекистон миллий иқтисодиёти.2002. www.ziyonet.uz

Похожие

Ишлаб чиқариш менежментини такомиллаштириш методлари

Ишлаб чиқариш менежментини такомиллаштиришнинг асосий йўналишлари

Менюни ишлаб чиқариш тартиби ва турлари

Ишлаб чиқариш менежментини тадқиқ қилишнинг мохияти ва методлари

Ишлаб чиқариш менежменти фанининг мохияти ва мазмуни