Chiziqli sirtlar - Геометрия - Рефераты

Chiziqli sirtlar

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

75 KB

Chiziqli sirtlar Reja: 1. Uch yo'naltiruvchili chizihli sirt. 2.Parallelizm tskislikli sirtlar. 3. Yoyiladigan chizihli sirtlar.

1. Uch yo'naltiruvchili chizikli sirt. Fazoda harakatlanayotgan yasovchi to'gri chizih hosil hilgan sirt chizihli sirt deyiladi. Agar yasovchi to'gri chizih biror chizik buylab harakatlansa, u chizih yo'naltiruvchi deyiladi. Chizihli sirtlar yoyiladigan va yoyilmaydigan chizikli sirtlarga bulinadi. Yoyiladigan chizihli sirtlarning barcha nuhtalari uzluksiz va buklanmasdan (uni yasovchilar bo'ylab ketma-ket kamayish yo'li bilan) tekislikka yoyiladi. Bunday sirtlarning juda yahin turgan ikki yasovchi yo parallel yoki kesuvchi to'gri chizihlardan iborat. Yoyilmaydigan chizikli sirtlarning cheksiz yahin yasovchilari aykash to'gri chizihlardan iborat bo'ladi. Ular to'hri chizih bo'ylab xarakatidan hosil bo'lishi mumkin. Yasovchi harakat honunini uchun yoki sirt to'la berilishi uchun uchta yo'naltiruvchi chizih bo'lishi zarur. Ular orhaln kiyshik chizihli sirt yasovchisining xarakati aniklanadi.(126-chizma). hiyshih sirtning yagovchilari to'gri chizih va egri chizihlar bulishi mumkin. 2 Parallelizm tekislikli sirtlar. hiyshih sirtlardan yana bir turi yo'naltiruvchi tekislikli va paralellizm tekislikli sirtlardir. Bunday sirtlarning yasovchilari biror tekislik Bilan doimiy burchak tashkil etadi yoki parallel buladi.

chizma Berilganlar orasidagi yo'naltituvchi tekislik berilgandan keyin hiyshik chizihli sirtning yo'naltiruvchi chiizihlari birtaga kamayadi. Bunday sirtlar yoyilmaydigan chizihli sirtlarga kiradi. Bunday sirtlar yasovchi to'hri chizihning yo'naltiruvchi ikki chizih bo'ylab biror a tekislikka (127-chizma) parallel xarakatidan hosil bo'ladi. a tekislik sirtning parallelizm tekisligi deyiladi. 127 chizma

A) Tsilindroidlar. yo'naltiruvchilari bir tekisda yotmagan ikkita egri chizik bo'lgan va parallel tekislikligi bor chizikli sirt tsilindroid deyiladi. 127-chizma b, da parallelism tekisligi gorizontal proektsiyalovchi a tekislik, yo'nalshruvchilari esa AV va SD bo'dgan tsilindroid tasvirlangan. Chizmadan kurinib turibdiki, yasovchilarning gorizontal proektsiyalari tekislikning gorizontal iziga parallel, demak yasovchilarning hammasi a tekislikka parallel. Chizmada tsilindroida olingan ixtiyoriy nuhta K (K 1 K 2 ) ning proektsiyalarini yasash va ko'rsatilgan. U sirtniig 34 (3 1 ,4 1 ,3 2 ,4 2 ) yasovchilariga tegishli b) Konoid. Yo'naltiruvchilaridan biri AB to'hri chizik, ikkinchisi esa SB egri chizik bo'lgan parallelizm tekislikli sirt konoid deyiladi (128-chizma). Bu konoid uchun frontal proektsiya tekisligi (π 2 ) parallelizm tekisligi bo'lib xizmat hiladi 128-chizma Chizmada AS12,34,56 BD Yasovchilar o'tkazilgan barcha yasovchilarning grizontal proektsiyalari proektsiya o'ki X ga paralleldirlar. V) hiyshih tekislik yoki giperbolik paraboloid. Yo'naltiruvchilarining ikkalasi ham, to'gri chizih bo'lgan, parallellizm tekislikli chizikli sirt "hiyshih" tekislik yoki giperbolik parabooloid deyiladi.(129-chizma). A) Bu sirtni kesuvchi tekisliklarning yunalishini shunday tanlab olish mumkinki, kesim chizihlari giperbolalar yoki parabolalar buladi; demak "hiyshih" tekislik parabolani giperbola bo'yicha harakatlantirishdan hosil bo'lishi mumkin. Sirtning ikkinchi nomi ana shundan kelib chikadi.

129 b) chizmada AV va SD yo'naltiruvchi to'gri chizihlar DB 12,34,56 AS ..lar yasovchilardir. Yasovchilar h tekislikka parallel, demak, bu Yerda parallelizm tekisligi gorizontal tskislikdir.

