Давлат бошқарувида алоҳида соҳалар ва тармоқларни маъмурий-ҳуқуқий тартибга солиш - Юриспруденция - Рефераты

Давлат бошқарувида алоҳида соҳалар ва тармоқларни маъмурий-ҳуқуқий тартибга солиш

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

61.5 KB

Давлат бошқарувида алоҳида соҳалар ва тармоқларни маъмурий-ҳуқуқий тартибга солиш Режа: 1. Иқтисодиёт соҳасида давлат назорати. 2. Ижтимоий-маданий соҳани бошқариш тушунчаси. 3. Маъмурий-сиёсий соҳани бошқариш тушунчаси. 4. Тармоқлараро давлат бошқаруви.

Ўзбекистон Респубилкасида иқтисодиёт соҳасини бошқариш Ўзбекистон Республикаси Иқтисодиёт ва Молия вазирлигига юклатилган. Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлиги республиканинг марказий молия-иқтисодий органи сифатида Ўзбекистон Республикасининг молиявий нарх сиёсатини ҳаётга татбиқ этади ва унинг бутун ҳудудида молия, нархнавони ташкил этиш фаолиятига умумий раҳбарликни амалга оширувчи Ўзбекистон Республикасининг давлат бошқаруви органи ҳисобланади. Молия вазирлиги Ўзбекистон Республикасининг вазифалари ва функсияларини амалга ошириш учун зарур молиявий нэгиз яратишни, республика буджэтини ишлаб чиқиш ва ижро этишни, унинг даромад қисми барқарорлигини таъминлашни, валюта режасини тузиш ва ижро этишни, пул ресурсларидан оқилона ва тежаб сарфлашни таъминлайди. Молия вазирлиги республика буджэтининг ҳам даромадлар, ҳам харажатлар бўйича ижро этилиши учун, молиявий ресурсларни умумреспублика еҳтиёжларига сафарбар этиш ишларини ташкил этишга жавоб беради. Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлиги, Қорақалпоглстон Республикаси Молия вазирлиги, вилоятлар ва туманлар ҳокимликлари бошқармалари ва бўлимлари, давлат суғурта идоралари, шунингдек, уларга қарашли давлат корхоналари, муассасалари ва ташкилотлари Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлигининг ягона тизимини ташкил этади. Молия вазирлиги ўз тизимига кирувчи корхоналар, муассасалар ва ташкилотлар фаолиятини тўғридан-тўғри ёки ўзи ташкил этадиган органлар орқали мувофиқлаштиради ва йўналтиради. Молия вазирлигининг асосий вазифалари қуйидагилар ҳисобланади: молия тизимининг, солиқ ва нарх-наво сиёсатининг Ўзбекистон Республикасининг ижтимоий-иқтисодий ривожланишига фаол таъсир кўрсатиш, ишлаб чиқариш самарадорлигини ошириш, миллий даромаднинг, корхоналар ва ташкилотлар даромадларининг ва бошқа молиявий ресурсларнинг ўсишини таъминлаш; молия-кредит воситаларининг хўжалик механизми бошқа

