Ҳаёт фаолият хавфсизлиги фанининг ҳуқуқий меъёрий ва ташкилий асослари - Xayot faoliyati xavfsizligi - Slaydlar

Ҳаёт фаолият хавфсизлиги фанининг ҳуқуқий меъёрий ва ташкилий асослари

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

173.15234375 KB

Ko'chirib olish

Ҳаёт фаолият хавфсизлиги фанининг ҳуқуқий меъёрий ва ташкилий асослари

Р е ж а : 1 . М е ҳ н а т м у ҳ о ф а з а с и . 2 . А т р о ф м у ҳ и т н и м у ҳ о ф а з а л а ш . 3 . Ў з б е к и с т о н Р е с п у б л и к а с и д а м е ҳ н а т м у ҳ о ф а з а с и н и н а з о р а т қ и л у в ч и т а ш к и л о т л а р . 4 . Ҳ а ё т ф а о л и я т х а в ф с и з л и г и қ о н у н ч и л и г и г а р и о я қ и л и ш б ў й и ч а т е х н и к х о д и м л а р н и н г ж а в о б г а р л и г и . 5 . Ҳ а ё т ф а о л и я т х а в ф с и з л и г и н и т а м и н л а ш н и м о л и я л а ш т и р и ш

Меҳнат муҳофазаси Меҳнат муҳофазаси - ҳуқуқий, ижтимоий-иқтисодий, технологик ва санитария меъёрлари системаси бўлиб, меҳнаткашларни ишлаш шароити ва ҳаёт хавфсизлигини таъминлайди. Меҳнат муҳофазаси ҳаёт фаолият хавфсизлиги фанининг мутахассисликка тегишли асосий қисмини ўрганади. Аниқ муаммолар, транспорт воситалари, технологик жараёнлар, иш турлари, бино ва иншоотлар учун хавфсизликни таминлаш ҳар бир фаннинг мутахассислик курсида берилади.

Меҳнат муҳофазасининг ривожланишида улуғ бобоколонларимиз – Абу Райҳон Беруний, Абу Али ибн Сино, Заҳриддин Муҳаммад Бобур ва рус олимларидан М.В.Ломоносов, замондошларимиздан Н.Д.Золотницский, Н.В.Соловёв, Д.А.Келберт, В.Л.Гинтилло, М.И.Гримитлин, М.Н.Набиев, Т.И.Искандаров ва бошқаларнинг ҳиссалари каттадир. 1992 йилнинг 8-декабрида Ўзбекистон Республикаси Конституциясининг қабул қилиниши мамлакатимиз ҳаётида улкан сиёсий воқеа бўлди. Ҳеч бир давлат ўзининг Асосий қонунида давлат ва жамият қурилишининг тамойилларини, фуқаронинг ҳуқуқ ва эркинликларини, жамият тараққиётининг иқтисодий асослари ҳамда стратегик йўналишларини мустаҳкамламасдан туриб, демократик, ҳуқуқий суверен давлат бўла олмайди. Республикамиз конституцияси демократик, халқаро миқёсда эътибор берилган меъёр ва талабларга жавоб беради дейишга тўла асосимиз бор.

Атроф муҳитни муҳофазалаш Атроф муҳитни муҳофазалаш -тирик (ўсимликлар ва ҳайвонот дунёси) ва ўлик (тупроқ, сув, атмосфера, иқлим) табиатни тиклаш ва муҳофазалаш ва улардан рационал фойдаланиш бўйича комплекс тадбирлардир. Ҳозирги вақтда ҳар бир мамлакатда атроф борлиқ муҳитини ҳимоялаш учун табиатни сақлаш бўйича қонунчилик ишлаб чиқаришда ва халқаро мамлакат ичкарисида ва халқаро ҳуқуқ доирасидаги табиат муҳофазаси ҳуқуқий бўлимлари ўз аксини топган ва у табиий ресурсларни ва ҳаётни асраш муҳитини ҳуқуқий асоси ҳисобланади. 0505 2304 0F06 2F 32 32 04 1802 04 0107 2607 0D 29 0C 151211 04 02

