logo
  1. Bosh sahifa
  2. Slaydlar
  3. Zoologiya
  4. Baliqlarning virusli kasalliklari

Baliqlarning virusli kasalliklari

Yuklangan vaqt:

24.03.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1246.2373046875 KB
Ko'chirib olish
Baliqlarning virusli kasalliklari Viruslar chaqiradigan kasalliklar Bu kasallik qo‘zg‘atuvchilari juda mayda organizmlar bo’lib, ularning kattaligi milliraikronlami tashkil qiladi (10-300). Bu organizmlar baliq tanasidagi hujayralarning ichida, sitoplazmasida hamda yadroda parazitlik qiladi. Ularning shakli turli-tuman: tayoqchasimon, ipsimon, urchuqsimon va hokazo. Viruslaming yetilgan qismi -virionlar ikkita komponentlardan, ya’ni oqsil va bitta nuklein kislotasi (DNK yoki RNK) dan iborat boiib, boshqa mikroorganizmlardan ushbu xususiyatlari bilan keskin farq qiladi. Viruslaming ko‘payishi ham boshqa mikroorganizmlardan farq qilib, viruslardagi har bir komponentlar alohida ravishda xo‘jayin organizmining turli qismlarida sintezlanadi, so'ngra esa ular o‘zaro birikishadi va yetilgan virusni hosil qiladi. Virusli kasalliklarda aniq va to‘g‘ri diagnoz qo‘yish uchun virus qo‘zg‘atuvchilarini ajratib olish zarur. В uning uchun bir qancha usullar mavjud. Shulardan eng asosiysi bu viruslami to‘qima kulturasida o‘stirish va elektron mikroskopda aniqlashdir. Virusologik tekshirishda to‘qima kulturasini ajratib olish juda ham rnushkui ish boiib, faqat maxsus jihozlangan laboratoriya sharoitida amalga oshirish mumkin. Turli virus turlari uchun turli xil to‘qima kulturasi kerak boiadi. Masalan, ayrim viruslar baliqlardan olingan aniq bir to‘qima kulturasida rivojlansa, boshqalari esa bunga bunchalik talabni his etmaydi, ya’ni ushbu kasallik bilan zararlangan baliqlardan olinganmi yoki sogiom baliqlardan olinganmi unchalik farq qilmaydi. Baliqlarning viruslari haqidagi to‘plangan barcha materiallar, ularning issiqqonli hayvonlardagi viruslardan farqlarini va ularning klassifikatsiyasini aniqlashga imkon yaratadi. Baliq viraslarining issiqqonli hayvonlar virusidan asosiy farqi shundan iboratki, baliq viruslari turli, keng qamrovli harorat chegarasida yashay olish va ко‘pay ish xususiyatiga ega. Bunda pastki harorat chegarasi issiqqonli hayvonlarga nisbatan ancha past va baliqlarning yashashi uchun kerakli harorat bilan teng. Baliqlarning virusli kasalliklari kontakt yoii bilan yoki yashash muhiti orqali tarqaladi. Ayrim kasalliklarda esa ularning tarqalishi tashuvchilar orqali, masalan, umurtqasiz qon so‘ruvchilar orqali (zuluklar, qisqichbaqa orqali) amalga oshadi. Virusli gemorragik septitsemiya kasalligi. Bu kontagioz yuqumli kasallik bo‘lib, kasallik terining qorayishi, qorin bo‘shlig‘ining shishishi, suzgich apparatining izdan chiqishi, nerv sistemasi faoliyatining buzilishi, jabrada qon quyilishlar ham da ko‘zning biriktiruvchi to‘qimasida, skelet mushaklarida, perivisseral yog‘ to‘qimasi va suzgich pufagida qon quyilishi bilan xarakterlanadi. Ayrim organlaming hamda butun organizmning fonksiyalari butunlay izdan chiqadi. Etiologiyasi. Kasallik qo‘zg‘atuvchisi - bu RNK virusli qo‘zg‘atuvchilar. Ensen (1965-yilda) birinchi boiib, ushbu virusni ajratib olgan, uni sun’iy kultura to‘qimasida (oziqaviy muhitda) o‘stirishga erishgan va ushbu virusni Daniyaning Egtved shahri sharafiga egtved virusi deb nomlagan. Ushbu shahar yaqinida gulmohi turidagi baliqlarni o‘stiruvchi ferma mavjud boiib, bu ferma virusli gemorragik septitsemiya kasalligi uchun nosogiom hisoblangan.

O'xshashlar

Baliqlarning markaziy nerv sistemasi
O’zbekistonda uchraydigan baliqlarning ahamiyati
Baliq migratsiyasi. Baliqlarning tijorat ahamiyati
Suyakli baliqlarning umumiy xususiyatlari. Muskul-skelet tizimi, nafas olish organlari, baliqlarning qon aylanish
Hayvonlarning qo‘tir kasalliklari