Eng yaxshi yaqinlashtirish elementining mavjudligi va yagonaligi haqidagi teoremalar - Алгебра - Рефераты

Eng yaxshi yaqinlashtirish elementining mavjudligi va yagonaligi haqidagi teoremalar

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

683.5 KB

Eng yaxshi yaqinlashtirish elementining mavjudligi va yagonaligi haqidagi teoremalar Reja: 1. Eng yaxshi yaqinlashtirish va eng yaxshi yaqinlashtirish elementi tushunchalari. Ularning geometrik ma’nosi; 2. Eng yaxshi yaqinlashtirish elementining mavjudligi haqidagi teorema va uning isboti; 3. Banax fasosining qavariq sferaga egaligi tushunchasi va uning geometrik ma’nosi; 4. Eng yaxshi yaqinlashtirish elementining yagonaligi haqidagi teorema va uning isboti; 5. Qavariq sferaga ega va ega bo’lmagan fazolarga misollar. Mavzu bo’yicha adabiyotlar:

a). Ta’limiy maqsad: funksiyalar nazariyasi kursidan Banax fazosi, uning chekli o’lchovli qism-fazosi tushunchalarini eslatish, ular asosida kursning muhim tushunchalari–eng yaxshi yaqinlashtirish va eng yaxshi yaqinlashtirish elementini kiritish va ularni geometrik nuqtai nazardan tushuntirish. Eng yaxshi yaqinlashtirish elementining mavjudligi va yagonaligi haqidagi teoremalar va ularning isbotlarini o’rgatish. b) . Tarbiyaviy maqsad: talabalarni mustaqil fikrlash va faol mustaqil ish faoliyatiga jalb qilish, ularda o’zaro hurmat, hamkorlik fazilatlarini shakllantirish, atrofdagi jarayonlarni idrok etish va ularni talqin qilishga o’rgatish hamda fanga bo’lgan qiziqishni o’stirish. c) . Rivojlantiruvchi maqsad: talabalardagi izlanuvchanlik faoliyatini rag’batlantirish, muammoli topshiriqlarga mulohazali javoblar berish ko’nikmalarini hosil qilish hamda ularda natijalarni umumlashtirish, mantiqiy va ijodiy qobiliyatni, muloqot madaniyatini rivojlantirish. Mavzu bo’yicha tayanch iboralar : Banax fazosi, chekli o’lchovli qism-fazo, eng yaxshi yaqinlashtirish, eng yaxshi yaqinlashtirish elementi, Banax fazosining qavariq sferaga egaligi. Darsning jihozlari: sinf doskasi va bo’r, darsliklar, o’quv va uslubiy qo’llanmalar, ma’ruzalar matni, ko’rgazmali stendlar, tarixiy ma’lumotlar, izohli lug’atlar, atamalar, o’tilgan dars mavzusi bo’yicha savollar va muammoli topshiriqlar majmuasi, testlar, tarqatma materiallar va kartochkalar, shaxsiy kompyuter, lazerli proyektor. Dars o’tish usuli: avval o’tilgan dars mavzusi qay darajada o’zlashtirilganligini aniqlash maqsadida sodda munozarali topshiriqlar, o’z-o’zini tekshirish savollariga javoblar olish uchun munozarali, jonli muloqotni amalga oshirish, talabalarni yangi mavzu bo’yicha asosiy tushuncha va natijalar haqida fikr-mulohazalarni bayon qilishga o’rgatish, jonli muloqot, kichik guruhlarga bo’lish va aqliy hujum usullaridan foydalanib, o’zlashtirishga erishish, asosiy

iboralarga alohida izoh berish, o’tilgan mavzudan tug’ilgan savollarga javob berish orqali uni mustahkamlash. Mashg’ulotning xronologik xaritasi va darsning borishi: Tashkiliy qism (5 minut): dars xonasining sanitariya holatini kuzatish, davomat va talabalarning darsga tayyorligini tekshirish. O’tilgan mavzuni mustahkamlash (10 minut): Talabalarning chiziqli fazolar, qism-fazolar, chekli o’lchovli fazolar, normalashtirilgan fazolar, to’la fazolar yuzasidan olgan bilimlarini o’z-o’zini tekshirish savollariga javoblar orqali aniqlash . Yangi mavzu bayoni (50 minut) 2.1. Eng yaxshi yaqinlashtirish va eng yaxshi yaqinlashtirish elementi tushunchalari. Ularning geometrik ma’nosi. Faraz qilaylik,  F qandaydir Banax fazosi, uning chekli o’lchovli qism- fazosi bo’lsin. Ta’rif 2.1. Element ning qism-fazo elementlari bilan eng yaxshi yaqinlashtirishlari deb songa, eng yaxshi yaqinlashtirish elementi deb shunaqa elementga aytiladiki, . Geometrik nuqtai nazardan elementning eng yaxshi yaqinlashtirishi shu elementdan qism-fazogacha bo’lgan masofani, eng yaxshi yaqinlashtirish elementi esa qism- fazoning elementga eng yaqin elementiga aytiladi.

