Одил Ёқубов ижоди

Загружено в:

09.09.2022

Скачано:

0

Размер:

67.5 KB

Скачать

Одил Ёқубов ижоди Р е ж а 1. Îäèë ¨=óáîâ ûç èæîäè áèëàí ûçáåê íàñðèãà îëèá êèðãàí ÿíãèëèê. 2. Î.¨=óáîâ hayoti . 3. Î.¨=óáîâ èæîäèé éûëèíèíã ìàø=ëàð âà èçëàíèøëàð áîñ=è÷è. 4. Î.¨=óáîâ =èññàëàðè. 5. Î.¨=óáîâíèíã òàðèõèé ðîìàíëàðè. 6. Î.¨=óáîâíèíã çàìîíàâèé ìàâçóäàãè ðîìàíëàðè. 7. Î.¨=óáîâ äðàìàëàðè. 8. Î.¨=óáîâ èæîäèíèíã òàí=èä âà àäàáè¸òøóíîñëèêäàãè òàë=èíè.

$ÎÄÈË ¨+ÓÁÎÂ (1927 éèëäà òó\èëãàí) Îäèë ¨=óáîâ þêñàê èñòåúäîäè, æóðíàëèñòèê âà èæîäèé ôàîëèÿòè áèëàí ùîçèðãè àäàáèé æàðà¸íãà ñàìàðàëè òàúñèð êûðñàòèá êåëìî=äà. Óíèíã =àòîð =èññàëàðè ùàìäà ïóáëèöèñòèê ìà=îëàëàðè, òàðèõèé âà çàìîíàâèé ìàâçóëàðäàãè ðîìàíëàðè êåíã æàìîàò÷èëèê ýúòèáîðèíè ûçèãà òîðòäè, =èç\èí áàùñ-ìóíîçàðàëàð ìàðêàçèäà òóðäè. Àäèá àñàðëàðè ûçèíèíã ùà==îíèéëèãè, äàâðíèíã ûòêèð èæòèìîèé, ìàúíàâèé-àõëî=èé ìàñàëàëàðèíè äàäèë ûðòàãà =ûéãàíëèãè, èíñîí âà óíèíã =àëáè ùà=èäàãè ùà=è=àòíè î÷èøãà =àðàòèëãàíè, èíñîííè ÿøàøäàí ìà=ñàäè õóñóñèäàãè ýùòèðîñëè áàùñ- ìóëîùàçàëàðè áèëàí àæðàëèá òóðàäè. ¨çóâ÷è ûçáåê ðîìàíè ïîýòèêàñèãà êûïãèíà ÿíãèëèêëàð îëèá êèðäè. Îäèë ¨=óáîâíèíã áó äàðàæàãà êûòàðèëèøèäà èñòåúäîä, àäàáèé ìóùèò òàúñèðèäàí òàø=àðè, óíäàãè àäàáè¸òãà áûëãàí ÷åêñèç ìåùð ùàìäà àäèá áîøèäàí ûòãàí âî=åàëàð, ùà¸òèé òàæðèáàëàðè êàòòà ðîëü ûéíàäè. Îäèë ¨=óáîâ 1927 éèëè Òóðêèñòîí øàùðè ÿ=èíèäàãè +àðíî= (ùîçèðãè Îòàáîé) =èøëî\èäà òó\èëãàí. Õàë=èìèçíèíã àçàëèé óäóìëàðè, ìûúòàáàð àíúàíàëàðè ÿõøè ñà=ëàíãàí, òàáèèé ãûçàëëèãè áèëàí êèøèíè ìàôòóí ýòóâ÷è áó =èøëî= áûë\óñè ¸çóâ÷èíèíã èæîäèé òà=äèðèäà ÷ó=óð èç =îëäèðäè.