Chebishev teoremasi va uning uzluksiz funksiyalarning eng yaxshi yaqinlashtirish - Алгебра - Рефераты

Chebishev teoremasi va uning uzluksiz funksiyalarning eng yaxshi yaqinlashtirish

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

968.5 KB

Chebishev teoremasi va uning uzluksiz funksiyalarning eng yaxshi yaqinlashtirish ko’phadlari alomatini olishda va ularni tuzishda qo`llanilishi Reja: 1. ) (K C fazoning n -o’lchovli Chebishev qism-fazosi tushunchasi; 2. ] , [ b a C fazoning elementlari uchun n -o’lchovli Chebishev qism-fazosidagi eng yaxshi yaqinlashtirish ko`phadining alomati haqidagi Chebishev teoremasi; 3. Xaar teoremasi; 4. Eng yaxshi o’zgarmasni yasash; 5. Eng yaxshi chiziqli funksiyani yasash; 6. Ikki funksiya eng yaxshi yaqinlashtirish ko`phadlari yig`indisi ular yig`indisining eng yaxshi yaqinlashtirish ko`phadi bo`lmasligini tasdiqlovchi misol.

Dars maqsadlari: a). Ta’limiy maqsad: funksiyalar nazariyasi kursidan Banax fazosi, uning chekli o’lchovli qism-fazosi tushunchalarini eslatish, eng yaxshi yaqinlashtirish va eng yaxshi yaqinlashtirish elementi, ) (K C fazoning n -o’lchovli Chebishev qism- fazosi tushunchasi, ] , [ b a C fazoning elementlari uchun n -o’lchovli Chebishev qism-fazosidagi eng yaxshi yaqinlashtirish ko`phadining alomati haqidagi Chebishev teoremasi, Xaar teoremasi, eng yaxshi o’zgarmasni yasash, eng yaxshi chiziqli funksiyani yasash, ikki funksiya eng yaxshi yaqinlashtirish ko`phadlari yig`indisi ular yig`indisining eng yaxshi yaqinlashtirish ko`phadi bo`lmasligini tasdiqlovchi misolni o’rgatish. b) . Tarbiyaviy maqsad: talabalarni mustaqil fikrlash va faol mustaqil ish faoliyatiga jalb qilish, ularda o’zaro hurmat, hamkorlik fazilatlarini shakllantirish, atrofdagi jarayonlarni idrok etish va ularni talqin qilishga o’rgatish hamda fanga bo’lgan qiziqishni o’stirish. c) . Rivojlantiruvchi maqsad: talabalardagi izlanuvchanlik faoliyatini rag’batlantirish, muammoli topshiriqlarga mulohazali javoblar berish ko’nikmalarini hosil qilish hamda ularda natijalarni umumlashtirish, matiqiy va ijodiy qobiliyatni, muloqot madaniyatini rivojlantirish. Mavzu bo’yicha tayanch iboralar : Banax fazosi, eng yaxshi yaqinlashtirish, eng yaxshi yaqinlashtirish elementi, metrik fazo, metrik fazoda kompakt to’plam. ) (K C fazoning n -o’lchovli Chebishev qism-fazosi, ] , [ b a C fazoning elementlari uchun n -o’lchovli Chebishev qism-fazosidagi eng yaxshi yaqinlashtirish ko`phadining alomati haqidagi Chebishev teoremasi, Xaar teoremasi. Darsning jihozlari: sinf doskasi va bo’r, darsliklar, o’quv va uslubiy qo’llanmalar, ma’ruzalar matni, ko’rgazmali stendlar, tarixiy ma’lumotlar, izohli lug’atlar, atamalar, o’tilgan dars mavzusi bo’yicha savollar va muammoli topshiriqlar majmuasi, testlar, tarqatma materiallar va kartochkalar, shaxsiy kompyuter, lazerli proyektor. Dars o’tish usuli: avval o’tilgan dars mavzusi qay darajada o’zlashtirilganligini aniqlash maqsadida soda munozarali topshiriqlar, o’z-o’zini