елементлари билан алоқаларини мустаҳкамлаш; республиканинг молиявий ресурсларини ижтимоий ишлаб чиқаришни ривожлантириш ва фан-техника тараққиётининг устувор йўналишларига жамлаш, ижтимоий ривожланишни жадаллаштириш, маълум мақсадга йўналтирилган яхлит халқ хўжалиги дастурларини маблағ билан таъминлаш, зарур молия, валюта резервларини ташкил этиш; молия, буджэт, валюта ва солиқни режалаштириш ва маблағ билан таъминлаш усулларини такомиллаштириш; аудиторлик ташкилотлари томонидан лицензия битимларида назарда тутилган лицензия талаблари ва шартларига риоя этишни назорат қилиш; корхоналар, вазирликлар, идоралар, банклар ва давлат суғурта ташкилотларида бухгалтерия ҳисоби ва ҳисоботини ташкил этиш ва такомиллаштириш, хўжалик юритишнинг янги шакУарини жорий этиш соҳасида маҳаллий молия органларининг фаолиятини мувофиқлаштириш. Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлигига Ўзбекистон Республикаси Конституциясига биноан Ўзбекистон Республикаси Президенти томонидан тайинланадиган ва Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлиси тасдиқлайдиган Вазир бошчилик қилади. Молия вазири Вазирлар Маҳкамаси томонидан тайинланадиган ўринбосарларига эга бўлади. Ўринбосарлар ўртасидаги вазифалар Ўзбекистон Республикаси Молия вазири томонидан тақсимланади. Ўзбекистон Республикаси Президентининг «Давлат буджэтининг ғазна ижроси тизимини янада ривожлантириш чора-тадбирлари тўғрисида»ги 2007-йил 28-феврал қарорига мувофиқ Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлиги таркибида Ғазначилик органи ташкил этилган. Вазирлар Маҳкамасининг 2007-йил 20-март қарорига биноан Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлигининг Ғазначилиги тўғрисидаги низом тасдиқланган. Ғазначилик ўз фаолиятида Ўзбекистон Республикаси Конституцияси ва қонунларига, Ўзбе- кистон Республикаси Олий Мажлиси палаталарининг қарорларига, Ўзбекистон Республикаси Президентининг фармонлари, қарорлари ва фармойишларига, Ўзбекистон Республикаси Вазирлар

Маҳкамасининг қарорлари ва фармойишларига, мазкур Низомга ҳамда ўз фаолиятига тэгишли болган бошқа норматив-ҳуқуқий ҳужжатларга амал қилади. Ғазначилик ўз фаолиятини давлат бошқарувининг бошқа органлари, маҳаллий давлат ҳокимияти органлари, Ўзбекистон Республикаси Марказий банки, тижорат банклари, бошқа ташкилотлар билан ўзаро ҳамкорликда бевосита ва ўзининг ҳудудий бўлинмалари орқаҳ амалга оширади. Ғазначилик, Қорақалпоглстон Республикаси, вилоятлар ва Тошкент шаҳар ғазначилик бошқармалари ҳамда туман (шаҳар) ғазначилик болимларига эга бўлади. Қорақалпоглстон Республикаси, вилоятлар ва Тошкент шаҳри ғазначилик бошқармалари юридик шахс ҳисобланадилар. Ғазначиликнинг асосий вазифалари қуйидигилар ҳисобланади: Давлат буджэтинининг касса ижроси, жумладан тушадиган даромадларни турли даражадаги буджэтлар ўртасида тақсимлаш, буджэтдан маблағ олувчиларнинг харажатлар смэталари ижроси ва Давлат буджэти ижроси тўғрисида ҳисобот тузиш; Давлат буджэти маблагларини ягона ғазначилик ҳисоб рақами, шунингдек тэгишли буджэтлар даромадлари ва харажатлари ўртасидаги касса узилишларининг олдини олишни таъминлайдиган ҳудудий ғазначилик ҳисоб рақамларини жорий этиш орқали бошқариш; бюджет ташкилотларининг товар етказиб берувчилар (ишларни бажарувчилар, хизматлар кўрсатувчилар) билан шартномаларини, шунингдек Давлат буджэти маблаглари ҳисобидан капитал қурилиш бўйича буюртмачиларнинг шартномалари харажатлар смэтасида кўрсатилган суммалар ва мақсадларга қатъий мувофиқ равишда тузилиши устидан қаттиқ назорат ўрнатиш асосида мазкур шартномаларни мажбурий рўйхатдан олказиш тартибини жорий этиш орқали буджэт ташкилотларининг мақсадга номувофиқ, асоссиз харажатларининг олдини олиш; буджэт ташкилотларини, шу жумладан мудофаа ва хавфсизлик тузилмаларини молиялаштиришга йўналти- риладиган буджэт маблагларидан фойдаланишни мақбуллаштириш юзасидан