$ $Àäèá ¸çèøè÷à, îòàñè Ýãàìáåðäè ¨=óáîâ 1916 éèëè ìàðäèêîðëèêêà îëèíèá, Áåëîðóññèÿ ûðìîíëàðèäà äàðàõò êåñãàí, ðóñ òèëèíè ûðãàíèá, Òîøêåíòäà ÑÀÃÓíè áèòèðãà÷, ×èìêåíò âèëîÿòèäà òóðëè ëàâîçèìëàðäà èøëàãàí. Îòà ôàðçàíäëàðè òàðáèÿñèãà àëîùèäà ýúòèáîð áåðãàí. Îèëàäà “Ìèíã áèð êå÷à”, “Ûòêàí êóíëàð” ñèíãàðè àñàðëàð çûð èøòè¸= áèëàí ìóòîëàà =èëèíãàí. Îòàñè òóôàéëè áîëàëèãèäàíî= ðóñ òèëèíè ýãàëëàøè áûëàæàê ¸çóâ÷èãà ðóñ âà æàùîí àäàáè¸òè, ìàäàíèÿòè áèëàí òàíèøèøãà éûë î÷ãàí. Êåéèí÷àëèê òó\èëãàí =èøëî=èäà îíà òèëèäà û=èøíè äàâîì ýòòèðèø, áèëèìäîí ìóàëëèìëàðíèíã êûìàãè óíäàãè àäàáè¸òãà áûëãàí ìàéëíè ÿíàäà êó÷àéòèðãàí. 1944 éèëäà ûðòà ìàêòàáíè òóãàòèá, Îäèë ¨=óáîâ 1945-1950 éèëëàðäà àðìèÿ ñàôèäà õèçìàò =èëäè. ¨ø àñêàð ßïîíèÿãà =àðøè óðóøäà èøòèðîê ýòàäè. 1951-1956 éèëëàðäà ó Òîøêåíò Äàâëàò Óíèâåðñèòåòèíèíã ôèëîëîãèÿ ôàêóëüòåòè ðóñ òèëè âà àäàáè¸òè áûëèìèäà û=èéäè. Îäèë ¨=óáîâ ñàëêàì ûí éèë “Ëèòåðàòóðíàÿ ãàçåòà”íèíã Ûçáåêèñòîí áûéè÷à ìóõáèðè áûëèá èøëàéäè. ¨çóâ÷è ìóõáèð áûëèá èøëàá þðãàí êåçëàðèíè ìàðî= áèëàí ýñëàéäè. “Áó äàâðäà, - äåá ¸çàäè ó, - ìåí ãàçåòàíèíã òîïøèðè=ëàðèãà áèíîàí ðåñïóáëèêàìèçíè áîøäàí-î¸= àéëàíèá ÷è=äèì, îääèé ïàõòàêîð ùà¸òè, òàøâèøëàðèíè ûç êûçèì áèëàí êûðäèì”.$ $Àäèá áèîãðàôèÿñèãà, ùà¸ò òàæðèáàñèãà îèä áó ôàêòëàðíè ýñëàòèøäàí ìà=ñàä øóêè, óëàð ìóàëëèô àñàðëàðèãà ùà¸òèé çàìèí áûëèá õèçìàò ýòäè, áîëàëèê òààññóðîòëàðè, ùà¸òäà êûðãàí-êå÷èðãàí, êûíãëèäà ÷ó=óð èç =îëäèðãàí âî=åà-ùîäèñàëàð àñàðëàðèäà àêñ ýòäè. Îäèë ¨=óáîâ èæîäèé éûëèíè ó÷ áîñ=è÷ãà áûëèø ìóìêèí. Áèðèí÷è áîñ=è÷ 50-éèëëàðäàí áîøëàíàäè. Óìóìàí, àäèá èæîäè ùàðáèé õèçìàòäà þðãàí êåçëàðèäà áîøëàíãàí ýäè. Óíèíã ìàòáóîò þçèíè êûðãàí èëê àñàðè “Òåíãäîøëàð” (1951) =èññàñè áûëäè. “Òåíãäîøëàð”ãà =àäàð ùàì ó êûïëàá ùèêîÿëàð, áèð ðîìàí =îðàëàãàí ýêàí. ¨çóâ÷è