tekshirish savollariga javoblar olish uchun munozarali, jonli muloqotni amalgam oshirish, talabalarni yangi mavzu bo’yicha asosiy tushuncha va natijalar haqida fikr-mulohazalarni bayon qilishga o’rgatish, jonli muloqot, kichik guruhlarga bo’lish va aqliy hujum usullaridan foydalanib, o’zlashtirishga erishish, asosiy iboralarga alohida izoh berish, o’tilgan mavzudan tug’ilgan savollarga javob berish orqali uni mustahkamlash. Mashg’ulotning xronologik xaritasi va darsning borishi: Tashkiliy qism (5 minut): dars xonasining sanitariya holatini kuzatish, davomat va talabalarning darsga tayyorligini tekshirish. O’tilgan mavzuni mustahkamlash (10 minut): Talabalarning chiziqli fazolar, qism-fazolar, chekli o’lchovli fazolar, normalashtirilgan fazolar, to’la fazolar , metrik fazolar, metrik kompakt, ) (K C ning Banax fazosi bo’lishi yuzasidan olgan bilimlarini o’z-o’zini tekshirish savollariga javoblar orqali aniqlash. Yetishmagan bilimlarni to’ldirish. Yangi mavzu bayoni (50 minut) 5.1. ) (K C fazoning n -o’lchovli Chebishev qism-fazosi tushunchasi. - biror metric kompakt, uning metrik funksiyasi. kompaktda uzluksiz haqiqiy funksiyalarning } :) ( max{ K x x f f   norma bo`yicha Banax fazosi, fazoning chekli -o`lchovli qism fazosi bo`lsin. Ta`rif 5.1. Agar chekli n -o’lchovli qism fazo bo’lib, uning ixtiyoriy aynan noldan farqli elementi kompaktning dan oshmaydigan nuqtalarida nolga aylansa, u holda u Chebishev qism fazosi deyiladi. 5.2. ] , [ b a C fazoning elementlari uchun n -o’lchovli Chebishev qism- fazosidagi eng yaxshi yaqinlashtirish ko`phadining alomati haqidagi Chebishev teoremasi.

fazo uchun bunday qism fazo sifatida darajasi 1n dan oshmaydigan barcha algebraik ko`phadlar fazosini ( ni) olishimiz mumkin. Bunga ishonch hosil qiling! Teorema 5.1. (Chebishev). Faraz qilaylik, fazoning n -o`lchovli Chebishev qism fazosi bo`lsin. ko`phadning da uzluksiz funksiyaning eng yaxshi yaqinlashtirish ko`phadi bo`lishi uchun day nuqtalar sistemasi mavjud bo`lib, 1) ; 2) ishora almashinuvchi qiymatlar qabul qilishi zarur va yetarlidir. Yuqorida keltirilgan xossalarga ega nuqtalar to’plami Chebishev alternansi deyiladi. Faraz qilaylik, darajasi dan oshmaydigan barcha algebraik ko`phadlar fazosi bo`lsin. Ravshanki, uning o`lchovi ga teng. funksiyaning ko`phadlar bilan eng yaxshi yaqinlashtirishlarini kabi belgilaymiz , ya`ni . 5.3. Xaar teoremasi. Teorema 5.2. (Xaar). Ixtiyoriy funksiya uchun uning qism- fazodagi eng yaxshi yaqinlashtirish ko`phadining yagona bo`lishi uchun ning Chebishev qism-fazosi bo`lishi zarur va yetarlidir.

