Geometrik elementlarning proeksiyalari - Геометрия - Рефераты

Geometrik elementlarning proeksiyalari

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

1054 KB

Geometrik elementlarning proektsiylari Reja: 1.Ortogonal proektsiyalash 2.Nuktaning ortogonal proektsiyalari 3.Nuktaning uchta tekisligidagi ortogonal proektsiyalari 4. Tugri chizikning ortogonal proektsiyalari 5. Xususiy vaziyatdagi tugri chizikning proektsiyalari 6. Tekislikning chizmada berilish usullari 7. Kupyokning Monj chizmasida tasvirlanishi

1.Ortogonal proektsiyalash. Ta'rif. Proektsiyalovchi nur proektsiyalar tekisligiga perpendikulyar bulsa, bunday parallel proektsiyalashni tugri burchakli yoki ortogonal proektsiyalash deyiladi. Ortogonal proektsiyalashda proektsiyalovchi nur yunalishi kursatilmaydi. Parallel proektsiyalarning barcha xossalari ortogonal proektsiyalar uchun tegishlidir. Buyumlarni ikki uzaro perpendikulyar tekislikdagi ortogonal proektsiyalash usuli birinchi marta frantsuz injeneri va matematigi Gaspar Monj (1746-1819) tomonidan sistemalashtirilgan. Shuning uchun bu usulni Monj usuli deb, xosil bulgan chizmani esa Monj chizmasi deb yuritiladi. 2. Nuqtaning ortogonal proektsiyalari. Uzaro perpendikulyar bulgan ikki tekislik bir-biri bilan kesishib fazoni turt kismga (choraklarga) buladi. Fazoda gorizontal vaziyatda joylashgan a1 tekislik gorizontal proektsiyalar tekisligi, vertikal joylashgan a tekislik frontal proektsiyalar tekisligi deb ataladi. a 1 va a 2 proektsiyalar tekisligidagi uzaro kesishgan OX chizigi proektsiyalar uki deyiladi. Geometrik figuraning bitta tekislikdagi joylashtirilgan ikki gorizontal va frontal tasvirlari - etyuri (Monj chizmasi) yoki Kompleks chizma deyiladi. Chizma Birinchi chorakda joylashgan nuktaning chizmasi.

Chizma Chizma A nuktadan a 1 va a 2 tekislikka utkazilgan perpendikulyarlarning A 1 va A 2 asoslari A nuktaning ortogonal yoki tugri burchakli proektsiyalari deyiladi. Bu erda A 1 - A nuktaning gorizontal proektsiyasi, A 2 uning frontal proektsiyasi deb ataladi. 11-chizmadagi AA 1 va AA 2 chiziklar proektsiyalovchi nurlar deyiladi. Demak, I chorakda joylashgan xar kanday nuktaning gorizontal proektsiyasi OX ukining ostida, frontal proektsiyasi uning yukorisida, OX ukiga perpendikulyar bulgan bir boglovchi chizikda joylashadi. Ikkinchi chorakda nukta chizmasi. Chizma Chizma Nuktaning gorizontal va frontal proektsiyasi OX ukidan yukorida joylashadi. Uchinchi chorakda joylashgan nuktaning chizmasi. Fazodagi S nukta 3 chorakda joylashgan.

Chizma Chizma Demak, III chorakda joylashgan xar kanday nuktaning gorizontal proektsiyasi OX ukining yukorisida, frontal proektsiyasi esa uning ostida, OZ ukiga parallel bulgan bir boglovchi chizikda joylashadi. D nukta fazoda 4 chorakda joylashgan. Shunday kilib, 4 chorakda joylashgan xar kanday nuktaning gorizontal va frontal proektsiyalari bir boglovchi chizikda va OX ukining ostida buladi. Chizma Chizma 3. Nuktaning uchta tekislikdagi ortogonal proektsiyalari Uzaro perpendikulyar bulgan 3 proektsiyalar tekisligi kelishib, fazoni 8 kismga - oktantlarga buladi.

Chizma Chizma Ma'lumki, a 1 tekislik gorizontal proektsiyalar tekisligi, a 2 frontal proektsiyalar tekisligi deyiladi. Tasvirlash tekislik a 3 profil proektsiyalar tekisligi deb ataladi. Nuktadan proektsiya tekisliklarigacha bulgan masofalarni bildiruvchi sonlar nukta koordinatalari deyiladi. Nuktadan a 1 proektsiya tekisligigacha bulgan masofani belgilovchi AA 1 masofa (19-chizma) nuktaning aplikatasi deyiladi va ZA bilan belgilanadi. a 2 proektsiya tekisligigacha bulgan masofa AA 2 masofani bildiruvchi son Y 2 nukta ordinatasi deyiladi. Nuktadan a 3 proektsiya tekisligigacha bulgan masofani (AA 3 ) belgilovchi Z A ni nukta abstsissasi deyiladi. Shunday kilib, nuktaning gorizontal proektsiyasi koordinatalari X va Y, frontal proektsiyasi koordinatalari X va Z profil proektsiyasi koordinatalari Y va Z buladi. 4. Tugri chizikning ortogonal proektsiyalari Tugri chizik eng oddiy geometrik figura xisoblanadi. Bir-biridan farkli ikki nukta orkali fakat bitta tugri chizik utkazish mumkin. Agar bir-biridan farkli bulgan A va V nuktalarni uzaro tutashtirib, uni ikki karama-karshi tomonga davom ettirsak, tugri chizik tugrisida tasavvur xosil kilamiz.

