Mikroorganizmlar biokimyosi - Биотехнология - Рефераты

Mikroorganizmlar biokimyosi

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

21.708984375 KB

Mikroorganizmlar biokimyosi Reja: 1. Mikroorganizmlarda aminokislotalar, oqsillar, vitaminlar va boshqa birikmalarning sintezlanishi

Mikroorganizmlarda aminokislotalar, oqsillar, vitaminlar va boshqa birikmalarning sintezlanishi Hozirgi vaqtda turli birikmalar olish uchun sanoatning turli sohalarida mikroorganizmlardan keng foydalaniladi. Insoniyat juda qadim zamonlardan beri o'zining kundalik hayotida mikroorga nizmlardan foydalanib kelgan (masalan, qatiq ivitish, qimiz, pishloq tayyorlash, nowoychilik, sirka va vino olishda). Keyingi yillarda mikroorganizmlarning rivojlanish qonuniyatlari yaxshi o'rganilgan sari ularning turli moddalarni sintezlay olishi ma'lum bo'ldi. Chunki mikroorganizmlarning biokimyoviy xususiyatlari nihoyatda ko'p va ulardan keng miqyosda foydalanish mumkin. Masalan, mikroorganizmlardan olingan oqsil chorvachilik va parrandachilikda bemalol o'simlik oqsih o'rnini bosa oladi. Oziq-ovqat sanoatida don tarkibidagi amilaza fermenti o'rnini mog'or zamburug'lari va bakteriyalaming amilolitik fermentlari bosadi, degan fikrlar bor. Hozirgi vaqtda mikroorganizmlar oqsihdan oziq-ovqat sanoatida va texnik maqsadlar uchun foydalanish masa- lasi hal qilinishi lozim bo'lgan masalalardan biridir. Yaqin kelajakda mikroorganizmlardan olinadigan moylar o'simlik moylari o'rnini bosadigan bo'ladi yoki milaooiganizrnlar hujayrasida uchraydigan sellulaza fermentidan xalq xo'jaligining turli sohalarida yoki pro-teaza fermentlaridan oziq- ovqat, gidroliz mikrobiologiya sanoat- larida va tibbiyot amaliyotida keng miqyosda foydalanish mumkin bo'ladi. Nowoychihkda amilolitik fermentlardan keng foydalaniladi. Amilaza fermenti nonning sifatli bo'lishida muhim ahamiyatga ega, chunki un tarkibida ko'p miqdorda p-amilaza bor, lekin a-amilazaning miqdori kamroq. p-amilaza kraxmalni parchalab, ko'proq maltoza (monosaxaridlar) hosil qiladi, a-amilaza esa shakarlar hosii qiladi. Shuning uchun bir tonna unga 0,002% amilaza qo'shilsa, non nihoyatda sifatli boiadi. Mog'or zambu-rag'laridan olinadigan amilaza shunday xususiyatga egaligi uchun undan keng miqyosda foydalanib kclinmoqda. Achitqi zamburug'larini ko'paytirish uchun oziq muhitiga 8— 10 soal mobaynida havo yuboriladi, keyin hosil bo'lgan biomassa sentrifugalanib, yuviladi va quritiladi, so'ngra qadoqlanadi. Qand zavodlarida shakar olinganidan keyin

qolgan mahsulot — melassa achitqi zamburug'larini ko'paytirish uchun asosiy oziqa muhiti hisoblanadi. Buning uchun melassa suyultiriladi va azotli, fosforli mineral tuzlar bilan boyitiladi. Chorvachilikda oziqa sifatida ishlatiladigan Torula utilis zam- burug'i qog'oz sanoati chiqindilarida ko'paytiriladi. Bu qoldiqlar kalsiy bisulfit eritmasida 6—18 soat davomida qaynatiladi va keyin sovutilib, eritmaning pH ko'rsatkichi 5 ga yetkaziladi va (N H 4 ) 2 HP0 4 hamda NH 4 OH tuzlari bilan boyitiladi. Jarayon anacrob sharoitda olib boriladi. So'ngra hosil bo'lgan biomassa quritiladi va press-lanadi. Ulardan ko'p miqdorda oziqa olinadi, uning tarkibida oqsillar, yog'lar va vitaminlar bo'ladi. Quritilgan achitqi zamburug'ining tarkibi (%) quyidagicha bo'ladi: oqsil moddalari 47,28 glikogen 8,07 yog'lar 7,05 kul 13,87 hujayra po'sti va suv 8,86 Achitqi zamburug'idan novvoychilikda, spirt va vino ishlab chiqarish sanoatida keng foydalaniladi. Mikroorganizmlarda sintezlanadigan aminokislotalar. Mikro- organizmlarda turli-tuman aminokislotalar, jumladan, lizin, triptofan, arginin, treonin va boshqalar sintezlanadi. Mikrobiologiya sanoatida arzon xomashyo — toluoldan diaminopimelin kislota, undan esa 70% ga yaqin lizin aminokislotasini olish texnologiyasi yo'lga qo'yilgan. Keyingi yillarda ko'p mamlakatlarda lizin arnino- kislotasi mikrobiologikyoi bilan olinmoqda. Uglerod manbayi sifatida melassa, gidrolizatlar, glukoza, fruktoza, saxaroza, mannoza, maltoza, ksiloza va organik kislotalardan (kahrabo, sut, fumar, pirouzum kislotalar) 2% dan 15% gacha konsentratsiyada ishlatiladi. Azot manbayi sifatida organik birikmalardan (pepton, kazein gidrolizati, baliq uni) yoki anorganik tuzlardan (ammoniy tuzlari, mochevina, aminlar va boshqalardan) foydalaniladi.