3.1-3.2-teoremalardan oraliqda ixtiyoriy uzluksiz funksiyaning eng yaxshi yaqinlashtirish algebraik ko`phadi yagona va uning darajasi n dan iborat eng yaxshi yaqinlashtirish ko`phadining alomati ta nuqtalardan iborat Chebishev alternansining mavjudligidir. Buni tushuntiring. 5.4. Eng yaxshi o’zgarmasni yasash. Misol 5.1. (eng yaxshi o`zgarmas). funksiya uchun 0-chi darajali eng yaxshi yaqinlashtirish ko`phadini tuzish lozim bo`lsin. Agar bo`lsa, u holda izlanayotgan eng yaxshi o`zgarmas bo`ladi va . Chunki, bu holda mos ravishda maksimum va minimum nuqtalar Chebishev alternansini tashkil qiladi. 5.5. Eng yaxshi chiziqli funksiyani yasash. Misol 5.2. (eng yaxshi chiziqli funksiya) funksiya oraliqda ikki marta uzluksiz differensiallanuvchi va da ishorasini saqlasin. Aniqlik uchun deb olamiz. Shu funksiyaning birinchi darajali (chiziqli) eng yaxshi yaqinlashtirish ko`phadini yasash talab qilinsin. Bunday ko`phadni grafik usulda yasashni ko`rsatamiz(1- chizma):

1-chizma funksiya grafigining va nuqtalarini kesma, ya’ni chiziqli funksiya grafigi bilan tutashtiramiz. intervalda yagona nuqta topiladiki, unga mos funksiya grafigiga o`tkazilgan urinma chiziqli funksiyaning grafigi ga paralleldir. shartni nazarga olsak, . Demak, uchun eng yaxshi yaqinlashtirish chiziqli funksiyasi bo`ladi, chunki Chebishev alternansini tashkil qiladi. 5.6. Ikki funksiya eng yaxshi yaqinlashtirish ko`phadlari yig`indisi ular yig`indisining eng yaxshi yaqinlashtirish ko`phadi bo`lmasligini tasdiqlovchi misol. Misol 5.3. Endi ikki funksiya eng yaxshi yaqinlashtirish ko`phadlari yig`indisi ular yig`indisining eng yaxshi yaqinlashtirish ko`phadi bo`lmasligini tasdiqlovchi misol ko`rsatamiz.

2-chizma . Chizmada ifodalangan funksiyalarning eng yaxshi yaqinlashtirish ko`phadlari uchun uchun uchun , Yangi mavzuni mustahkamlash (10 minut): Talabalar bilan mavzu yuzasidan savol-javob o’tkazish, oson yechiladigan misollar so’rash, tushunilmagan tasdiq, teorema va formulalarni qayta izohlash va misollar asosida tushuntirish. Uy vazifasini berish va baholash (5 minut): Mavzuni o’qish va konspekt qilish, tayanch iboralarni yodlash hamda ma’nosini tushunish, muammoli topshiriqlarga mustaqil javob berishni tayinlash. Dars davomida faol qatnashgan talabalarni ta’kidlash va yanada faolroq bo’lishga chorlash. Qo’yilgan ballarni e’lon qilish.

Adabiyotlar 1. Г.Е. Шилов . Математический анализ . Конечномерые линейные пространства . М. Из-во , “ Наука ” , 1969. 432 стр . 2. В.К.Дзядык. Введение в теорию равномерного приближения функций полиномами. М. Из-в о , “Наука “ , 1977 . 512 стр . 3. Н.И.Ахиезер. Лекции по теории аппроксимации. М., 1965. 408 бет. 4. Н.П.Корнейчук. О наилучшем приближении непрер ы вн ы х функций. – “Изв. АН СССР сер.мат”, 1963. т.27, №1, с.29-44. 5. Н.П.Корнейчук. Точная константа в теореме Д. Джексона о наилучшем равномерном приближении непрер ы вных периодических функций. – “Докл. АН СССР”, 1962. т.145, №3, с.514-515.

Похожие

Eng yaxshi yaqinlashtirish va eng yaxshi yaqinlashtirish elementining xossalari

Eng yaxshi yaqinlashtirish elementining mavjudligi va yagonaligi haqidagi teoremalar

Trigonometrik ko`phad noekvivalent nollarining soni haqidagi teorema eng yaxshi yaqinlashtirish

Trigonometrik ko`phadlar va ularning xossalari

Noldan eng kichik chetlanuvchi ko’phadlar chebishev ko’phadlari