Aldińǵi artqi hám keyingi bólim ishekleriniń anatomiyaliq dúzilisi hám topografiyasi - Zoologiya - Slaydlar

Aldińǵi artqi hám keyingi bólim ishekleriniń anatomiyaliq dúzilisi hám topografiyasi

Yuklangan vaqt:

28.02.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

5102.41796875 KB

Ko'chirib olish

ALDIŃǴI ARTQI HÁM KEYINGI BÓLIM ISHEKLERINIŃ ANATOMIYALIQ DÚZILISI HÁM TOPOGRAFIYASI Reje: 1.Aldıńǵı bólim ishekleri 2.Asqazan túrleri hám tipleri 3.Ortańǵı bólim ishekleri 4.Keyingi bólim ishekleri

Qizil óńesh - uzın truba tárizli organ bolıp, jutqinshaq hám asqazan aralıǵında jaylasadı hám de awqattı asqazanǵa jetkerip beredi. Qizil óńesh haywanniń úlken kishilgine qarap,hár túrli uzınliqta boladı. Ol moyın, kókirek hám qarın bólimlerine bólinedi. Qizilóńeshtiń ishki silekey qatlami kóp qabatli jalpaq epiteliya toqıması menen qaplanǵan bolıp,onıń silekey ajıratıwshı bezleri haywanlardıń qanday aziq jewine baylanıslı boladı. Mısalı, bunday bezler gúyis qaytarıwshı haywanlardıń qizil óńeshiniń aldıńǵı tárepinde, jirtqish haywanlardıń barlıq táreplerinde boladı

Bulshıq et qabatı gúyis qaytarıwshı haywanlarda hám iytlerde kese-jolaq bulshıq et toqımadan, shoshqa hám atlarda sıypaq bulshıq et toqımadan qáliplesken. Sırtqı qabatı moyın bóliminde biriktiriwshi toqıma perdesi menen kókirek hám qarın bóliminde seroz perde menen qaplanǵan. Qizil óńesh kómekeydiń sheńber saqiyna tárizli shemirshegi ústinen baslanadı hám V moyın omırtqada, bir tuyaqlı haywanlarda tós súyeginiń kebze tárizli shemirshegi qasında jaylasadı.Taq tuyaqlı haywanlardıń asqazani basqa haywanlardaǵiday qarın boslıǵınan tómenge túspeydi,sebebi oǵan tuwrı ishek tosqinliq etedi.

Asqazan- azıqlıq zatlardi waqtınsha saqlaw ushın xızmet etedi. Ol keńeygen qalta formasında bolıp, qarın boslıǵın toltirip turadı.Asqazan dúzilisine qarap bir hám kóp kamerali bolıp bólinedi.

Bir kamerali asqazan ápiwayı qaltashadan ibarat bolıp, shoshqalarda, bir tuyaqlılarda , jirtqish haywanlarda hám adamlarda ushırasadı.

Asqazanin’ ishki silekey perdesi ayırım haywanlarda qorǵawshi kóp qabatli jalpaq epiteliya kletkalari menen qaplanǵan bolıp,onda bez bolmaydı. Bunday asqazan sút emiziwshi haywanlarda ( exidna, úyrek tumsıq) ushırasadı hám qizilóńesh tipindegi asqazan delinedi.Basqa sút emiziwshilerdiń asqazani cilindr tárizli epiteliya kletkalari menen qaplanǵan bolıp, onıń barlıq jerinde bez boladı. Bunday asqazan ot jewshi haywanlarda ushırasadı hám bezli ishek tipindegi asqazan delinedi. Kópshilik haywanlarda asqazanniń bir bólimi qorǵawshi kóp qabatli jalpaq epiteliya menen, ekinshi bólimi cilindr tárizli epiteliya menen qaplanǵan boladı. Bunday asqazan aralas, yaki qizilóńesh-ishek tipindegi asqazan delinedi, bunday asqazan shoshqalarda hám atlarda boladı