Tugri chizikning ikki nukta bilan chegaralangan kismi tugri chizik kesmasi deyiladi. Chizma Agar tugri chizik proektsiyalar tekisligiga nisbatan ixtiyoriy vaziyatda joylashgan bulsa, bunday tugri chiziklar umumiy vaziyatdagi tugri chizik deyiladi. Fazoviy chizmani tugatib, F nuktaning a chizigiga nisbatan vaziyatini aniklang. (Chizma 21) 5.Xususiy vaziyatdagi tugri chizikning proektsiyalari Proektsiyalar tekisligiga parallel, perpendikulyar yoki bu tekislikka tegishligi bulgan tugri chizik xususiy vaziyatdagi tugri chizik deyiladi. Proektsiyalar tekisligiga parallel tugri chiziklar. 1. Gorizontal tugri chizik. Gorizontal proektsiyalar tekisligiga parallel bulgan tugri chizik gorizontal tugri chizik deb ataladi. Chizma

2. Frontal tugri chizik. Frontal proektsiyalar tekisligiga parallel bulgan chizik frontal tugri chizik deyiladi. Chizma 3. Profil tugri chizik. Profil proektsiyalar tekisligiga parallel bulgan tugri chizik profil tugri chizik deb ataladi. Chizma Proektsiya tekisligiga perendikulyar tugri chizik Proektsiyalar tekisligiga perpendikulyar tugri chiziklar proektsiyalovchi deb ataladi. Proektsiyalovchi tugri chiziklar gorizontal proektsiyalovchi, frontal proektsiyalovchi va profil proektsiyalovchi tugri chizikka bulinadi. Gorizontal proektsiyalar tekisligiga perpendikulyar chiziklar gorizontal proektsiyalovchi tugri chiziklar deb ataladi.

Chizma Chizma Chizma Frontal proektsiyalar tekisligiga perpendikulyar tugri chiziklar deb ataladi. Profil proektsiyalar tekisligiga perpendikulyar tugri chizik proektsiyalovchi tugri chizik deyiladi. 6. Tekislikning chizmada berilish usullari. Chizmada tekislik: bir tugri chizikda etmagan uch nukta, tugri chizik va unda etmagan nukta, kesishuvchi ikki tugri chizik va ikki parallel tugri chizik proektsiyalari orkali tasvirlanadi. Chizma Tekislikning proektsiya tekisliklari bilan kesishuv chiziklari uning gorizontal, frontal va profil izlari deyiladi.

Chizma Yukorida sanab utilgan tekisliklar umumiy vaziyatdagi tekislik deyiladi. Agar proektsiya tekisliklaridan birtasiga yoki ikkitasiga perpendikulyar bulsa, maxsus (xususiy) vaziyatdagi tekislik deyiladi. Agar u fakat bir proektsiya tekisligiga perpendikulyar bulsa, tekislik shu tekislikka proektsiyalovchi deyiladi. Chizma a 1 ga perpendikulyar a tekislik gorizontal a 2 ga perpendikulyar β tekislik frontal, perpendikulyar γ tekislik profil proektsiyalovchi tekislik deyiladi. (mos ravishda 30-chizma a,b,v) a 1 ga parallel (31-chizma) gorizontal (u frontal va profil proektsiya tekisliklariga perpendikulyar) tekislik deyiladi. Chizma

a 2 ga parallel tekislik - frontal tekislik (30-b chizma), α 3 ga parallel tekislik - profil tekislik (30-v chizma) deyiladi. 2.7. Ko’pyoqlikning Monj chizmasida tasvirlanishi. Ko’pyoqlik Monj chizmasida o’z aniklovchilarining ortogonal proektsiyalari orkali beriladi. 32 chizmada SABC piramidaning kompleks chizmasi uz aniklovchilari: S uchi asosi uchburchak AVS ning ortogonal proektsiyalari orkali tasvirlangan va u kiskacha F (S, ∆ ABS) deb yoziladi. Chizma SA,SB … kirralar S, A, B, C uchlarining bir nomli proektsiyalarini birlashtiruvchi (S 1 A 1 ) va (S 2 A 2 ), (S 1 B 1 ) va (S 2 B 2 ) kesmalar buladi. Yoklarning proektsiyalari esa atrofi kirralarning proektsiyalari bilan chegaralangan S 1 A 1 , B 1 va S 1 A 2 B 2 , S 1 A 1 S 1 va S 2 A 2 S 2 tekislik shakllaridan iborat buladi. Kupeklik kirralari proektsiyalarining kurinishligi va kurinmasligi kuyidagi koidalar asosida aniklanadi. 1. Kupeklik proektsiyasini chegaralovchi chizik xar doim kurinadigan buladi.

2. Chegaralovchi chizikka tegishli bulmagan kirraning urtasidagi biror nukta kurinadigan bulsa, kirra xam kurinadigan, aksincha kurinmaydigan buladi. 3. Chegaralovchi chizik ichidav uzaro kesishgan uchrashmas kirralarning xar doimo kurinadigan buladi. (S, B) kirra kurinadi. 4. Chegaralovchi chizik ichida kurinadigan uchidan chikkan kirralarning xammasi kurinadi, kurinmaydigan uchdan chikkan kirralar esa kurinmaydigan buladi. Kupeklik yoklari ustida ixtiyoriy Ye nukta tanlash uchun avval SAC yok ustida etuvchi yok ustida yotuvchi ixtiyoriy h tugri chizik yasaladi, sungra shu tugri chizik ustida izlangan Ye nukta tanlanadi. Kupeklik kirralarining MONJ chizmasida kurinishi va kurinmasligi konkurent nuktalar vositasida aniklanadi.

Похожие

Geometrik yasashlar

Uch o’lchamli geometrik shakllardan tushgan soyalar

Geometrik masalalarni exm da yechish algoritmlarini tuzish

Chizmachilik darslarida chizma asboblarida geometrik shakllar yasashning ahamiyati

Girix naqshlarining geometrik asoslari. Girix naqshlarning hosil qilish yo’llari