Birjalarni tashkil qilish va ularning ta’sischilari - Экономика - Рефераты

Birjalarni tashkil qilish va ularning ta’sischilari

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

183.5 KB

Birjalarni tashkil qilish va ularning ta’sischilari Reja: 1. Boshqaruvni tashkil qilish 2. Birjalar: ta’sischilar, birja a’zolari

1. Boshqaruvni tashkil qilish O‘zbekiston Respublikasining qonun hujjatlariga ko‘ra, birja – ochiq va oshkora birja savdolarini oldindan belgilangan vaqtda va belgilangan joyda o‘rnatilgan qoidalar asosida tashkil etish hamda o‘tkazish orqali faqat tovar- xomashyo boyliklari savdosi uchun sharoitlar yaratuvchi yuridik shaxs. Birja tovar-xomashyo boyliklari bilan birja faoliyatini yuritish uchun litsenziyaga ega bo‘lishi kerak. Fond birjalarining muassislari bo‘lib tovar- xomashyo boyliklari bilan operatsiyalarni amalga oshirish uchun ruxsatnoma (litsenziya)ga ega bo‘lgan yuridik va jismoniy shaxslar qatnashishi mumkin. Davlat hokimiyati va boshqaruvi idoralari, ularning xodimlari va mutaxassislari birjalarning muassislari sifatida ishtirok etishi mumkin emas. Birjani boshqarish uning institutsional tuzilmasi bilan belgilanadi, bu tuzilma quyidagi chizma yordamida ifodalanishi mumkin: chizma. Birjaning institutsional tuzilmasi. 2. Birjalar: ta’sischilar, birja a’zolari Birja ta’sischilari qatoriga birjaning tashkilotchilari sifatida namoyon bo‘ladigan institutsional guruh a’zolari kiradi. Ta’sischilar birjani tashkil qilish haqida ta’sis shartnomasini imzolaydilar va dastlabki badallarni kiritadilar. Ta’sischilar jismoniy shaxslar ham, yuridik shaxslar ham bo‘lishi mumkin. Birja boshqaruv organlari jamoat tuzilmasi va statsionar tuzilmadan iborat (3-chizma). Birjaning institutsional tuzilmasi Birjaning ta’sischi va a’zolari Birjaning boshqaruv organlari Birjaning statsionar tuzilmasi Birjaning jamoat tuzilmasi

3-chizma. Birja boshqaruv organlari. Jamoat tuzilmasi, o‘z navbatida, birja a’zolarining Umumiy yig‘ilish va birja a’zolari yig‘ilishida shakllantiriladigan saylanadigan organlar bilan ifodalanadi. Umumiy yig‘ilish – bu birja faoliyatining ichki qonun chiqaruvchi organi bo‘lib, quyidagi funksiyalarni bajaradi: – birja va birja savdosiga umumiy rahbarlikni amalga oshirish; – birja maqsad va vazifalarini, uning rivojlanish strategiyasini, ichki tartib- qoidalarini belgilash; – ta’sis hujjatlari (shartnoma, nizom, savdo qoidalari)ni tasdiqlash va o‘zgartirish; – birja qo‘mitasi yoki kengashi va taftish komissiyasini saylash va tasdiqlash; – ularning birlamchi tarkibi va tuzilmasiga qo‘shimcha va o‘z-garishlar kiritish; – birja faoliyati natijalarini tasdiqlash va foydani taqsimlash; – dividend to‘lash tartibini, shuningdek, zararlarni qoplash shart larini belgilash; – birjada joylar sonini belgilash (kamaytirish yoki oshirish) va ularning a’zolari uchun kvotalar belgilash; – Birja qo‘mitasi (kengashi)ning tovar seksiyalarini yaratish (boshqarish), yangi birja a’zolarini qabul qilish haqidagi qarorlarini tasdiqlash; – ijro qo‘mitasi (kengashi) va birja personali xarajatlar smetasini tasdiqlash. Narxlarni kotirovkalash – bu birja narxlarini birja qoidalari bo‘yicha ro‘yxatdan o‘tkazish va e’lon qilish. Birja boshqaruv organlari Jamoat tuzilmasi Statsionar tuzilma Umumiy yig‘ilish Saylanma organlar Ixtisoslashgan organlar Ijrochi organlar Birja qo‘mitasi ( kengashi ) Taftish komissiyasi