êåéèí÷àëèê ¸çãàí “Ôàðçàíäëàð áóð÷è” î÷åðêèäà óëàðíè óðóøäàí êåéèíãè éèëëàðäà àí÷à êåíã ¸éèëãàí êîíôëèêòñèçëèê “íàçàðèÿ”ñè òàúñèðèäà ÿðàòèëãàí àñàðëàðíèíã ûçáåê÷à ìóâàôôà=èÿòñèç âàðèàíòè äåá àòàéäè. “Òåíãäîøëàð”íè “ûðòà÷àðî=” àñàð ñàíàéäè, Ùàìçà íîìëè òåàòð ñàùíàñèäà =ûéèëèá, òàí=èä÷èëèêäà èæîáèé áàùîëàíãàí =àòîð äðàìàòèê àñàðëàðèãà ùàì òàí=èäèé ¸íäàøàäè: “Ìàíà ýíäè áó àñàðëàðíèíã ñàâèÿñèíè ùàì, =èììàòèíè ùàì ÿõøè áèëàìàí... Áàäèèé èæîäíèíã áóòóí ìóðàêêàáëèãèíè ìåí ýíäè øóí÷à õàòîëàðäàí êåéèí òóøóíäèì”, - äåá ýñëàéäè ó. Ûøà çàèôãèíà äðàìàëàð =àòîðèãà “Áèðèí÷è ìóùàááàò”, “Îëìà ãóëëàãàíäà”, “Þðàê ¸íìî \ è êåðàê”, “Àéòñàì, òèëèì êóÿäè, àéòìàñàì, äèëèì...”$ $êàáè ïüåñàëàð êèðàð ýäè. Î.¨=óáîâíèíã ñûíããè éèëëàðäà ÿðàòèëãàí “Ôîòèùè Ìóçàôôàð ¸ùóä áèð ïàðèâàø àñèðè” äðàìàñè ùàì áà¸í÷èëèêíèíã, \îÿëàðíè æàð ñîëèá àéòèøíèíã êó÷ëèëèãè ñàáàáëè àäàáè¸òäà ñåçèëàðëè ùîäèñà áûëàäèãàí ïüåñà äàðàæàñèãà êûòàðèëìàäè. Îäèë ¨=óáîâíè ¸çóâ÷è ñèôàòèäà ýëãà òàíèòãàí “Ìó=àääàñ” (1961) =èññàñè áèëàí èæîäèé éûëèíèíã èêêèí÷è áîñ=è÷è áîøëàíäè. ×óíêè “Òåíãäîøëàð”äàí “Ìó=àääàñ” =èññàñèãà =àäàð ûòãàí äàâð ãû¸êè ¸çóâ÷è ó÷óí èæîääà ûçëèãèíè òîïèø éûëèäàãè áåòèíèì èçëàíèø, îäàò òóñèãà êèðãàí àäàáèé =îëèïëàð áèëàí ìóðîñàñèç îëèøèø, êèòîáèéëèê èíåðöèÿñèíè åíãèá ûòèø éèëëàðè áûëäè. ¨çóâ÷è “Ìó=àääàñ” =èññàñèäà ùà¸òäàí îëãàí çàâ=èíè, ûç þðàê äàðäèíè, ùàÿæîíëàðèíè èçùîð ýòäè, =àëàìãà îëãàí âî=åàëàðíè áîð ìóðàêêàáëèãè, çèääèÿòëàðè, ÷èíàêàì íàôîñàòè áèëàí êèòîáõîíãà åòêàçà îëàäè. “Ìó=àääàñ” ñûçè ôà=àò =èññà =àùðàìîíè íîìè áèëàíãèíà áî\ëè= áûëìàé, ¸çóâ÷è àñàðäà \îÿâèé-áàäèèé òàä=è= ýòãàí âèæäîí, áóð÷, äè¸íàò ñèíãàðè òóøóí÷àëàð òàë=èíèíè ùàì ûç è÷èãà =àìðàá îëàäè. Àäèáíèíã “Ìó=àääàñ”äàí