Trubalarda bosimning pasayishi. darsi formulasi. - Энергетика - Рефераты

Trubalarda bosimning pasayishi. darsi formulasi.

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

79 KB

Trubalarda bosimning pasayishi. darsi formulasi. Reja: 1. Trubalarda bosimning pasayishi. 2. Darsi formulasi va uzunlik bo’yicha ishqalanishga yo’qotish koeffisenti. Darsi koeffisienti

1. Trubalarda bosimning pasayishi Real suyuqliklar uchun Bernulli tenglamasida keltirilgan bosimning pasayishi h 1-2 ni hisoblash trubalar va trubalar sistemasini hisoblashda asosiy masala hisoblanadi. Bosimning pasayishi (h 1-2 ) ni hisoblashning muhimligi shundaki, bu ish suyuqlik trubalarda harakatlanganda trubadagi qarshiliklarni Еngish uchun sarf bo’lgan energiyani hisoblashga va shu hisobga asosan loyixalanayotgan truba yoki trubalar sistemasida suyuqlikni okizish uchun qancha energiya kerak ekanligini aniqlashga imkon beradi. Trubalarda bosimning kamayishi ishqalanish qarshiligi va mahalliy qarshilikka bog’liq. Ishqalanish qarshiligi real suyuqliklar ichki qarshiligiga bog’liq bo’lib, trubalarning hamma uzunligi bo’yicha ta‘sir qiladi. Uning miqdoriga suyuqlik oqimining tartibi (laminarlik, turbulent, turbulentlik darajasi) ta‘sir qiladi. Yuqorida aytilgandek, turbulent tartib vaqtida odatdagi qovushqoqlikka qo’shimcha ravishda, turbulent qovushqoqlikka bog’liq bo’lgan va suyuqlik harakati uchun qo’shimcha energiya talab qiladigan kuch paydo bo’ladi. Mahalliy qarshilik tezlikning suyuqlik harakat qilayotgan trubaning shakli o’zgarishiga bog’liq bo’lgan har qanday o’zgarishi vaqtida paydo bo’ladi. Bularga bir trubadan (yoki idishdan) ikkinchi trubaga o’tish joyi, trubalarning kengayishi yoki birdan kengayib va birdan torayishi, tirsaklar, oqim yo’nalishini o’zgartiruvchi qurilmalar (kran, ventil va x.k.) kiradi. Shunday qilib yo’qotilgan bosim quyidagi formula bo’yicha ikki yig’indidan tashkil topgan bo’ladi: м l n H H H   (1) Bu Еrda Н l –ishqalanish qarshiligi yoki uzunlik bo’yicha yo’qotish, Н м – mahalliy qarshilik. Laminar tartib vaqtida ishqalanish qarshiligi yuqorida keltirilgan (8.10) va (8.13) formulalardagi kabi nazariy usul bilan aniqlanishi mumkin:

g v D l v D l He 2 32 2 2    Bu ifodadagi Re 64   ni ishqalanish qarshiligi koeffisienti deb atagan edik. Ko’pincha uni soddaroq qilib ishqalanish koeffisienti deyiladi. Silindrik trubalarda bu formula Reynolds soni 2320 dan kichik bo’lgan laminar harakatlar uchun tajribada olingan natijalarga juda yaqin keladi. Turbulent harakat uchun ishqalanish qarshiligi tajriba yo’li bilan aniqlanadi. Uni nazariy aniqlab bo’lmaydi. 2. Darsi formulasi va uzunlik bo’yicha ishqalanishga yo’qotish koeffisenti. Darsi koeffisienti. Turbulent harakat ustida olib borilgan tajribalar ishqalanish qarshiligining solishtirma energiya proporsional ekanligini ko’rsatadi, ya‘ni g v Нl 2 2  (2) Bu formuladagi proporsionallik koeffisienti bir qancha miqdorlarga bog’liq bo’lib, uni tekshirish uchun quyidagi xulosadan foydalanamiz. Juda ko’p tajribalar yuqorida keltirilgan  0 miqdorning tezlik bosimi yoki solishtirma kinetik energiya orqali quyidagicha ifodalanishni ko’rsatadi:

g v 2 4 2 0    Bu tenglikni (9.12) munosabat bilan taqqoslab kursak: g v Rl 2 4 2 0     ekanligiga ishonch hosil qilamiz. Bu Еrda l lI I ekanligini hisobga olib, tekis barqaror harakat uchun uzunlik bo’yicha ishqalanishga yo’qotish yoki bosimning pasayishi uchun formula olamiz g v R l He 2 4 2  (.3) Bu Еrda l -trubaning uzunligi; R-gidravlik radius. Silindrik trubalar uchun D=4R ekanligini hisobga olsak, oxirgi formula quyidagi ko’rinishda yoziladi: g v D l H e 2 2  (.4) (10.4) formula Darsi-Veysbax formulasi yoki qisqacha Darsi formulasi deyiladi. Bu formulaga kiruvchi koeffisient λ gidravlik ishqalanish koeffisienti yoki Darsi koeffisienti deyiladi. Bundan ko’rinadiki, (10.2) dagi koeffisient Darsi koeffisientiga bog’liq bo’lib , ya‘ni   D l  , u trubaning uzunligiga to’g’ri proporsional, diametriga teskari proporsional ekan. Suyuqlikning trubadagi laminar harakati uchun yuqorida nazariy formula

(8.12) olingan edi. Turbulent harakat vaqtida esa bunday munosabatni nazariy usul bilan chiqarib bo’lmagani uchun, uni emperik yoki yarim emperik usullarda aniqlanadi. Hozirgi zamon gidravlikasida Darsi koeffisienti λ umumiy holda Reynolds soniga va truba devorlarining g’adir-budirligiga bog’liq deb hisoblanadi. λ ni hisoblash uchun juda ko’p emperik formulalar mavjud bo’lib, ular ichida eng mashxurlari quyidagilar: Blazius formulasi 1913 yili juda ko’p avtorlarning tajribalarini analiz qilish natijasida olingan: 25,0 4 3164,0 3164,0 e e R R    (5) Bu formula Reynolds soni R e <10 5 bo’lganda tajribalarga yaxshi mos keladi. Reynolds sonining kattaroq diapazonlari (R e ning 3 · 10 6 gacha miqdorlari) uchun P.K.Konakov formulasi dan foydalanish mumkin: 2)5,1 Re 811,1( 1   g  (6) 1932 yili L. Prandtl quyidagi formulani keltirib chiqaradi: )8,0 lg(Re2 1     (7) Keltirilgan formulalar silliq trubalar uchun chiqarilgan bo’lib, g’adir-budir trubalar uchun ulardan foydalanib bo’lmaydi.

ADABIY O TLAR 1. K. Sh. Latipov «Gidravlika, gidromashinalar, gidroyuritmalar» T.: «O’qituvchi» 1992 y 2. M. Ye. Deychi i dr. «Gidrogazodinamika» M.: Energoa tomizdat. 1984 g 3. I. L. Povx. «Texnicheskaya gidromexanika» L.: Mashinostroeniya 1986 g. 4. B. T. Yemtsev. «Texnicheskaya gidromexAniqa» L.: Mashinostroeniya 1986 g.

Похожие

Truba dеvorining g’adir-budirligi. Nikuradzе va mo’rin grafiklari.

Suyuqliklarning laminar harakati. puazеyl formulasi.

Suyuqliklarning bеqaror harakati

Mahalliy va gidravlik qarshiliklar. Bord tеorеmasi

Suyuqlik harakatining tartiblari va gidrodinamik o’xshashlik asoslari.