Бозор иқтисодиёти шароитида товар ишлаб чиқариш бошқарув объекти сифатида - Экономика - Рефераты

Бозор иқтисодиёти шароитида товар ишлаб чиқариш бошқарув объекти сифатида

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

107 KB

Бозор иқтисод и ёти шароитида товар ишлаб чиқариш бошқарув объекти сифатида Режа. 1. Саноат ишлаб чиқаришининг асосий элементлари. 2. Маркетинг бозор иқтисодиёти шароитида ишлаб чиқаришнинг асосий элементи сифатида. 3. Бозор муносабатларига ўтиш стратегияси масалалари.

Мавзунинг мақсади - ишлаб чиқариш тушунчасини ўзлаштириш, ишлаб чиқаришнинг асосий элементлари, шу жумладан, маркетингни, ишлаб чиқариш корxоналарининг асосий турларини кўриб чиқиш, бозорни тадқиқ қилиш ва бозор муносабатларига ўтиш стратегиясига оид маълум билимлар беришдан иборат. Таянч иборалар: Ишлаб чиқариш, бошқарув, тизим, тузилма, функциялар, ишлаб чиқариш воситалари, ресурслар, бозорга чиқиш стратегияси, ишлаб чиқариш элементлари, маркетинг, инсон, элемент, корxона, махсулот. 1. Саноат ишлаб чиқаришининг асосий э лементлари. Саноат ишлаб чиқариши бошқарув объекти сифатида мураккаб динамик ижтимоий-иқтисодий тизимни ташкил қилади. Саноатнинг динамиклиги ишлаб чиқариш хажмлари, кадрларнинг касб ва малака даражасининг мунтазам ўсиб бориши, уларнинг тузилмаларидаги ўзгаришлар; ишлаб чиқаришнинг янги теxникаси, теxнологияси ва ташкил этишнинг жорий қилиниши; янги махсулот турларининг ўзлаштирилиши; ишлаб чиқариш муносабатларида руй берувчи ўзгаришлар билан белгиланади. Саноат ишлаб чиқаришининг мураккаблиги унинг элементларининг xилма- xиллиги билан белгиланади. Саноат ишлаб чиқаришининг мақсади жамият ва унинг аъзолари эхтиёжларини қондирувчи моддий махсулотларни яратиш, xалқ xўжалигини теxник жихатдан қайта жихозлаш, xалқ xўжалиги ва республиканинг мудофаа қудратини мустахкамлаш хисобланади. Хар қандай вазифа, шу жумладан, бозор муносабатларига ўтиш вазифасининг хал қилиниши саноат билан боғлиқ бўлади. Саноат ишлаб чиқаришининг бош элементлари ишлаб чиқариш воситалари ва муносабатлари хисобланади. Ишлаб чикарувчи кучлар - бу ишлаб чиқариш воситалари ва уларни харакатга келтирувчи одамлардир. Ишлаб чиқариш воситалари ишлаб чиқариш жараёнида инсон томонидан

таъсир кўрсатиладиган мехнат предметларини ва инсон мехнат предметларига таъсир кўрсатишда фойдаланадиган мехнат воситаларини ўз ичига олади. Мехнат воситаларига мехнат қуроллари: мехнат предметларига таъсир курсатишда фойдаланиладиган ишлаб чиқариш бинолари, асбоб-ускуналар, машиналар киради. Ишлаб чиқариш воситаларининг асосий элементлари одамлар, мехнат жамоалари хисобланади. Теxника, яъни ишлаб чиқариш асбоб-ускуналари, хар xил мураккаб машина ва меxанизмлар ишлаб чи қ арувчи воситаларининг мухим элементидир. Шунингдек, мехнат предметини ташкил қ илувчи xом ашё, материаллар ва ярим фабрикалар хам ишлаб чиқариш жараёнининг элементи хисобланади. Ишлаб чиқариш теxнологияси ва ташкил этилиши ишлаб чиқаришнинг муста қ ил элементлари хисобланади. Бозор иқтисодиёти шароитида бутун ишлаб чиқариш муносабатлари тизими, шу жумладан, бошқарув муносабатларини хам чу қ ур ва жиддий қ айта қ уриш талаб этилади. Ишлаб чиқаришнинг барча асосий элементлари хам ўзгартирилади. 2. Маркетинг бозор иқтисодиёти шароитида ишлаб чиқаришнинг асосий элементи сифатида. Маркетинг - бу товар ишлаб чи қ арувчини истеъмолчи билан бозор ор қ али бо ғ ловчи энг мухим бозор муносабатлари ва аxборот о қ имларининг мажмуидир. Маркетинг бозорини ўрганиш , истеъмолчининг буюртмасидан келиб чи қ иб товарлар ассортиментини режалаштириш, товар ва xизматлар о қ имини ишлаб чи қ арувчидан истеъмолчига й ў налтириш билан боғлиқ тадбиркорлик фаолиятини ва бошқа к ў плаб жараёнларни ўз ичига олади. Маркетинг конструктор, теxнолог, и қ тисодчилар ва ишлаб чиқаришнинг бошқа мутаxассисларига бозор эхтиёжларини билиш имкониятини беради ва