òîðòèá “Äè¸íàò” âà “Î= =óøëàð, îïïî= =óøëàð”ãà =àäàð ÿðàòèëãàí ýúòèáîðãà ñàçîâîð áàð÷à àñàðëàðè àíà øó ìóàììî òåâàðàãèäà àéëàíàäè. Àäèáíèíã “+àíîò æóôò áûëàäè” (1968) =èññàñè ¸çóâ÷è èæîäèé òàêîìèëèäà ìóùèì ûðèí òóòàäè. ¨çóâ÷è ýíäè áèð ýìàñ, êûïëàá èæòèìîèé, ìàúíàâèé-àõëî=èé ìóàììîëàðíè êûòàðàäè.$ $Îäèë ¨ =óáîâ “Ìó=àääàñ”äàí áîøëàá äåÿðëè ùàð áèð àñàðèäà áèðîð æèääèé ìàñàëàíè êûòàðèø áèëàí áàðîáàð, =àëàìãà îëèíãàí ìîæàðîëàðíèíã ùà¸òèé èëäèçèíè, ñàáàáëàðèíè î÷èøãà èíòèëäè. ¨çóâ÷èíèíã 70-80-éèëëàðäà ÿðàòãàí “Óëó\áåê õàçèíàñè”, “Êûùíà äóí¸” àñàðëàðè ôà=àò àäèá èæîäèäàãèíà ýìàñ, ûçáåê ðîìàí÷èëèãè ðèâîæèäà ùàì ÿíãè áèð áîñ=è÷íè òàøêèë ýòàäè. Áó àñàðëàð àäèá èæîäèé éûëèíèíã åòóêëèê áîñ=è÷èíè áîøëàá áåðäè. ¨çóâ÷è õîù çàìîíäîøëàðè, õîù îëèñ òàðèõ ùà=èäà =àëàì òåáðàòìàñèí, êûï÷èëèêíè ùàÿæîíãà ñîëàäèãàí êàòòà èæòèìîèé ìóàììîëàðãà ýúòèáîðíè òîðòàäè, êåñêèí äðàìàòèê õàðàêòåðëàð ÿðàòàäè. Îäèë ¨=óáîâãà øóùðàò êåëòèðãàí àñàð “Óëó\áåê õàçèíàñè” ðîìàíè áûëäè. Äàâðèìèçíèíã óëêàí àäèáè ×èíãèç Àéòìàòîâ “Óëó\áåê õàçèíàñè” ðîìàíè ùà=èäà øóí ä àé ¸çàäè: “Áó þêñàê âà îëèæàíîá ïðîçà íàìóíàñè. Áàäèèé =óââàòè æèùàòèäàí ñàëìî=äîð áó òàðèõèé ðîìàí ìåíè ëàðçàãà ñîëäè. Áó ýñà àñàðíèíã áèðèí÷è àëîìàòè. Áóíäàí ùàì ìóùèìè øóíäàêè, ðîìàííè û=èðêàíìàí, êûíãëèìäà òóðêèé õàë=ëàðèìèç òàðèõè ó÷óí èôòèõîð òóé\óñè æûø óðäè”. Îäèë ¨=óáîâ ûç ðîìàíèäà Ìèðçî Óëó\áåêíèíã àäîëàòëè ñóëòîí âà áóþê îëèì ýêàíëèãè, êàòòà êóòóáõîíàñè áûëãàíëèãè ùàìäà óíè ñà=ëàá =îëèø éûëèäà êóðàøëàð áîðãàíëèãè, ïèðîâàðäèäà øîùíèíã òàõòäàí =óâèëèá, ¸âóçëàð÷à =àòë ýòèëãàíëèãè ùà=èäàãè òàðèõèé ôàêòëàðíè êåëòèðàäè. Ëåêèí ¸çóâ÷è øóëàðíèíã$ $ûçè áèëàí ÷åêëàíìàéäè. Àãàð ÷åêëàíãàíäà, òàðèõèé ðîìàí