Tarmoqli tabiiy geografik tadqiqotlar. geologik tadqiqot ishlari - География - Рефераты

Tarmoqli tabiiy geografik tadqiqotlar. geologik tadqiqot ishlari

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

41 KB

Tarmoqli tabiy geografik tadqiqotlar. geologik tadqiqot ishlari Reja: 1. Tarmoqli tabiiy geografik tadqiqotlarning mohiyati , maqsadi va vazifalari turlari. Maxsus tadqiqotlar ekanligi 2. Geologik tadqiqotlarning mazmuni maqsadi, jihozlari ahamiyati. 3. Geologik ochilmalar - yer po’stining “darchasi” ularni ta’tiflash tartibi 4. Joyning paleografik taraqqiyotini aniqlash. Toshqotgan organezmlar qolig’i ularni ahlil etish. Mineorologik va paleontologik namunalar - kollektsiyalar

Geologik sharoitning hozirgi holatini muayyan joy tabiiy sharoitini muayyan joy tabiiy sharoiti va joyning geologik rivojlanish xususiyati geologik – tektonik tuzulishini tadqiq etish orqali tasavur qilish mumkin. Geologiyadan avutoriyalarda olingan nazariy bilimlarni amaliyotda ko’rish kuzatish sinash uchun o’quv rejalarida dala amaliyotlari nazarda tutilgan. Audutoriyalardagi nazariy o’quv mashg’ulotlarning bevosita davomi bo’lgan dala amaliyotlari geologik - mineralogiya mazmundagi tadqiqotlar o’tkaziladi. Dastavval rel’efni o’rganish - geomorfologik iqlim va metiorologiya yer usti suvlarini tadqiq etish - gidrologiya tuproq qoplami, o’simlik hayvonot olami o’rganish - biogeografik mazmundagi dala tadqiqotlarini olib borish talab etiladi. Geografik landshaft - THK larning komponentlarini alohida-alohida tadqiq etivchi daladag tekshiruv - qidiruv - kuzatuv ishlarini tartibi-sestemasi tarmoqli tadqiqotlar deyiladi. Kompleksning har bir komponentini alohida - alohida tadiq etishning bunday izchilligi va ketma – ketligini landshaft tarkibini tashkil etadigan komponentlarini har taraflama o’rganish uchun zarur. Har bir komponentning o’ziga xos kelib chiqish- shakllanish tarixi tarkibi tog’ jinsi va mineral sifatidagi tabiiy birikmalarning vaqt va makonda rivojlanish va o’zgarishini kompleksning o’ziga xos tarzda o’z o’rni borligini chuqurroq anglashga yordam beradi. Ana shu o’ziga xoslikning har qaysi tarkibiy bo’lak – rel’ef iqlim suv tuproq, biokomponentni muayyan darajada hududda qanday jarayon va hodisalarning natijasi xususiy tabiiy j arayonning mahsuloti ekanligini aniqlash maqsadini ko’zda tutadiki bular tarmoqli tadqiqotlarning mazmun mohiyatidir. Tabiiy geografik tadqiqotlardan ko’zda tutilgan maqsad – har bir komponentning hududida namoyon bo’lganligini aniqlab tabiiy hududiy komplekslarning landshaft - avborot landshaft – resurs ekanliklarini baholashning aynan o’zidir. Shunday ekan rel’ef rel’efning tarkibidagi tog’ jinsi va minerallarni kompleksni vujudga keltirgan mikroiqlim sharoitini yer usti va yer osti suvlarini tuproq va biokomponentlarini aniq o’rganmasdan turib komponentlararo aloqa va bog’liqlikni joydagi barcha narsalar uzviy aloqada taraqqiyotda ekanligini ayni zamondagi kompleksning bu xususiyatida qaysi tomonga o’zgarish mavjudligi bilib olinadi. Alohidalik - komponenlarni tadqiq etishda umumiylik - kompleks bir butun sistema sifatida tabiiy namoyon bo’ladi. Tarmoqli tadqiqotlar ikki jihatdan o’rganilishi mumkin. Har bir tabiat komponentini har taraflama tahlil etish bu komponentning ilmiy va amaliy ahamiyatini bilish ikkinchidan tabiiy

