Ахборот тизими яшаш даври мобайнида юзага келадиган жараёнлар - Информатика и ИТ - Рефераты

Ахборот тизими яшаш даври мобайнида юзага келадиган жараёнлар

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

66 KB

Ахборот тизими яшаш даври мобайнида юзага келадиган жараёнлар Reja: 1. Ишлаб чиқиш фазаси 2. Эксплуатация фазаси 3. Кузатув фазаси 4. Яшаш даврининг ёрдамчи жараёнлари 5. Ташкилий жараёнлар

Яшаш даври тушунчаси ахборот тизимлари лойиҳалаштирилиши усулининг асостушунчаларидан бири ҳисобланади. Ахборот тизимлари яшаш даври ахборот тизимларини яратиш ҳақида ечимни қабул қилиш дақиқасидан бошлаь токи уни эксплуатациядан чиқариш дақиқасигача бўлган узлуксиз жараённи ўзида аксэттиради. Ахборот тизимларияшаш даврини тавсия этувчи – ISO/IEC 12207 ҳалқаро стандарти мавжуд. Изоҳ---------------------------------------------------------------------------------------------- ---------------- ISO – бу International Organization of Standardization IEC - бу International Electrotechnical Commission ISO/IEC стандарти яшаш даври тузилмасини аниқлайди. У ўзида ахборот тизими яратилиши вақтида бажарилиши керак бўлган жараён, ҳаракатлар ва масалаларни ўз ичига олади. Берилган стандартга кўра, яшаш даври тузилмаси уч гуруҳ жараёнга асосланади: 1) яшаш даврининг асосийжараёнлари(олиш, келтириш, ишлабчиқиш,эксплуатация,кузатув); 2) асосий жараёнларни бажаришни таъминлайдиган ёрдамчи жараёнлар(хужжатлаштириш, сифатни таъминлаш, конфигуряцияни бошқариш, аттестация, баҳолаш, аудит, муаммолар ечими); 3) ташкилий жараёнлар(лойиҳа бошқаруви, лойиҳа инфратузулмасини яратиш, яшаш даври ўзини баҳолаш ва яхшилаш, ўргатиш). Бу ҳар бир келтирилган гуруҳларни алоҳида кўриб ўтамиз. Яшаш даврининг асосий жараёнлари Яшаш даврининг асосийжараёнларидан энг муҳимлари учта, яъни: ишлабчиқиш, эксплуатация ва кузатувдир. Ҳар бир жараён аниқ масала ва унинг ечиш усуллари, олдинги этапда олинган бошланғич маълумотлар ва уларнинг натижалари билан характерланади.

Ишлаб чиқиш Ахборот тизимини ишлабчиқиш ахборот дастурий таъминотини ва берилган талабларга мос равишда уларнинг компоненталарини яратиш бўйича барча иш ларни ўзида сақлайди. Ахборот дастурий таъминотини ишлаб чиқиш яна қуйидагиларни ўзида сақлайди: 1) лойиҳа ва эксплуатация ишларини ҳужжатлаштириш; 2) ишлаб чиқилган дастурий маҳсулотларни тестдан ўтказиш учун зарур материалларни тайёрлаш; 3) одамларни ўргатиш учун зарур материалларни ишлаб чиқиш. Эксплуатация Эксплуатация ишларини тайёрланув ва асосий қисмларга бўлиш мумкин. Тайёрланув қисмига қуйидагилар киради: 1) маълумотлар базаси ва фойдаланувчи иш жойларини конфигуряциялаш; 2) фойдаланувчиларни эксплуатация хужжатлари билан таъминлаш; 3) ходимларни ўргатиш. Эксплуатацияишларининг асосий қисмига қуйидагилар киради: 1) бевосита эксплуатация; 2) муаммоларни четлаштириш ва уларни пайдо бўлиш сабабларини йўқотиш; 3) дастурий таъминотни модификациялаш(янгилаш); 4) тизимни мукаммаллаштириш бўйича таклифларни тайёрлаш; 5) тизимни ривожи ва модернизациялаш. Кузатув Техник қўллаб – қувватлаш хизмати ҳар қандай корпоратив ахборот тизимларининг ҳаётида ўта муҳим ўрин тутади. Ахборот тизимларини эксплуатацияси этапида юқори даражали техник хизмати борлиги унинг олдига қўйилган масалаларни ечишнинг зарурий шартларидан бўлиб