ýìàñ, áàëêè èëìèé êèòîá þçàãà êåëàð ýäè. Ðîìàíäà Óëó\ áåêíè “ýãíèäà îäàòäà ñàðîéäà êèéèá þðàäèãàí çàðáîô òûí ûðíèãà êûê ÿøèë ìîâóò ÷àêìîí, áîøèäà ðàñàäõîíàäà âà ìàäðàñàäà êèÿäèãàí ó÷ëèê =îðà äóõîáà =àëïî=, î¸ \ èäà è÷èãà îëìàõîí ìûéíàñè =îïëàíãàí =ûíæè êåíã èññè= ýòèê”ëè ùîëäà êûðàìèç. Óëó\áåêíèíã òàõòäàí ÷åòëàòèëèá, áîøè îëèíèøè âî=åàëàðè ùàì, àââàëëàð àðõàð îâèãà ÷è=èøëàðè ùàì õóääè øó òàõëèòäà íàìî¸í =èëèíàäè. Ðîìàíäà Óëó\áåê îáðàçè êèòîáëàð ó÷óí êóðàø ìàñàëàñè áèëàí óçâèé áî\ëè=ëèêäà êûðñàòèëèøè ùàì øó ìà=ñàäãà õèçìàò =èëàäè. ¨çóâ÷è =àùðàìîíèíè òóðëè âî=åàëàð î=èìèäà ãàâäàëàíòèðàð ýêàí, óëàð òàúñèðèäà ïåðñîíàæ =àëáèäà, îíãèäà =àíäàé ûçãàðèøëàð ñîäèð áûëãàíëèãè, =àíäàé ûé-ôèêðëàð òó\èëãàíèíè ùàì òàñâèðëàá áåðàäè. Øó òàðè=à Óëó\áåêíèíã ùàçèí êå÷èíìàëàðè, èçòèðîáëàðè, êèòîáëàðíè ñà=ëàá =îëèøäåê ìó=àääàñ áóð÷èíè óíóòìàãàíëèãè, óëàð ùà=èäà =àé\ óðèøè, óëàð ó÷óí êóðàøèøè ûçàðî àëî=àäîðëèêäà, û=óâ÷è êûç ûíãèäà íàìî¸í áûëàäè. +àùðàìîííèíã ñûçëàø òàðçèäà ùàì äàâð ðóùè ÿ==îë ñåçèëàäè. ¨çóâ÷è Óëó\áåê âà óíèíã äàâðè êèøèëàðè íóò=èíè æîíëàíòèðàð ýêàí, ûøà çàìîí òóðêèé òèëèíèíã õóñóñèÿòëàðèíè ìåú¸ð áèëàí ñà=ëàãàíè ùîëäà ïåðñîíàæëàð ñûçëàøóâèíè èíäèâèäóàëëàøòèðèøãà âà óíèíã ùîçèðãè êóíëàðèìèçäà ùàì òóøóíàðëè áûëèøèãà ýðèøãàí.$ $Îäèë ¨=óáîâ ðîìàíäà ìàøùóð òàðèõèé øàõñ Õûæà Àùðîð ñèéìîñèíè ãàâäàëàíòèðèøäà ùàì ìàúëóì äàðàæàäà Ìà=ñóä Øàéõçîäà àíúàíàëàðè èçèäàí áîðèá, òàðèõ ùà=è=àòèãà íîìóâîôè=ðî= òèìñîë ÿðàòàäè. Õûæà Àùðîð ðîìàíäà Øàéõçîäàíèíã “Ìèðçî Óëó\áåê” òðàãåäèÿñèäàãè êàáè ûòà ðåàêöèîí, øàô=àòñèç, ¸âóç áûëìàñà-äà, ¸çóâ÷è óíèíã ò û\ ðèñèäà ñàëáèé òàñàââóð òó \ äèðèøãà, ÿúíè =àé äàðàæàäàäèð àäîëàòëè øîùíèíã äóøìàíè =èëèá êûðñàòèøãà óðèíàâåðãàí. Îäèë ¨=óáîâ “Êûùíà äóí¸” ðîìàíèäà ùàì òàðèõèé ùà=è=àòíè, òàðèõèé øàõñëàð òà=äèðèíè, äàâðíèíã êûï =èððàëè çèääèÿòëàðèíè, ûòìèø ñàáî=ëàðèíè ÿíãè÷à áàäèèé êàøô ýòèøãà ìóâàôôà= áûëäè. Êûï÷èëèê ûçáåê òàðèõèé ðîìàíëàðèäàãèäàí ôàð=ëè ùîëäà ¸çóâ÷è áó àñàðè ìàðêàçèãà Àáó Àëè èáí Ñèíî âà Àáó Ðàéùîí Áåðóíèé îáðàçëàðèíè =ûéèá, óëàðíè äåÿðëè áèð õèë, áîø =àùðàìîíëàðäåê ¸íìà-¸í òàðçäà òàñâèðëàá áîðàäè. Øó éûë áèëàí ó ìàçêóð =àùðàìîíëàðíè ìóñòà=èë îíã ñîùèáëàðè, àñîñèé \îÿâèé ìà=ñàäíè èôîäàëîâ÷èëàð ñèôàòèäà íàìî¸í =èëàäè. Áó =àùðàìîíëàð õàòòè-ùàðàêàòëàðèäà, óìóìàí, ðîìàííèíã äåÿðëè áîøèäàí îõèðèãà÷à çóëìãà íèñáàòàí õàë=íèíã èñ¸íêîðëèê ðóùè ñåçèëèá òóðàäè. Îääèé õàë= âàêèëëàðèíèíã áóþê îëèìëàðãà ìóíîñàáàòèäà ùà= âà àäîëàò ìàòëàáè ðàùíàìîäèð. ×óíîí÷è, =àðìàòèéëàð ùà=èäà Áåðóíèé ¸çãàí ðèñîëàíè Àáäóñàìàä Àââàë ûçèíèêè äåá ýúëîí =èëèá, äîðãà îñèëàäè âà øó éûë áèëàí ó ëó\ îëèìíè$ $ûëèìäàí ñà=ëàá =îëàäè. Ðîìàí îõèðèäà Èáí Ñèíî ñàðîéäàí ùàéäàëèá, æóäà õàâôëè âàçèÿòãà òóøèá =îëãàíèäà, =àðìàòèéëàð âàêèëè Ìàëèêóë Øàðîá óíè =óò=àðèá îëèá êåòàäè. Äåìàê, øó éûë áèëàí ¸çóâ÷è ðîìàíäà: “îëèìíè, èíñîííè ùà=è=èé =àäðëàø òóé\óñè ôà=àò ìåùíàòêàø õàë==à õîñäèð, ùà= âà àäîëàò ìàøúàëè, ÷èíàêàì ãóìàíèçì áàéðî \ è óíèíã =ûëèäàäèð”, - äåãàí \îÿíè þçàãà ÷è=àðàäè. Àñàð ùà=èäà òà=ðèç ¸çãàí òàí=èä÷èëàðíèíã ùå÷ áèðè ò û\ðè òàë=èí ýòîëìàãàí ÿõëèò êîíöåïöèÿ àñîñèäà ìàíà øó òåðàí \ îÿâèé ôàëñàôà ¸òàäè. Ìàçêóð \îÿâèé ôàëñàôà âà óíè èôîäàëàø ìà=ñàäèäà =àëàìãà îëèíãàí óçî= ûòìèø ùà¸òè ìóàììîëàðè ùîçèðãè çàìîí ó÷óí ùàì íèùîÿòäà ìóùèìäèð. “Ëèòåðàòóðíàÿ ãàçåòà” ñàùèôàëàðèäà òàí=èä÷è À.