hududiy kompleks tarkibidagi o’rnini kompleksning tabiiy taraqqiyotda u mazkur komponentga yetakchilik yoki ikkinchi darajali rol ajratilganini bilish. Aslini olganda tarmoqli tadqiqotlar mohiyatan bit jihatdan kompleks – landshaft geografik tadqiqotlar bo’lib – komponentlarni alohida –alohida o’ganish - (bu analiz - metodi) va alohidalikdan olingan ma’lumotlarni umumlashtirish (bu sintez metodi) tadqiqotlarining bosqichlaridan iborat deb qaramoq lozim. shuning uchun tabiy geografik tadqiqotlar maxsus - tarmoqli dala tadqiqotlari shaklida amalga oshiriladi. Xarchand tadqiqotlar ikki turga bo’linsa ham har ikki tadqiqotlarda umumiylik - aloqa ta’sir qandayligi doimo tadqiqotchining e’tiboridan chetda qolmasligi darkor. Geologik tadqiqotlar tabiiy geografik tadqiqotlarning asosi hisoblanadi. Chunki tabiiy komplekslarning hududiy komplekslardan farq qiladigan ayni paytda o’xshash alomatlari joyning geologik tuzilishida ifodalangan tadrijiy tektonik tuzilishi mineralogik- petrografik tarkibiy tuzilishi bilan bog’liq bo’ladi. Geologik tadqiqotlar - o’rganilayotgan hududning geologik sharoiti - vaziyati (Obstanovka) ni aniqlashdan boshlanadi. Tog’, tekislik qanday mineral va jinslardan tarkib topganligi tektonikasi tuzilishni o’rganish uchun odatda geologik ochilmalar mavjudligi kabi jihatlarni – gealogik sharoit hisoblanadi. Gealogik ochilma Yer po’stining gealogik revoj’lanishini aniq ko’rsatkichi tabiy labaratoriyadir . Malumki ,gealogik –geografik sharoit – rel’ef ,iqlim , geografik tur – gealogik tadqiqotlar uchun vositalardir . Ikki xildagi – egzogen vaendogen jarayonlar o’zaro a’loqa va ta’sirda tabiy xududiy komplekslar shakillanishida yetakchi komponentlar bo’g’ini –litogen bo’g’in va uning ayni tadqiq etilayotgan holatida shu ikki guruh jarayonlaridan qaysi biri yetakchi ekanligi aniqlanadi . Rel’efning tekislik bo’lishi –ekzogen jarayonlar ustun rel’ef hosil qiluvchi jarayonlar ekanligini ,tog’li rel’ef –endogen jarayon ustunligining ko’rsatgichlaridir. Gealogik tarkib va tuzilishni o’rganish uchun tog’lardan gealogik ochilma ,gealogik jarayonlar aniqroq namoyon bo’ladi , tekisliklarda faqat daryo vodiylarida , jarlardagina ularni kuzatish mumkin . Shunday ekan ,tadqiqotning maqsadini amalga oshirish-gealogik sharoitni o’rganishdan boshlanadi . Metiorlar bilish usullari va bilish vositalari yuqorida bayon etgan edik . Ayni shu fikirlarga tayanib , gealog bilish vositalari –joyning gealogik sharoiti , hududda tarqalgan tog’ jinslari ,ularning namunalari , geodinamik jarayonlar bularning namoyon bo’lishi , rel’efdagi izlari vositalar hisoblanadi . Tog’ yon bag’ri, gealogik ochilma , daryo vodiylari , qoyalar , eroziya , karst , oqar suv , shamol va boshqa ekzoge jarayonlar va hodisalarni

bevosita o’rganishimkoniyati mavjud . Hudud va ob’ektlar shunday vositalardir .Gealogik tadqiqotlarning yana bir vazifasi organik olam bilan litosfera , gidrosfera va atmosfera o’zaro a’loqa va o’zaro bog’liqlik jihatlarini namoyon etishdir . Chunki hozirgi vaqtdagi geodinamik jarayonlar bilan gealogik davr jarayonlarining o’zaro bog’liqligini o’rganish landshaft litogen asosining paydo bo’lishi va rivojlanishini aniqlashga yordam beradi . Aktualizm metodi – gealogik davrlarni o’rganishni o’rganishning kaliti – hozirgi davr tabiy geografik sharoitda degan tamoyil asoslanadi . Ekspeditsiya metodi – dalada daliliy malumotlarni to’plash , qayta ishlash , xulosalab hisobot tayyorlash bosqichlaridan iborat bo’lishini tekshiruvchi biladi , shuning uchun , tadqiqotlar bevosita dalada olib borilar ekan ,ekspeditsiyadagi bosqichlar tartibiga amal qilinadi. Tayyorgarlik bosqichida joyning umumiy sharoiti adabiyotlar xarita,karta va jamg’arma manbalardan o’rganilib kerakli jihozlar- geologikbolg’a, tog’ kmposi , zubila , ruletka , barometr-aperoid , Xlorit kislotaning o’n foizini eritmasi namunalarni saqlash uchun kerakli qutilar yozish uchun etiketka- qog’oz cho’ntakdaftar- bloknotlar tayyorlanadi . Shuningdek chinni taxtacha-plastinka va ignalar , organik bo’yoqlar jamlamasi gilli jinslar vasuvda buyoqlar tarqalishini- erituvchanligini aniqlashda zarur bo’ladi. Millimetrlarga bo’lingan qog’oz , qalam , o’chirg’ich , vizir linekasi va boshqalar tayyorlanadiki, bular tabiat lavhalarining xomaki varianti uchun zarur Dalada ish ish olib borish –avvalo daryo va jilg’alar vodiysi qirg’gi qat va jins yaqqol ko’ringan ochiq qoyalar, yer ustiga bevosita chiqib qolgan qatlamli hududlar mavjudligi geologik tadqiqotlarning yutug’ini ta’minlaydi. Shu maqsadda tekislikda o’rnashgan Qarshi shahri doirasi uchun dengiz sathidan 571 m. nisbiy balandligi 180 m bo’lgan .

Похожие

Tabiiy geografik tadqiqotlar

Amaliy geografik tadqiqotlar

Geosiyosiy va siyosiy geografik tadqiqotlar

Tabiiy geografik rayonlashtirish

Tabiiy geografik jarayonlar