Tutqanoqqa va parkinsonizm qarshi moddalar - Tibbiyot - Slaydlar

Tutqanoqqa va parkinsonizm qarshi moddalar

Yuklangan vaqt:

11.07.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1498.65625 KB

Ko'chirib olish

Tutqanoqqa va parkinsonizm qa rshi moddalar

Tutqanoq- davriy ravishda takrorlanib turuvchi, MNS qoʻzgʻ aluvchanligining oshishiva boshqa somatik, vegetativ oʻzga rishlar bilan kechuvchi patologik jarayon. Bunda Glutamat faoliyati ortadi, GAMK faoliyati kamayadi.Tutqanoq surunkal i kasallik bo'lib, asosan 4 turi kuzatiladi: 1) katta tutqanoqlar (grand mal) — bunda katta xurujli talv asalar boʻladi 2) kichik tutqanoqlar (petit mal)— bunday pay tda bemor b ir necha daqiqa talvasaga tushishi, hushidan ketishi, yuz mushaklari da tez o'tadigan tortishish holatlari yuz berishi mumkin; 3) psixomotor ekvivalentlar, bunda talvasa bo'lmaydi, bem or o‘zi bilmagan holda ayrim murakkab kutilmagan harakatlar qila di, lekin xuruj tamom bo'lgandan keyin qayerga borganini, qanday harakatlar qilganini esidan chiqaradi; 4) mioklonus— epilepsiya, es-hushi yo'qolmagan holda mushaklaming kam muddatli talvasali tortishishlari.

Tutqanoqni dori moddalar yordamida davolashda quyidagi qoidalarga rioya qilinadi: 1) Tutqanoq xurujlarining turiga qarab davo qilish; 2) Davolash uzluksiz va davomli bo'ladi, moddalar tutqanoq xurujlari yo'qolgandan keyin yana 3-5 yil davomida qo'llaniladi; 3) Bolalarda tutqanoqqa qarshi moddalarga o'rganib qolish hollari kam uchraydi, shuning uchun q llanilayotgan moddani  boshqasiga almashtirish maqsadga muvofiq emas. 4) Bemor ambulatoriya sharoitida, o'zi o'rgangan ish va uy sha roitida davolanadi. Tutqanoqqa qarshi moddalar shu kasallikning turiga qarab qo'llaniladi. tutqanoqning katta xurujlarida fenobarbital, geksa midin, difenin, xlorakon, karbamazepin: kichik xurujlarida etosuksimid, trimetin; psixomotor ekvivalentlarda karbamazepin, difenin, geksamidin, xlorakon, mioklonus epilepsiyada sibazon, nitraze pam, klonazepam qo'llaniladi.

Fenobarbitol Kuchli talvasaga qarshi qoʻll aniladi Uxlatish xususiyatiga ega Epiloptogen oʻchoqda talva saning tarqalishini chegaral aydi,natriy ionlarining neyr onlarga oʻtishini chegaralay di Miyada GAMK ortiradi, ACh kamaytiradi. Noxush holatlar: 1- hafta larida uyquchanlik, Muskull arning boʻshashishi, keyinc halik bu asoratlar yoʻqoladi, ba'zida terida toshmalar, ji garda, buyrakda oʻzgarishla r, gapirish qqiyinlashadi.

Geksamidin Kimyoviy jihatdan fenobarbitolga oʻxshash, uxlatish xususiyatiga ega emas. Geksamidin 20% fenobarbitolga aylanadi- katta tutqanoqda qoʻllaniladi, kichik tutqan oqqa tasir koʻrsatmaydi, bolalarda kichik ta lvasali xurujlarni tez. Nojoʻya ta'sirlari: Bosh ogʻrigʻi Koʻngil aynishi, qusish Koʻrishning oʻzgarishi Ruhiy oʻzgarishlar Leykopeniya Qoʻllash mumkin boʻlmagan holatlar: Jigar, buyrak, qon kasallilarida

Benzonal Fenobarbitol molekulasini oʻzg modda, tez metabolizm- fenob arbitol. Uxlatuvchi xususiyati kamroq, Tutqanoqning har xil turlarida qoʻllaniladi Qoʻllaniladi: Giperbilirubine miya, chaqaloqda gemolitik a nemiya davolashda qollaniladi Nojoʻya tasirlari: kamroq Qoʻllash man etiladigan ho latlar: Jigar, buyrak kasallik, yurak q on tomir yetishmovchiligida

Difenin Katta tutqanoqlarda qoʻllanadi Giperkinezlar (tirishishni) kamaytiradi, natriy ionlar i oʻtishiga toʻsqinlik qiladi Glyukokortikoidlar hosil boʻlishini kamaytiradi Oshqozon ichak shilliq qavatini ta'sirlash xususiyati ga ega Nojoʻya ta'sirlari: Oyoq qoʻllar qaltirashi Koʻz ogʻrishi Bezovtalik Uyqusizlik yoki uyquchanlik Milklar shishib ketishi Leykositoz Megablostik anemiya Qoʻllash man etiladi: Yuqoridagi holatlar kuzatilganda Jigar va buyrak kasalliklarida - org da toʻplanishi m umkin.

Xlorakon Katta talvasalar va psixomotor ekvival entlardaqoʻllaniladi Modda impulslarning piramid, segment ar, spinal yoʻllaridan orqa miya moton eyronlariga oʻtishiga toʻsqinlik qiladi Bolalarda sustroq talvasali xurujlarda t a'sir koʻrsatib, bemor kayfiyatini yaxshi laydi, deyarli nojoʻya tasir koʻrsatmayd i

Parkinsonizm- bosh miya S.nigra so hasidagi dofaminergik neyronlarning degr anulatsiyasi chiqadigan kasallik.

