Yelka kamari muskullari - Анатомия - Рефераты

Yelka kamari muskullari

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

166.5 KB

Yelka kamari muskullari Reja: 1. Yelka muskullari 2. Bilak muskullari 3. Yuza qavat muskullari 4. Chuqur qavat muskullari

Yelka kamari muskullari (48, 49-rasmlar) yelka bo‘g‘imi atrofida joylashgan bo‘lib, ko‘krak va orqa muskullar ishtirokida yelka bo‘g‘imini harakatga keltiradi. Deltasimon muskul (m. deltoideus) uchburchak shaklida bo‘lib, o‘mrov suyagining tashqi (lateral) yarmidan, kurak suyagining qirrasi (spina scapulae) va acromion bilan tumshuqsimon o‘siq (processus coracoideus) dan boshlanadi, yelka suyagi boshining ustini qoplab o‘tib, suyakning deltasimon g‘adir-buduri (tuberosiras deltoidea) ga yopishadi. Deltasimon muskul bilan tuberculum majus humeri orasida bursa subdeltoidea joylashgan. F u n k s i y a s i. Muskulning oldingi tutamlari qisqarsa, qo‘lni old tomonga va yuqoriga tortadi, orqa tutamlari qisqarsa, qo‘l orqaga va yuqoriga tortiladi. Muskulning o‘rta tutamlari yoki hamma tutamlari bir vaqtda qisqarsa, tanadan qo‘l uzoqlashib, yelka baravar ko‘tariladi. Qo‘lning bundan ham balandga ko‘tarilishi kurak suyagining burilishi hisobiga bo‘ladi. I n n e r v a t s i y a s i: n. axillaris (C V – VI ) dan. Q o n t o m i r l a r i: a. circumflexa humeri posterior, a. thoraco acromialis. Kurak qirrasi usti muskuli (m. supraspinalis) kurak qirrasi ustidagi chuqurcha (fossa supraspinata) dan boshlanib, yelka suyagining katta do‘mbog‘iga yopishadi. Bu muskul qalin fascia supraspinata bilan qoplanadi. F u n k s i y a s i. Qo‘lni tanadan uzoqlashtiradi. I n n e r v a t s i y a s i: n. suprascapularis (C V – VII ) dan. Q o n t o m i r l a r i: a. circimflexa scapulare, a. suprascapularis. Kurak qirrasi osti muskuli (m. infraspinalis) kurak qirrasi ostidagi chuqurcha va fassiyadan boshlanib, yelka suyagining katta do‘mbog‘iga yopishadi. F u n k s i y a s i. Yelkani tashqi tomonga aylantiradi. Yelka bo‘g‘imi kapsulasini tortadi. I n n e r v a t s i y a s i: n. suprascapularis (C V – VI ) dan. Q o n t o m i r l a r i: a. circumflexa scapulae, a. suprascapularis.

rasm. Qo‘lning yuza (teri osti) fassiyasi. 1–m. pectoralis major; 2–fascia axillaris; 3– fossa axillaris; 4–m. triceps brachii; 5–sulcus bicipitalis medialis; 6–v. basilica; 7– epicondylus medialis; 8– fascia antebrachii; 9– m. flexor carpi ulnaris; 10–m. flexor digitorum superficialis; 11–m. palmaris longi payi; 12–m. palmaris brevis; 13–aponeurosis palmaris; 14– thenor; 15–m. flexor carpi radialis; 16–m. brachioradialis; 17–aponeurosis m. bicipitis brachii (fascia Pirogowi); 18–m. bicips brachii; 19–fascia brachii; 20–v, cephalica; 21–sulcus deltoidea pectoralis; 22–m. deltoideus. Kichik yumaloq muskul (m. teres minor) kurak suyagining lateral qirrasi va kurak osti chuqurcha fassiyasidan boshlanib, yelka suyagining katta do‘mbog‘iga yopishadi. F u n k s i y a s i. Yelkani tashqi tomonga aylantiradi. Yelka bo‘g‘imi kapsulasini tortadi. I n n e r v a t s i y a s i: n. axillaris (C V ) dan. Q o n t o m i r l a r i: a. circumflexa scapulae. Katta yumaloq muskul (m. teres major) kurak qirrasining pasti va pastki burchagidan boshlanib, yelka suyagining kichik do‘mbog‘i (crista tuberculi minoris) g‘adir-buduriga yopishadi. F u n k s i y a s i. Qo‘lni pastga va orqaga tortib, tanaga yaqinlashtiradi. I n n e r v a t s i y a s i: n. subscapularis (C V – VIII ) dan. Q o n t o m i r l a r i: a. circumflexa scapulae. Kurak osti muskuli . (m. subscapularis) kurakning qovurg‘alarga qaragan yuzasidan boshlanib, yelka suyagining kichik do‘mbog‘i (tuberculum minus) va yelka bo‘g‘imi xaltachasiga yopishadi. F u n k s i y a s i. Yelkani ichkariga buradi va bo‘g‘im xaltachasini tortadi.

