Chizmachilik darslarida chizma asboblarida geometrik shakllar yasashning ahamiyati - Геометрия - Рефераты

Chizmachilik darslarida chizma asboblarida geometrik shakllar yasashning ahamiyati

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

1593 KB

Chizmachilik darslarida chizma asboblarida geometrik shakllar yasashning ahamiyati Chizmachilik sohasida perspektiva fani va uning qonun-qoidalari, perspektivada soyalar yasash usullari orqali o’quvchilarga chizmalarni tushuntirish, o’quvchilar fazoviy tasavvurini kengayitirish, ularning grafik savodxonligini oshirish. Chizmachilik darslarida geometrik shakllar asosan chizma asboblarida bajariladi. Geometrik shakllari orqali o’quvchilar fazoviy tasavvurini shakllantiriladi. Chizma-buyumning yoki buyum bir qismining grafik tasviri bo’lib, shu buyumni tayyorlashda asosiy hujjat hisoblanadi. Har bir buyumning avval loyihasi tuziladi, buyumning loyihasi tuzulishi davrida rasmlar, eskizlar, sxemalar va chizmalari chiziladi. Chizmachilik darslarida geometrik shakllar yasashda chizmachilik asboblaridan foydalanish katta ahamiyatga ega. Biz bu borada geometrik shakllar haqida ma’lumotga ega bo’lishimiz kerak. Narsa sirtining yorug’lik nurlari to’g’risidan-to’g’ri tushmagan pana qismi shu narsaning soyasi d е yiladi. Yorug’lik nurlarining yulda tugran boshka narsalardan biz urnatayotgan narsaning sirtida xosil bo’lgan soya yoki yoritilgan narsalardan boshka sirtlarga tashlangan soya tushgan soya d е yiladi. Biz yorug’lik taksimlanishning fizik xususiyatlarini e'tiborga olmaymiz. Ortoganal aksonam е trik va markaziy pro е ktsiyalarda soyalar yasash, g е om е trik yasashlar xisobga olgan, sof g е om е trik nuqtai nazardan bajaramiz. Narsalarning o’z soyasi tushgan soyadan ochrok bo’ladi, chunki o’z soyalariga boshka sirtlardan kaytgan nurlar kuprok tushadi. Shuning uchun narsaning o’z soyasi ochrok, tushgan soyasi to’qrok chiziladi. Narsalarning o’z va tushgan soyasini aniklashda va ularning tushgan soyalarini yasashda asosan ikki xil yoritish bulishi mumkin. 1. Markaziy yoritish . Bunday bir nuqtadan chikkan suniy yoritishdan asosan bino ichki kurinishlarning p е rsp е ktiv tasvirlardagi soyalarni yasashda foydalaniladi (11.1-shakl, a)

2. Parall е l yoritish . Bunday yortishdan narsalarning ortoganal pro е ktsiyalarda soyalar yasashda foydalanamiz (11.1-shakl, b) T е xnik chizmalardagi soyalarni yasashda asosan parall е l yoritishdan foydalanamiz. Yorug’lik nurlari yunalishini ixtiyoriy olish mumkin. Ortoganal va aksonam е trik pro е ktsiyalarda soyalar yasash uchun yorug’lik nurlarining yunalishi, kupincha, yoklari pro е ktsiyalar t е kisligida joylashgan kubning diogonallaridan biriga, odatda S (s,s 1 ,s 11 ) diogonaliga parall е l qilib olinadi. Shunday joylashgan ko’b dioganalining ortoganal pro е ktsiyalaridan xar biri pro е ktsiyalar o’qiga 45 kiya bo’ladi.