ҳисобланади. Бунда хизмат қилувчи ходимларнинг хатоси очиқ ёки ёпиқ молиявий йўқотишларга олиб келиши мумкин. Ахборот тизими техник хизматини ташкилини тайёрлашдаги асосий олди ҳаракатларга қуйидагилар киради: 1) тизимни жавобгарлиги юқорироқ бўлган тугун нуқталарини ажратиш ва уларда критик тўхтамларни аниқлаш(бу ахборот тизими критик ташкил этувчиларини ажратиш ва техник хизмат учун ресурс лар тақсимини оптималлаштиришга имкон беради ); 2) техник хизмат ва уларни ички бўлим хизматлари орқали ечиладиган, ҳамда ташқи махсус сервис ташкилотлари орқали ечиладиган масалаларни аниқлаш(шундай холда бажарув функциялари ва жавобгарликларни ажратиш даоирасида аниқлаш ишлари амалга оширилади); 3) масалаларнинг келтирилган доирасида техник хизмат ташкили учун зарурий мавжуд ички ва ташқи ресурслар таҳлилини ўтказиш. Ҳамда компетенцияларни бўлиш(таҳлил учун асосий мзонлар: кафолатланган жиҳозларнинг мавжудлиги, таъмирлаш фондининг холати, малакали ходимлар ); 4) техник хизмат ташкили режасини тайёрлаш. Бунда, бажариладиган ишлар ва уларнинг муддати, этаплардаги харажатлар, ижро этувчиларнинг жавобгарликларини аниқлаш зарур. Ахборот тизимларини сифатли техник хизматини таъминлаш юқори малакали мутахасисларни жалб этишни талаб қилади. Улар кундалик маъмурий масалаларни ечиш учунгина эмас, балки тизимни тўхтамларни ҳисобга олган холда ўзига келтириш масалаларини ҳам ечиш керак. Яшаш даврининг ёрдамчи жараёнлари Ёрдамчи жараёнларичида асосий ўринлардан бирини конфигуряцияни бошқариш эгаллайди. Бу шундай ёрдамчи жараёнки, у ахборот тизими яшаш даврининг барча жараёнларини қўллаб-қувватлайди, энг биринчидан ишлаб чиқишва кузатувни. Бир нечта компоненталарга эга мураккаб ахборот

тизимлар лойиҳаларини ишлаб чиқишда, ҳар бир компоненталари алоҳида ишлаб чиқишлиги назарда тутилади ва демак, бир нечта вариантларни жорий этиши ё/ёки бир нечта версияларни бир жорий этишга эга бўлади.Бунда уларнинг алоқа ва функциялари, барча тизимнинг ягона тузуми ва ривожини таъминланишини ҳисобга олганда муаммолар пайдо бўлади. Конфигуряцияни бошқариш ташкилаштириш, систематик равишда ҳисобга олиш ва киритилган ўзгаришларни назоратига имкон беради. Улар ахборот тизимлари турли компоненталарининг яшаш давридагибарча стадияларида рўй беради. Ташкилий жараёнлар Лойиҳани бошқаришишларни режалаштириш ва ташкил этиш, ишлаб чиқувчи гуруҳларни ҳосил қилиш ва бажариладиган ишларни муддат ва сифатини назорати масалаларига бевосита боғлиқдир. Лойиҳанинг техник ва ташкилий таъминоти қуйидагиларни ўзига мужассамлантиради: 1) Лойиҳани амалга оширишда усул ва инструментал воситаларни танлаш; 2) Ишлаб чиқишни оралиқ холатлар таърифининг усулларини аниқлаш; 3) Яратилган дастурий таъминотнинг текширув усул ва воситаларини ишлаб чиқиш; 4) Ходимларни ўргатиш. Лойиҳа сифатини таъминлаш ахборот тизимларини верификация, текширув ва тестлаш муаммолари билан боғлиқ. Верификация – бу этапда эришилган ва шу этапдаги талаблар ишлаб чиқишнинг мос жарий холатини аниқлаш жараёнидир. Текширув – бу ишлаб чиқиш параметрларининг бошланғич талабларга мослигини аниқлаш жараёнидир. Текширув тестлаш билан баъзан мос тушади. Улар ҳақиқий ва кутилаётган натижалар орасидаги фарқни аниқлаш ва ахборот тизим характеристикаларини бошланғич талабларга мослигини баҳолаш учун ўтказилади.

Таянч иборалар Тизим -ТЗ Стандарт - СТ Профил-ПФ Дастурий таъминот-ДТ Ахборот тизим и - АТЗ Дастур - ДР Яшаш даври - ЯД Хужжат - ХЖ Лойиҳа - ЛҲ Инструмент - ИНС Эксплуатация - ЭКС Модел - МЛ Моделлаштиришнинг универсал тили – МУТ Корпоратив ахборот тизимлари - КАТЗ Архитектура – АХ Анализ – Таҳрир – ТР Ишлаб чиқиш – ИЧ Диаграмма - ДМ Сервер – СВ Фактор – Омил Яратиш – ЯТ Характеристика – Тафсиянома Диагноз – Ташғиз Маълумотларни бошқариш тизими - МББТ Каскад модели – КМ Спирал модели - СМ Маълумотлар базаси – МБ Репозитарий - РП Объектга-мўлжаланган дастурлаш - ОМД

Похожие

Ахборот тизимлари яшаш даври моделлари

Ахборот тизимлари яшаш даврининг тузилмаси

Ахборот тизимларинингяшаш даври

Ахборот хавфсизлиги инцидентларини бошқариш тизими

Ахборот хавфсизлиги инцидентларига жавоб қайтаришнинг ҳаёт даври процедураси