Surunkali gepatit. Xolesistitlarda yog’lar hazmlanishini buzilishi (steatoreya) - Tibbiyot - Slaydlar

Surunkali gepatit. Xolesistitlarda yog’lar hazmlanishini buzilishi (steatoreya)

Yuklangan vaqt:

26.04.2025

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

820.974609375 KB

Ko'chirib olish

Surunkali gepatit. Xolesistitlarda yog’lar hazmlanishini buzilishi (steatoreya)

Surunkali gepatit- jigarni yallig‘lanishi bilan belgilanib, uning ishini buzilishi bilan, to‘qima va hujayralarni baravariga shikastlanishi bilan, distrofik zararlanishi bilan, pariyetal yo‘lining gistio-limfotsitlar hujayralar bilan qoplanishi hamda bu yerda oz miqdorda qo‘shimcha hujayralar paydo bo‘lishi bilan belgilanadi

 Surunkali gepatit kelib chiqish sabablari  Surunkali gepatit rivojlanishida asosiy sabab oldinroq sariq kasali (Botkin kasali) bilan og‘rigan bo‘lishdir, ayniqsa bu yuqumli kasallikning og‘ir formasi bo‘lsa. Bundan tashqari spirtli ichimliklarni uzoq vaqt, ko‘p miqdorda iste’mol qilish, har xil zararli moddalar ta’siri natijasida ham ushbu kasallik kelib chiqadi. Oshqozon-ichak, o‘t pufagi va oshqozonosti bezining surunkali kasalliklari ham sabab bo‘lishi mumkin.

 Surunkali gepatit patogenezi  Kasallikning rivojlanishida organizm himoya kuchini kamayishi, viruslarning qon orqali jigarga kelib, uning ishining buzilishi davom etishi, o‘tning yig‘ilib qolishi asosiy ahamiyatga egadir. Yuqoridagi sabablarga ko‘ra jigarda qon yig‘ilib, jigar hujayralarining buzilishiga olib keladi. Bulardan tashqari gumoral, immun va autoimmun hodisalarning ahamiyati ham kattadir.

 Surunkali gepatitning uch turi mavjuddir:  1) persistik  2) aktiv  3) xolestatik

 Kasallikning persistik turi ancha yengil hisoblanadi.  Belgilari: bemorlar o‘ng qovurg‘a ostida kuchsiz og‘riq bo‘lishidan, darmonsizlanishdan, ish qobiliyati pasayishidan shikoyat qilishadi.  Tekshirilganda jigarning hamma chegaralari pastga 3-4 sm.gacha siljigani aniqlanib, paypaslanganda ozgina og‘riq bo‘ladi va qattiqlashadi.  Laboratoriyada qonni tekshirilganda oqsilning umumiy miqdori ko‘payib, albuminning kamayganligi va gamma-globulinning ko‘payganligi aniqlanadi. Boshqa analizlar deyarli o‘zgarmaydi .

 Surunkali aktiv gepatit xastalikning og‘ir turi hisoblanadi.  Belgilari: bemorlar qorinning o‘ng tomoni og‘rishidan, harorati ko‘tarilishidan, ko‘ngil aynib, safro qusishdan, og‘iz qurishdan, quvvatsizlikdan, ishtaha yo‘qolishidan shikoyat qiladilar.  Tekshiruvda qorinni paypaslaganda jigarni og‘rig‘i kuchayib, pastga 5-6 sm.ga siljigani, qattiqlanishi, pastki qism dumaloqlashganligi aniqlanadi. Ko‘z bir oz sarg‘ayib, qorinda vena qon tomirlarini kengayishi, badanning ayrim joylaridan “yulduzchalar” paydo bo‘lishi ahamiyatga egadir. Qonda bilirubin, fermentlar miqdori ko‘payib, oqsil kamaygani bilinadi.

 Radiologik usullar bilan tekshirilganda, jigarni ishlash qobiliyati pasayib, jigar kengayganligi aniqlanadi. Surunkali aktiv gepatit keyinchalik sirrozga aylanadi, vaholanki, persistik turini o‘z vaqtida, to‘g‘ri davolansa butunlay tuzalishi mumkin.  Surunkali xolestatik gepatit o‘t pufagi yallig‘lanishi, jigar o‘t yo‘llarida va o‘t pufagida tosh bo‘lishi natijasida kelib chiqadi. Unda og‘riq bilan birga badan sarg‘ayishi, qichishi va haroratni ko‘tarilishi bo‘ladi. Jigar 4-5 sm.gacha pastga tushadi, qattiqlashadi. Qonda bilirubin ko‘payib, siydikda urobilin paydo bo‘ladi. Bu kasallik keyinchalik biliar sirrozga aylanadi.