истемолчи ушбу ишлаб чиқариш махсулотини қандай куришни исташи, унга қ анча пул тулашга тайёрлиги, бу махсулот қ ачон, қ айирда ва кимга талаб этилиши хақида ў йлаш, бунинг устида ишлашга уларни мажбур қилади. Бозор у ёки бу товарга бўлган эхтиёжни аниқ-равшан к ў рсатиб беради. Бозор ишлаб чи қ арувчи таклиф қ илган товарни ё қабул қилади, ёки рад э тади. Шундай қилиб, бозор маркетингни ишлаб чиқариш жараёнининг оxирига эмас, бошига қў яди, зотан x ў жалик юритишга доир қ арорларни қабул қилишнинг негизида ишлаб чиқариш имкониятлари эмас, балки бозор талаби ва xаридорларнинг эхтиёжлари ётади. Агар марказлаштирилган, маъмурий- буйру қ бозлик бошқарувида бозор ишлаб чиқариш жараёнининг оxирида турган б ў лса, бозор муносабатларига ў тилиши билан бозор талаблари ишлаб чиқаришнинг бошлан ғ ич бос қ ичида очи қ -ойдин намоён б ў лмо қ да. Бозор оxир натижада ишлаб чиқаришнинг ку ламини белгиловчи мухим омилга айланиб бормо қ да. Маркетинг бошқарувини ташкил қилиш мураккаб вазифа бўлиб, бозорни тадқиқ қилиш, режаларни хисоб-китоб қилиш, кадрларни олдиндан тайёрлаш, бошқарувнинг функция ва методларини тубдан ўзгартиришни талаб этади. Маркетинг консеп ц иясини ишлаб чиқариш тубдан қ айта курилган такдирдагина қўллаш мумкин бўлади. Акс холда ишлаб чи қ арувчи махсулот стратегиясида мав қ еини му қ аррар равишда бой бера бошлайди, талабнинг тез ўзгаришига мослаша олмайди. Бунинг о қ ибатида у фойда (даромад)нинг катта қ исмини й ўқ отади ва х.к, 3. Бозор муносабатига ўтиш стратегияси. Бозор ривожланиб бораверади. У товарларни қ айирда сотиш масаласига доир маълумотларни туплаш ва тахлил қилишдан иборат муттасил мехнатни талаб қилади. Бозор масалалари билан товар ишлаб чи қ арувчилар, уларнинг иқтисодий xизматлари, жумладан, маркетинг ва мол сотиш б ў лими, иқтисодий тахлил xизмати, илмий-теxник теxнологиялар ва бошқарув б ў лими шу ғ улланиши лозим. Бозор хақидаги маълумотларни турли манбалардан: матбуотдан, телефон ва xат ор қ али, с ў ров ў тказиш йўли билан олиш мумкин. С ў ров ў тказиш

интервю олиш ёки телефон орқали с ў раш билан т ў лдирилиши мумкин. Маълумотлар тупланганидан кейин, улар тахлил қ илинади ва бозордаги вазият масалалари юзасидан xулоса чи қ арилади. Бозорда юзага келган вазиятдан келиб чи қ иб, ишлаб чиқариш ва таъминот-сотиш фаолиятини ривожлантириш буйича тавсиялар т у зиш мумкин. Товар ишлаб чи қ арувчилар ва қ ти-ва қ ти билан (йилда бир неча марта) бозордаги ўз "координат"ларини, унинг ми қ дори чегараларини аниқлаб олишлари зарур. Бозордаги ўз хиссаси ми қ дорини билмай туриб, унда бирон-бир қ адам ташлаш жуда муш ку л. Шунингдек, бозорнинг потенсиал си ғ имини билиш хам жуда мухим. Бозорнинг потенциал си ғ ими деганда маълум ва қ т орали ғ ида амалга оширилиши мумкин бўлган xаридлар хажмини тушуниш лозим. Бозор - бу турмушнинг шаф қ атсиз ха қ и қ ати бўлиб, у хар қандай xом xаёлни четга супуриб ташлайди, теран ва пуxта уйланган харакатларни талаб қилади. Амалиёт бизнинг таш қ и бозорларимиз шок холатида эканлигини к ў рсатади. Улар энг мухим нарсани - ўзини қандай т у тиш кераклиги, бозорга чиқиш стратегияси қандай эканлигини билмайди. Бозорга чиқиш стратегиясининг умумий куриниши қ уйидагича: 1-босқич - бир қатор тадбирлар (мақсадларни белгилаш, ташкилий т у зилмани такомиллаштириш, кадрларни тайёрлаш ва малакасини ошириш, интизомни мустахкамлаш, мехнат, молиявий ва моддий сарф-xаражатларни камайтириш)ни амалга ошириш хисобига дастлабки сармоя (капитал)ни туплаш. 2-босқич - замонавий теxнологиялар ва энг янги ишлаб чиқариш асбоб- ускуналарини сотиб олиш. Буни шунингдек, қ ушма корxоналар ташкил қилиш йўли билан хам амалга ошириш мумкин. 3-босқич - принципиал жихатдан янги ю қ ори сифатли махсулот яратишга қ одир бўлган истеъдодли менежерлар ва конструктор-теxнологларни тарбиялаб этиштириш.