мониторинг олиб бориш, бунда улар томонидан тузилаётган шартномалар сифатининг таъминланиши, уларнинг мақсадга мувофиқлиги ва нарх-наво ечимини назарда тутиш ҳамда қоидага кўра, воситачилик хизматларидан воз кечиш; харажатлар смэтаси ва рўйхатга олинган шартномаларда назарда тутилган қатъий суммалар доирасида товар етказиб берувчилар (ишларни бажарувчилар, хизматлар кўрсатувчилар)нинг бевосита ҳисоб рақамларига буджэтдан маблағ олувчилар номидан ва уларнинг топшириғи бўйича толовларни амалга ошириш орқали тўлов интизомига сўзсиз риоя этилиши устидан таъсирчан назоратни таъминлаш ва бошқалар. Ўзбекистон Республикаси давлат буджэтининг ижроси, давлат активлари ва пасивларининг ҳолати ҳамда ҳаракати, қимматбаҳо мэталлар ва тошлар билан операциялар амалга оширилиши, олтин- валюта захираларини бошқариш, хорижий капитални республика иқтисодиётига жалб этиш ва ундан самарали фойдаланиш, давлатнинг ташқи қарзи ўз вақтида қайтарилиши доимий мониторинги ва назорати ни таъминлаш мақсадида Ўзбекистон Республикаси Президентнинг 2001-йил 27-июн фармони билан Ўзбекистон Республикасининг Ҳисоб палатаси ташкил этилган. Ўзбекистон Республикаси Президенти ва Ўзбекистон Республикаси Олий Мажлисининг топшириқлари бўйича Ўзбекистон Республикаси Давлат буджэтининг ижроси, унинг асосий кўрсаткичлари ва енг муҳим моддаларининг бажарилиши, шунингдек давлат тузилмалари ва хўжалик юритувчи субъйектларга ажратиладиган буджэт маблағларидан мақсадли фойдаланиш устидан назоратни амалга ошириш, мамлакатда ва унинг ташқарисида давлат активлари ва пассивларининг ҳолати ҳамда ҳаракати мониторингини таъминлаш; қимматбаҳо мэталлар ва қимматбаҳо тошлар билан амалга ошириладиган операцияларни назорат қилиш; мамлакатнинг олтин-валюта захираларини бошқариш ва тасарруф этишни назорат қилиш Ҳисоб палатасининг асосий вазифаларига киради. Ўзбекистон Республикасида кредит тизими «Ўзбекистон Республикасининг «Марказий банк тўғрисида»ги 1995-йил 21-декабр ва

«Банклар ва банк фаолияти тўғрисида»ги 1996-йил 25-апрел қонунларига асосан ташкил этилган. «Ўзбекистон Республикасининг Марказий банки тўғрисида»ги қонунга мувофиқ, Марказий банкнинг бош мақсади миллий валютанинг барқарорлигини таъминлашдан иборат. Асосий вазифалари монэтар сиёсатни ҳамда валютани тартибга солиш соҳасидаги сиёсатни шакУантириш, қабул қУиш ва амалга ошириш, Ўзбе- кистон Республикасида ҳисоб-китобнинг самарали тизимини ташкУ этиш ва таъминлаш, банклар фаолиятини тартибга солиш ва уларни назорат қУиш, Ўзбекистон Республикасининг расмий олтин-валюта захираларини, шу жумладан келишув бўйича ҳукумат захирал арини сақлаш ва тасарруф этиш, давлат буджэтининг касса ижросини Молия вазирлиги бУан биргаликда ташкУ этишдан иборат. Марказий банк молиявий ёрдам кўрсатиш, тижорат фаолияти бУан шуғуУанишга, Марказий банк фаолиятини таъминловчи корхоналар ва ташкУотларни тузишда иштирок этишини истисно этганда, банклар ва бошқа юридик шахслар капиталида қатнашишга ҳақли емас. Марказий банкнинг олий органи унинг бошқарувидир. Бошқарув Марказий банк сиёсати ва фаолиятининг асосий йўна1иш1арини белгУаб беради, банкни бошқаради. Бошқарув ўн бир кишидан иборат бўлади. Бошқарув таркибига Марказий банк раиси, унинг ўринбосарлари, шунингдек, банкнинг асосий болимлари раҳбарлари киради. Ўзбекистон Республикасининг «Банклар ва банк фаолияти тўғрисида»ги қонунига асосан банклар Марказий банкда рўйхатга олинган пайтдан бошлаб юридик шахс мақомига эга боладилар. Марказий банк қуйидагиларга асосланиб банкни рўйхатга олиш ва унга лицензия беришни рад этиши мумкин: банкни рўйхатга олиш учун зарур болган ҳужжатлар топширилмаганлиги; таъсис ҳужжатларининг қонунчилик ҳужжатларига номувофиқлиги; бир ёки бир неча муассиснинг молиявий аҳволи қони- қарсизлиги; муассисларнинг молиявий аҳволи ва маблагларининг манбалари еълон қиҳнмаганҳги; банкни рўйхатга олиш