2.2. Eng yaxshi yaqinlashtirish elementining mavjudligi haqidagi teorema va uning isboti. Teorema 2.1. Ixtiyoriy uchun uning eng yaxshi yaqinlashtirish elementi mavjud. Isbot. Aniq quyi chegaraning ta’rifiga ko’ra natural sonlar to’plami) son uchun shunaqa element mavjudki, . U holda ketma-ketlik chegaralangan. Haqiqattan ham, Shunday qilib, bu ketma-ketlikning hadlari birgalikda chegaralangan va chekli o’lchovli fazoning elementlari hisoblanadi. Ma’lumki, chekli o’lchovli fazoda chegaralangan to’plam kompaktdir. Demak, ketma-ketlik da kompakt. Shuning uchun undan yaqinlashuvchi qismiy ketma-ketlikni ajratish mumkin: Ushbu tengsizlikda limitga o’tib, ni olamiz va teskari tengsizlik ravshanligi 1-ta’rifdan kelib chiqqanligidan ning eng yaxshi yaqinlashtirish elementi ekanligini olamiz. Eng yaxshi yaqinlashtirish elementi yagona bo’lmasligi ham mumkin. Ammo Banax fazolarining keng sinfini ko’rsatish mumkinki, ularda bunday element yagona bo’ladi. 2.3. Banax fasosining qavariq sferaga egaligi tushunchasi va uning geometrik ma’nosi.

Ta’rif 2.2. Agar va dan kelib chiqsa, u holda fazo qavariq sferaga ega deyiladi. Geometrik jihatdan bu shuni bildiradiki, agar , biror sferaga qarashli bo’lsa , u holda ularni tutashtiruvchi kesmaning o’rtasi sferaning qat’iy ichkarisida yotadi, ya’ni : . 2.4. Eng yaxshi yaqinlashtirish elementining yagonaligi haqidagi teorema va uning isboti. Teorema 2.2. Agar fazo qavariq sferaga ega bo’lsa, u holda elementning eng yaxshi yaqinlashtirish elementi yagonadir. Isbot. Teskarisini faraz qilamiz: turli eng yaxshi yaqinlashtirish elementlari bo’lsin. U holda tengliklarni nazarda tutib, , ya`ni element uchun munosabatlarni olamiz. Bu esa eng yaxshi yaqinlashtirish ta’rifiga ziddir. Bundan teorema 2 ning isbotini olamiz. □ 2.5. Qavariq sferaga ega va ega bo’lmagan fazolarga misollar. Izoh. Ma’lum funksional fazolar ichida

normali ] , [ b a fazo parametrning qiymatlarida qavariq sferaga ega. Bu esa Minkovskiyning integral tengsizligida tenglik belgisi faqat mos funksiyalar proparsional bo’lgan taqdirdagina bajarilishidan kelib chiqadi. Demak, ] , [ b a , , fazolarda ularning chekli o’lchovli qism-fazolaridagi eng yaxshi yaqinlashtirish elementi yagona bo’ladi. ] , [ b a C va ] , [ b a fazolarning sferalari qavariq emas. Haqiqattan, doim funksiyalar bitta nuqtada bir xil ishorali va modul jihatdan maksimum qiymatga erishadigan holda bajariladi. Quyidagi tenglikning bajarilishi uchun funksiyalar ikkalasining ham manfiy bo’lmasligi kifoya. Bunday tengliklarni qanoatlantiruvchi sferaning turli funksiyalariga misollar keltiring. Yangi mavzuni mustahkamlash (10 minut): Talabalar bilan mavzu yuzasidan savol-javob o’tkazish, oson yechiladigan misollar so’rash, tushunilmagan tasdiq, teorema va formulalarni qayta izohlash va misollar asosida tushuntirish. Uy vazifasini berish va baholash (5 minut): Mavzuni o’qish va konspekt qilish, tayanch iboralarni yodlash hamda ma’nosini tushunish, muammoli topshiriqlarga mustaqil javob berishni tayinlash. Dars davomida faol qatnashgan talabalarni ta’kidlash va yanada faolroq bo’lishga chorlash. Qo’yilgan ballarni e’lon qilish.

Adabiyotlar 1. Г.Е. Шилов . Математический анализ . Конечномерые линейные пространства . М. Из-во , “ Наука ” , 1969. 432 стр . 2. В.К.Дзядык. Введение в теорию равномерного приближения функций полиномами. М. Из-в о , “Наука “ , 1977 . 512 стр . 3. Н.И.Ахиезер. Лекции по теории аппроксимации. М., 1965. 408 бет. 4. Н.П.Корнейчук. О наилучшем приближении непрер ы вн ы х функций. – “Изв. АН СССР сер.мат”, 1963. т.27, №1, с.29-44. 5. Н.П.Корнейчук. Точная константа в теореме Д. Джексона о наилучшем равномерном приближении непрер ы вных периодических функций. – “Докл. АН СССР”, 1962. т.145, №3, с.514-515.

Похожие

Eng yaxshi yaqinlashtirish va eng yaxshi yaqinlashtirish elementining xossalari

Trigonometrik ko`phad noekvivalent nollarining soni haqidagi teorema eng yaxshi yaqinlashtirish

Chebishev teoremasi va uning uzluksiz funksiyalarning eng yaxshi yaqinlashtirish

Noldan eng kichik chetlanuvchi ko’phadlar chebishev ko’phadlari

Metrik fazo tushunchasi to’la metrik fazolar misollar