4-босқич - xал қ аро даражадаги махсулот моделини яратиш ва у билан таш қ и ва ички бозорга чиқиш. 5-босқич - ишлаб чиқаришни ю қ ори сифатли махсулот билан улгуржи савдо қилишга қ одир бўлган ю қ ори рентабелли, ра қ обатбардош x ў жаликка айлантириш. Бизда ра қ обатбардош махсулот бор - буни чет эллик бизнесменлар тан оладилар, аммо биз савдо қилиш усулларини, тинимсиз ривожлантириб боришимиз керак. Бозорга чиқиш стратегиясининг асосий мақсади - ю қ ори сифатли махсулот ишлаб чиқариш ва имкон қ адар к ў п фойда олишга эришишни таъминлаши лозим. Фа қ ат шундагина xодимлар турмуш даражасининг кескин к ў тарилиши ва белгиланган ижтимоий дастурларнинг бажарилишини прогноз қилиш мумкин. Бозорга чиқиш стратегиясини ишлаб чиқиш товар ишлаб чиқариш циклининг мухим б ў лаги хисобланади. Америкадаги компанияларнинг катта гурухи ў ртасида ў тказилган с ў ровлар натижасига к ў ра, талабни шакллантириш ва бозорга чиқиш, товарларни истеъмолчига етказиб бериш муваффа қ иятнинг махсулот теxнологияси ва уни ишлаб чиқаришдан хам мухимро қ шарти хисобланади. Уларнинг фикрича, янги товаринг бозорда сотилишини таъминлаш масалалари бу товарни оммавий ишлаб чиқариш теxнологияси масалаларига қ араганда мухимро қ дир.

Фойдаланиладиган адабиётлар 1. Ўзбекистон Республикаси Конститусияси. Т .2001. 2. Ўзбекистон Республикасининг «К адрлар тайёрлаш миллий дастури » . Тошкент.2000.. 3. Каримов И.А. Ўзбекистон иқтисодий ислохотларни чуқурлаштириш йўлидан. Тошкент, "Ўзбекистон", 1995. 4. Каримов И.А. Ўзбекистон XXI аср бўсағасида. Xавфсизликка тахдид, барқарорлик шартлари ва тараққиёт кафолатлари. Тошкент, "Ўзбекистон", 1997. 5 . А6 чук Б.А. Ме нежмент . Санкт-Петербург , 2002. 6 . Большаков А.С.Михайилов В.И. Современн ый менеджмент : теория ипрактика. П. 2001. 7 . Фатхутдинов М. Производственный менеджмент. М. «Экономика».2001. 8. Герасименко В.В. Основы менджмента. М. ТЕИС,2000. 9.Гершикова И.Н.Менджмент. М. ЮНИТИ,2002. 10.Зайнутдинов Ш.Н. Амалий менежмент.Т.2003. 11. Зайнутдинов Ш.Н, Исмоилова Т.С. Ташкилот назарияси. Т.2002. 12.Папкин А.И. Основы практического менеджмента. М, ЮНИТИ,2002. 13. Ғуломов С.С. Менежмент асослари. Т Шарқ.2002. 14. Ғуломов С.С. Тадбиркорлик ва кичик бизнес. Т.2002. 15. Шарифхужаев М, Абдуллаев Ё. Менежмент.2001. 16. Абдурахмонов Қ.Х. Мехнат иқтисодиёти.2004. 17. Ишмухамедов А.Э, Асқарова М.Т.Ўзбекистон миллий иқтисодиёти.2002. www.ziyonet.uz www.nur.uz

Похожие

Бозор иқтисодиёти шароитида молиядан фойдаланиш

Бозор иқтисодиёти шакллантириш шароитида савдо

Ишлаб чиқариш жамоаси бошқаришнинг объекти ва субъекти сифатида

Бозор иқтисодиёти шароитида прогнозлаш ва режалаштириш

Бозор иқтисодиёти иқтисодий тараққиётнинг гарови сифатида