I n n e r v a t s i y a s i: n. subscapularis (C V – VII ) dan. Q o n t o m i r l a r i: a. subscapularis. YELKA MUSKULLARI Yelka muskullari uzun muskullardan iborat bo‘lib, joylashishiga ko‘ra old va orqa guruhlarga ajratiladi. Yelkaning oldingi tomonidagi muskullar . 49, 50-rasmlar Yelkaning ikki boshli muskuli (m. biceps brachii) teri ostida yaqqol ko‘rinadi. Uning uzun boshi (caput longum) kurak suyagi bo‘g‘im yuzasi tepasidagi g‘adir-budur (tuberculum rasm. Yelka kamari va yelka muskullari. 1–m. subscapularis; 2–foramen trilaterum; 3– m. teres major; 4–m. latissimus dorsi; 5– caput longum m. tricipitis brachii; 6–caput mediale m. tricepitis brachii; 7–fossa cubitalis; 8–epicondylus medialis; 9– aponeurosis m. bicipitis brachii (fascia pirogowi); 10–fascia antebrachii; 11–m. brachioradialis; 12–m. biceps brachii payi; 13–m. pronator teres; 14–m. brachialis; 15– m. biceps brachii; 16–m. coracobrachialis; 17–caput bravis m. bicipitis brachii; 18–m. pectoralis major (kesilgan); 19–caput longum m. bicipitis brachii; 20–m. deltoideus; 21–m. pectoralis minor (kesilgan).

supraglenoidale) dan boshlanib, uzun payi yelka bo‘g‘imi bo‘shlig‘idan o‘tadi, g‘adir-budur qirralari oraliq egatcha (sulcus intertubercularis)da sinovial qin (vagina synovialis intertubercularis) bilan o‘ralgan bo‘ladi: kalta boshi (caput brevis) kurakning tumshuqsimon o‘sig‘i (processus coracoideus) dan boshlanib, ikkala boshi qo‘shiladi, so‘ngra bilak suyagining g‘adir-buduri (tuberositas radii) ga va bilak fassiyasiga pay bo‘lib yopishadi. Bilak g‘adir-buduri bilan muskul payi oralig‘ida – bursa bicipitoradialis joylashgan. rasm. Qo‘l muskulla 1–m. pectoralis major; 2–m. obliquus externus abdominis; 3–m. serratus anterior; 4–m. biceps brachii; 5–m. brachioradialis; 6–m. extensor carpi radialis longus; 7–m. extensor carpi radialis brevis; 8–m. flexor carpi radialis; 9–m. abductor pollicis longus; 10–m. extensor pollicis brevis; 11–retinaculum extensorum; 12–m. extensoris pollicis longi payi; 13–m. interosseus dorsalis; 14–m. extensor digitorum; 15–m. anconeus; 16–olecranon; 17–caput mediale m. triciptis brachii; 18–septum intermuscilare brachii laterale; 19–m. tricipitis brachii payi; 20–m. brachialis; 21–caput laterale m. tricipitis brachii; 22–m. latissimus dorsi; 23–caput longum m. tricipitis brachii; 24–m. teres major; 25–m. teres minor; 26–m. infraspinatus; 27–m. deltoideus; 28–m. trapezius.

F u n k s i y a s i. Bilakni bukadi va tashqariga buradi. I n n e r v a t s i y a s i: n. musculocutaneus (C V – VII ) dan. Q o n t o m i r l a r i: aa. collateralis ulnaris superior et inferior, a. brachialis, a. recurrens radialis. Yelka muskuli (m. brachialis) ikki boshli muskul ostida joylashgan bo‘lib, yelka suyagining old yuzasi va ikki tomondagi septa intermuscularia brachii dan boshlanib, tirsak suyagi g‘adir-buduri (tuberositas ulnae) ga yopishadi. F u n k s i y a s i. Bilakni tirsak bo‘g‘imida bukadi. I n n e r v a t s i y a s i: n. musculocutaneus (C V – VII ) dan. Q o n t o m i r l a r i: aa. collateralyes ulnares superior et inferior, a. brachialis, a. recurrens radialis. Tumshuqsimon-yelka muskuli (m. coracobrachialis) kurak suyagining tumshuqsimon o‘sig‘i (pracessus coracoideus) dan boshlanib, yelka suyagining medial yuzasiga yopishadi. F u n k s i y a s i. Yelkani ko‘taradi va buradi. I n n e r v a t s i y a s i: n. musculocutaneus (C V – VII ) dan. Q o n t o m i r l a r i: aa. circumflixae humeri anterior et posterior. Yelkaning orqa tomonidagi muskullar. Yelkaning uch boshli muskuli (m. triceps brachii) yelka suyagining orqa tomonida joylashgan bo‘lib, uning uzun boshi (caput longum) kurak suyagi bo‘g‘im yuzasi ostidagi g‘adir-budur (tuberculum infraglenoidale) dan, lateral boshi (caput laterale) yelka suyagining orqa yuzasi lateral qismidan, medial boshi (caput mediale) yelka suyagining orqa yuzasi medial qismi sulcus n. radialis ning pastrog‘idan boshlanib, tirsak suyagining tirsak o‘sig‘i (olecranon) va tirsak bo‘g‘imining xaltachasiga birlashadi. Muskul payi bilan tirsak o‘sig‘i orasida – bursa olecrani (sinovial xalta) joylashgan.