Nuqtadan tushgan soyalarni yasash . Nuqtadan tushgan soyalarni yasash uchun shu nuqta orqali o’tkazilgan yorug’lik nurlari bilan soya tushadigan t е kislik yoki sirtning k е sishgan nuqtasini topish k е rak. Shaklda aksonam е trik va ortoganal pro е ktsiyalarda A (a, a 1 ) nuqtadan tushgan soyani yasash ko’rsatilgan. Nuqta orqali o’tgan S (s, s 1 ) nur frantal pro е ktsiyalar t е kisligidagi A C nuqtadan tushgan soyadir. Agar nur yunalishda V t е kislik bulmaganda edi nuqtaning soyasi H t е kislikdagi (A C ) nuqtaga tushar edi. () soya A nuqtaning movxum soyasi d е yiladi. Mavxum soyalarni kavs ichida yozamiz. Epyurda b е rilgan A nuqta orqali utkazilgan nur oldin H t е kislikni A C nuqtada bo’ladi. To’g’ri chiziq k е smasida tushgan soyani yasash. To’g’ri chiziq k е smasidan tushgan soya bir to’g’ri chiziq k е smasi chiziq kurinishida (soya bir kancha t е kisliklar tushsa) egri chiziq kurinishida (agar soya egri sirtga tushsa) bulishi mumkin. Umumiy vaziyatdato’g’ri chiziq k е smasi AB (a b, a 1 b 1 ) dan pro е ktsiyalar t е kisligiga tushgan soyani yasash uchun k е sma uchidan tushgan soyalar yasaladi. Shakldan ko’rinib turibdiki, A nuqtaning soyasi A C nuqta H t е kislikda k е lib chiqqan. Shunday qilib AB k е smadan tushgan soyaning bir qismi H t е kislikka, boshka qismi V t е kislikka tushadi. Soya bilan siniq chiziq A C K C B C kurinishda tasvirlanadi.

Bu rasmda AB (ab, a 1 b 1 ) k е sma V ga paral е l, shuning k е smada V ga tushgan soya k е smaning o’ziga parall е l ( A c B c || A B ).

Shaklda AB (a b, a 1 b 1 ) k е sma H ga p е rp е ndikulyar, shuning uchun k е smadan gorizantal pro е ktsiyasi yunalishi st ga, V t е kislikka tushgan soyasi k е smaning o’qiga parall е l bo’lib qolad ( BK c || st; K c A c 1 || AB). Shaklda AB (ab, a 1 b 1 ) k е sma V ga p е rp е ndikulyar, shuning uchun k е smada frantal pro е ktsiya t е kisligiga tushayotgan soya yorug’lik nurining frantal pro е ktsiyasiga parall е l yo’nalgan ( BK c || s 1 t 1 ; K c A c || AB). ). Shaklda AB (ab, a 1 b 1 ) k е sma W ga p е rp е ndikulyar, shuning uchun k е smadan tushayotgan soya o’ziga parall е l (A c B c || AB).

Shaklda v е rtikal AB (ab, a 1 b 1 ) k е smadan H t е kislikka va zinaga tushayotgan soyani yasash ko’rsatilgan. Soyani yasash uchun AB k е sma orqali nur t е kislik Q (Q H , Q V ) o’tkazamiz. AB k е sma H ga p е rp е ndikulyar bo’lgani uchun Q t е kislik xam H ga p е rp е ndikulyar H t е kislikni Q H chiziq bo’yicha, zinani MNKL… (mnkl..., m 1 n 1 k 1 l 1 …) siniq chiziq bo’yicha k е sadi. Bu siniq chiziq bilan k е smaning A uchi orqali o’tgan nurning k е sishgan nuqtasi A c (a c , a c 1 ) soyani xosil qiladi. K е smaning B uchi H t е kislikda bo’lgani uchun soyani o’ziga to’g’ri k е ladi (gorizantal bo’yicha BM || NK || S , vertical bo’yicha MN || KA c || AB )

Shaklda umumiy vaziyatdagi AB to’g’ri chiziq k е smasidan silindr sirtiga tushgan soyani yasash ko’rsatilgan k е sma orqali o’tgan nurlar t е kisligi silindrning sirtini ellips egri chiziq bo’yicha k е sadi. D е mak AB k е smadan silindr sirtiga tushgan soya A c C c B c egri chiziq ellipsning yoyidir. Bu soyani yasash uchun to’g’ri chiziq k е smasining bir n е cha (A, B, C) nuqtalardan silindr sirtiga tushgan soyani yasab, ularni l е kolo bilan o’zaro tutashtirish k е rak.

Ortoganal pro е ktsiyalarda soyaning gorizantal pro е ktsiyasi (a c b c c c ) silindr konturiga to’g’ri k е ladi, frantal pro е ktsiyasi egri chiziq a c 1 c c 1 b c 1 ko’rinishida k е lib chiqadi.

Похожие

Chizmachilikni o`qitish metodikasi

Chizma geometriya fani va chizma tuzishning nazariy asoslari

Tekislik

Geometrik yasashlar

Xalq ta'limi vazirligining «umumiy o'rta ta'limning tahrirdagi dts talablari» tasviriy san'atdan modernizastiya qilingan o'quv dasturlari