3 Yoyiladigan chizihli sirtlar. Bunday sirtlarning yo'naltiruvchilari birta egri chieih bo'lib, juda yahin turgan yasovchilari yo o'zaro parallel bo'lishadi yoki kesishuvchi bo'ladi. Ular uzluksiz va buklanmasdan chizma tekisliga yoyiladi. 129-chizma a) Tsilindrik sirti. Ta'rif. Yasovchi AV to'gri chizihning berilgan S yo'nalishiga parallel vaziyati saklanib, yo'naltiruvchi SD egri chizik bo'yicha xarakatlatirilishidan xosil bo'lgan sirt tsilindrik sirt deyiladi. A) b) v) 130-chizma

130-chizma b) da yunaltiruvchisi SD (S 1 D 2 S 2 D 2 ) tugri chizih yasovchilari AB (A 1 B 1 A 2 B 2 ) lar S (S 1 S 2 ) yo'naltirishga parallel tsi-lindrik sirt berilgan. AGAR umumiy vaziyatdagi tsilindrik sirtning yo'naltiruvchisi SD aylana bo'lib yo'naltiruvchisi AB aylana tekisligiga perpendikulyar bulsa, to'hri doiraviy tsilindr xosil bo'ladi chizma v) Chizmada tuhri doiraviy tsilindr sirtiga tegishli K nuktaning proektsiyalar ham, tasvirlangan. b) Konus sirti. Yasovchi AV to'hri chizihniig yo'naltiruvchi SD egri chizih bo'ylab, sirpanib V harakat kilishi bilan birga, doimo S nuktadan o'tishi natijasida hosil bo'lgan sirt konus sirti deyiladi.(131-chizma) A)S nuhta konus sirtining uchi deb SD chizih yo'naltiruvchi deyiladi. 131-chizma 131-chizma b) da yo'naltiruvchisi SD (S 1 D 1 , S 2 D 2 ) uchi S (S 1 S 2 ) umumiy va:ziyatdagi konusning AS, 1S, 2S va DS yasovchilarining proektsiyalari ko'rsatilgan 1S yagovchiga tegishli, bo'ladi.

Agar SD yo'naltiruvchi aylana bo'lib, uning S uchi aylana bulib, uning S uchi aylana markazidan o'tgan to'gri chizihka tegishli bo'lib uni S uch va aylana tekisligi orasidagi kismiga karasak, tugri doiraviy konus (131-chizma, v) hosil bo'ladi. v) haytish kirrali sirt (torslar). Av yasovchi to'gri chizihning yo'naltiruvchi SD egri chizihha xamma vakt urinib harakatidan hosil bo'lgan sirt haytish kirrali sirt (tor) deyiladi (132- chizma a) SD egri chizih torsning haytish hirrasi deyiladi. 132-chizma b) yo'naltiruvchisi SD vint bo'lgan kaytish hirrali tasvirlangan va uning gorizontal proektsiya tekislikgidagi izi oraligidagi kismining proektsiyalari berilgan. Bunday sirt boshkacha xam, nomlanadi, lekin u kelasi ma'ruza mavzusiga ta'luklidir. chizma

Adabiyotlar 1. Koroev Yu.I. "Nachertatelnaya geometriya" Moskva "stroyizdat" 1987 god. 2. Mixaylenko V.K, Ponomarev L.M. "Injenernaya grafika" Kiev 1985god. 3. Murodov Sh.K. va boshkalar "Chizma geometriya kursi" Toshkent "Ukituvchi" 1988 yil. 4. Murodov Sh.K. "Gidrotexniklar uchun chizma geometriya" Toshkesht "Ukituvchi" 1991 yil. 5. Raxmonov I. "Perspektiva" Toshkent "Ukituvchi" 1973 yil. 6. Sobirov E. "Chizma geometriya kiska kursi" Toshkent Ukituvchi 1993 yil. 7. Frolov S.A. "Nachertatelnaya geometriya" Moskva "Mashinostroenie" 1978 god 8. Xorunov R. "Chizma geometriya kursi" Toshkent "Ukituvchn" 1974 yil. 9.Xorunov R. Akbarov L. "Chizma geometriyadan masa^lalar echish metodlari Toshkent "Ukituvchi" 1995 yil. 10. Chetveruxin N.F. "Nachertatelnaya geomstriya" Moskva "Vsshaya shkola" 1963 god. 11.Kirgizboev Yu. "Chizma geometriya" Toshkent "Ukituvchi" 1976 yil. 12. Kirgizboev Yu. "Chizma geometriyadan masalalar tuplami" Toshkent "Ukituvchi" 1976 yil 13. Tuxtaev A, Abramyan Ya.P, "Injenerlik grafikasidan spravochnik" Toshkent "Ukituvchi" 1994 yil

Похожие

Sirtlar

Sirtlar

Sirtlar to’g’ri chiziqli yoyiluvchi sirtlar aylanish sirtlari sirtda nuqta tanlash Sirtni tekislik bilan kesishuvi

Vint sirtlar

Kinematik sirtlar