Dofaminergik neyron MNS da 4 yo’l bo’ylab dofamin ishlab chiqaradi: 1. Mezocortical yo’l; 2. Mezoliombik; 3.Nigrastrial; 4.Tuberoinfundibukar yo’l. Bu kasalikda Nigrastrial yo’ldagi dofaminergik neyronlar degeneratsiyaga uchraydi. Dofaminergik neyron xolinergik neyrondagi va Glutamatergik neyrondagi D2 retseptorlari orqali AX va GAMk ishlab chiqilishini bloklaydi. Dofaminergik neyron degeneratsiyasi tufayli xolinergik neyrondan ACH va Glutamargik neyrondan GAMk ko’p miqdorda ishlab chiqiladi. ACH retseptorlarga ta’sir ko’rsatishi natijasida- Tremor, rigidlik; GAMk tufayli esa bradikineziya yuzaga keladi. Dofamin organizmda prekursori Levodopadan Dofa DeKarboksilaza orqali periferiyada va MNS da ishlab chiqariladi.

Parkinsonizm kasalligida qoʻllanil adigan dorilar: Tolkapon- KOMT ingibatori,inkativ D opac ka aylanishini kamaytiradi Bromokriptin, Ropinirol, Pramiks erol, dofaminergik retaeptor agonistl ari Amantidin- Dofamin ajralishini oshir adi, dofamin qayta oʻzlashtirilishini in gibirlaydi, NMDA blokatori sifatida ish latiladi. -

Levodopa -. Og'izdan yuborilgan levodopaning ko'p miqdori jigar, ichak, buyrak to'qimalarida ham dekar boksillanib, dofaminga aylanadi, ushbu dofamin esa gematoense falik to'siqdan o'tolmaydi. Levodopaning shu to'qimalarda dofaming a aylanishini sekinlashtirish uchun DOFA ni dofaminga aylantiradig an dofamindekarboksilaza fermentining ingibitorlari - ka rbidopa, benserazid moddalari bilan birga qo'llaniladi, ingibito rlar bilan birga tayyorlangan tabletkalar nakom (levodopa+karbidop a), madopar (levodopa+benserazid) parkinsonizm holatlarini davo lashda qoʻllaniladi.

Levodopa qoʻllanilganda kuzatiladigan nojoʻya tasi rlar: Levodopa markaziy nerv sistemasida dofaminni miqdorin i oshiradi, shu bilan birga noradrenalinning miqdori ham oshadi va salbiy ta’sirlar paydo bo'ladi: bemoming ishtahasi pasayadi, ko'ngil ayn aydi, qayt qiladi, boshi og'riydi, ortostadk gipotoniya, aritmiya va boshqal ar yuzaga keladi. Levodopani ateroskleroz, gipertoniya, buyrak, jigar, o'pka kasalliklarida qo'llash man etiladi. Levodopa vitamin B6, papaverin, MaO (monoaminooksidaza) fermentining ingibitorlari bilan qo'l lanilmaydi, chunki bu moddalar levodopa ta’sirini yo'qotishi (vitamin B6), oshirishi (MaO ingibitorlari) yoki kamaytirishi (papaverin) mumkin.

Midantan- dofaminning neyronlardagi deposidan chiqishini, dofaminergik retseptorlaming dofaminga nisbatan sezuvchan ligini oshiradi. Ba’zi ma’lumotlarga ko'ra, midantan markaziy nerv sistemasining motor neyronlaridan impulslar tarqalishini ozay tiradi. Midantan qo'llangach, ta’siri birinchi kunlardanoq boshlanadi, akineziya va qaltirash kamayadi. Bemorlar midantanni yaxshi ko'taradil ar, ba’zilarida bosh og'rig'i, uyqusizlik, bosh aylanishi, dispeptik holatlar sodir bo'ladi. Midantanni jigar, buyrak kasalliklarida, homilado rlikda qo'llash man etiladi.

Siklodol markaziy xolinolitiklardan bo'lib, markaziy nerv sistemasida joylashgan xolinoretseptorlami falajlab, atsetilxolinni t a’sirini kamaytiradi, ikkita mediator - dofamin hamda atsetilxolinni ta’siri tenglashadi, xolinergik ta’sirot kamayadi, natijada, mushaklar tortili shi, harakatlar cheklanishi kamayadi, qaltirashga deyarli ta’sir qilmaydi. Siklodol parkinsonizm kasalligida, neyroleptiklami davomli qo'llash tufayli kelib chiqqan parkinsonizm hollatlarida ham qo'llanadi. Salbi y ta’sirlari bu moddaning periferik xolinoretseptorlarga ta’siri bilan bo g'liq: og'iz qurishi, akkomodatsiyaning o'zgarishi, pulsning tez urishi kuza tiladi. Miqdori oshganda psixomotor qo'zg'alish, gallutsinatsiyalar yuzaga keladi, glaukoma, taxiaritmiyalarda qo'llash man etiladi. Siklodol bil an levodopa birga qo'llanishi mumkin.

O'xshashlar

Uxlatuvchi moddalar. Talvasaga qarshi moddalar

Trankvilizatorlar va sedativ tinchlantiruvchi moddalar

Immunitetga ta’sir etuvchi moddalar. Allergik kasalliklarda qo’llaniladigan moddalar

Qustiruvchi va qusishga qarshi vositalar

Sinuslifting operatsiyasiga ko’rsatma va qarshi ko’rsatmalar