1 t/kristall holatdagi lizin olish uchun 10—11 t melassa kerak bo'ladi. Hozirgi vaqtda lizinning umumiy miqdoridan 85% i mikro- biologikyo'l bilan, 10% i gidrolizyo'li bilan va 5% i kimyoviyyo'l bilan olinmoqda. L-arginin Corynebacterium yoki Mycobacterium bakteriyasining mutantlaridan olinadi. Bular uglerod va azot yetarli bo'lgan oziqa muhitida o'stiriladi, so'ngra aminokislota ajratib olinadi. Arginindan tibbiyot va oziq-ovqat sanoatida foydalaniladi. Treonin aminokislotasi Brevibacterium yoki Corynebacterium dan olinadi. Micrococcus glutaminus va Brevibacterium divricum katta miq dorda glutamin kislotasi va alanin aminokislotalarini sintez qiladi. Mikroorganizmlar asosida o'simliklarni o'stiruvchi modda — gibberellin tayyorlash ham yo'lga qo'yilgan. Hozirgi vaqtda 30 ga yaqin gibberrellinsimon moddalar ma'lum, bulardan eng muhimi gibbereliin A, — gibberellin kislotadir. Bunday moddalar baktertya lar, aktinomitsetlar va boshqa mikroorganizmlardan sintez bo'ladilar. Ko'pchilik mikroorganizmlar turli-tuman fermentlar sintezlaydi. Bu fermentlar hujayra ichida bo'lsa - endoferment, tashqi muhitga ajratilsa, ekzoferment deb ataladi. Fermentlar turli sohalarda, jumladan, oziq-ovqat, vino, spirt, pivo pishirish sanoatlarida, organik kislotalar, aminokislotalar, vitaminlar, antibiotiklar va boshqa moddalar olishda muhim ahamiyatga cga. Bundan tashqari, tibbiyotda va qishloq xo'jaligida, ilmiy tekshirish institutlarida ham ferrnentlardan keng miqyosda foydalaniladi. Masalan, Вас . subtilisdan amilaza, Acl. griseus dan proteaza, Acl. fradial dan keratinaza va proteinazalar olinadi. Bulardan tashqari, selluloza, nukleaza va boshqa fermentlarni ham mikroorganizmlar sintezlaydi. Mikroorganizmlar bir qator vitaminlar ham sintezlash xusu-siyatiga ega. Ba'zi turlari B,, B 2 vitamin, biotin, pantoten kislota, piridoksin, nikotin kislota va boshqa fiziologik faol moddalar sintez-laydilar. Boshqalari provitaminlar — karotinoidlar va karotin sintez- laydilar. Mikrobakteriyalar, aktinomitsetlar, metanobakteriyalar B, vitamin sintezlaydi.

Adabiyotlar : 1. А ndreev .N.G. - Lugovoe i polevoe kormoproizvodstvo. M.Kolos 1984 2. Atabayeva va bosh.-Yem-xashak yetishtirish –T.Mehnat.1997 3. А t а b а ev а H. - D а l а ekinl а rini qo`shib ekish T.T а shG А U - 1998 4. А bduk а rimov D v а boshq а l а r - Dehqonchilik а sosl а ri v а yem-x а sh а k yetishtirish T.Mehn а t 1987 5. Belolipov. I. V. Sheraliev. A. Axadova. M. A. “O`rta Osiyo o`simliklari marfalogiyasi” SOP, TIPO, T.: 1991 6. Buro`gin. V. A. Jongurazov. F. X. Botanika “O`qituvchi” T.: 1977. 7. D а l а k ь yan V, А s а nov R, Kim L - Korm а Uzbekist а n а -T.Mexn а t.1986 8. К ursanov. V. A. К amarniskiy N. A va bosh.- Botanika “O`qituvchi” 1977. I II tom. 9. Mirzayev O`, Xudoyberganov –Yem-xashak yetishtirish, Andijon, 2003 10. Pr а kticheskoe rukovodstvo po texnologii uluchsheniya i ispol ь zov а niya prirodnix kormovo`x ugodiy а ridno`x r а yonov str а no` M.V.O. А grpromizd а t 1988 11. Rogov M.S. - Zeleno`y konveyer M. А gropromizd а t 1985 12. Soxabiddinov. S. “O`simliklar sistematikasi” I II bob. “O`qituvchi” T.: 1976.

Похожие

Mikroorganizmlar sistematikasi

Mikroorganizmlar genetikasi

Patogen mikroorganizmlar

Mikroorganizmlar yordamida sut kislotali spirtli bijg'ish jarayonlari

Nitratlarning o‘zlashtirilishi va aminokislotalar sintezi