Бирлашган миллатлар ташкилоти (БМТ) 1992 йил июнь ойида Рио-де-Жанейрода атроф муҳит ва унинг ривожланиши бўйича бўлиб ўтган конференцияда табиатни ҳимоялашга ҳуқуқий ёндошишнинг 2 та асосий принципини Қонуний мустаҳкамлаб қўйди: 1. Ҳар бир мамлакатнинг атроф муҳитни ҳимоялаш бўйича самарали қонунчиликни йўлга қўйиши. Улар томонидан илгари сўриладиган меъёрлар, масалалар ва йўналишлар атроф муҳит ва уни ривожланиши, амалга ошириладиган ишлар атроф муҳитни муҳофазаси бўйича реал ҳолатни акс эттириши; 2. Ҳар бир мамлакат атроф муҳитни ифлослантирилганлик учун жавобгарлик бошқа экологик зарар етказганлик учун зарар кўрганларга товон тўлаш бўйича миллий қонунчиликни ишлаб чиқиши керак. 13 0E 0904 150A 2B04 08 19 03 2A261C 08 23 0E 03 1B 0E 34 15261014 2A0A

Табиатни муҳофаза қилишга ҳуқуқий ёндошишнинг умумий принциплари барча давлатларни бир вақтда ва табиатни сақлашнинг оқилона қонунчилигига эга бўлишини тақоза этади. Шу сабабли ҳар бир мамлакатда табиатни, экологик муҳитни бузиш орқали одамлар соглигига етказилган зарарлар учун товон тўлаш бўйича ва бошқа қонунлар қабул қилиниши зарур. Бу қонун жисмоний шахслар учун ҳам, хўжалик фаолияти юритувчи исталган шаклдаги субъектга ҳам бир хил даражада таъсир этиши лозим. Экологик масалаларни ечимини амалга оширилиши махсус давлат органлари худди шунингдек аҳолиси фаолиятига ҳам боғлиқ бўлади. Бундай фаолиятни мақсади табиий имкониятлардан рационал фойдаланиш, атроф муҳитни ифлослантирилишига барҳам бериш, мамлакат барча жамоатчилигини экологик билимларга ўқитиш ва тарбиялаш ҳисобланади.

Ўзбекистон Республикасида меҳнат муҳофазасини назорат қилувчи ташкилотлар Меҳнат муҳофазаси бўйича қонунларнинг бажарилишини назорат қилиб туриш қуйидаги давлат ташкилотларига юклатилган: 1. Ўзбекистон Республикаси Меҳнат ва аҳолини ижтимоий муҳофаза қилиш вазирлиги. 2. “Саноатконтехназорат” агентлиги. 3. Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлигининг санитария эпидемиология назорати. 4. Республика Ички ишлар вазирлигининг ёнғиндан муҳофаза қилиш Бош бошқармаси. 5. Ўзбекистон Республикаси энергетика ва электрлаштириш Давлат акционерлик жамияти. 050505 25 050505 04 1E 2116 26 28 1F20 09 2220 2420 0C 10 2A20 0310 2C20 36

Меҳнат ва аҳолини ижтимоий муҳофаза қилиш вазирлиги корхоналарда хавфсиз ишлаш, техника хавфсизлиги бўйича меъйёр қоидаларига, саноат санитарияси ва меҳнат гигиенасига ҳамда меҳнат қонунчилигига риоя қилиш масалаларини назорат қилади. Ҳар бир тармоқ ўз техник инспекторига эга. “ Саноатконтехназорат” агентлиги буғ қозонларининг тўғри ишлашини, босим остида ишлайдиган идишларни, юк кўтариш машиналари (кўтарма кранлар, лифтлар), эксковаторлар, газ ускуналари магистрал қувурлари ишини ва портловчи моддаларни ишлатиш, сақлаш ва ташиш ишларини назорат қилади. Республика санитария-эпидемиология назорати ҳаво, сув ва тупроқни ифлосланишдан огоҳлантириш, шовқин ва титрашни йўқотиш, цехларнинг санитария ҳолатларини яхшилаш (ҳарорат, нисбий намлик, ёритилганлик ва ҳ.к.) ишларини назорат қилади. Давлат ёнғин назорати ёнғинга қарши тадбирларни, ут ўчириш воситаларининг ҳолатини, ёнғин ҳақида хабар бериш воситаларининг ишини назорат қилади. 07 0102 23 05 0B02 0D 13 13 07 37 05 042B 39 36 0919 040219 07 20 05 0D 0C 1107 03 07 3A 05 2B 26