Êîíäðàòîâè÷ áèëàí =èëãàí ñóùáàòèäà Îäèë ¨=óáîâ áóíè =óéèäàãè÷à èçîùëàãàí ýäè: “Àãàð Óëó\áåê òà=äèðè áèëàí áî\ëè= ùàììà íàðñà ôà=àò òàðèõèé õàðàêòåðãàãèíà ýãà áûëèá =îëãàíäà, ìåí =ûëèìãà =àëàì îëìàãàí áûëóð ýäèì. Àìåðèêà î÷ìàéìàí, ëåêèí øó íàðñàãà èéìîíèì êîìèëêè, ùàð =àíäàé çàìîíàâèé àäèá ùàì, óíè ôà=àò áóãóíãè êóí ìóàììîëàðè =èç\èí ùàÿæîíãà ñîëãàíäàãèíà òàðèõãà ìóðîæààò =èëàäè” 1 . Ðîìàíäàãè ùîçèðãè çàìîí ó÷óí ìóùèì áûëãàí âà äàâðèìèç êèøèëàðèíè ùàÿæîíãà ñîëãàí óçî= òàðèõèé ùà¸ò ìóàììîëàðèíè ùàìäà óëàðäàí êåëèá ÷è=àäèãàí \îÿâèé 1 “ Ёшлик ” , 1984, № 4, 66-бет .$ $ôàëñàôàíè Î.¨=óáîâ Óëó\ ðóñ ¸çóâ÷èñè Ô.Ì.Äîñòîåâñêèé àíúàíàëàðè éûëèäàí áîðèá, ïîëèôîíèê òàñâèð âîñèòàñèäà òàë=èí ýòäè. Øóíãà êûðà “Êûùíà äóí¸” ûçáåê àäàáè¸òèäà ÿðàòèëãàí áèðèí÷è òàðèõèé-ïîëèôîíèê ðîìàí ùèñîáëàíàäè. Äåìàê, ûçèíèíã òåðàí ôàëñàôèé ìàçìóíè âà îðèãèíàë øàêëè áèëàí “Êûùíà äóí¸” ðîìàíè àäàáè¸òèìèçíèíã çàìîíàâèéëèãèíè, ãóìàíèñòèê ìîùèÿòèíè ÷ó=óðëàøòèðàäè, æàíðëàð äîèðàñèíè êåíãàéòèðàäè, óñëóáëàð ïàëèòðàñèíè ðàíã-áàðàíãëàøòèðàäè ùàìäà õàë=èìèç ìàúíàâèé îëàìèíè áîéèòàäè. Îäèë ¨=óáîâ =èññà âà ðîìàíëàðèíèíã êàòòà ãóðóùèíè çàìîíàâèé ìàâçóäàãè àñàðëàð òàøêèë ýòàäè. Óëàðäà, ÿúíè “Ëàðçà”, “Áèð ôåëüåòîí =èññàñè”, “Ìàòëóáà”, “Èçëàéìàí”, “Áèëëóð =àíäèëëàð” êàáè = è ññàëàðèäà, “Ýð áîøèãà èø òóøñà...”, “Äè¸íàò”, “Î= =óøëàð, îïïî= =óøëàð” âà “Àäîëàò ìàíçèëè” ðîìàíëàðèäà ¸çóâ÷è ûç çàìîíèíèíã êûïëàá ìóðàêêàá, çèääèÿòëè ìóàììîëàðèíè =àëàìãà îëèá, òóðëè- òóìàí òà=äèðëè êèøèëàð òèìñîëè ùàìäà ÿíãè÷à øàêëëàð ¸ðäàìèäà ¸ðèòèøãà èíòèëäè. Áóíäàé èíòèëèøíèíã æèääèé íàìóíàëàðèäàí áèðè ñèôàòèäà ¸çóâ÷èíèíã “Àäîëàò ìàíçèëè” ðîìàíè ìàéäîíãà êåëäè. Èíñîíèÿòíèíã âà ó ÿøàá òóðãàí áó îëàìíèíã êåëàæàãèãà èøîí÷ ðóùèãà òûëè= “Àäîëàò ìàíçèëè” ðîìàíè ûçèãà õîñ æàíð õóñóñèÿòëàðè áèëàí àæðàëèá