Birja tovarlari narxini e’lon qilish sotuvchi va xaridorlar uchun mo‘ljal bo‘lib xizmat qiladi, ularga navbatdagi birja savdolarida o‘z xulq-atvor strategiyasini ishlab chiqishga yordam beradi. Birja savdosi qatnashchilarini ular uchun noqulay bo‘lgan narx o‘zgarishlaridan birja sug‘urtalashi (xejlash) himoya qiladi. Buning uchun birjada maxsus bitim turlari va ularni tuzish mexanizmlaridan foydalaniladi. Birja savdosi qatnashchilarini sug‘urtalash vazifasini bajarishda birja uni tashkil qilgandan ko‘ra ko‘proq unga xizmat ko‘rsatadi. Birja real va naqd tovar sotuvchilari va xaridorlari o‘z xohishi bilan bir vaqtning o‘zida mos keluvchi birja savdolarida mijozlar va qatnashchilar sifatida ishtirok etishi uchun sharoitlar yaratadi. Bu birjaga ishonchni oshiradi, unga ham bevosita, ham vositachilar orqali savdo qiluvchi bozor chayqovchilarini jalb qiladi. Bitimlarning bajarilishini kafolatlash hisob-kitob va kliring birja tizimlari vositasida erishiladi. Buning uchun birja o‘zaro talablarni hisobga olish yo‘li bilan naqdsiz hisob-kitoblar tizimidan foydalanadi va ularning ijro etjlishini tashkil qiladi. Birjaning axborot faoliyati. Birjaning eng muhim funksiyalaridan biri birja narxlarini to‘plash va ro‘yxatga olish, keyinchalik ularni umumlashtirish va e’lon qilish, mijozlarga va turli manfaatdor tashkilotlarga, xalqaro bozorga namunalar bo‘yicha va yuzaga kelgan birja standartlari asosida mavjud tovarlar haqida axborot berish hisoblanadi. Bu ma’lumotlar gazeta, jurnal, axborot agentliklarida e’lon qilinadi.

Foydalanilgan adabiyotlar: 1. O‘zbekiston Respublikasi Konstitusiyasi. – T.: O‘zbekiston, 2001. 2. O‘zbekiston Respublikasining «Ta’lim to‘g‘risida»gi Qonuni – T.: O‘zbekiston, 1998. 3. «Davlat tasarrufidan chiqarish va xususiylashtirish to‘g‘risida» O‘zbekiston Respublikasi Qonuni. 1991-yil 19-noyabrda qabul qilingan. 4. «Aksiyadorlik jamiyatlari va aksiyadorlar huquqlarini himoyalash to‘g‘risida»gi O‘zbekiston Respublikasi Qonuni, 1996-yil 26-aprelda qabul qilingan. 5. «Birjalar va birja faoliyati to‘g‘risida»gi O‘zbekiston Respublikasi Qonuni, 2001-yil 29-avgust. 1-260-11. 6. «Qimmatli qog‘ozlar bozori to‘g‘risida»gi O‘zbekiston Respublikasi Qonuni, 2008-yil 22-iyulda qabul qilingan.

Похожие

Turistik jamoalar va ularning faoliyatlarini tashkil qilish

Tovar sotishni tashkil qilish va rag‘batlantirish.

Boshqaruv mehnatini tashkil qilish

Birja savdosini tashkil qilish

Mehmonxonalarda qabul qilish va joylashtirishni tashkil etish