Ўзбекистон Республикаси энергетика ва электрлаштириш Давлат акционерлик жамияти корхоналардаги энергия тизимларининг техник эксплуатациясини ва хавфсизлик техникаси қоидаларига риоя қилишни назорат қилади. Барча ишлаб чиқариш корхоналарида уч поғонали назорат амалга оширилади. I поғона – ҳар куни уста жамоатчи-назоратчи биргаликда цехдаги иш жойларини айланиб чиқиб, учраган камчиликларни тузатиш чораларини кўрадилар. II поғона – ҳар ҳафта цех бошлиғи катта жамоатчиғназоратчи билан биргаликда цехдаги иш жойларини айланиб чиқиб, учраган камчиликларни тузатиш чораларини кўради. III поғона – ойда бир марта корхона бош муҳандиси меҳнат муҳофазаси муҳандиси билан биргаликда иш жойларини айланиб чиқадилар. Бу назорат бўйича корхонада қарор чиқарилади. Барча корхона, ташкилот, муассаса, вазирликлар ва тармоқларда меҳнат муҳофазаси қонунлари бажарилишининг олий назорати. Меҳнат ва аҳолини ижтимоий муҳофаза қилиш вазирлигига юклатилган. 0707 3C0C 3A 05 04 04 38 10 050505 41 2609 1229 050505 41 1C02 1C0714 04 050505 41 1516 1C0714 1A 38 04 2602 09

Ҳаёт фаолият хавфсизлиги қонунчилигига риоя қилиш бўйича техник ходимларнинг жавобгарлиги Корхоналарда ишловчиларга хавфсиз ва соғлом меҳнат шароитини яратиш бўйича ишларни ташкиллаштириш, бахтсиз ҳодисалар ва касбий касалликларни олдини олиш меҳнат муҳофазаси хизматига юкланади. Бу хизмат корхонада мустақил тизимий бўлинма бўлиб, бевосита бошлиққа ёки бош муҳандисга бўйсунади. Ўз ишини корхона раҳбари ёки бош муҳандиси тасдиқлаган режа бўйича бошқа бўлинмалар яъни, давлат назорати маҳаллий органлари техник инспекциялари ҳамкорлигида амалга оширади.

Меҳнат муҳофазаси хизмати қуйидаги функцияларни бажаради: 1. ишлаб чиқариш жароҳатланиши ва касбий касалликларни аҳволи ва сабабларини таҳлил этиш, тегишли хизматлар билан ҳамкорликда ишлаб чиқаришдаги жароҳатланишлар, касбий касалликларни олдини олиш бўйича тадбирларни ишлаб чиқади ва уларни бажарилиши ҳақида маслаҳатлар беради; 2. корхона бўлинмалари иш жойларидаги санитар техник ҳолатни портлашни амалга ошириш бўйича ишларни ташкил этади; 3. корхонанинг тегишли хизматлари билан ҳамкорликда меҳнат шароитини, меҳнат муҳофазасини яхшилашнинг комплекс режасини, тузади, кўриб чиқади санитария соғломлаштириш тадбирларини ишлаб чиқади. 4. сақлаш қурилмаларини ва хавфли ишлаб чиқариш омилларидан ҳимояловчи бошқа воситаларини конструкцияларини қайта ишлаш ва жорий этиш бўйича корхона раҳбариятига таклифларини киритади; 5. меҳнат муҳофазаси бўйича илмий ишланмалар ва меҳнат хавфсизлиги стандартларини амалга киритиш ишларида иштирок этади; 6. корхонани тегишли хизматлари билан ҳамкорликда ва касаба қўмита фаоллари иштирокида бинолар, иншоотлар, ускуналарининг техник ҳолатини текширади (ёки текширишда қатнашади), шамоллатиш системалари иши самарадорлигини санитар-техник қурилмалар ва санитар маиший хоналар ҳолатни текширади; 02 01 19 23 0E 0A 25 1B 2C 3E 1205 0609 0E 3F 03 24 40 38 34 41 2A26 060238 1205 2A09