F u n k s i y a s i. Bukilgan bilakni yozadi. Muskulning uzun boshi esa yelkani yozadi. I n n e r v a t s i y a s i: n. radialis (C VI – VII ) dan. Q o n t o m i r l a r i: a. circumflexa humeri posterior, a. profunda brachii, aa. collateralis ulnares superior et inferior. Tirsak muskuli (anconeus) kichik uchburchak shaklida bo‘lib, yelka suyagining pastki qismidagi lateral g‘adir-budur tepacha (epicondylus lateralis) va lig. collaterale radiale dan boshlanib, tirsak suyagining orqa yuzasiga yopishadi. F u n k s i y a s i. Bilakni yozadi, tirsak bo‘g‘imi kapsulasini tortib, uni suyaklar oralig‘ida siqilib qolishdan saqlaydi. I n n e r v a t s i y a s i: n. radialis (C VI – VII ) dan. Q o n t o m i r l a r i: a. interossea recurrens. Uning uzun boshi (caput longum) kurak suyagi bo‘g‘im yuzasi ostidagi g‘adir- budur (tuberculum infraglenoidale) dan, lateral boshi (caput laterale) yelka suyagining orqa yuzasi lateral qismidan, medial boshi (caput mediale) yelka suyagining orqa yuzasi medial qismi sulcus n. radialis ning pastrog‘idan boshlanib, tirsak suyagining tirsak o‘sig‘i (olecranon) va tirsak bo‘g‘imining xaltachasiga birlashadi. Muskul payi bilan tirsak o‘sig‘i orasida – bursa olecrani (sinovial xalta) joylashgan. F u n k s i y a s i. Bukilgan bilakni yozadi. Muskulning uzun boshi esa yelkani yozadi. I n n e r v a t s i y a s i: n. radialis (C VI – VII ) dan. Q o n t o m i r l a r i: a. circumflexa humeri posterior, a. profunda brachii, aa. collateralis ulnares superior et inferior. BILAK MUSKULLARI Bilak muskullari joylashishiga ko‘ra old, orqa va lateral guruhga ajratiladi. Bilakning oldingi guruh muskullari – yuza va chuqur qavat bo‘lib joylashgan.

YUZA QAVAT MUSKULLARI Yumaloq pronator muskul (m. pronator teres) yelka suyagidagi medial g‘adir-budur tepachasidan, bilak suyagi g‘adir-buduri (tuberositas ulnae) dan boshlanib, bilak suyagining lateral qirrasiga yopishadi. F u n k s i y a s i. Bilakni ichkariga buradi va bukadi. I n n e r v a t s i y a s i: n. medianus (C VI –th I ) dan. Q o n t o m i r l a r i: a. brachialis, a. ulnaris, a. radialis. Kaftni bilak tomonga bukuvchi muskul (m. flexor carpi radialis) m. pronator teres ning medial tomonida joylashgan bo‘lib, yelka suyagining medial g‘adir- budur tepachasidan va medial tomondagi muskullararo fassiyasidan boshlanib, ikkinchi kaft suyagining asosiga yopishadi. F u n k s i y a s i. Kaftni oldinga va bilak suyagi tomonga bukadi. I n n e r v a t s i y a s i: m. medianus (C VI – VII ) dan. Q o n t o m i r i: a. radialis. Kaftning uzun muskuli (m. palmaris longus) oldingi muskulning medial tomonida joylashgan bo‘lib, yelka suyagining medial g‘adir-budur do‘mboqchasi (epicondulus medialis) va bilak fassiyasidan boshlanib, uning uzun payi bilakni pastki qismidagi retinaculum flexorum (bukuvchi muskul ushlagichi) ustidan o‘tib, kaft-pay plastinkasi (aponevroz)–aponeurosis palmaris ga yopishadi. Ba’zan bu muskul bo‘lmasligi ham mumkin. F u n k s i y a s i. Kaft aponevrozini taranglashtirib kaftni bukadi. I n n e r v a t s i y a s i: n. medianus (C VI –th I ) dan. Q o n t o m i r i: a. radialis. Kaftni bukuvchi tirsak muskuli (m. flexor carpi ulnaris) bilakning tirsak suyagi tomonida joylashib, yelka suyagining g‘adir-budur tepachasi va tirsak o‘sig‘idan boshlanib, kaftning no‘xatsimon va ilmoqli suyaklariga yopishadi. F u n k s i y a s i. Kaftni oldinga va tirsak suyagi tomoniga bukadi. I n n e r v a t s i y a s i: n. ulnaris (C VII – VIII ) dan.