Surunkali gepatitni davolash Kasallikni davolashda birinchi navbatda parhezga ahamiyat berish zarur. Bundan yog‘li, qovurilgan, achchiq, sho‘r, nordon narsalar ta’qiqlanadi. Bemorlar sut, qatiq, yog‘siz qaymoq, shirin ho‘l mevalar, suvda pishirilgan go‘sht, mastava, qaynatma sho‘rva, shovla kabilarni iste’mol qilishlari lozim. Kasallik bilan og‘rigan bemorlar ko‘proq o‘rnida yotib, kamroq harakat qilishi lozim. Dorilardan avvalo og‘riqni qoldiradigan (no-shpa, papaverin kabilar), jigar ishini yaxshilaydigan (essensial, karsil, vitagepat, glyukoza), har xil vitaminlar beriladi. Bemorlar ahvoli yengillashgach, fizioterapevtik usullar qo‘llaniladi. Kasalxonadan chiqgach ularga yengil ishlar bilan shug‘ullanish maslahat qilinadi.

Xolesistitlarning yog'lar hazmlanishini buzilishi Steatoreya

Yogʻ distrofiyasi (lipidoz)dayogʻ depolaridagi yogʻ kamayadi yoki koʻpayadi, odatda, aslida lipidlar boʻlmaydigan joylarda ham ular paydo boʻladi, hujayra va toʻqimalardagi lipidlar miqsori nihoyatda kamayishi ozgʻinlik (kaxeksiya)ga, yogʻ zaxirasining ortib ketishi semirishga, yogʻ bosishga olib keladi.

 Xolesistit – bu o‘t pufagining yallig‘lanishli jarayoni bo‘lib, ko‘pincha ichak mikroflorasining o‘t yo‘llarida o‘t dimlanib qolishidan a’zoni zararlashidan kelib chiqadigan kasallik. Odatda xolesistit o‘t-tosh kasalligi asorati sifatida yuzaga keladi. O‘t pufagi jigar bilan yonma-yon joylashgan a’zo bo‘lib, hazm qilish jarayonida katta rol o‘ynaydi. Normada o‘t suyuqligi o‘n ikki barmoqqa quyiladi, ba’zi hollarda qandaydir bir patologiya natijasida o‘t suyuqligi evakuatsiyasi buzilib, o‘t pufagida dimlanib qoladi. Bunda inson og‘riq va infeksiya natijasida yallig‘lanib qolish xavfi ortadi.

 Ayollarda xolesistitga olib keluvchi xavf omillari  Homiladorlik paytida o‘t qopining doimo bosilib turishi – xolesterin va o‘t kislotalar balansi buzilishi, o‘t suyuqligining dimlanib qolishi;  Ayollarda gormonal tizimning o‘ziga xosligi – homiladorlikda va klimaks davrida progesteron gormonining ko‘p ajralishi ham o‘t qopi funksiyasiga salbiy ta’sir etadi;  Ayollar diyetaga ko‘proq rioya etishadi va natijada o‘t qopining motorikasi (qisqarish funksiyasi) buziladi;

 Barcha insonlarda xolesistit kelib chiqishi xavf omillari  Ichak va (yoki) jigar infeksiyalari;  Parazitar kasalliklar (gijjalar va sodda hayvonlar invaziyasi);  O‘t-tosh kasalliklarida o‘t qopi bo‘yinchasi obstruksiyasida (tiqilib qolishida), shilliq qavatlarning zararlashidan;  O‘t qopi devori qon bilan ta’minlanishi buzilishida;  Yuqorida keltirib o‘tilgan barcha sabablar o‘t qopida tiqilish va uning motorikasi buzilishi bilan bog‘liq.

 Etiologiyasiga (kelib chiqishi) ko‘ra xolesistitlar ikki katta guruhga bo‘linadi:  Kalkulyoz (lotin. Calculus – tosh);  Nokalkulyoz (toshsiz).  Xolesistit kechishi bo‘yicha:  O‘tkir;  Surunkali.