7. махсус кийимлар, махсус ускуналар ва бошқа шахсий ҳимоя воситалари ҳамда меҳнат муҳофазаси бўйича тадбирларни амалга ошириш учун зарур материаллар ва ускуналарга ўз вақтида тўғри буюртмалар тузилишини назорат қилади; 8. корхона бўлинмаларига ишлаб чиқаришда атроф муҳит ҳолатини назорат қилиш бўйича ёрдам ишларини ташкил этади; 9. ишлаб чиқаришга мўлжалланган объектларни, ускуна ва машиналарни реконструкциядан сўнг қабул қилиш ишларида иштирок этади, соғлом меҳнат шароитини таминлаш бўйича талабларни бажарилишини текширади; 10. кириш йўриқномасини ўтказади ва мавжуд меъёрий ҳужжатлар ва меҳнат муҳофазаси масалалари бўйича ишловчиларни ўқитишни ташкиллаштиришга ёрдам беради; 11. аттестация комиссияси ва меҳнат муҳофазаси қоидалари ва меъёрлари техника хавфсизлиги йўриқномалари бўйича мутахассисларни билимини текшириш комиссиясида иштирок этади. 0202 43 11 04 12 10 0505 2E 11 36 0505 2D 0C 09 04 0505 1F 11 09 2616 0505 1F 13 14 04

Ҳаёт фаолият хавфсизлигини таминлашни молиялаштириш Табиат ресурсларидан интенсив фойдаланиш ва атроф муҳитини ифлослантириш, илмий-техникавий янгиликларни жамоат ишлаб чиқариш фаолиятининг барча соҳаларига томонларига кенг жорий этиш, бозор муносабатларининг шакллланиши ҳар хил табиий (сув босиши, ер кўчиши, табиатдаги ёнғинлар, ер қимирлашлар ва бошқалар), биологик (эпидемия, эпизоотиялар), техноген (ёнғинлар, портлашлар, биноларнинг қўлаши, радиоактив моддаларнинг тарқалиши, ҳаётни таминлаш системаларидаги авариялар), экологик (атмосферани аномал ифлосланиши, тупроқни шўрланиши, ерларни ялонғочланиши), антропоген (одамларни хато ишлари оқибатида) ва бошқалар билан бирга кузатилмоқда. 05 01 05 15 36 3316 0B04 181113 1B16 0B04 1B0C0D 05 35 1B06 0A16 16 06 18120C1125 0C05 02

Улар оғир иқтисодий оқибатларга (саноат, қурилиш, транспорт, яшаш ва коммунал хўжалик сфераларида, қишлоқ хўжалигида) олиб келмоқда. Бу ўз навбатида хавфлардан инсонни ҳимоялашни нафақат самарали тадбирларни ишлаб чиқиш ва амалга оширишни шу билан бирга ҳаёт фаолият хавфсизлигини таминлашга маълум даражада маблағ сарф этилишини тақоза этади. Фан техниканинг революцияси даврида ишлаб чиқаришда эришилган тараққиёт ҳар доим ва хозир ҳам ишлаб чиқариш муҳитида ҳаёт фаолияти хавфсизлигига салбий таъсир этувчи зарарли хавфли омиллар даражасини ошиши орқали кузатилган. 46 13 0B2B 0B2B 10 10 29 1102 15 0402 47 0919 28 1102 36 28

Ишлаб чиқариш корхоналарида қайд қилинган камчиликларни мавжудлиги уларда авария ҳолатларини келтириб чиқаради. Бунда ишчиларни касбий маҳоратларини пастлиги ҳам сабаб бўлади. Статик маълумотларнинг қайд этишича ишлаб чиқаришдаги аварияларни 50 % дан ортиғи техник ходимларнинг нотўғри ҳаракати натижасида содир бўлади. Бу аварияларни оқибатларини тугатиш корхона ва давлат иқтисодига катта зарар келтиради. Масалан, Россия федерациясида юз берадиган ҳар хил техноген аварияларни иқтисодий оқибатларини тугатишга давлат ялпи маҳсулотининг 1…2 % маблағи сарфланар ва унинг кўрсатгичини 4…5 % га ўсиш хавфи мавжуд экан. Бу маблағ согликни сақлаш ва атроф муҳитни муҳофазасига ажратилаган умумий маблағдан юқорилиги қайд этилган.

O'xshashlar

Ҳаёт фаолияти хавфсизлиги фанига кириш

Корхоналарда меҳнат муҳофазаси бўйича ишларни ташкил қилиш ва унинг ҳуқуқий-меъёрий асослари

Техника хавфсизлиги асослари

Ҳаёт фаолияти хавфсизлигини таъминлаш асослари

Ҳаёт фаолияти хавфсизлигини таъминлаш асослари