Q o n t o m i r l a r i: a. collateralis ulnaris superior, a. collateralis ulnaris interior, a. ulnaris. Panjani bukuvchi yuza muskul (m. flexor digitorum superficialis) yelka suyagining medial g‘adir-budur do‘mboqchasi (epicondylus medialis), tirsak suyagining tojsimon o‘sig‘i (processus coronoideus) va bilak suyagining yuqori qismidagi old yuzadan boshlanadi. Kaftdagi muskul payi to‘rtta alohida paylarga ajralib, II–V barmoqlarga yaqinlashadi. Har qaysi pay o‘z navbatida ayrisimon ikkita payga bo‘linib, barmoq suyaklaridan ikkinchisining ikki yoniga yopishadi. F u n k s i y a s i. Muskul qisqarganda II–V barmoqlar bukiladi. I n n e r v a t s i y a s i: n. medianus (C VI – VII ) dan. Q o n t o m i r l a r i: a. radialis, a. ulnaris. rasm. Bilakning yuza qavat muskullari. 1–epicondylus medialis; 2–m. pronator teres; 3–m. flexor carpi ulnaris; 4–m. palmaris longus; 5–m. flexor digitorum superficialis; 6– fascia antebrachii; 7–m. palmaris brevis; 8–hypothenar; 9–aponeurosis palmaris; 10–fasciculi transversi; 11– thenar; 12–m.abductor pollicis longi payi; 13–m. flexor pollicis longus; 14–m. flexor digitorum superficialis; 15–m. flexor carpi radialis; 16–m. brachioradialis; 17– aponeurosis m.bicipitis brachii (fascia Pirogowi); 18–m. biceps brachii payi; 19– m. brachialis; 20–m. biceps brachii.

CHUQUR QAVAT MUSKULLARI Bosh barmoqni bukuvchi uzun muskul (m. flexor pollicis longus) bilak suyagining old yuzasi, yelka suyagining medial g‘adir-budur do‘mboqchasidan boshlanib, kaftda retinaculum flexorum (bukuvchi muskul ushlagichi) tagidan o‘tib, bosh barmoqning ikkinchi barmog‘i suyagi asosiga yopishadi. F u n k s i y a s i. Bosh barmoqni bukadi. I n n e r v a t s i y a s i: n. medianus (C VI – VII ) dan. Q o n t o m i r l a r i: a. radialis, a. interossea anterior. Panjani bukuvchi chuqur muskul (m. flexor digitorum profundus) shu nomli yuza muskul ostida joylashib, tirsak suyagining oldingi va medial sathi hamda suyaklararo pay pardadan boshlanib, bilakning o‘rtasida to‘rtta alohida payga bo‘linadi. Panjani bukuvchi yuza muskul paylari va bilak kanalidan o‘tib barmoqlarga borganda II–IV barmoqlarning tirnoq falangasi suyaklariga yopishadi. F u n k s i y a s i. Barmoqlarni va kaftni bukadi. I n n e r v a t s i y a s i: n. ulnaris, n. medianus (C V –th I ) dan. Q o n t o m i r l a r i: a. ulnaris, a. radialis. Bilakni ichkariga buruvchi kvadrat muskul (m. pronator quadratus) bilak suyaklarining old tomonida va suyaklar oraliq fibroz pardada joylashgan. U tirsak suyagining old yuzasidan boshlanib, bilak suyagining old yuzasiga yopishadi. F u n k s i y a s i. Bilakni ichkariga bukadi. I n n e r v a t s i y a s i: n. medianus (C IV –th I ) dan. Q o n t o m i r l a r i: a. interossea anterior.

Adabiyotlar: 1. «Нормал ва патологик анатомия билан физиология». Н.К. Ахмедов. Тошкенг 1990 й. 2. «Одам ва унинг Анатомияси» Б.Аминов; 'Г.Тилолов. Тошкент 1997 й. 3. «Морфология человека» В.П.Якимов 1989 й.

Похожие

Orqaning yuza muskullari

Bosh, gavda va qo’l - oyoq muskullari

Bilakning lateral guruh muskullari

Qo‘l-oyoq suyaklari

Tayanch-harakatlanish sistemasining tuzilishi