òóðàäè. Óíäà æèíîÿò éû=, ëåêèí “æèíîÿò” äåá àòàëãàí ùîäèñà áîð. Àñàðäà ùà=è=èé æèíîÿò÷è éû=, àììî “æèíîÿò÷è” äåá ýúëîí =èëèíãàí ñîôäèë èíñîí áîð. Øóëàð$ $áèëàí áî\ëè= ùîëäà àñàðäà æèíîÿò èçëàø ¸êè óíè ÿðàòèøãà èíòèëèø óíñóðè êàòòà ûðèí òóòàäè. Æèíîÿò èçëàø ýñà, äåòåêòèâ àñàðíèíã çàðóðèé óíñóðè ùèñîáëàíàäè. ×èíàêàì æèíîÿò áûëìàãàíè ùîëäà, ìàçêóð óíñóð ìàâæóäëèãèíè ýúòèáîðãà îëèá, “Àäîëàò ìàíçèëè” ðîìàíèíèíã æàíð õóñóñèÿòèíè áåëãèëàøãà æàçì =èëñàê, óíè “æèíîÿòñèç äåòåêòèâ” äåá àòàø ûðèíëè áûëàäè. Äåòåêòèâ æàíðíèíã ìàçêóð ûçèãà õîñ íàìóíàñè Î.¨=óáîâ èæîäèäà ùàì, ûçáåê àäàáè¸òè ó÷óí ùàì ÿíãèëèê áûëñà àæàá ýìàñ. Ôà=àò óíäàãè Ëî÷èííèíã ûëèìè îòàñè Ñóþí áóðãóò ùàëîêàòè äàðàæàñèäà èøîíàðëèðî= àêñ ýòòèðèëãàíäà, ðîìàí ùîçèðãè ûçáåê àäàáè¸òèäà ÿíàäà ñåçèëàðëèðî= ùîäèñà äàðàæàñèãà êûòàðèëèøè ìóìêèí ýäè. Óìóìèé ñàâèÿñèãà êûðà ¸çóâ÷è áó àñàðèäà ðîìàí æàíðèíèíã ÿíãè èìêîíèÿòëàðèíè êàøô ýòãàí ùîëäà áèç ÿøàá òóðãàí îëàìíèíã àäîëàò ìàñêàíèãà àéëàíèøèãà èøîí÷ ðóùè áèëàí ñó\îðèëãàí ãóìàíèñòèê \îÿíè àí÷à ¸ð=èí âà òàúñèð÷àí òàðçäà èôîäàëàøãà ìóâàôôà= áûëäè. Ñûíããè éèðèê àñàðëàðíèíã òàæðèáàñè âà =èéìàòèäàí à¸í áûëèøè÷à, ¸çóâ÷è Îäèë ¨=óáîâ ùîçèðãè ûçáåê àäàáè¸òèäàãè ýíã åòóê ðîìàííàâèñëàðäàí áèðè äàðàæàñèãà êûòàðèëäè.$ À ä à á è ¸ ò ë à ð Îäèë ¨=óáîâ àñàðëàðè : 1. Ñàéëàíìà. Ó÷ òîìëèê. Ò., /àôóð /óëîì íîìèäàãè íàøðè¸ò, 1985-1987. 2. Äè¸íàò. Ò., /àôóð /óëîì íîìèäàãè íàøðè¸ò, 1978. Îäèë ¨=óáîâ èæîäè ùà=èäà : 1. Ðàñóëîâ À. Òèíè=ëèê. “ßíãè çàìîí – ÿíãè =àùðàìîí” êèòîáèäà. Ò., /àôóð /óëîì íîìèäàãè íàøðè¸ò. 1976. 2. +ûøæîíîâ Ì. +àëá ïîêëèãè. Ñàéëàíìà. Èêêè òîìëèê. 1-òîì. Ò., /àôóð /óëîì íîìèäàãè íàøðè¸ò. 1982.

Одил Ёқубов ижоди

09.09.2022

0

67.5 KB

Похожие