Úlken qarın (рубец)-rumen júdá úlken bolıp, joqarǵı hám tómengi yarım qaltalar –dan ibarat.Bul qaltalar bir-biri menen tereń oyıq búrmeleri menen shegeralanip turadı. Sırtqı tárepten aldıńǵı hám keyingi sayları –ishki tárepten aldıńǵı hám keyingi payda etedi. Qarın saylarına shep hám oń saylar- kelip qosıladı. Olardıń ishki tárepinde qaptal qayislari boladı

Tor qarın domalaq bolıp, úlken qarınnıń kardial tárepine jaqın jaylasadı. Tor qarın úlken qarınnan tesik joli arqalı ajıralıp turadı, onıń ishki tárepinde úlken qarın hám tor qarın sayı- boladı. Tor qarınǵa úlken qarınnan ashıladı. Qizil óńeshten tor qarın tárepke qizil ónesh ótedi. Salmashaniń shetleri erindi –payda etedi. Tor qarınnıń silekey perdesi óziniń dúzilisi boyınsha basqa kameralardan ózgeshelenedi, sebebi onıń silekey perdesinde hárre uyasina uqsas bir neshe ketekshe –boladı. Bul keteksheler qizil óńesh hám úlken qarın tárepke barǵan sayın maydalanip, keyinirek joq bolıp ketedi.Tor qarın bulshıq eti eki qabat bolıp, kesesine hám uzınına jaylasadı. Seroz perdesi qońsi organlarǵa qosıladı. Qarakól qoylarda tor qarın ellips formasında, qırıqattan qattılaw, keteksheleri mayda boladı.

Qırıqqat (книжка)-omasum tor qarınnan keyin jaylasqan kamera bolıp, ol úlken jastaǵi gúyis qaytarıwshı haywanlarda shárǵa uqsas, Biraq eki tárepi qisiq, mayda gúyis qaytarıwshılarda bolsa súyir formada boladı. Qırıqqat tor qarın hám ultabardan biraz joqarıraqta jaylasadı. Tor qarınnan qırıqqatqa ótetuǵın onıń artqı tárepiniń tómenireginde ultabarǵa ashılatuǵın tesik- jaylasadı. Qırıqqattıń silekey perdesinde qabat-qabat bir qansha betleri bolıp, olar uzın, ortasha uzınliqta, kelte hám júda kelte boladı. Bul qabatlar múyizlengen mayda túk penen qaplanǵan. Qabatlar aralıǵında boslıqlar bolıp,olar barlıq waqıt háreketlenip turıwı nátiyjesinde awqat eziledi. Qırıqqattıń bulshıq eti qabatı bolıp,onıń sırtqı qabatıuzınına,ishki qabatı kesesine jaylasadı.Sırtqı seroz perdeniń dúzilisi basqalarina uqsas boladı.Qırıqqatta ish mayi menen oralıp turadı

Ultabar (сычуг) – abomasum kóp kamerali asqazanniń tórtinshi bólimi bolıp, haqıyqıy asqazan dep esaplanadı. Bul kameraniń silekey perdesinde júdá kóp bez boladı,olar ferment hám kislotalar islep shiǵarip,awqattı soriliwǵa tayarlaydi.Ultabar almurt tárizli bolıp, kólemi jaǵinan ekinshi orinda turadı.Ultabardiń úlken hám kishi buwınlari bar. Onıń aldıńǵı qırıqqat tárepke baǵdarlangan jaǵi kardial ,arqaǵa 12 barmaq ishek tárepke qaraǵan jagi pilorus delinedi. Ultabardiń silekey perdesi sıypaq, jumsaq, aqshil qizǵish reńde maqpalǵa uqsas bolıp, cilindr tárizli epiteliya menen qaplanǵan.Onda spiral tárizli bir neshe (12-16) búrmeleri boladı.

O'xshashlar

At hám shoshqalar asqazanında azıq sińiriliw qásiyetleri

Kinologiya hám it kesellikleri

Iytlerdi órshitiw hám kóbeytiriw

Pán. Haywanlar anatomiyasi ámeliy shiniǵiw

Ishki organlardiń dúzilisi-sindesmologiya as sin’iriw organlarinin’ anatomo-topografiyasi