пайтигача енг кам устав капиталининг толанмаганлиги; банк раҳбари ва бош бухгалтери лавозимларига номзодларнинг бу касбга номувофиқлиги. Аксиядорларнинг умумий йиғилиши, банк кенгаши ва бошқаруви банкнинг бошқарув органларидир. Банкка оператив раҳбарлик қилувчи ва унинг фаолияти учун жавоб берувчи банк бошқаруви банкнинг ижроия органи ҳисобланиб, у банк кенгаши ва аксиядорларнинг умумий йиғилиши олдида ҳисобдордир. Ўзбекистон Республикаси Ташқи иқтисодий фаолият миллий банки ҳукуматнинг халқаро иқтисодий муносабатлар соҳасидаги сиёсатини амалга оширувчи ташқи иқтисодий фаолиятига хизмат кўрсатишни таъминловчи ва валюта маблагларини жамловчи ихтисослаштирилган банкдир. Ўзбекистон Республикаси Ташқи иқтисодий фаолият миллий банки республика Марказий банки ва ҳукуматининг топшириғига биноан експорт товарлари ишлаб чиқаришни ташкил этиш ва ривожлантириш учун чэт ел валютасида кредитлар беради, Ўзбекистон Республикасига чет ел валютасида етказиб бераётган ва республика чэт эл валютасида олаётган давлат заёмлари ва кредитларига хизмат кўрсатади, халқаро валюта-кредит бозорларида операциялар бажаради, контракт (шартнома) шартларини бажариш вақтида чэт ел банклари, консернлари, фирмалари ва бошқа шерикларнинг айби билан олинмай қолган маблагларни ундиришга кўмаклашади, ҳукуматлараро битимлами, тўлов шартларини ишлаб чиқишда қатнашади ва ҳоказо. Ўзбекистон Республикаси Ташқи иқтисодий фаолият миллий банки Ўзбекистон Республикаси ҳукумати томонидан тасдиқланадиган ва Ўзбекистон Республикаси Марказий банки томонидан рўйхатга олинадиган ўз устави асосида амал қилади. Тижорат (аксия, пай асосида ва хусусий) банклар юридик ва жисмоний шахсларга Қонунда назарда тутилган операцияларни бажариш ва хизмат кўрсатиш орқали шартнома асосларида кредит, ҳисоб-китоб ва ўзга хил банк хизмати кўрсатадилар.

Республика, минтақа дастурлари ва ўзга дастурларни пул билан таъминлаш учун Ўзбекистон Республикаси қонунчилик ҳужжатларида назарда тутилган тартиб ва шароитларда махсус тижорат банклари ташкил этилиши мумкин. Бундай банклар Ўзбекистон Республикаси Марказий банкидан тэгишли рухсатнома олганидан кейин чэт ел валютасида операциялами амалга оширишлари мумкин.

Похожие

МЕҲНАТ МУҲОФАЗАСИ ВА УНИ ҲУҚУҚИЙ ТАРТИБГА СОЛИШ ( мехнат мухофазаси ва уни хукукий тартибга солиш

Қишлоқ хўжалигини давлат томонидан тартибга солиш

Давлат бошқарувида қонунчилик ва интизом

Ер учун ҳақ тўлашни ҳуқуқий тартибга солиш ( ЕР учун хак тулашни хукукий тартибга солиш

Қишлоқ ҳўжалик корхоналари молиявий фаолиятини ҳуқуқий тартибга солиш