logo
  1. Главная страница
  2. Рефераты
  3. Геометрия
  4. Vint sirtlar

Vint sirtlar

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

50.5 KB
Скачать
Vint sirtlar Reja: 1. Umumiy ma'lumotlar 2. To'gri gelikoid. 3. Ogma gyelikoid 4. Ochik tugri gelikoid. 5. Yopik ogma gelikoid. 1. Umumiy ma'lumotlar Yasovchi chizikning vintli harakatidan hosil bulgan sirt deyiladi. Faraz kilaylik AB (A 1 B 1 A 2 B 2 ) chizih o'hi, i bo'lgan SD (S 1 D 1 S 1 D 1 )vint chizik buylab harakatlansa vint sirt xosil bo'ladi. Unda AV chizikning har bir nuktasi o'hi i bilan ustma-ust tushuvchi vint chizihlarni xosil kiladi. SD n, m, e... vint chizihlari vint sirti parallellari deyiladi. Sirt o'hi gorizontal proektsiyalar tekisligi h1 ga perpendikulyardir. (133- chizma). Tugri chizikning vintsimon xarakati natijasida hosil bo'lgai vint sirti gelikoid deb yuritiladi. Vint sirtining yasovchi to'hri chizigi uning o'kini kesib utsa, sirt yopik vint sirt va kesma ochih vint sirt (gelikoid) deyiladi. 2. To'gri gelikoid. Yasovchi to'gri chizih vint sirtining o'higa perpendikulyar bulsa, to'gri gelikoid deyiladi. 134-chizmada to'gri chizih gelikoid tasvirlangan. U AB yasovchi tugri chizikning ikki yo'naltiruvchi CD vint chizih va uning o'ki i buylab gorizontal proektsiya tekisligiga parallel xarakatidan xosil hilingan. Demak, hosil bo'lgan vintli konoid yasovchisi i ga perpendikulyar bo'lganligi uchun u to'gri gelikoid deb yuritiladi. Bunday sirtlardan aylanma pilla poyalaridan yoyma materiallarni bir joydan ikkinchi joyda ko'chirish uchun ishlatidagan shneklarda ishlatiladi. Xuddi shuningdek kvadrat va tugri to'rtburchakli rezbalar chegarasi ham, tuhri gelikoiddir. 3. Ogma gelikoid 135-chizmada o'ng yo'nalishdagi yopih ohma gelikoid tasvirlangan. Sirt yasovchilarining gorizontal proektsiyalari yo'nalitiruvchi vint chizik o'hi gorizontal proektsiyasidan o'tgan to'hri chizihlardan iborat bo'ladi chizma Yasovchi chizihning frontal proektsiyalarini yasash uchun yo'naltiruvchi konus sirti yasalgan. Berilgan sirtni hosil hiluvchi yasovchi chizih, yo'naltiruvchi konus yasovchilariga parallel bo'ladi. Sirtning gorizontal ocherki aylanadir. Frontal ocherki esa, yasovchi boshlangich nusxasi A nuhta hosil kilingan SD vint chizih hamda yasovchi xolatlariga urama egri chiziklaridan iborat. Bunday giperbolasimon chiziklar. to'gri chizihlar bilan juda ham, farh hiladigan, trantsendent egri chiziklardan iborat. O'k sirtining torayishi chizihida. (135-chizma). Ogma gelikoidlar texnikada ko'p foydalaniladi. Masalan 134 rezbasining profili uchburchak trapetsiya bo'lgan buyumlarning (chervyaklar, vintlar, boltlar va boshkalarning) sirtlari ohma gelikoidlar bilan chegaralangan. chizma chizma 4 Ochih to'hri gelikoid. Yasovchi AV to'gri chizikni hamma vakt tsilindr o'higa perpendikulyar vaziyatda sahlab yo'naltiruvchi ikkita vint chizih buyicha harakatlantirish natijasi bo'yicha hosil bo'lgan sirt vintsimon tsilindroid yoki ochih to'hri gelikoid deyiladi. (136- chizma). Tsilindrning o'kiga perpendikulyar bo'lgan har kanday gorizontal tekislik bu sirtning parallelizm tekisligi bo'ladi. Vintsimon tsilindroid ochih to'hri gelikoid va yuhorida kurib o'tilgan to'gri va ogma gelikoidlar yoyilmaydigan chizihli sirtlar guruxiga kiradi. 5 Yopiq ohma gelikoid. Yasovchi to'hri chizihniig xamma vakt tsilindrik vint chieihga urinma vintda sahlab xarakatlantirish natijasida hosil bo'lgan sirt yoyiladigan yoki yopih ohma gelikoid deyiladi.(132 a-chizma). Bu sirt haytish hirrali sirtlar guruxiga kiradi. Sirtning kaytish kirrasi ving chizihdir, shuning uchun bu sirt va tekislikka yoyiladi va toslar guruxiga kiradi. Agar yasovchilarning uzunligi chegaralanmasa, sirtning o'higa perpendikulyar bo'lgan tekislikdagi izi aylananing evolventasi buladi. Shuning uchun u sirt evolventali gelikoid deb ham ataladi. Amalda sirtning yasovchisi sifatida ko'pincha, malum uzunlikdagi to'gri chizih kesmasi olinadi. Bunday kesmaning xarakati natijasida yoyiladigan halkasimon gelikod deb ataladigan vint lenta hosil bo'ladi. Bunga o'xshash vintlar chervakli uzatmalarda ishlatiladi. Adabiyotlar 1. Koroev Yu.I. "Nachertatelnaya geometriya" Moskva "stroyizdat" 1987 god. 2. Mixaylenko V.K, Ponomarev L.M. "Injenernaya grafika" Kiev 1985god. 3. Murodov Sh.K. va boshkalar "Chizma geometriya kursi" Toshkent "Ukituvchi" 1988 yil. 4. Murodov Sh.K. "Gidrotexniklar uchun chizma geometriya" Toshkesht "Ukituvchi" 1991 yil. 5. Raxmonov I. "Perspektiva" Toshkent "Ukituvchi" 1973 yil. 6. Sobirov E. "Chizma geometriya kiska kursi" Toshkent Ukituvchi 1993 yil. 7. Frolov S.A. "Nachertatelnaya geometriya" Moskva "Mashinostroenie" 1978 god 8. Xorunov R. "Chizma geometriya kursi" Toshkent "Ukituvchn" 1974 yil. 9.Xorunov R. Akbarov L. "Chizma geometriyadan masa^lalar echish metodlari Toshkent "Ukituvchi" 1995 yil. 10. Chetveruxin N.F. "Nachertatelnaya geomstriya" Moskva "Vsshaya shkola" 1963 god. 11.Kirgizboev Yu. "Chizma geometriya" Toshkent "Ukituvchi" 1976 yil. 12. Kirgizboev Yu. "Chizma geometriyadan masalalar tuplami" Toshkent "Ukituvchi" 1976 yil 13. Tuxtaev A, Abramyan Ya.P, "Injenerlik grafikasidan spravochnik" Toshkent "Ukituvchi" 1994 yil

Похожие

Vint chiziq va vint sirtlar
Sirtlar
Sirtlar
Kinematik sirtlar
Chiziqli sirtlar