 Hazm qilishda o‘t suyuqliginining roli:  Oshqozon sokida qayta ishlangan ovqatni parchalash, hazm qilishni oshqozon turidan ichak turiga o‘tkazish;  Ingichka ichak peristaltikasini stimullash;  Ichak ichki qavatini himoya qiluvchi fiziolgik shilliqlarni aktivlash;  Bilirubin, xolesterin va bir qator zararli moddalarni neytrallash;  Ichakka quyilgan oshqozon osti fermentlarini aktivlash;

 Xolesistitning boshlang‘ich belgilari o‘ng qovurg‘a ostida to‘satdan og‘riq paydo bo‘lishi. Bunga sabab o‘t qopidagi toshning tiqilishidir. Buning natijasida o‘t qopi qo‘zg‘aladi va yallig‘lanish jarayoni boshlanadi. Og‘riq bir oz vaqt o‘tgach o‘z-o‘zidan yoki biror-bir analgetik qabul qilganda o‘tib ketadi, ammo keyinchalik og‘riq kuchayib boradi va doimiy ravishda paydo bo‘lib turadi. Kasallik rivojlanib borishida tana harorati ko‘tarilishi, ko‘ngil aynish va qusish kuzatilib, bemor umumiy ahvoli yomonlashadi.  O‘t suyuqligining o‘n ikki barmoqqa tushmasligi natijasida teri va shilliq qavatlar rangi sarg‘aya boshlaydi. Sariqlik paydo bo‘lishiga, aynan o‘t qopidagi toshning tiqilishi sabab bo‘ladi. Kasallik patogenezining og‘irlik darajasi bemor pulslari bilan belgilanadi: odatda bu kasallikda yurak qisqarish soni (puls) bir daqiqada 80 dan 100-130 tagacha bo‘ladi, bu esa organizmda jiddiy o‘zgarishlar ketayotganidan dalolat beradi.  Xolesistitning surunkali ko‘rinishlarida kasallik belgilari yaqqol yuzaga chiqmaydi, sekin astalik bilan rivojlanib boradi, hatto o‘tkir shakliga ham o‘tishi mumkin. Bunday hollarda davolanish, maxsus tibbiy muassasalarda olib boriladi.

Stea tore ya y oki y og' li na jas - bu icha kda ortiq cha yog ' to'pl anga nda pay do bo'la diga n h olat. Naja s tar kibi da o qsil, yog ', x un t olas i va tuzn i o'z ichi ga olma gan ozu qav iy m odd alar aral ashm asi ma vjud . Stea tore ya s abab lari Yog'l i na jas k o'pi ncha ozi q -ov qat ma hsul otlar ida yog 'va tolan ing ko'p ayis hi b ilan bog 'liq.

 Steatoreya tashxisi va davolash  Steatoreyani tasdiqlash va uning sabablarini aniqlash uchun shifokor fekal yog 'testini va boshqa diagnostik testlarni  (kist fibrozisiga, kolonoskopiyaga va boshqalarga) buyurishi mumkin.  Steatoreyani davolash kasallikning sababi va og'irligiga bog'liq.  Engil holatlarni ko'pincha dori -darmonsiz engish mumkin.  chekish va ichishdan saqlaning  etarli miqdorda suyuqlik ichish  yog'li ovqatlar va tolalarni iste'mol qilishni cheklang  dietada yog'da eriydigan A, D, E va K vitaminlarini qo'shing

 Steatoreya uchun dorilar:  diareyaga qarshi dorilar  suvsizlanish uchun tomir ichiga yuboriladigan suyuqliklar  oshqozon osti bezi uchun ferment preparatlari  Proton nasos inhibitörleri (PPI)  muhim yog 'kislotalari

Foydalanilgan adabiyotlar: • https://366.ru/articles/gepatit-vidy-puti-zarazhenija-mery-profilaktiki/ ?utm_source=google.com&utm_medium=organic&utm_campaign=go ogle.com&utm_referrer=google.com • https://avitsenna.uz/surunkali-gepatit/ • https://www.google.com/search?q=gepatit&sca_esv=576780426&hl= ru&tbm=isch&source=lnms&sa=X&ved=0ahUKEwikt6Xc6JOCAxXqFhA IHdkKC-UQ_AUIBigB&biw=1076&bih=495

O'xshashlar

Surunkali gepatitlar

Gepatit viruslari

Surunkali pnevmoniya

Surunkali gastritlar

Pankreatit rivojlanishining biokimyoviy asoslari davolash va diagnostika tamoyillari, ingichka ichakda parchalanish mahsulotlari so’rilishining buzilishi(seliakiya)