Ҳамид Олимжон 5 - Литература - Рефераты

Ҳамид Олимжон 5

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

33.5 KB

ҲАМИД ОЛИМЖОН (1909-1944) Ўзбек адабиётининг равнақига ўзининг ранг-баранг жанрлардаги асарлари билан салмоқли ҳисса қўшган Ҳамид Олимжон 1909 йилнинг 12 декабрида Жиззах шаҳрида туғилган. 1928-30-йилларда бўлғуси шоир Самарқанддаги педакадемияда (ҳозирги СамдУ) таҳсил олди. Бу маскандаги адабий муҳит Ҳамид Олимжон истеъдодининг униб ўсишга таъсир кўрсатди. Шоирнинг биринчи шеърлар тўплами «Кўклам» (1929 й) талабалик даври маҳсули ҳисобланади. Педакадемияни тугатиб, Ҳамид Олимжон 30-йилларда газета ва журналлар таҳририятларида, сўнгра Ўзбекистон Маданий қурилиш институтида ишлаб, илмий тадқиқот ишлари олиб борган. Шу даврда унинг адабиётшуносликнинг назарий масалаларини ёритувчи қатор мақолалари нашр қилинган: «Ўзбек халқининг улуғ шоири Навоий», «Навоий ва замонамиз», «Мардлик, муҳаббат ва дўстлик достони», «Фарход ва Ширин ҳақида» каби мақолалари шулар жумласидан. Ҳамид Олимжоннинг «Олов сочлар» (1931), «Ўлим ёвга», «Пойга» (1932) каби тўпламлари қаторида «Дарё кечаси» (1936), «Чирчиқ бўйларида» (1937), «Ўлка» (1939), «Бахт» (1940) тўпламлари ранг-баранг мавзулардаги шеърлардан таркиб топган. Унинг «Ҳаёлинг-ла ўтади тунлар», «Савол», «Ишим бордир ўша оҳуда», «Соғинганда» каби қатор шеърларида инсоний туйғулар, қалб туғёнлари жозибали ва таъсирчан бадиий ифодасини топган. Ҳамид Олимжон 1938 йилда «Зайнаб ва Омон» достонини; 1937 йилда «Ойгул билан Бахтиёр», 1939 йилда эса «Семурғ» каби эртак достонларини яратди. Иккинчи жаҳон уруши даврида қатор ижодкорлар сафида Марказий фронтга борди (1943), даҳшатли жанг манзараларини ўз кўзи билан кўрди. Жанговорлик руҳи билан йўғрилган «Она ва ўғил», «Қўлингга қурол ол!», «Ишонч» каби қатор тўпламларидан жой олган шеърларидан ғалаба ва ишонч, қаҳрамонликка даъват, душманга нафрат туйғулари ҳис қилинади.

Бундай шеърлари ҳарбий ватанпарварлик лирикасининг ажойиб намуналари эди. Шоирнинг «Жангчи Турсун», «Роксананинг кўз ёшлари» каби балладаларида ҳам уруш даври фожиаси инсонлар тақдирига боғлаб тасвирланган, лирик қаҳрамон руҳияти чуқур таҳлил қилинган. Агар «Ўзбекистон» шеъри орқали Она ватанга бўлган чексиз меҳр- муҳаббат, ғурур туйғулари ҳис қилинса, «Ўрик гуллаганда», «Чимён эсдаликлари» каби шеърлари орқали шоир гўзал табиат манзараларини маҳорат билан тасвирлаганлигининг гувоҳи бўламиз. «Муқанна» (1943) драмасида Ҳамид Олимжон тарихий мавзуни ёритиб, бош қаҳрамон – Муқанна образи орқали Ватанга муҳаббат, ёвга нафрат, мардлик ва жасорат ғоясини илгари сурди. Драма шеърий йўл билан ёзилган бўлиб, асарда Муқанна бошчилигидаги араб босқинчиларига қарши олиб борилган кураш маҳорат билан тасвирланган. Ҳамид Олимжон асарлари дунё тилларига таржима қилинган. 2004 йилда шоир «Буюк хизматлари учун» ордени билан мукофотланган.

Похожие

Ҳамид Олимжон

Болалар адабиёти ривожланиш сари

Зулфия 5

Ғафур Ғулом 5

Муҳаммад Юсуф 5