O’yuvchi ayiqtovonning (ranunculus acris) tuzilishi va ko’payishi - Zoologiya - Slaydlar

O’yuvchi ayiqtovonning (ranunculus acris) tuzilishi va ko’payishi

Yuklangan vaqt:

30.03.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

835.7041015625 KB

Ko'chirib olish

O’YUVCHI AYIQTOVONNING ( RANUNCULUS ACRIS ) TUZILISHI VA KO’PAYISHI

Ajdod (sinf): Magnoliyasimonlar (Ikki pallali) - Magnoliopsida (Dicotyledones) Kichik ajdod (kichik sinf): Ayiqtovonkabilar- Ranunculidae Qabila (tartib): Ayiqtovonnamolar-Ranunculales Oila: Ayiqtovondoshlar-Ranunculaceae Kichik oila: Ayiqtovondoshchalar-Ranunculoideae Turkum: Ayiqtovon- Ranunculus Tur: O’yuvchi ayiqtovon- Ranunculus acris

Ayiqtovondoshlar oilasining hozirgi vaqtda 66 turkum, 2000 dan ko’proq turlari mavjud va ular 5 ta oilachaga bo’lib o’rganiladi. Oilaning markaziy turkumlaridan biri ayiqtovon (Ranunculus) turkumidir. Ayiqtovondoshlar-o’tchil o’simliklar, oilachalari gul tuzilishiga ko’ra o’zaro keskin farqlanadilar. Mavjud gerbariylar bilan tanishing.

1. O’zbekiston florasida o’sadigan Ayiqtovondoshlar oilasi vakillarining tuzilishidagi xilma-xillikni o’rganing: - gullari oddiy qo’rg’onli turkumlar-pufanak (Anemone- tojbargsimon), ilono’t, ilonpechak (Clematis-kosachasimon), sanchiqo’t (Thalictrum-butunlay qo’rg’onsiz). - gullari murakkab qo’rg’onli turkumlar-ayiqtovon (Ranunculus), suvyig’ar (Aquilegia), uchma (Ceratocephalus). - zigomorf gulli turkumlar-isfarak (Delphinium), parpi (Aconitum). 2. Gulli o’simliklarni tavsiflash tartibiga ko’ra o’yuvchi ayiqtovon (R. acris) yoki o’rmalovchi ayiqtovon (R. repens) ning tuzilishini tavsiflang. Vegetativ a’zolari va gul tuzilishiga alohida e’tibor qiling.

3. O’rgangan o’simligingizni umumiy ko’rinishi, meva va bargining rasmini chizing, gulining formulasi va diagrammasini tuzing. 4. Oilaga mansub 3-4 tur o’simlikni aniqlang va aniqlash yo’li ketma-ketligini daftaringizga yozib oling. 5. Ayiqtovondoshlarga mansub madaniy o’simliklar bilan tanishing- sallagul, peon (Payeonia), sedona (Nigella) va ularni ahamiyatini ko’rsating. O’yuvchi (achchiq) ayiqtovon (Ranunculus acris), sernam o’tloqlarda, zax yerlarda, ariq bo’ylarida o’suvchi poyasi 30-80 sm cha, panjasimon qirqilgan bargli, ko’p yillik qisqa ildizpoyali o’t. Poyasi tik, silindrsimon, sershox, ichi kovak, barglari navbatlashib joylashgan, oddiy, panjasimon qirqilgan, qismlari rombsimon- lansetsimon. Ildiz bo’yni atrofidagi barglari uzun bandli, poyadagiliri qisqa bandli, o’tiroq, yonbargsiz.

Gullari sariq, uzunbandli, siyrak ro’vaksimon to’pgulda. Gulqo’rg’oni ikki qavat, 5 a’zoli, qismlari erkin; tojbarglari tuxumsimon, ichki yuzasining asos qismida nektardoni bor va u qipiqcha bilan qoplangan. Changchilari ko’p, erkin, gul o’rnida spiral tarzda joylashgan. Urug’chi (ginesey) apokarp, murakkab, noaniq sonda ko’p va konussimon gul o’rnida spiral holda o’rnashgan. Tuguncha ustki, bir uyali va bir urug’kurtakli, bo’yinchasi qisqa, tumshuqcha yo’g’onlashmagan. Gul formulasi   G A Co Ca 5 5

Mevasi-murakkab to’pyong’oq. Dars yakunida o’simlikning umumiy ko’rinishi, gulning bo’yiga kesimi, gul tojbargining ko’rinishini chizib oling. Gulining formulasini va diagrammasini tuzing, hamda daftaringizga yozib oling. O’yuvchi ayiqtovondan gerbariylar yetarli bo’lmasa, shu tahlitdagi vazifani o’rmalovchi ayiqtovon (R. repens), zaharli ayiqtovon (R. sceleratus) yoki Seversov ayiqtovoni (R. severtzovii) misolida ham bajarish mumkin

. O’yuvchi ayiqtovon ( Ranunculus acris ). A-umumiy ko’rinishi, B-gultojbargi, V-gulqo’rg’oni olib tashlangan gul, G-meva (yong’oqcha)si. 1-gultojbarg asosidagi shiradon botiqcha, 2-ginetsey-urug’chilari, 3-androsey- changchilar. O’zbekistonning o’tloqlarida keng tarqalgan, chorva mollari uchun xavfli zaharli paskval begona o’tlar-uchma (Ceratocephalus falcatus, C. orthoceras), Seversev ayiqtovoni kabi turlar haqida adabiyotlardan materiallar to’plang. Ularni aniqlagichlar yordamida aniqlang.

E'tibor uchun raxmat !!!

O'xshashlar

Qushlarning ichki tuzilishi, ko’payishi va rivojlanishi

Hasharotlarning teri qoplami va muskullarining tuzilishi

Hasharotlarning ichki tuzilishi

Ko’k kaptarning tashqi va ichki tuzilishi, skeleti va muskullari

Qushlarning ichki tuzilishi va sezgi organlari dars ishlanma